w1_istota_rewizji_finansowej.doc

• ISTOTA I CEL BADANIA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH W KRAJACH O ROZWINIĘTEJ GOSPODARCE RYNKOWEJ

·        występuje coraz większe zapotrzebowanie na informacje o sytuacji finansowo-majątkowej jednostek oraz osiągniętych przez nie wynikach finansowych

·        dane zawarte w sprawozdaniu finansowym mogą zawierać błędy, a nawet być celowo zniekształcone

·        badanie sprawozdań finansowych jest sposobem, w jaki jedna osoba (lub podmiot gospodarczy) jest zapewniana przez inną (lub inny podmiot) o jakości, warunkach lub statusie tego podmiotu, który został poddany badaniu

·        Definicja rewizji  finansowo – księgowej, zgodnie  z  Małą  Encyklopedią Rachunkowości jest  to: 

„badanie  następne  (ex  post)  działalności  określonej  jednostki  organizacyjnej  (...)  pod  względem  legalności,  rzetelności  i  gospodarności”

„rewizja  finansowo - księgowa  jest  formą  instytucjonalnej  kontroli  zewnętrznej,  która  zmierza  do  wykrywania  ujemnych  zjawisk  w  tej  działalności,  przyczyn  ich  powstania  i  spowodowanych  skutków  oraz  wskazania  dróg  prowadzących  do  usunięcia  ujemnych  zjawisk  w  przyszłości”

• • Inaczej rewizja finansowo-księgowa definiowana jest jako systematyczne badanie, polegające na:

• obiektywnym ustaleniu prawdziwości i ocenie danych o wynikach działalności gospodarczej oraz stanie finansowym i majątkowym badanej jednostki, zawartych w jej sprawozdaniu finansowym oraz stanowiących podstawę jego sporządzenia księgach rachunkowych
• określeniu stopnia zgodności zachodzącej między tymi stwierdzeniami, a przyjętymi kryteriami oceny
• zakomunikowaniu wyników tych badań zainteresowanym czytelnikom sprawozdania finansowego w postaci opinii i uzupełniającego ją raportu

• Zgodnie z tak ujętym celem można określić charakter rewizji finansowej jako:

• okresowy,  gdy  przeprowadzona  jest  z  zachowaniem  ciągłości, np. raz  w  roku,

• doraźny,  jeśli  przeprowadzone  jest  w  sytuacjach  nadzwyczajnych, np.  na  specjalne  zarządzenie,
• pełny,  jeśli  badaniem  objęty  jest  całokształt  działalności  gospodarczej  i  finansowej,
• częściowy,  jeśli  badaniem  są  objęte  tylko  pewne  odcinki  działalności  gospodarczej  i  finansowej  podmiotu,
• wewnętrzny,  jeśli  dokonywana  jest  w  ramach  jednostki  badanej  przez  specjalnie  do  tego  celu  przygotowanych  pracowników,
• zewnętrzny,  jeśli  dokonywana  jest  przez  organ  zewnętrzny,  jednostkę  uprawniona  do  przeprowadzenia  badania  sprawozdania  finansowego,
• obowiązkowy,  jeśli  konieczność  jej  przeprowadzenia  jest  prawnie  unormowana  lub  wynika  ze  stosunku  prawnego,
• nieobowiązkowy,  jeśli  jej  przeprowadzenie  zależy  od  uznania  podmiotu.

• Rewizja może przyjmować również charakter rewizji wewnętrznej. Jej funkcje obejmują między innymi: badanie, ocenę i monitorowanie właściwego wykorzystania i skuteczności systemów rachunkowości i kontroli wewnętrznej. Działalność rewizji wewnętrznej obejmuje zazwyczaj jedno lub kilka z podanych niżej zadań:

• przegląd systemów rachunkowości i kontroli wewnętrznej,

• badanie informacji operacyjnej i finansowej,
• przegląd ekonomicznej poprawności, efektywności i skuteczności działalności operacyjnej, łącznie z niefinansową kontrolą przedsiębiorstwa,
• ocenę przestrzegania przepisów prawa, regulacji porządkowych i innych wymogów zewnętrznych oraz polityki zarządu, dyrektyw i innych wymogów w danej jednostce.

• W ujęciu międzynarodowym rewizja finansowo-księgowa utożsamiana jest z pojęciem audytingu, oprócz tego można spotkać się z terminem audytu jako badaniem sprawozdań finansowych, oraz audytorem jako osoby przeprowadzającej

• • W literaturze anglojęzycznej można spotkać wiele różnych definicji audytingu:

• audyt jest niezależnym badaniem i wyrażeniem opinii o sprawozdaniach finansowych przedsiębiorstw przez wyznaczonego w tym celu audytora i zgodnie z odpowiednimi wymaganiami statutowymi
• audyt jest metodycznym przeglądem i obiektywnym badaniem danego przedmiotu, włączając w to weryfikację specyficznych informacji określonych bądź to przez samego audytora, bądź też przez ogólnie przyjętą praktykę. Ogólnie celem audytu jest wyrażenie opinii, albo sformułowanie wniosków, co do przedmiotu audytu
• audyt jest procesem systematycznego, obiektywnego uzyskiwania i oceniania dowodów odnoszących się do wyników wydarzeń i działań gospodarczych, w celu ustalenia stopnia zależności pomiędzy tymi wynikami a ustanowionymi kryteriami, a także procesem przekazywania rezultatów tych działań zainteresowanym podmiotom

• • różnice pomiędzy dwoma pojęciami: rewizji finansowej i badania sprawozdań finansowych

• rewizja finansowa obejmuje nie tylko badanie sprawozdania finansowego, ale również propozycje niezbędnych korekt informacji w nim zawartych oraz wydanie opinii o jego wiarygodności wraz z uzupełniającym ją raportem
• badanie sprawozdania finansowego jest pojęciem węższym i może być zdefiniowane jako obiektywne ustalenie prawdziwości i ocena informacji przedstawionych w sprawozdaniu finansowym oraz stanowiących podstawę jego sporządzenia księgach rachunkowych oraz określenie stopnia zgodności zachodzącej między tymi informacjami a przyjętymi kryteriami ich oceny

• • Celem  badania  sprawozdania  finansowego w świetle ustawy o rachunkowości jest  wyrażenie przez biegłego rewidenta pisemnej  opinii  wraz  z  jego  raportem  o  tym,  czy  sprawozdanie  finansowe  jest  prawidłowe  oraz  rzetelnie  i  jasno  przedstawia  sytuację  majątkową  i  finansową,  jak też wynik  finansowy badanej  jednostki. 

Opinia, o której  mowa, powinna w szczególności  stwierdzać,  czy  badane  sprawozdanie  finansowe:

• zostało  sporządzone  na  podstawie  prawidłowo  prowadzonych  ksiąg  rachunkowych
• zostało  sporządzone  zgodnie  z  określonymi  ustawą  zasadami  rachunkowości
• jest  zgodne  co  do  formy  i  treści  z  obowiązującymi  jednostkę  przepisami  prawa,  statutem  lub  umową
• przedstawia  rzetelnie  i  jasno  wszystkie  istotne  dla  oceny  jednostki  informacje, a w odniesieniu do sprawozdania z działalności jednostki, czy informacje zawarte w tym sprawozdaniu uwzględniają postanowienia art. 49 ust.2 i zgodne są z informacjami zawartymi w rocznym sprawozdaniu finansowym

• • W ujęciu Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej, a dokładniej MSRF 120 celem badania sprawozdań finansowych jest umożliwienie biegłemu rewidentowi wyrażenia opinii o tym, czy sprawozdanie finansowe zostało we wszystkich istotnych aspektach sporządzone zgodnie z określonymi założeniami koncepcyjnymi sprawozdawczości finansowej.

Zgodnie z postanowieniami MSRF – rewizja finansowa powinna dostarczyć uzasadnionej pewności, iż sprawozdania finansowe wolne są od uchybień. Pojęcie „uzasadnionej pewności” odnosi się do zebrania dowodów rewizyjnych. Biegły rewident powinien dokonywać rewizji zgodnie z MSRF oraz przestrzegać postanowień Kodeksu Etyki Dyplomowanych Księgowych, według którego podstawowymi zasadami określającymi odpowiedzialność zawodową biegłych rewidentów są: niezależność, uczciwość, rzetelność, obiektywizm, kompetencja i zaangażowanie zawodowe, ufność, profesjonalizm i przestrzeganie norm technicznych.

• Zakres badania sprawozdań finansowych zależy od jego celu, a ponadto od przyjętych kryteriów oceny informacji. Kryteria służące ocenie informacji różnią się w zależności od przedmiotu badania.

• Odpowiedzialność za przeprowadzenie badania sprawozdania finansowego spoczywa na biegłym rewidencie.

• FORMY I RODZAJE UREGULOWAŃ PRAWNYCH BADANIA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH

• organem określającym krajowe normy wykonywania zawodu biegłego rewidenta w Polsce jest Krajowa Izba Biegłych Rewidentów powołana do życia w czerwcu 1992 roku. Zadaniem Izby jest:

• reprezentowanie członków oraz ochrona ich interesów zawodowych,
• ustanawianie norm wykonywania zawodu biegłego rewidenta, po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw finansów publicznych i Komisji Papierów Wartościowych i Giełd, przy czym w odniesieniu do banków – dodatkowo, po zasięgnięciu opinii Komisji Nadzoru Bankowego,
• ustalanie zasad etyki zawodowej biegłych rewidentów,
• określanie teoretycznych i praktycznych kwalifikacji kandydatów na biegłych rewidentów i nadawanie im tytułu biegłego rewidenta,
• sprawowanie nadzoru nad należytym wykonywaniem zawodu i przestrzeganiem zasad etyki zawodowej przez członków Krajowej Izby Biegłych Rewidentów oraz przestrzeganiem przez podmioty uprawnione do badania sprawozdań finansowych przepisów niniejszej ustawy oraz innych przepisów dotyczących samorządu biegłych rewidentów i przepisów dotyczących przedmiotu działalności podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych,
• doskonalenie zawodowe członków Krajowej Izby Biegłych Rewidentów,
• nakładanie na członków Krajowej Izby Biegłych Rewidentów kar dyscyplinarnych za naruszanie prawa i norm wykonywania zawodu oraz etyki zawodowej.

Schemat: Struktura Krajowej Izby Biegłych Rewidentów

Źródło: Opracowanie własne na podstawie art. 21 ust 1 Ustawy o biegłych rewidentach i ich samorządzie.

• Krajowa Rada Biegłych Rewidentów wydała siedem norm wykonywania zawodu biegłego rewidenta, które zostały w roku 2002 zmienione. W chwili obecnej obowiązuje 5 norm:

• Norma 1 – ogólne zasady badania sprawozdań finansowych

W normie tej określony został cel i zakres badania, sposób przeprowadzenia badania, sporządzenia opinii i raportu z badania. Zawarte są również informacje dotyczące dokumentacji rewizyjnej oraz szczególnych problemów badania,

• Norma 2 – specyfika badania sprawozdań finansowych jednostek sektora finansowego

Norma ta stanowi uzupełnienie Normy 1, wynikające ze szczególnych zasad działania, które określają odrębne przepisy takich jednostek jak: banki, zakłady ubezpieczeń, fundusze inwestycyjne i emerytalne, przedsiębiorstwa maklerskie i inne,

• Norma 3 – badanie skonsolidowanych sprawozdań finansowych

Norma ta stanowi również uzupełnienie Normy 1, a w przypadku jednostek sektora finansowego, również Normy 2. Przedstawiony jest w niej cel, kryteria i sposoby badania oraz opinia jako uzupełnienie do Normy 1 i 2,

• Norma 4 – ogólne zasady dokonywania przeglądy sprawozdań finansowych

W normie tej określone są ogólne zasady dokonywania przeglądu sprawozdań finansowych, sporządzonych przez jednostki będące emitentami papierów wartościowych, dopuszczonych do publicznego obrotu i inne. Przy czym norma ta nie dotyczy tych sprawozdań finansowych co do których istnieje obowiązek ich badania w trybie określonym ustawą o rachunkowości, gdyż wówczas stosuje się Normy 1,2 i 3. Przedstawiony jest tu cel, zakres sposób przeprowadzenia przeglądu sprawozdań finansowych oraz sporządzenia raportu z przeglądu,

• Norma 5 – zasady postępowania podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych w zakresie badania sprawozdań finansowych i innych usług poświadczających, wykonywanych przez biegłych rewidentów

Norma ta dotyczy między innymi umowy o badanie i wykonywanie innych usług poświadczających oraz zmian tych umów, kontroli jakości badania sprawozdania finansowego i innych usług poświadczających, dokumentacji rewizyjnej i jej archiwowania.

• w zakresie uregulowań międzynarodowych dotyczących badania sprawozdań finansowych wyróżnić można:

...