Astronomia_wyklad_wstepny.pdf

(4470 KB) Pobierz
Astronomia – wykład wstępny
dr Krzysztof Rochowicz
Zakład Dydaktyki Fizyki
Instytut Fizyki UMK
817163664.057.png 817163664.068.png 817163664.079.png 817163664.090.png 817163664.001.png 817163664.008.png 817163664.009.png 817163664.010.png 817163664.011.png 817163664.012.png 817163664.013.png 817163664.014.png 817163664.015.png 817163664.016.png 817163664.017.png 817163664.018.png 817163664.019.png 817163664.020.png 817163664.021.png 817163664.022.png 817163664.023.png 817163664.024.png 817163664.025.png 817163664.026.png 817163664.027.png 817163664.028.png 817163664.029.png 817163664.030.png 817163664.031.png 817163664.032.png
Spośród licznych i różnorodnych sztuk i nauk,
budzących w nas zamiłowanie i będących dla
umysłów ludzkich pokarmem, tym – według mego
zdania – przede wszystkim poświęcać się należy
i te z największym uprawiać zapałem, które
obracają się w kręgu rzeczy najpiękniejszych i
najbardziej godnych poznania. Takimi zaś są
nauki, które zajmują się cudownymi obrotami
we wszechświecie i biegami gwiazd, ich rozmiarami
i odległościami, ich wschodem i zachodem oraz
przyczynami wszystkich innych zjawisk na niebie,
a w końcu wyjaśniają cały układ świata.
 
A cóż piękniejszego nad niebo,
które przecież ogarnia wszystko,
co piękne?
 
 
Mikołaj Kopernik
„O obrotach” księga pierwsza
2
817163664.033.png 817163664.034.png 817163664.035.png 817163664.036.png 817163664.037.png 817163664.038.png 817163664.039.png 817163664.040.png 817163664.041.png 817163664.042.png 817163664.043.png 817163664.044.png 817163664.045.png 817163664.046.png 817163664.047.png 817163664.048.png 817163664.049.png 817163664.050.png 817163664.051.png 817163664.052.png 817163664.053.png 817163664.054.png 817163664.055.png 817163664.056.png 817163664.058.png 817163664.059.png 817163664.060.png 817163664.061.png
Plan wykładu
7. Słońce jako gwiazda
- odległość, rozmiary i masa Słońca
- widmo i skład chemiczny
- budowa wnętrza i atmosfery Słońca
- aktywność słoneczna
8. Podstawowe parametry charakteryzujące gwiazdy
- odległości, ruchy własne i prędkości radialne
- temperatury, masy i rozmiary gwiazd
- diagram Hertzsprunga-Russella
9. Budowa i ewolucja gwiazd
- gwiazdy ciągu głównego, olbrzymy i białe karły
- gwiazdy zmienne: zaćmieniowe, pulsujące i wybuchowe
- gwiazdy neutronowe i czarne dziury
10. Planety pozasłoneczne. Układy i gromady gwiazd.
- odkrycia i stan badań planet wokół gwiazd
- układy podwójne i wielokrotne
- gromady otwarte i kuliste
11. Budowa Galaktyki
- materia międzygwiazdowa
- struktura spiralna
- podsystemy i populacje gwiazd
12. Astronomia pozagalaktyczna
- klasyfikacja galaktyk
- radiogalaktyki i kwazary
- Grupa Lokalna i gromady galaktyk
- prawo Hubble’a
13. Elementy kosmologii
- zasady kosmologiczne
- promieniowanie reliktowe
- teoria Wielkiego Wybuchu
1. Wstęp
- podstawowe stałe i jednostki astronomiczne
- miejsce Ziemi w Układzie Słonecznym
oraz we Wszechświecie
- obserwacje zjawisk na niebie
2. Metody badań astronomicznych
- krótka historia astronomii
- obserwacje w różnych zakresach widma
- budowa i charakterystyki teleskopów
- teleskop SALT, teleskop kosmiczny HST
3. Ziemia jako planeta
- kształt, rozmiary i masa Ziemi
- ruch obrotowy Ziemi
- ruch obiegowy Ziemi wokół Słońca
- czas w astronomii
4. Sfera niebieska i Księżyc
- układy współrzędnych astronomicznych
- gwiazdozbiory, mapy nieba i atlasy
- odległość, rozmiary i masa Księżyca
- zaćmienia Słońca i Księżyca
5. Mechanika ciał Układu Słonecznego
- konfiguracje planet
- prawa Keplera
- sztuczne satelity Ziemi i sondy kosmiczne
6. Fizyka Układu Słonecznego
-
planety i ich księżyce
-
drobne ciała w układzie planetarnym
-
powstanie Układu Słonecznego
3
817163664.062.png 817163664.063.png 817163664.064.png 817163664.065.png 817163664.066.png 817163664.067.png 817163664.069.png 817163664.070.png 817163664.071.png 817163664.072.png 817163664.073.png 817163664.074.png 817163664.075.png 817163664.076.png 817163664.077.png 817163664.078.png 817163664.080.png 817163664.081.png 817163664.082.png 817163664.083.png 817163664.084.png 817163664.085.png 817163664.086.png 817163664.087.png 817163664.088.png 817163664.089.png 817163664.091.png 817163664.092.png 817163664.093.png 817163664.094.png 817163664.095.png 817163664.096.png 817163664.097.png 817163664.098.png 817163664.099.png 817163664.100.png 817163664.002.png 817163664.003.png 817163664.004.png
 
Literatura
1.     Kreiner Jerzy - Astronomia z astrofizyką – PWN (1996)
 
2.      Kreiner Jerzy – Ziemia i Wszechświat – Wydawnictwo Naukowe UP w Krakowie (2009)
 
3.     Branicki Andrzej – Obserwacje i pomiary astronomiczne... – Wydawnictwa UW (2006)
 
 
Literatura dodatkowa
 
 
1.     Seria Astrofizyka – Wydawnictwo Naukowe PWN (1994-95):
 
Jaroszyński Michał – Galaktyki i budowa Wszechświata
Kubiak Michał – Gwiazdy i materia międzygwiazdowa
Artymowicz Paweł – Astrofizyka układów planetarnych
 
2.     Seria Na ścieżkach nauki – Prószyński i S-ka, m.in.:
 
Włodarczyk Jarosław – Wędrówki niebieskie, czyli Wszechświat nie tylko dla poetów
Kippenhahn Rudolf – Na tropie tajemnic Słońca
Crosswell Ken – Alchemia nieba i Łowcy planet
 
3.     Greeley Ronald, Batson Raymond – Atlas Układu Słonecznego NASA – Prószyński i S-ka (1999)
 
4.     Shu Frank H. – Galaktyki, gwiazdy, życie – fizyka Wszechświata – Prószyński i S-ka (2003)
 
5.     Hawking Stephen – Krótka historia czasu i Wszechświat w skorupce orzecha – Zysk i S-ka
 
6.     Weinberg Steven – Pierwsze trzy minuty – np. Iskry (1980)
 
4
817163664.005.png
Wybrane źródła internetowe
astronomia .pl aktualności, informacje ogólne
www .astronomia2009. pl - strona MRA
apod .nasa .gov /apod – Astronomy Picture of the Day
www. heavens - above .com - ISS, satelity, komety
www. stellarium . org / pl - wirtualne planetarium
Ponadto strony organizacji, obserwatoriów, agencji
i misji kosmicznych, np. IAU, ESO, HST, NASA, ESA.
5
817163664.006.png 817163664.007.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin