„Wyzwania pedagogiki krytycznej i antypedagogiki”
Antypedagogika pojawiła się z początkiem lat 70 w Stanach Zjednoczonych, a kilka lat później w RFN, Szwajcarii, Francji.
Antypedagogika ukazuje nie tylko rozdźwięk miedzy wartościami oficjalnymi, odświętnymi pedagogiki, a rzeczywiście realizowanymi przez nią, jako niemożliwy do wyeliminowania ze stery publicznej, edukacyjnej i prywatnej, ujawnia to, iż ich urzeczywistnienie obraca się przeciwko człowiekowi.
Antypedagogika pojawiła się (1964-1970) wraz z aktywizacja ruchów młodzieżowych, emancypacyjnych mniejszości etnicznych, ewolucja nowych orientacji badawczych.
Nieletni są mniejszością w świecie, stanowiącą 1/3 ludzkości, która podlega różnym mechanizmom i prawom segregacji i dyskryminacji. Przyczynę takiego stanu rzeczy upatrują w tym, że młodzież i dzieci są traktowani jak przedmioty. Pomimo deklaracji i Prawu Człowieka, Istnieje zależność młodzieży od osób dorosłych. Traktuje się je nadal jako przedmiot opieki, konsumenci. Dzieci są traktowane jako własność rodziców, lub totalitarnego państwa.
Richard Farson – psycholog, Opowiedział się za Kodeksem praw dla nieletnich.
1. Prawo do samostanowienia
Samodzielne podejmowanie decyzji, Wolność duchowa, kształtowania własnego życia
2. Prawo do swobodnego wyboru środowiska życia
Opuszczenie własnego domu rodzinnego (maltretowanie), by znaleźć sobie za pomocą instytucji środowisko zastępcze.
3. Prawo do środ. Wyposażonego adekwatnie do potrzeb i możliwości psychorozwojowych dzieci
Dostosowanie wyposażenia otoczenia do wzrostu, wagi, poziomu sprawności dziecka, odporności na stres, poziomu wrażliwości
4. Prawo do wiedzy
5. Prawo do samowychowania
Samostanowienie o swojej edukacji, zniesienie przymusu nauczania i zastąpienie go wolnością uczenia się, wyeliminowanie z edukacji indokrynacji,
6. Prawo do życia bez kar cielesnych
Zaprzestanie stosowania kar cielesnych w rodzinie, przez nauczycieli, wychowawców
7. Prawo do seksualnej wolności
Prowadzenie przez rodziców i nauczycieli edukacji seksualnej, prawo do samozdobywania wiedzy w tym zakresie
8. Prawo do działalności gospodarczej
Możliwość do podejmowania pracy i zarabiania pieniędzy według takich samych stawek co dorośli, wykonując tego samego typu operacje, otrzymywanie kredytów, własność prywatna.
9. Prawo do wpływu na życie polityczne
Zniesienie granic wiekowych w odniesieniu do praw wyborczych
Heinrich Kupffer, Ekkehard von Braunmühl, Helmut Ostermayer, „Hubertus von Schoenebeck” – humaniści, prawnicy. Hubertus kierownik stowarzyszenia „Przyjaźń z dziećmi”, opracował Niemiecki Manifest Dziecięcy 1980 r. Manifest podzielony na 3 kategorie praw;
I Prawa Podstawowe
Prawo do równości (mogą czynić wszystko to co dorośli w ramach obowiązującego prawa)
Do swobodnego rozwoju (swobodny rozwój osobowości, nie godzący w autonomiczny rozwój innych osób)
Odpowiedzialność prawna za swoje czyny
Prawo do ochrony prawnej (mogą skarżyć przed sądem inne osoby)
II Prawa Społeczne
Prawo do prawnej regulacji własnej aktywności społecznej (mogą uczestniczyć nieograniczenie w życiu społecznym, o ile nie godzi to w wymiar prawa)
Prawo do uczestnictwa w życiu publicznym (spraw. Funkcji w urzędach)
Prawo do uczestnictwa w wyborach (czynne i bierne prawo wyborcze)
Prawo do swobodnego wyrażania własnych poglądów (radio, prasa)
Prawo do otrzymywania wynagrodzenia za pracę
Prawo do wyboru życiowego partnera (przyjaciół, małżonka)
Prawo do wsparcia ze strony dorosłych w kierowaniu własnym życiem
Prawo do minimalnego wpływu na życie w państwie
III Prawa Indywidualne
Prawo do zadawalających dziecko narodzin (bez przemocy)
Prawo do swobodnego przyjmowania pożywienia (pora spożycia, treść pokarmu)
Prawo do własnego imienia
Prawo do prywatnego życia (współżycie w rodzinie)
Prawo do seksualizmu (same doświadczają jego skutków)
Prawo do samostanowienia o swojej edukacji (nie istnieje przymus szkolny)
Prawo do wolności religijnej
Prawo do swobody (swobodne ustalanie miejsca swego pobytu)
Prawo do informacji w zakresie wszystkich interesujących je faktów i zdarzeń
Dziecko jest człowiekiem. Dorośli muszą się liczyć z podmiotowością dzieci jako całościową i wewnętrzną odpowiedzią osoby na to co dzieje się miedzy nią a światem „tu i teraz”, pojawiającą się w danej chwili i zmieniającą się nieustannie. Dzięki równouprawnieniu dorośli będą poważnie traktować dzieci. Wzrośnie przez to u dzieci poczucie własnej wartości i przekonanie, że jest ważny, i może współdecydować. Dzieci są bardziej wrażliwe na uczciwość, sprawiedliwość i prawdę. W Państwie demokratycznym dzieci powinny mieć prawo do czynnego życia politycznego.
Młode pokolenie jest zagrożone przez instytucje, urządzenia, interesy, poziom i charakter kompetencji dorosłych, którzy ufundowali taki świat własnej młodzieży. Młodzież żywi brak ufności wobec starszych i nie darzy ich autorytetem. Znaczna część ma poczucie niepewnej, niejasnej perspektywy na oczekiwany pozom życia, wykorzystania kompetencji, na satysfakcjonujące i bezpieczne życie we własnej dorosłości.
Dorośli zamiast tworzyć otwarty system skierowany na przyszłość, koncentrują się na przeszłości swych przodków.
Polskie prawodawstwo wobec dzieci wyrasta z nurtu pozytywistycznego, i nic nie wskazuje że zostanie zmienione. Kto nie ma władzy tego prawa mogą być ograniczone.
W Polsce nie ma Karty deklaracji prawa dzieci.
Zgodnie z prawem(Konstytucji, przepisami KPA, KPC, KPR) za dziecko uważa się człowieka od urodzenia do 18 r.ż. Dzieci nie są podmiotami praw., nie wolno im korzystać z nich bezpośrednio. Z jednej strony określone w państwie prawa przysługują wszystkim bez względu na wiek, rasę, pochodzenie, wyznanie (również dzieciom), a z drugiej strony możliwość dokonywania czynności prawnych musi być uzależniona od stopnia rozwoju i od stanu psychicznego człowieka, a także od wieku.
Dzieci maja mniej praw, wolności, nie są uważane za podmioty, i z tego tytułu nie są szanowane w życiu codziennym i wobec prawa.
Dorośli przy pomocy kłamstwa dążą do umocnienia i poszerzenia swego panowania, władania nad dziećmi. Usprawiedliwiają to stwierdzeniem „dla dobra dziecka”.
Marian Balcerek – prawnik – poruszył problem obniżenia wieku zdolności do czynności prawnych już od 15 r.ż.
MARGARET MEAD – Typy Kultur
1. Postfiguratywna
Młode pokolenie jest formowane na wzór i podobieństwo rodziców, zgodnie z ich oczekiwaniami. Zabiegami socjalizacyjnymi będzie niedopuszczenie żadnej tolerancji ani dowolności, by młode pokolenie w całej pełni identyfikowało się z obowiązującymi wzorami kultury i zachowań
2. Konfiguratywna
Rozpad systemu postfiguratywnego. Zaczyna się od jakiegoś kataklizmu, przełomu. Naturalnym warunkiem współistnienia grup pokoleniowych jest tolerancja wobec wzajemnych postaw i zachowań. Dominującym wzorem dla członka społeczeństwa są zachowania rówieśników. Starsi odgrywają rolę, określając formy i granice w których konfiguracja może wystąpić w zachowaniu młodego pokolenia.
3. Prefiguratywna
Model kultury przyszłości. Dorośli będą zmuszeni do uznania niezależności dzieci i młodzieży, będą od nich uczyć się postaw i wzorów zachowań, wynikających z akceptacji rytmu życia społecznego. Młode pokolenie będzie reprezentować przyszłość.
Antypedagogika jest adresowana do osób dorosłych, które dojrzały do kreowania w swoim społeczeństwie kultury prefiguratywnej, by wypracować nowy sposób porozumiewania się z młodym pokoleniem.
W przyszłości nie będzie wolno postrzegać dziecka jako kogoś, kto musi być przygotowywany do swojego późniejszego życia, lecz jako kogoś, kto żyje i uczy się dzisiaj w sposób naturalny i samodzielny.
Jest oskarżeniem Każdej nauki o wychowaniu, Teorii wychowania, że niesie z sobą przemoc, totalitaryzm, mistyfikację, wrogość wobec dziecka.
Antypedagodzy; Katarina Rutschy, Ekkehard von Braumühl, Alice Miller. Starają się odsłonić obszary pedag. Dobro-Zło, wykazać możliwe do zaistnienia w toku edukacji i wychowania mechanizmy samo wzmacniającego się zła, by można było zrozumieć w jaki sposób nauczyciele, uczniowie, rodzice uczestniczą w procesie własnego zniewalania.
Każda pedagogika opiera się na silnym przeświadczeniu, iż dzieci i młodzież muszą być wychowywani, choć w istocie chodzi o utrzymanie hierarchicznych stosunków społecznych, o zachowanie prawa do dominacji i dyskryminacji wiekowej.
Niszczycielska rola wychowania polega na tym, iż staje się ono obszarem stosowania przemocy fizycznej i psychicznej wobec dziecka.
Rolą Antypedagogiki jest uświadomienie ludziom dorosłym znaczenia ich własnego dzieciństwa, wspomnianej części zamrożonych w nich emocji i odblokowanie ich wrażliwości na obowiązującą w ich dzieciństwie pokorę. Projekcja głębokich negatywnych przeżyć z własnego dzieciństwa na podlegające wpływom wychowawcy dzieci może być uwarunkowana takimi motywami jak: lęk przed wolnością, chęć zemsty za doznane cierpienia, idealizacja własnego dzieciństwa i rodziców.
Tezy negatywnych wpływów wychowawczych – Alice Miller;
1. dorośli są panami podlegającego mu dziecka
2. Dorośli określają co jest prawem, a co nim nie jest
3. Gniew dorosłych wynika z ich własnych konfliktów, problemów
4. Dzieci są obarczane odpowiedzialnością za stan niezadowolenia czy gniewu dorosłych
5. Rodzice powinni być zawsze szanowani
6. Spontaniczne uczucia dziecka oznaczają zawsze niebezpieczeństwo dla jego pana i władcy
7. Dziecko należy pozbawić własnej woli tak wcześnie jak to jest możliwe
8. Wszystkie wymienione zabiegi powinny mieć miejsce w pierwszych latach życia dziecka.
Lider antypedagogiki w Niemczech Ekkehard von Braumühl twierdzi, iż każde dyrektywne, intencjonalne działanie pedagogiczne na dzieci niesie z sobą wrogość wobec nich, jest źródłem nietolerancji, braku szacunku i braku zaufania. Każda pedagogika celowościowa jest niezadowolona z człowieka, takiego jakim on jest stąd chce go zmienić, udoskonalić, interweniując w jego świat uczuć , myśli, motywacji, i zachowań. Rodzice mają pedagogiczne ambicje decydowania o losach innych.
Subiektywna – uczucie braku akceptacji wobec dziecka
Obiektywna – wyraz manifestacji, postawa osoby determinującej cierpienie dziecka, brak zainteresowania dzieckiem.
Antypedagogika – protest przeciw Fałszywej ideologii, szkodliwej życiowo praktyce wychowawczej
wg Heinricha Kupffera, pedagogika jest traktowana jako środek, narzędzie w rękach polityków, wskazujące ludziom sens życia. Sterowanie ludźmi
Antypedagogika umożliwia dokonywanie rekonstrukcji nie ujawnionych przez pedag. Założeń ontologicznych, psychologicznych, które w swej istocie kryją podstęp, pozór i przemoc.
Przemoc i zniewolenie uczniów, także rodziców dzieci uczęszczających do szkoły – kryje się między innymi za przymusem uczęszczania do szkoły, ukrytym programem nauczania, ocenianiem, klasyfikowaniem, dominacja tradycyjnych wzorów nauczania.
Hubertus von Schoenebeck – jako nauczyciel w szkole głównej (V-IX Klasy)]
Wprowadził przesłanki antypedagogiki do życia. Poszanowanie uczniów, partnerstwo w kontaktach. Chciał się przekonać czy współczesna szkoła jest humanistyczna, czy gwarantuje równouprawnienia w stosunkach międzyludzkich. Wprowadził kontrakt z uczniami. Dzięki rocznej praktyce zdobył zaufanie, był przyjacielem, interesował się ich problemami, Zdobył pełną akceptację i szacunek wśród swoich i innych uczniów, jednak nie spodobało się to innym nauczycielom, czującym w tym zagrożenie przed koniecznością zmiany własnych stereotypów wychowczych. Przeniesiono go do innej szkoły.
Szkoły Polskie są również instytucjami aktywnie uczestniczącymi w demoralizowaniu dzieci i młodzieży, ogłupianiu ich przez zabijanie w nich zdolności, pasji poznawczych, obcinanie potencjału twórczego, tłumienie zainteresowań i wtłaczanie w kulturę pozoru. Istnieje funkcjonalny analfabetyzm
Antypedagogika apeluje do moralności dorosłych, dom sumień pedagogów aby szanowali godność swoich wychowanków, traktowanie ich jak istoty w pełni ludzkie.
Przemiana powinna przyjść z serc ludzi dorosłych, z ich demokratycznych postaw i uczuć, z potrzeby urzeczywistniania praw ludzkich i wolności dla swoich podopiecznych.
Różnica między Antypedagogiką a pedagogiką sprowadza się do sfery emocjonalnej, do wewnętrznego nastawienia wobec dzieci i młodzieży, ale doświadczonego z innej perspektywy kulturowej i antropologicznej.
1. człowiek jest istotą wewnętrznie scaloną, jest jednością ciała, psychiki i duszy
2. jest istotą wolną, niepowtarzalną, nie podlegającą kontroli społecz. w sferze życia duch.
3. jest istota społeczną i konstruktywną, rodzi się z nieskończoną miłością samego siebie
4. Wszyscy ludzie są sobie równi bez względu na wiek, pleć, rasę, przekonania, wyznanie
5. Nie jest istotą która musi być wychowywana intencjonalnie
6. Człowiek jest zdolny już os samego urodzenia samemu odczuwać własne dobro i w pełni stanowić o samym sobie
7. Człowiek jest w 100% odpowiedzialny za samego siebie
8. Dzieciństwo jest w pełni wartościowym stanem humanum każdej osoby
9. Człowiek który nie jest w okresie dzieciństwa psychicznie i fizycznie opresjonowany, nie potrzebuje jako osoba dorosła stosować przemocy wobec innych ludzi
10. Człowiek uczy się z radością i satysfakcją przez całe życie i potrafi rozwijać swoje umiejętności jeżeli od urodzenia wspierano jego naturalną, wew. skłonność do tej aktywności
11. Człowiek wspierany w swoim dzieciństwie lojalnie przez rodziców potrafi jako osoba dorosła przetrzymać presję innych osób, organ. struktur, nie tracąc poczucia własnej tożsamości
12. Człowiek który nauczył się w swoim dzieciństwie współżycia z innymi ludźmi w sposób otwarty i wolny od wychowawczych intencji, doceni wartość tego typu interakcji dla siebie i społeczeństwa w trakcie osobistych spotkań z ludźmi.
13. Człowiek który od urodzenia nie dojrzewa w relacji psychicznej z innymi typu; pan-niewolnik, doświadcza konfliktu jako codzienną formę współżycia, a nie jako katastrofę we wzajemnych stosunkach międzyludzkich.
14. Człowiek który jako dziecko może żyć własnym życiem, z pełnym poszanowaniem swoich praw, nie potrzebuje uciekać w wyobcowany świat konsumpcji czy narkotyków
Postuluje się wychowanie bez celowego oddziaływania, rozumiane jako współżycie pokoleń w wolnym od wychowania poczuciu odpowiedzialności każdego za samego siebie.
...
longin1983