Żebra.pdf

(206 KB) Pobierz

anatomia.indd

ŚCIANY KLATKI PIERSIOWEJ

133

2.3.1.2

ŻEBRA

U człowieka występuje 12 par żeber. Są to długie, płaskie i wygięte listwy

kostne, zwane też kośćmi żebrowymi. Z przodu ich przedłużeniami są

chrząstki żebrowe.

Tylny koniec żebra ( costa ) łączy się stawowo z odcinkiem piersiowym

kręgosłupa. Na jego początku występuje głowa żebra ( caput costae ) i guzek

żebra ( tuberculum costae ), na których znajdują się powierzchnie stawowe.

Ponieważ głowy żeber II–X łączą się stawowo z trzonami dwu sąsiednich

kręgów, mają więc po dwie powierzchnie stawowe przedzielone grzebie-

niem ( crista capitis costae ). Na głowach żeber: I, XI i XII, które łączą się tyl-

ko z jednym kręgiem, nie ma grzebienia kostnego. Guzek żebra łączy się

z wyrostkiem poprzecznym kręgu i ma powierzchnię stawową pojedyn-

czą. Na żebrach XI, XII, a niekiedy również X, nie ma guzka żebra. Część

żebra między głową a guzkiem nosi nazwę szyjki żebra ( collum costae ).

RYCINA 2.24

Żebro prawe. Widok od tyłu.

399131338.050.png

399131338.061.png

399131338.072.png

399131338.080.png

399131338.001.png

399131338.002.png

399131338.003.png

399131338.004.png

399131338.005.png

399131338.006.png

399131338.007.png

399131338.008.png

399131338.009.png

399131338.010.png

399131338.011.png

399131338.012.png

399131338.013.png

399131338.014.png

134

ROZDZIAŁ 2 z ŚCIANY TUŁOWIA

Trzon żebra ( corpus costae ), stanowiący większą część całego żebra,

kieruje się od końca tylnego początkowo ku przodowi i w dół, łukiem wy-

pukłym na zewnątrz. W trzonie rozróżnia się powierzchnię wewnętrz-

ną i powierzchnię zewnętrzną oraz brzeg górny (tępy) i brzeg dolny.

Powierzchnia zewnętrzna jest gładka i wypukła. Na powierzchni we-

wnętrznej znajduje się bruzda żebra ( sulcus costae ). Dwa pierwsze żebra

są ustawione bardziej poziomo, w związku z czym rozróżnia się na nich

powierzchnię górną i dolną. Na powierzchni górnej I żebra znajdują się

bruzdy dla naczyń podobojczykowych przedzielone guzkiem, do którego

przyczepia się mięsień pochyły przedni. Długość żeber zwiększa się od I

do VIII, aby niżej zmniejszać się; najkrótsze są zwykle żebra I i XII.

Chrząstka żebrowa ( cartilago costalis ) łączy bezpośrednio lub po-

średnio większość żeber kostnych z mostkiem. Chrząstki żebrowe, które

zwiększają ruchomość i sprężystość klatki piersiowej, kostnieją już od 20.

roku życia; najwcześniej występuje kostnienie chrząstki I żebra.

Typy żeber . Zależnie od stosunku żeber do mostka rozróżnia się:

żebra prawdziwe ( costae verae , I–VII) – 7 górnych par, które łączą się

bezpośrednio z mostkiem (żebra kręgowo-mostkowe);

żebra rzekome ( costae spuriae , VIII–XII) – 5 dolnych par; chrząstki

trzech spośród nich dochodzą do chrząstek żebrowych żeber wyżej

położonych; VIII żebro łączy się z VII, IX z VIII, a X z IX (żebra krę-

gowo-chrząstkowe); w ten sposób żebra VIII–X łączą się pośrednio

z mostkiem i wytwarzają obustronnie łuk żebrowy ( arcus costalis );

między łukami żebrowymi zawarty jest kąt podmostkowy ( angulus

infrasternalis );

żebra wolne ( costae fluctuantes ) – to ostatnie dwie pary żeber rzeko-

mych, które kończą się w mięśniach brzucha.

Wyczuwalność. Żebra można zbadać dotykiem przez części miękkie.

U osób szczupłych uwypuklają się one przez skórę.

2.3.1.3

OTWORY KLATKI PIERSIOWEJ

Kości klatki piersiowej ograniczają dwa jej duże otwory, górny i dolny.

Otwór górny klatki piersiowej ( apertura thoracis superior) jest ograni-

czony rękojeścią mostka, pierwszą parą żeber i pierwszym kręgiem pier-

siowym. Przechodzą przez niego narządy z jamy klatki piersiowej na szyję

i w kierunku przeciwnym.

399131338.015.png

399131338.016.png

399131338.017.png

399131338.018.png

399131338.019.png

399131338.020.png

399131338.021.png

399131338.022.png

399131338.023.png

399131338.024.png

399131338.025.png

ŚCIANY KLATKI PIERSIOWEJ

135

Otwór dolny klatki piersiowej ( apertura thoracis inferior) ograniczają:

wyrostek mieczykowaty mostka, łuki żebrowe, żebra rzekome i XII kręg

piersiowy; do brzegów otworu przyczepia się przepona – mięsień odde-

chowy, który oddziela jamę klatki piersiowej od jamy brzusznej.

2.3.2

POŁĄCZENIA KOŚCI KLATKI PIERSIOWEJ

Między kośćmi klatki piersiowej występują połączenia trzech zasadni-

czych typów: maziowe, chrzęstne i włókniste. Z punktu widzenia topo-

graficznego są to: połączenia żeber z kręgosłupem, połączenia między

żebrami oraz połączenia mostka.

POŁĄCZENIA ŻEBER Z KRĘGOSŁUPEM

Wszystkie żebra łączą się z kręgosłupem stawami żebrowo-kręgowymi.

Są to stawy głów żeber i stawy żebrowo-poprzeczne.

RYCINA 2.25

Stawy żebrowo-kręgowe.

399131338.026.png

399131338.027.png

399131338.028.png

399131338.029.png

399131338.030.png

399131338.031.png

399131338.032.png

399131338.033.png

399131338.034.png

399131338.035.png

399131338.036.png

399131338.037.png

399131338.038.png

399131338.039.png

399131338.040.png

399131338.041.png

399131338.042.png

399131338.043.png

399131338.044.png

399131338.045.png

136

ROZDZIAŁ 2 z ŚCIANY TUŁOWIA

Staw głowy żebra ( articulatio capitis costae ) jest utworzony przez płaską

powierzchnię głowy żebra oraz powierzchnie stawowe na trzonach dwóch

sąsiednich kręgów i leżącego między nimi krążka międzykręgowego.

Staw żebrowo-poprzeczny ( articulatio costotransversaria ) zawarty

jest między guzkiem żebra a dołkiem żebrowym wyrostka poprzeczne-

go. Każde żebro, z wyjątkiem dwóch ostatnich, połączone jest zatem

z kręgosłupem dwoma oddzielnymi stawami, które mają własne torebki

i wzmacniające je więzadła, biegnące od żebra do kręgosłupa, lecz pod

względem czynnościowym stanowią one jedną całość.

Czynność . Ruchy żeber zachodzą wokół wspólnej osi łączącej powyż-

sze stawy, czyli wokół osi szyjki żebra. Dzięki tym ruchom odbywa się

unoszenie i opuszczanie żeber, niezwykle ważne dla mechani-

ki oddychania. W następstwie uniesienia żeber zwiększa się szerokość

i głębokość klatki piersiowej i odbywa się wdech. Opuszczenie żeber po-

woduje zmniejszanie obu wymiarów klatki piersiowej i w następstwie

wydech.

Ruchomość oddechowa żeber wzrasta od góry do dołu; żebro I jest

najmniej ruchome, XII najbardziej.

POŁĄCZENIA MIĘDZY ŻEBRAMI

Kość żebrowa przechodzi bezpośrednio w chrząstkę żebrową. Natomiast

między sąsiednimi żebrami znajdują się połączenia maziowe (stawy) lub

połączenia włókniste. Chrząstki tworzące łuk żebrowy łączą się ze sobą

za pośrednictwem stawów międzychrząstkowych ( articulationes inter-

chondrales ).

Między żebrami przebiegają w przestrzeniach międzyżebrowych

usztywniające je błony międzyżebrowe, zewnętrzna i wewnętrzna ( mem-

branae intercostales, externa et interna ) (p. rozdz. 2.3.3.2).

POŁĄCZENIA MOSTKA

Mostek łączy się bezpośrednio z żebrami prawdziwymi i z obojczykiem,

a ponadto istnieją połączenia między jego częściami.

Mostek łączą z siedmioma górnymi żebrami, a ściślej z ich chrząst-

kami, stawy mostkowo-żebrowe ( articulationes sternocostales ). Stawy te są

wzmocnione przez silne więzadła mostkowo-żebrowe. Połączenie mię-

dzy rękojeścią mostka a I żebrem nie jest zazwyczaj stawem, lecz chrząst-

kozrostem włóknistym.

Staw mostkowo-obojczykowy ( articulatio sternoclavicularis ) odgrywa

ważną rolę przy ruchach obręczy kończyny górnej.

399131338.046.png

399131338.047.png

399131338.048.png

399131338.049.png

399131338.051.png

399131338.052.png

399131338.053.png

399131338.054.png

ŚCIANY KLATKI PIERSIOWEJ

137

RYCINA 2.26

Połączenia mostka.

Połączenia między częściami mostka utworzone są za pomocą chrząst-

kozrostów mostkowych ( synchondroses sternales ) – górnego (między rę-

kojeścią a trzonem) i dolnego (między trzonem a wyrostkiem mieczyko-

watym). W ruchach oddechowych cały mostek przesuwa się do przodu

(wdech) i do tyłu (wydech). Zachodzi przy tym ruch wokół osi poprzecz-

nej w górnym chrząstkozroście.

399131338.055.png

399131338.056.png

399131338.057.png

399131338.058.png

399131338.059.png

399131338.060.png

399131338.062.png

399131338.063.png

399131338.064.png

399131338.065.png

399131338.066.png

399131338.067.png

399131338.068.png

399131338.069.png

399131338.070.png

399131338.071.png

399131338.073.png

399131338.074.png

399131338.075.png

399131338.076.png

399131338.077.png

399131338.078.png

399131338.079.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Buchmann - Atlas Anatomiczny (2007).pdf (20982 KB)
Gąsiorowski Adam - Anatomia Funkcjonalna Narządu Ruchu Człowieka (II, 2008).pdf (26282 KB)
Abrahams Peter - Atlas Anatomii, Ciało Człowieka Budowa i Funkcjonowanie (2004).pdf (70463 KB)
Anatomia człowieka II(1).pdf (17865 KB)
Anatomia i Fizjologia Człowieka.pdf (151285 KB)

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin