prof. dr hab. Urszula Łangowska-Szczęśniak MAKROEKONOMIA II
Wykłady
WYKŁAD 1
BIBLIOGRAFIA:
1. Makroekonomia : teoria, funkcjonowanie i polityka / Robert Ernest Hall, John B. Taylor, tł. Jan Czekaj. - Warszawa
2. Makroekonomia : podręcznik europejski / Michael Burda, Charles Wyplosz, tł. Elżbieta Adamowicz, red. Urszula Grzelońska. - Warszawa : Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne
3. Romer David : Makroekonomia dla zaawansowanych, Wydawnictwo: Wydawnictwo Naukowe PWN
John Maynard Keynes - według jego teorii w rynek trzeba ingerować ze względu na bezrobocie i marnotrawstwo czynników produkcyjnych. Państwo powinno wpływać na wielkość popytu i podaży
· bezpośrednio – zwiększając zasiłki dla bezrobotnych, obniżając podatki i w ten sposób stymulując inwestycje
· pośrednio
ISLM składa się z dwóch części:
IS – rynek towarów i usług
LM – rynek pieniężny
Obie części są składnikiem PKB i informują jak poprzez politykę pieniężną i fiskalną oddziaływać na wzrost gospodarczy i tworzyć krótkoterminową równowagę popytu i podaży rynkowej.
Model ISLM to model opisujący równowagę w gospodarce na rynku dóbr i na rynku pieniądza.
Model wyprowadza się w sposób analityczny (równania) i graficzny (krzywe w układzie współrzędnych).
Graficznie, krzywe IS i LM konstruuje i analizuje się w układzie współrzędnych wyznaczonych przez dochód i stopę procentową.
I GRUPA. Założenia najogólniejsze
1. Meta założenia to podstawa Keynes’a, że w gospodarce brak stabilności.
2. Bodźce wytrącające gospodarkę z równowagi przez różne czynniki gospodarcze, społeczne, współpraca np. z UE, wynalazki, kataklizmy itp.
- najważniejsze zmiany zachodzą w poziomie inwestycji
- prywatni inwestorzy (homo economicus) działają impulsywnie często irracjonalnie.
3. Reakcje na rynku są opóźnione w stosunku do zmian gospodarczych ze względu na przetwarzanie informacji i podjęcie odpowiednich decyzji.
4. Rząd ma podejmować działania równoważące gospodarkę w szybszym tempie (charakterystyczne dla keynsistów)
5. Wszystkie dostosowania równoważące gospodarkę to sztywne płace i ceny. Nie należy stosować modeli matematycznych tylko opisowe.
II GRUPA Cechy gospodarki rynkowej – polityka i jej skala
1. Gospodarka nie jest zmonopolizowana. Mechanizm rynkowy działa poprawnie.
2. Państwo działa, jako jeden z podmiotów (uczestników) rynku.
3. Państwo ma prawo do prowadzenia polityki ekonomicznej i gospodarczej.
W modelu ISLM – przyjmuje się, że mamy nowoczesną, rozwiniętą gospodarkę rynkową z dobrze zorganizowanym systemem instytucji rynkowych i finansowych, a sytuacja rynku jest stabilna.
III GRUPA Założenia idealizujące
Istnieją rezerwy wszystkich czynników gospodarczych np. siła robocza, materiały, urządzenia, które można w każdej chwili zaangażować w proces produkcji. W rzeczywistości są to założenia nierealne ze względu choćby na ograniczenia ilości maszyn w danym przedsiębiorstwie, kraju itp.
Rezerwy czynników produkcji są gwarantem sprawnego działania sfery produkcji. W bezwładności decyzyjnej trudno dostosować podaż i popyt.
Model ISLM
Część IS (dotyczy stanów równowagi)
I – inwestycje
S – oszczędności
I = S równowaga (założenie). Krzywa obrazująca równowagę jest klasyczną krzywą IS
AD - globalny (agregatowy popyt)
C – popyt gospodarstw domowych (konsumpcja)
i – stopa procentowa (cena pieniadza)
Parametry wskazujące wrażliwość inwestycji na zmiany stopy procentowej.
G – wielkość popytu rządowego (państwowego)
D suma podatków podmiotów prywatnych
stopa podatkowa
Y – wielkość produkcji (dochód narodowy lub PKB)
YD – dochody rozporządzalne przez gospodarstwa domowe
a– popyt autonomiczny
b - stała krańcowa skłonność do konsumpcji
IS – krzywa skład się z punktów równowagi na rynku towarowym przy danym poziomie cen
Krzywa IS to zbiór punktów, obrazujących różne kombinacje wytwarzanego w gospodarce dochodu i stopy procentowej, przy których rynek dóbr znajduje się w stanie równowagi.
Punkty leżące poza krzywą IS oznaczają stany nierównowagi rynku dóbr gospodarki.
Aby wyprowadzić graficznie krzywą IS, potrzebne są następujące zależności (wykresy):
1. długookresowa funkcja oszczędności
2. warunek równowagi na rynku dóbr
3. zależność inwestycji od stopy procentowej
G = Y równowaga rynku towarowego
WYKŁAD 2 z 23-10-2010
Model ISLM polityka fiskalna i monetarna
Krzywa IS
AD – agregatowy popyt na dobra i usługi ( dobra konsumpcyjne + dobra inwestycyjne)
C – konsumpcja
G – wydatki rządowe
T – suma podatków
t – stopa podatkowa
Y – wielkość produkcji (dochód narodowy)
YD – dochody rozporządzalne
A – popyt autonomiczny
a - konsumpcja autonomiczna
b - krańcowa skłonność do konsumpcji
IS – krzywa (kształt izobary) złożona z punktów równowagi na rynku towarowym
AD = I stan równowagi na rynku towarowym
AD = = C + I + G
C = a + b · YD
dochód
do dyspozycji
krańcowa
skłonność
do konsumpcji
wydatki
autonomiczne
konsumpcja
gospodarstw
domowych
inwestycje autonomiczne (stała wielkość) zużycie majątku
Y – T = YD
T = t · Y
stopa %
(koszt pieniądza na inwestycje)
Popyt inwestycyjny I = Ī – γ · i
gamma
siła oddziaływania
inwestycji na stopę %
Jeśli jest ułamkiem, to mniejsza wrażliwość
G = G
stała niezależna od rynku pieniężnego ustalana przez rząd na każdy rok
wydatki rządowe
Rozbudowany wzór opisujący zagregowany popyt
AD = a + bYD – I – γ · i + G
YD = Y – T YD = Y(1 – T)
Wszystkie autonomiczne wydatki A = a + I + G
A + bY (1 – t) – γ = Y
mnożnik
dochodu narodowego
b jest funkcją rosnącą dla Y
Dochód w równowadze przy danym mnożniku dochodu Y = a · (A – γ · i)
Ostatecznie krzywa IS
Krzywa IS dla różnych poziomów stopy % i dochodów narodowych.
W każdym punkcie na linii jest równowaga.
Obniżenie stopy % powoduje zwiększenie dochodu Y
Poziom stopy % zależy od sytuacji na rynku pieniężnym i jest ustalana przez Bank Centralny.
Aby analizować warunki równowagi dla krótkiego okresu należy założyć, że i = constans.
Wydatki autonomiczne zmieniają się dość wolno, a inwestycje zależą od amortyzacji. O wydatkach rządowych G decyduje się „pozaekonomicznie” – decyzje polityczne. Można je zwiększyć poprzez zwiększenie podatków T.
t
t1
IS2
IS0
IS1
Y
Poza zmianami stopy % i G nachylenie krzywej IS zależy od t (stopy podatkowej).
2
1
1. Gdy ∆t>0, to krzywa IS z zbliża się do pionu
∆t <0
∆t>0
2. Gdy ∆t <0, to krzywa IS z zbliża się do poziomu
IS3
Krzywa LM
M – realna podaż pieniądza (zmodyfikowana o inflację)
M – nominalna podaż pieniądza
Pt – wskaźnik poziomu cen (średni poziom cen)
L – popyt na pieniądz
Lt – popyt na transakcyjny pieniądz
Lz – popyt na spekulacyjny pieniądz
V – szybkość obiegu pieniądza
δ – wrażliwość popytu spekulacyjnego na zmiany stopy %
W modelu tym rozważa się rynek pieniężny krótkoterminowy. Podaż to pieniądz płynny z agregatu M1. Popyt na M1 to popyt transakcyjny.
L = M
Bank Centralny rządzi podażą pieniądza poprzez jego emisję. Istnieją jednak karty płatnicze i pieniądz wirtualny kreowany przez banki komercyjne.
...
Grazyna_84