Wałęsa (TW Bolek).pdf

Prezentowana książka dotyka jednego z najbardziej kontrowersyjnych tematów w najnow-

szej historii Polski – relacji między Lechem Wałęsą i komunistyczną Służbą Bezpieczeństwa.

Autorzy, wykorzystując wszystkie dostępne źródła, podjęli próbę wyjaśnienia sprawy tajnego

współpracownika „Bolka”, także losów dokumentów SB dotyczących jego osoby. Publikacja ta,

stanowiąc istotny przyczynek do poznania historii Lecha Wałęsy, nie aspiruje jednak do miana

pełnej biografii tego polityka ani też opisania całokształtu działań SB wobec jego osoby.

Recenzenci

Andrzej Chojnowski

Marek K. Kamiński

Andrzej Nowak

Andrzej Zybertowicz

– Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Na okładce – płonący gmach Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku w dniu 15 grudnia

1970 r. Fot. z archiwum IPN w Gdańsku

Na wyklejce 1 – zdjęcie pierwsze: sierpień 1980 r. – Lech Wałęsa przemawia do zgromadzo-

nych przed bramą nr 2 Stoczni Gdańskiej im Lenina. Obok L. Wałęsy widoczny ks. Henryk

Jankowski. Fot. ze zbiorów S. Cenckiewicza; zdjęcie drugie: sierpień 1980 r. – Lech Wałęsa

i Bogdan Lis w sali BHP w Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Fot. ze zbiorów S. Cenckiewicza

Na wyklejce 2 – 4 czerwca 1992 r. – Lech Wałęsa w loży prezydenckiej podczas debaty nad

odwołaniem rządu Jana Olszewskiego. Fot. Andrzej Hrechorowicz

Projekt graﬁ czny serii

Krzysztof Findziński

Redakcja

Gabriela Marszałek, Anna Karolina Piekarska

Korekta

Przemek Gryc

Skład komputerowy

Tomasz Szatkowski

Indeks

Przemek Gryc

Druk

Drukarnia TECHNET, 30-732 Kraków, ul. Biskupińska 3A

Seria „Monograﬁ e”: tom 40

ISBN 978–83–60464–74–8

Zapraszamy na stronę internetową www.ipn.gov.pl

oraz do księgarni internetowej www.poczytaj.ipn.pl

SPIS TREŚCI

Przedmowa – Janusz Kurtyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Od autorów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

1. Lech Wałęsa – narodowy mit i tabu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

2. Lech Wałęsa – postulat badań naukowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

3. Potwierdzenie współpracy z SB oraz identyﬁ kacja TW ps. „Bolek” . . . . . . 46

4. Rekonstrukcja działalności TW ps. „Bolek” (1970–1976). . . . . . . . . . . . . . 53

5. Ocena działalności i oﬁ cerowie prowadzący TW ps. „Bolek” . . . . . . . . . . . 68

6. Figurant kryptonim „Bolek” (1978–1980) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

7. „Ochrona operacyjna” Lecha Wałęsy (1980–1981) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102

8. Figurant kryptonim „Zadra” i operacje specjalne Biura Studiów

Służby Bezpieczeństwa MSW (1981–1990) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131

9. Pierwsza lustracja (1990–1992) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158

10. Akta TW ps. „Bolek” (1992). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171

11. Upadek rządu (1992) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181

12. Niszczenie akt w Warszawie (1992–1993) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 197

13. Niszczenie akt w Gdańsku (1993–1995) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206

14. Śledztwo (1996–1999) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216

15. Druga lustracja (1997) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232

16. Proces lustracyjny (2000) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248

17. Orzeczenie sądu lustracyjnego (2000) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262

18. Po orzeczeniu (2000–2007) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275

Epilog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285

Aneks I: Dokumenty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291

CZĘŚĆ I: Dokumenty potwierdzające rejestrację Lecha Wałęsy przez Wy-

dział III Służby Bezpieczeństwa w Gdańsku w latach 1970–1976 jako TW

ps. „Bolek”, znajdujące się w zbiorach Biura Udostępniania i Archiwizacji

Dokumentów IPN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293

Nr 1. [bmid] – Karta ewidencyjna E-14 dotycząca Lecha Wałęsy z numerem

archiwalnym akt agenturalnych TW ps. „Bolek” i informacją o wyrejestro-

waniu z ewidencji operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w 1976 roku . . . . . 295

Nr 2. [bmid] – Fragment zapisu dotyczącego Lecha Wałęsy w Zintegrowanym

Systemie Kartotek Operacyjnych Służby Bezpieczeństwa z informacją

o jego współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298

Nr 3. 1971, Gdańsk – Streszczenie materiałów ze sprawy operacyjnego spraw-

dzenia krypt. „Ogień”, w którym wspomina się rolę TW ps. „Bolek” . . . . . 300

Nr 4. 1978 czerwiec 21, Gdańsk – Notatka służbowa młodszego inspektora

Wydziału III „A” KW MO w Gdańsku st. szer. Marka Aftyki dotycząca

przeglądu akt archiwalnych Lecha Wałęsy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 302

Nr 5. 1978 październik 9, Gdańsk – Notatka służbowa mjr. Czesława Woj-

talika i mjr. Ryszarda Łubińskiego dotycząca przeprowadzonej w dniu

6 października 1978 roku rozmowy z Lechem Wałęsą na temat „ponownego

pozyskania” go do współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa . . . . . . . . . . . . . 306

Nr 6. 1979 styczeń 15, Gdańsk – Fragment analizy stanu zagrożeń w Gdańskich

Zakładach Mechanizacji Budownictwa „ZREMB” zawierający informację

o Lechu Wałęsie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311

Nr 7. 1980 listopad 28, Gdańsk – Arkusz ewidencyjny internowanego Lecha

Wałęsy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 313

CZĘŚĆ II: Informacje agenturalne przekazane przez TW ps. „Bolek” znajdujące

się w zbiorach Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów IPN . . . . . . . 317

Nr 8. 1971 marzec, Gdańsk – Fragment opracowania i podsumowania infor-

macji TW ps. „Bolek”, sporządzonego przez kpt. Edwarda Graczyka . . . . . 319

Nr 9. 1971 kwiecień 17, Gdańsk – Informacja TW ps. „Bolek” przekaza-

na podczas spotkania z kpt. Henrykiem Rapczyńskim w hotelu „Jantar”

w Gdańsku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 322

Nr 10. 1971 kwiecień 22, Gdańsk – Doniesienie TW ps. „Bolek” przekaza-

ne podczas spotkania z kpt. Henrykiem Rapczyńskim w hotelu „Jantar”

w Gdańsku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326

Nr 11. 1971 kwiecień 27, Gdańsk – Doniesienie TW ps. „Bolek”, przekazane

podczas spotkania z kpt. Henrykiem Rapczyńskim i kierownikiem Grupy VI

Służby Bezpieczeństwa kpt. Czesławem Wojtalikiem w hotelu „Jantar”

w Gdańsku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 330

Nr 12. 1971 maj 26, [bm] – Fragment doniesienia TW ps. „Bolek”, przyjętego

przez kpt. Henryka Rapczyńskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334

Nr 13. 1972 październik 3, Gdańsk – Fragment doniesienia TW ps. „Bolek”

z akt SO krypt. „Arka” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 335

Nr 14. 1971 listopad 25, Gdańsk – Informacja TW ps. „Bolek” przekazana

podczas spotkania z kpt. Zenonem Ratkiewiczem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 336

CZĘŚĆ III: Kopie donosów TW ps. „Bolek” i pokwitowań odbioru pieniędzy,

znajdujące się w zbiorach Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów

IPN kolportowane przez Służbę Bezpieczeństwa w latach osiemdziesiątych

w celu skompromitowania Lecha Wałęsy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339

Nr 15. 1971 styczeń 12, Gdańsk – Informacja TW ps. „Bolek” przekazana

podczas spotkania z kpt. Edwardem Graczykiem w hotelu „Jantar” w Gdań-

sku dostarczona Annie Walentynowicz i podrzucona do mieszkania Marka

Mądrzejewskiego w 1982 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341

Nr 16. 1971 styczeń 18, Gdańsk – Pokwitowanie odbioru pieniędzy wypłaconych

przez kpt. Edwarda Graczyka TW ps. „Bolek” dostarczone Annie Walenty-

nowicz i podrzucone do mieszkania Marka Mądrzejewskiego w 1982 roku 344

Nr 17. 1974 czerwiec 29, Gdańsk – Pokwitowanie odbioru pieniędzy wy-

płaconych przez rezydenta Służby Bezpieczeństwa w Stoczni Gdańskiej

ps. „Madziar” TW ps. „Bolek” dostarczone Annie Walentynowicz i pod-

rzucone do mieszkania Marka Mądrzejewskiego w 1982 roku . . . . . . . . . . 345

CZĘŚĆ IV: Dokumenty Służby Bezpieczeństwa dotyczące tzw. ochrony ope-

racyjnej Lecha Wałęsy znajdujące się w zbiorach Biura Udostępniania i Archi-

wizacji Dokumentów IPN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347

Nr 18. 1981 luty 21, Warszawa – Plan działań przygotowany przez Departa-

ment III „A” MSW w razie pozbawienia Lecha Wałęsy funkcji przewod-

niczącego KKP NSZZ „Solidarność” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349

Nr 19. 1981 marzec 26, Warszawa – Prognoza rozwoju sytuacji w KKP NSZZ

„Solidarność” oraz plan ochrony Lecha Wałęsy przygotowany przez De-

partament III „A” MSW w razie próby zamachu na jego życie . . . . . . . . . . 353

Nr 20. 1981 wrzesień 9, Warszawa – Fragment informacji na temat działań

specjalnych Służby Bezpieczeństwa w związku z I Krajowym Zjazdem De-

legatów NSZZ „Solidarność” w Gdańsku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 356

Nr 21. 1981 październik 9, Warszawa – Fragment przygotowanej przez dy-

rektora Departamentu III „A” MSW gen. Władysława Ciastonia analizy

materiałów operacyjnych SO krypt. „Debata” założonej w związku z I Kra-

jowym Zjazdem Delegatów NSZZ „Solidarność” w Gdańsku . . . . . . . . . . . 357

Nr 22. 1982 listopad 14, Warszawa – Stenogram z rozmowy z Lechem Wałęsą

przeprowadzonej przez płk. Bolesława Klisia i płk. Hipolita Starszaka

w gmachu Naczelnej Prokuratury Wojskowej w Warszawie . . . . . . . . . . . . 358

CZĘŚĆ V: Inne dokumenty operacyjne Służby Bezpieczeństwa, w których

pojawiają się informacje o związkach Lecha Wałęsy ze Służbą Bezpieczeń-

stwa znajdujące się w zbiorach Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumen-

tów IPN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 387

Nr 23. 1981 czerwiec 19, Gdańsk – Fragment meldunku operacyjnego mjr. Ry-

szarda Łubińskiego dotyczącego Anny Walentynowicz z informacją, że Lech

Wałęsa po Grudniu ’70 utrzymywał związki ze Służbą Bezpieczeństwa . . . 389

Nr 24. 1981 wrzesień 6, Gdańsk – Fragment notatki służbowej ze spotkania

z TW ps. „Teoﬁ l”, z informacją o zamiarze poinformowania uczestników

I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność” o współpracy Lecha

Wałęsy ze Służbą Bezpieczeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 390

Nr 25. 1981 wrzesień 23, Gdańsk – Fragment szyfrogramu I zastępcy komen-

danta wojewódzkiego MO ds. Służby Bezpieczeństwa w Gdańsku płk. Syl-

westra Paszkiewicza dla wiceministra MSW gen. Adama Krzysztoporskiego

i dyrektora Departamentu III „A” MSW gen. Władysława Ciastonia, do-

tyczący działań operacyjnych Służby Bezpieczeństwa w związku z drugą

turą I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność” w Gdańsku . . . . 391

Nr 26. 1981 wrzesień 28, Gdańsk – Fragment meldunku operacyjnego oﬁ -

cera Wydziału III „A” KW MO w Gdańsku Piotra Kmieciaka , dotyczący

przygotowywanych w czasie I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „So-

lidarność” w Gdańsku ulotek z informacją o współpracy Lecha Wałęsy ze

Służbą Bezpieczeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 392

Nr 27. 1981 październik 1, Warszawa – Fragment meldunku operacyjnego oﬁ -

cera Wydziału III „A” KW MO w Gdańsku kpt. Piotra Kmieciaka z analizą

pozycji politycznej Lecha Wałęsy w NSZZ „Solidarność” w okresie zjazdu

krajowego związku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 393

CZĘŚĆ VI: Informacje o nieformalnych kontaktach Lecha Wałęsy z przed-

stawicielami aparatu władzy PRL znajdujące się m.in. w zbiorach Biura Udo-

stępniania i Archiwizacji Dokumentów IPN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395

Nr 28. 1980 listopad 15, Gdańsk – Fragment notatki służbowej ze spotkania

z TW ps. „Cezar”, z informacją o spotkaniu Lecha Wałęsy z I sekreta-

rzem KC PZPR Stanisławem Kanią . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 397

Nr 29. 1981 marzec 12, Gdańsk – Szyfrogram naczelnika Wydziału III KW

MO w Gdańsku mjr. Czesława Wojtalika w sprawie rozmów telefonicz-

nych Lecha Wałęsy z przedstawicielami najwyższych władz PRL . . . . . . . 398

Nr 30. 1981 listopad 10, [bm] – Fragment notatki z archiwów Stasi dotyczący

rozmowy przeprowadzonej przez przedstawiciela ambasady NRD z Mi-

chałem Atłasem z KC PZPR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 400

Nr 31. Fragment wywiadu udzielonego przez gen. Czesława Kiszczaka An-

drzejowi Kępińskiemu i Zbigniewowi Kilarowi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401

CZĘŚĆ VII: Dokumenty Departamentu V MSW Biura Studiów Służby Bez-

pieczeństwa MSW znajdujące się w zbiorach Archiwum Państwowego w Gdań-

sku oraz Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów IPN . . . . . . . . . . . . 403

Nr 32. 1982 styczeń – Druk ulotny sygnowany przez rzekomego działacza

podziemia ps. „Mieszko II” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 405

Nr 33. 1982 maj – Druk ulotny sygnowany przez rzekomego działacza pod-

ziemia ps. „Mieszko II” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 407

Nr 34. 1985 maj 8, Warszawa – Fragment notatki służbowej funkcjonariusza

Wydziału V Departamentu Techniki MSW st. chor. Tadeusza Maraszkie-

wicza na temat Eligiusza Naszkowskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409

Nr 35. 1985 maj 9, Warszawa – Oświadczenie funkcjonariusza Biura Studiów

Służby Bezpieczeństwa MSW mjr. Adama Stylińskiego na temat Eligiusza

Naszkowskiego, z informacją o działaniach specjalnych Służby Bez-

pieczeństwa wobec Lecha Wałęsy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 411

Nr 36. 1985 maj 24, Moskwa – Fragmenty oświadczenia przebywającego na

kursie KGB kpt. Józefa Buraka z Biura Studiów Służby Bezpieczeństwa

MSW w sprawie operacji Służby Bezpieczeństwa realizowanych wobec

Lecha Wałęsy z udziałem Eligiusza Naszkowskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: