O różnych kosztorysach.pdf

(996 KB) Pobierz
QPrint
O ró"nych kosztorysach
Czym ró"ni• si% od siebie kosztorysy:
inwestorski, ofertowy, zamienny, powykonawczy?
ru, podstawy do ustalenia nakładów
rzeczowych (np. nr KNR oraz nr ta-
blicy i kolumny w tym katalogu);
obecnie stosowana i obligatoryjna
w zamówieniach publicznych defi-
nicja przedmiaru (dokumentu prze-
kazywanego wykonawcy w celu
sporz€dzenia kosztorysu ofertowe-
go) według § 6 rozporz€dzenia Mi-
nistra Infrastruktury z dnia 2 wrze-
ƒnia 2004 r. w sprawie szczegółowe-
go zakresu i formy dokumentacji
projektowej, specyfikacji technicz-
nych wykonania i odbioru robót bu-
dowlanych oraz programu funkcjo-
nalno-u#ytkowego (Dz.U. Nr 202,
poz. 2072) brzmi nast•puj€co:
Przedmiar robót powinien zawiera‚
zestawienie przewidywanych do wy-
konania robót podstawowych w ko-
lejno„ci technologicznej ich wykona-
nia wraz z ich szczegółowym opisem
lub wskazaniem podstaw ustalaj -
cych szczegółowy opis oraz wskaza-
niem wła„ciwych specyfikacji tech-
nicznych wykonania i odbioru robót
budowlanych, z wyliczeniem i zesta-
wieniem ilo„ci jednostek przedmia-
rowych robót podstawowych.
Przytoczone definicje wskazuj€, #e
ww. dokumenty stanowiły w ró#nych
okresach podstaw• do sporz€dzenia
kosztorysu ofertowego – b•d€cego
propozycj€ ceny, za jak€ wykona robo-
ty wykonawca. Dziƒ t€ podstaw€ jest
przedmiar robót (obok projektów: bu-
dowlanego i wykonawczych, specyfi-
kacji technicznych wykonania i odbio-
ru robót oraz informacji bioz), a zatem
u'ywanie poj() „kosztorys nakładczy”,
„kosztorys "lepy” w zamówieniach pub-
licznych nie powinno mie) miejsca .
Odr•bny problem to poj•cie „kosz-
torysu”, którego ogólna definicja przed-
stawia si• nast•puj€co:
Kosztorys – dokument, w którym
ustalono rodzaje, ilo„ci i warto„‚
sprzedaƒn robót budowlano-mon-
taƒowych. Podstaw do sporz dze-
nia kosztorysu jest projekt techniczny;
kosztorys sporz dza si" na podsta-
czestnicz€c w jednym z posie-
dze„ Zespołu Arbitrów rozpa-
truj€cych odwołanie – w po-
st•powaniu o zamówienie publiczne
na roboty budowlane – spotkałem si•
z sytuacj€, w której zamawiaj€cy za-
pisał w specyfikacji istotnych warun-
ków zamówienia (SIWZ), i# podsta-
w€ do obliczenia ceny oferty b•dzie
dostarczony przez niego kosztorys na-
kładczy .
Zapytałem zamawiaj€cego, co rozu-
mie przez poj•cie kosztorysu nakład-
czego.
– To jest taki „"lepy kosztorys”
odpowiedział.
– A jak by pan – zwróciłem si• do
zamawiaj€cego – scharakteryzował
poj•cie „ƒlepego kosztorysu”?
– &lepy kosztorys obejmuje – odpo-
wiada zapytany – opis robót w kolej-
noƒci technologicznej ich wyst•powa-
nia, iloƒci poszczególnych robót wy-
nikaj€ce z przedmiaru, podstawy do
ustalenia nakładów rzeczowych.
– Ta odpowied' to cytat z „Me-
tod kosztorysowania obiektów i ro-
bót budowlanych” z 1988 r., b•d€cych
zał€cznikiem do zarz€dzenia Nr 21
Ministra Gospodarki Przestrzen-
nej i Budownictwa z dnia 7 grudnia
1988 r. w sprawie metod i podstaw
kosztorysowania obiektów i robót bu-
dowlanych – replikuj• – dawno ju#
nie obowi€zuje. Dziƒ, jeƒli nie mamy
do czynienia z „zamówieniem z wol-
nej r•ki” lub wynagrodzeniem ryczał-
towym, podstaw€ do obliczenia ceny
oferty na roboty budowlane s€: prze-
kazany wykonawcy przedmiar robót
wraz z projektem budowlanym, pro-
jektami wykonawczymi i specyfika-
cjami technicznymi wykonania i od-
bioru robót.
– Zatem mo#na powiedzie…, #e do-
starczyłem przedmiar – stwierdził za-
mawiaj€cy.
Analizuj€c to zdarzenie, stwier-
dzi… nale#y, #e mamy tu do czynienia
z trzema poj•ciami okreƒlaj€cymi ten
sam dokument. Które z nich jest zatem
właƒciwe i powinno by… aktualnie sto-
sowane przy opracowywaniu koszto-
rysowej dokumentacji inwestycji?
Aby wyjaƒni… te ró#ne okreƒlenia
(poj•cia), nale#y podkreƒli…, i# w pro-
cesie wyceny robót wyst•puj€ dwa
podstawowe opracowania:
obliczenie i zestawienie iloƒci ro-
bót do wykonania; w ostatnich la-
tach opracowanie takie okreƒlano
potocznie jako: kosztorys nakładczy,
kosztorys "lepy lub przedmiar;
dokument zawieraj€cy wyliczenie
wartoƒci lub ceny za wykonanie
wskazanej w przedmiarze iloƒci ro-
bót; tego typu opracowanie kosz-
towe, w zale#noƒci od tego, kto je
sporz€dza i w jakiej fazie procesu
inwestycyjnego, zwane jest: koszto-
rysem inwestorskim, ofertowym, za-
miennym lub powykonawczym .
Pierwsz€ grup• obejmuj€c€ obli-
czenie i zestawienie iloƒci robót defi-
niuje si• nast•puj€co:
dokument #argonowo zwany „kosz-
torysem nakładczym” zawiera opisy
robót w kolejnoƒci technologicznej
ich wykonania, iloƒci robót do wy-
konania, normy zu#ycia czynników
produkcji oraz obliczenia – iloƒci
robót x normy zu#ycia, które w re-
zultacie stanowi€ o nakładach ilo-
ƒciowych dla poszczególnych robót:
robocizny (w roboczogodzinach),
materiałów (w technicznych jed-
nostkach miary) oraz pracy sprz•-
tu (w maszynogodzinach);
u#ywany doƒ… powszechnie „"le-
py kosztorys” – według defini-
cji z 1988 r. – obejmuje: opis ro-
bót w kolejnoƒci technologicznej
ich wykonania, iloƒci poszczegól-
nych robót wynikaj€ce z przedmia-
In ynier budownictwa KWIECIE 2006
U
433783560.551.png
wie rodzajów i ilo„ci robót budowla-
no-montaƒowych, norm zuƒycia ma-
teriałów, robocizny i sprz"tu, ustalo-
nych dla poszczególnych rodzajów
robót cen materiałów, pracy sprz"tu
i stawki płac oraz narzutów obejmu-
j cych koszty ogólne i zysk przedsi"-
biorstwa budowlanego według En-
cyklopedii powszechnej (PWN, wyd.
trzecie, Warszawa 1984);
Kosztorys – plan kosztów jakiego„
przedsi"wzi"cia – według Wiel-
kiej encyklopedii powszechnej PWN
(Warszawa 2003);
Kosztorys – niesformalizowany do-
kument ujmuj cy sum" kosztów go-
spodarczego lub innego przedsi"-
wzi"cia; sum" wyznacza rodzajowa
struktura kosztów przedsi"wzi"cia
wynikaj cych z poszczególnych po-
zycji (…) Tradycyjny kosztorys jest
sporz dzany dla wyceny robót bu-
dowlano-montaƒowych – według
Nowego słownika j"zyka polskiego
(PWN, Warszawa 2000).
Cech€ wspóln€ powy#szych defini-
cji jest bezpoƒredni zwi€zek dokumen-
tu nazwanego „kosztorysem” z przewi-
dywanymi kosztami, a właƒciwie z ich
obliczeniem. Tak wi•c u#yte i zdefi-
niowane przez zamawiaj€cego poj•cia:
kosztorys nakładczy, kosztorys ƒlepy
i przedmiar robót nie s€ w rezultacie –
w ƒwietle podanych wczeƒniej definicji
– kosztorysami.
Obowi€zuj€ce regulacje praw-
ne (stosowane obligatoryjnie w zamó-
wieniach publicznych) obejmuj€ jedy-
nie dwa poj•cia: kosztorys inwestorski,
okreƒlaj€cy wartoƒ… zamówienia na ro-
boty budowlane, oraz przedmiar robót,
którego definicj• podano wczeƒniej.
kowych, w tym dane z zawartych
wczeƒniej umów lub powszechnie
stosowanych, aktualnych publikacji.
Skoro nie ma definicji urz•dowych
okreƒlaj€cych inne rodzaje kosztory-
sów stosowanych do obliczania ceny
za wykonywane roboty, poni#ej po-
dano ich wzgl•dnie jednolite poj•cia
u#ywane aktualnie w praktyce.
Cena, za jak€ wykona roboty wyko-
nawca w budownictwie, zawsze była
oparta na kosztorysie. Ju# 2 tys. lat
temu w traktacie Witruwiusza „O ar-
chitekturze ksi€g dziesi•…” mo#na zna-
le'… stwierdzenia: ...architekt, podej-
muj c si" zamówienia pa•stwowego,
okre„la z góry, za jak cen" je wykona.
Po złoƒeniu kosztorysu... Tak wi•c ju#
aktualne definicje i rodzaje kosztory-
sów, a tak#e podstawy ich sporz€dza-
nia. Obok opisu wczeƒniej zdefiniowa-
nego kosztorysu inwestorskiego znaj-
dujemy tam nast•puj€c€ informacj•:
W zaleƒno„ci od przeznaczenia wyko-
nawca robót, dla okre„lenia ceny, powi-
nien posługiwa‚ si" jednym z nast"pu-
j cych rodzajów kosztorysów:
ofertowym,
zamiennym,
powykonawczym.
2. Kosztorys ofertowy stanowi kal-
kulacj" ceny oferty i jest przygotowy-
wany przez wykonawc" przed podpi-
saniem umowy, jako propozycja wyna-
grodzenia za wykonanie przedmiotu
umowy.
wówczas oczywiste było poj•cie ceny
opartej na kosztorysie. W nieobowi€-
zuj€cej od 12 grudnia 2001 r. ustawie
o cenach (z 1982 r.) stwierdzono, #e
kalkulacja ceny na roboty budowlane
dokonywana jest na podstawie kosz-
torysu.
Maj€c dziƒ okreƒlon€ sytuacj• praw-
n€ w zakresie cen za roboty budow-
lane (ceny towarów i usług uzgadnia-
j strony zawieraj ce umow" – zgod-
nie z obowi€zuj€c€ ustaw€ o cenach
z 5 lipca 2001 r.) – jawi si• potrzeba
okreƒlenia poszczególnych kalkulacji
kosztorysowych i rodzajów kosztory-
sów, b•d€cych podstaw€ obliczenia tej
ceny. Treƒ… ustawy w zakresie cen za
roboty budowlane charakteryzuje si•
pełn€ swobod€ kontraktow€.
W 2005 r. Stowarzyszenie Koszto-
rysantów Budowlanych wydało „Pol-
skie standardy kosztorysowania robót
budowlanych”. Tam te# mo#na znale'…
3. Kosztorys zamienny stanowi kal-
kulacj" dla zmiany ceny ustalonej
w umowie i jest przygotowywany przez
wykonawc" po wykonaniu robót, jako
propozycja zmian kosztorysu ofertowe-
go z uwagi na zmiany pierwotnie prze-
widzianych do wykonania ilo„ci jedno-
stek przedmiarowych robót.
4. Kosztorys powykonawczy stanowi
kalkulacj" dla ustalenia wynagrodze-
nia wykonawcy za wykonanie przed-
miotu umowy, w przypadku gdy nie jest
opracowany kosztorys ofertowy i jest on
sporz dzony przez wykonawc" po wy-
konaniu robót.
I właƒciwie te cztery rodzaje koszto-
rysów wyczerpuj€ dziƒ całkowicie po-
trzeby ustalania wartoƒci zamówienia
i kalkulacji cen za roboty budowlane.
Rodzaj kosztorysów i ich
definicje:
1. Kosztorys inwestorski – opracowa-
nie, na podstawie którego zamawiaj€-
cy ustala wartoƒ… zamówienia. Podsta-
w€ do jego wykonania s€:
dokumentacja projektowa,
specyfikacje techniczne wykonania
i odbioru robót budowlanych,
zało#enia wyjƒciowe do kosztory-
sowania okreƒlone przez zamawia-
j€cego,
ceny jednostkowe robót podsta-
wowych przyj•te według cen ryn-
dr OLGIERD SIELEWICZ
prezes Stowarzyszenia
Kosztorysantów Budowlanych
KWIECIE 2006 In ynier budownictwa
433783560.626.png 433783560.637.png 433783560.648.png 433783560.001.png 433783560.012.png 433783560.023.png 433783560.034.png 433783560.045.png 433783560.056.png 433783560.067.png 433783560.078.png 433783560.089.png 433783560.100.png 433783560.111.png 433783560.122.png 433783560.133.png 433783560.144.png 433783560.155.png 433783560.166.png 433783560.177.png 433783560.188.png 433783560.199.png 433783560.210.png 433783560.221.png 433783560.232.png 433783560.243.png 433783560.254.png 433783560.265.png 433783560.276.png 433783560.287.png 433783560.298.png 433783560.309.png 433783560.320.png 433783560.331.png 433783560.342.png 433783560.353.png 433783560.364.png 433783560.375.png 433783560.386.png 433783560.397.png 433783560.408.png 433783560.419.png 433783560.430.png 433783560.441.png 433783560.452.png 433783560.463.png 433783560.474.png 433783560.485.png 433783560.496.png 433783560.507.png 433783560.518.png 433783560.529.png 433783560.540.png 433783560.552.png 433783560.563.png 433783560.574.png 433783560.585.png 433783560.596.png 433783560.607.png 433783560.618.png 433783560.623.png 433783560.624.png 433783560.625.png 433783560.627.png 433783560.628.png 433783560.629.png 433783560.630.png 433783560.631.png 433783560.632.png 433783560.633.png 433783560.634.png 433783560.635.png 433783560.636.png 433783560.638.png 433783560.639.png 433783560.640.png 433783560.641.png 433783560.642.png 433783560.643.png 433783560.644.png 433783560.645.png 433783560.646.png 433783560.647.png 433783560.649.png 433783560.650.png 433783560.651.png 433783560.652.png 433783560.653.png 433783560.654.png 433783560.655.png 433783560.656.png 433783560.657.png 433783560.658.png 433783560.002.png 433783560.003.png 433783560.004.png 433783560.005.png 433783560.006.png 433783560.007.png 433783560.008.png 433783560.009.png 433783560.010.png 433783560.011.png 433783560.013.png 433783560.014.png 433783560.015.png 433783560.016.png 433783560.017.png 433783560.018.png 433783560.019.png 433783560.020.png 433783560.021.png 433783560.022.png 433783560.024.png 433783560.025.png 433783560.026.png 433783560.027.png 433783560.028.png 433783560.029.png 433783560.030.png 433783560.031.png 433783560.032.png 433783560.033.png 433783560.035.png 433783560.036.png 433783560.037.png 433783560.038.png 433783560.039.png 433783560.040.png 433783560.041.png 433783560.042.png 433783560.043.png 433783560.044.png 433783560.046.png 433783560.047.png 433783560.048.png 433783560.049.png 433783560.050.png 433783560.051.png 433783560.052.png 433783560.053.png 433783560.054.png 433783560.055.png 433783560.057.png 433783560.058.png 433783560.059.png 433783560.060.png 433783560.061.png 433783560.062.png 433783560.063.png 433783560.064.png 433783560.065.png 433783560.066.png 433783560.068.png 433783560.069.png 433783560.070.png 433783560.071.png 433783560.072.png 433783560.073.png 433783560.074.png 433783560.075.png 433783560.076.png 433783560.077.png 433783560.079.png 433783560.080.png 433783560.081.png 433783560.082.png 433783560.083.png 433783560.084.png 433783560.085.png 433783560.086.png 433783560.087.png 433783560.088.png 433783560.090.png 433783560.091.png 433783560.092.png 433783560.093.png 433783560.094.png 433783560.095.png 433783560.096.png 433783560.097.png 433783560.098.png 433783560.099.png 433783560.101.png 433783560.102.png 433783560.103.png 433783560.104.png 433783560.105.png 433783560.106.png 433783560.107.png 433783560.108.png 433783560.109.png 433783560.110.png 433783560.112.png 433783560.113.png 433783560.114.png 433783560.115.png 433783560.116.png 433783560.117.png 433783560.118.png 433783560.119.png 433783560.120.png 433783560.121.png 433783560.123.png 433783560.124.png 433783560.125.png 433783560.126.png 433783560.127.png 433783560.128.png 433783560.129.png 433783560.130.png 433783560.131.png 433783560.132.png 433783560.134.png 433783560.135.png 433783560.136.png 433783560.137.png 433783560.138.png 433783560.139.png 433783560.140.png 433783560.141.png 433783560.142.png 433783560.143.png 433783560.145.png 433783560.146.png 433783560.147.png 433783560.148.png 433783560.149.png 433783560.150.png 433783560.151.png 433783560.152.png 433783560.153.png 433783560.154.png 433783560.156.png 433783560.157.png 433783560.158.png 433783560.159.png 433783560.160.png 433783560.161.png 433783560.162.png 433783560.163.png 433783560.164.png 433783560.165.png 433783560.167.png 433783560.168.png 433783560.169.png 433783560.170.png 433783560.171.png 433783560.172.png 433783560.173.png 433783560.174.png 433783560.175.png 433783560.176.png 433783560.178.png 433783560.179.png 433783560.180.png 433783560.181.png 433783560.182.png 433783560.183.png 433783560.184.png 433783560.185.png 433783560.186.png 433783560.187.png 433783560.189.png 433783560.190.png 433783560.191.png 433783560.192.png 433783560.193.png 433783560.194.png 433783560.195.png 433783560.196.png 433783560.197.png 433783560.198.png 433783560.200.png 433783560.201.png 433783560.202.png 433783560.203.png 433783560.204.png 433783560.205.png 433783560.206.png 433783560.207.png 433783560.208.png 433783560.209.png 433783560.211.png 433783560.212.png 433783560.213.png 433783560.214.png 433783560.215.png 433783560.216.png 433783560.217.png 433783560.218.png 433783560.219.png 433783560.220.png 433783560.222.png 433783560.223.png 433783560.224.png 433783560.225.png 433783560.226.png 433783560.227.png 433783560.228.png 433783560.229.png 433783560.230.png 433783560.231.png 433783560.233.png 433783560.234.png 433783560.235.png 433783560.236.png 433783560.237.png 433783560.238.png 433783560.239.png 433783560.240.png 433783560.241.png 433783560.242.png 433783560.244.png 433783560.245.png 433783560.246.png 433783560.247.png 433783560.248.png 433783560.249.png 433783560.250.png 433783560.251.png 433783560.252.png 433783560.253.png 433783560.255.png 433783560.256.png 433783560.257.png 433783560.258.png 433783560.259.png 433783560.260.png 433783560.261.png 433783560.262.png 433783560.263.png 433783560.264.png 433783560.266.png 433783560.267.png 433783560.268.png 433783560.269.png 433783560.270.png 433783560.271.png 433783560.272.png 433783560.273.png 433783560.274.png 433783560.275.png 433783560.277.png 433783560.278.png 433783560.279.png 433783560.280.png 433783560.281.png 433783560.282.png 433783560.283.png 433783560.284.png 433783560.285.png 433783560.286.png 433783560.288.png 433783560.289.png 433783560.290.png 433783560.291.png 433783560.292.png 433783560.293.png 433783560.294.png 433783560.295.png 433783560.296.png 433783560.297.png 433783560.299.png 433783560.300.png 433783560.301.png 433783560.302.png 433783560.303.png 433783560.304.png 433783560.305.png 433783560.306.png 433783560.307.png 433783560.308.png 433783560.310.png 433783560.311.png 433783560.312.png 433783560.313.png 433783560.314.png 433783560.315.png 433783560.316.png 433783560.317.png 433783560.318.png 433783560.319.png 433783560.321.png 433783560.322.png 433783560.323.png 433783560.324.png 433783560.325.png 433783560.326.png 433783560.327.png 433783560.328.png 433783560.329.png 433783560.330.png 433783560.332.png 433783560.333.png 433783560.334.png 433783560.335.png 433783560.336.png 433783560.337.png 433783560.338.png 433783560.339.png 433783560.340.png 433783560.341.png 433783560.343.png 433783560.344.png 433783560.345.png 433783560.346.png 433783560.347.png 433783560.348.png 433783560.349.png 433783560.350.png 433783560.351.png 433783560.352.png 433783560.354.png 433783560.355.png 433783560.356.png 433783560.357.png 433783560.358.png 433783560.359.png 433783560.360.png 433783560.361.png 433783560.362.png 433783560.363.png 433783560.365.png 433783560.366.png 433783560.367.png 433783560.368.png 433783560.369.png 433783560.370.png 433783560.371.png 433783560.372.png 433783560.373.png 433783560.374.png 433783560.376.png 433783560.377.png 433783560.378.png 433783560.379.png 433783560.380.png 433783560.381.png 433783560.382.png 433783560.383.png 433783560.384.png 433783560.385.png 433783560.387.png 433783560.388.png 433783560.389.png 433783560.390.png 433783560.391.png 433783560.392.png 433783560.393.png 433783560.394.png 433783560.395.png 433783560.396.png 433783560.398.png 433783560.399.png 433783560.400.png 433783560.401.png 433783560.402.png 433783560.403.png 433783560.404.png 433783560.405.png 433783560.406.png 433783560.407.png 433783560.409.png 433783560.410.png 433783560.411.png 433783560.412.png 433783560.413.png 433783560.414.png 433783560.415.png 433783560.416.png 433783560.417.png 433783560.418.png 433783560.420.png 433783560.421.png 433783560.422.png 433783560.423.png 433783560.424.png 433783560.425.png 433783560.426.png 433783560.427.png 433783560.428.png 433783560.429.png 433783560.431.png 433783560.432.png 433783560.433.png 433783560.434.png 433783560.435.png 433783560.436.png 433783560.437.png 433783560.438.png 433783560.439.png 433783560.440.png 433783560.442.png 433783560.443.png 433783560.444.png 433783560.445.png 433783560.446.png 433783560.447.png 433783560.448.png 433783560.449.png 433783560.450.png 433783560.451.png 433783560.453.png 433783560.454.png 433783560.455.png 433783560.456.png 433783560.457.png 433783560.458.png 433783560.459.png 433783560.460.png 433783560.461.png 433783560.462.png 433783560.464.png 433783560.465.png 433783560.466.png 433783560.467.png 433783560.468.png 433783560.469.png 433783560.470.png 433783560.471.png 433783560.472.png 433783560.473.png 433783560.475.png 433783560.476.png 433783560.477.png 433783560.478.png 433783560.479.png 433783560.480.png 433783560.481.png 433783560.482.png 433783560.483.png 433783560.484.png 433783560.486.png 433783560.487.png 433783560.488.png 433783560.489.png 433783560.490.png 433783560.491.png 433783560.492.png 433783560.493.png 433783560.494.png 433783560.495.png 433783560.497.png 433783560.498.png 433783560.499.png 433783560.500.png 433783560.501.png 433783560.502.png 433783560.503.png 433783560.504.png 433783560.505.png 433783560.506.png 433783560.508.png 433783560.509.png 433783560.510.png 433783560.511.png 433783560.512.png 433783560.513.png 433783560.514.png 433783560.515.png 433783560.516.png 433783560.517.png 433783560.519.png 433783560.520.png 433783560.521.png 433783560.522.png 433783560.523.png 433783560.524.png 433783560.525.png 433783560.526.png 433783560.527.png 433783560.528.png 433783560.530.png 433783560.531.png 433783560.532.png 433783560.533.png 433783560.534.png 433783560.535.png 433783560.536.png 433783560.537.png 433783560.538.png 433783560.539.png 433783560.541.png 433783560.542.png 433783560.543.png 433783560.544.png 433783560.545.png 433783560.546.png 433783560.547.png 433783560.548.png 433783560.549.png 433783560.550.png 433783560.553.png 433783560.554.png 433783560.555.png 433783560.556.png 433783560.557.png 433783560.558.png 433783560.559.png 433783560.560.png 433783560.561.png 433783560.562.png 433783560.564.png 433783560.565.png 433783560.566.png 433783560.567.png 433783560.568.png 433783560.569.png 433783560.570.png 433783560.571.png 433783560.572.png 433783560.573.png 433783560.575.png 433783560.576.png 433783560.577.png 433783560.578.png 433783560.579.png 433783560.580.png 433783560.581.png 433783560.582.png 433783560.583.png 433783560.584.png 433783560.586.png 433783560.587.png 433783560.588.png 433783560.589.png 433783560.590.png 433783560.591.png 433783560.592.png 433783560.593.png 433783560.594.png 433783560.595.png 433783560.597.png 433783560.598.png 433783560.599.png 433783560.600.png 433783560.601.png 433783560.602.png 433783560.603.png 433783560.604.png 433783560.605.png 433783560.606.png 433783560.608.png 433783560.609.png 433783560.610.png 433783560.611.png 433783560.612.png 433783560.613.png 433783560.614.png 433783560.615.png 433783560.616.png 433783560.617.png 433783560.619.png 433783560.620.png 433783560.621.png 433783560.622.png
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin