Ib i Krystyna.pdf

Hans Christian Andersen

Ib i Krystynka

Niedaleko rzeki Guden w lesie pod Silkeborgiem

wznosi się na kształt wału pagórek, który zowią

Aasen. U podnóża tego pagórka, na zachodzie,

znajdowała się, a właściwie dotychczas się znajduje,

mała, wiejska chałupka otoczona nieurodzajną

ziemią; piasek prześwieca pomiędzy rzadkimi

kłosami żyta i jęczmienia. Było to wiele lat temu;

ludzie, którzy tu mieszkali, uprawiali swój mały

kawałek pola; prócz tego mieli trzy owce, jedną

świnię i dwa woły, słowem, jeżeli się bierze życie

takim, jakim jest, mieli zupełnie wystarczające

dochody, mogli nawet kupić sobie parę koni, ale

mówili tak jak inni wieśniacy z tej okolicy: "Koń zeżre

siebie" - to znaczy, że zjada to, co zapracuje.

Jeppe-Jaens w lecie uprawiał swoje pólko, a w

zimie zajmował się wyrabianiem drewnianych

chodaków. Miał również pomocnika, chłopaka, który

potrafił wycinać z drzewa chodaki; były one solidne i

lekkie i miały piękny kształt. Wyrabiali buty i

drewniane łyżki, zarabiali na tym pieniądze, tak że

nie można było powiedzieć, że u Jeppe-Jaensa była

bieda.

Mały Ib, siedmioletni chłopiec, jedyne dziecko w

domu, siedział, przyglądał się pracy i strugał

drewniany patyczek; nieraz kaleczył się w palec; ale

pewnego dnia wyciął dwa kawałki drzewa w ten

sposób, że wyglądały jak małe chodaki, chciał je, jak

mówił, podarować Krystynce; była to córeczka

flisaka, delikatna i śliczna, zupełnie jak pańskie

dziecko; gdyby miała takie ładne sukienki, jak tego

wymagała jej zgrabna figurka, nikt by nie pomyślał,

że mieszka w chałupie z torfu na wrzosowisku.

Mieszkał tam jej ojciec, wdowiec, który żył z tego, że

spławiał drzewo z lasu do wędzarni w Silkeborgu, a

często i dalej, aż do Randers. Nikt nie opiekował się

wówczas Krystynką, o rok młodszą od Iba, i dlatego

była prawie ciągle na tratwie lub bawiła się na

wrzosowisku i wśród krzaków borówek; kiedy

pewnego razu ojciec musiał wyruszyć aż do Randers,

wtedy Krystynkę zaprowadzono do chaty Jeppe-

Jaensa.

Ib i Krystynka zgodnie jedli i bawili się razem;

kopali dołki, grzebali się w piasku, pełzali i chodzili,

a pewnego dnia odważyli się oboje wejść zupełnie

sami wysoko na pagórek Aasen i zapuścili się aż do

lasu; znaleźli tam raz parę bekasich jaj. Było to dla

nich wielkie wydarzenie.

Ib nie był jeszcze nigdy wysoko na wrzosowisku,

nie jeździł nigdy po jeziorach, aż do rzeki Guden, ale

teraz miał właśnie pojechać; został zaproszony przez

flisaka i już w wigilię podróży poszedł z nim do

domu.

Wczesnym rankiem na wysoko spiętrzonych

kłodach drzewa dzieci siedziały we dwójkę na

tratwie i jadły chleb z malinami. Flisak i jego

pomocnik popychali tratwę naprzód; tratwa płynęła

szybko z prądem w dół rzeki Guden przez jeziora,

które wydawały się zamknięte wokół lasem i

sitowiem, ale mimo to zawsze znajdowało się jakieś

przejście, nawet wówczas, gdy stare drzewa schylały

się nisko nad wodą, a dęby wyciągały swe obnażone

gałęzie, jak gdyby zakasały rękawy pragnąc pokazać

swe sękate, nagie ramiona; stare olchy, które prąd

podmył przy brzegu, trzymały się mocno korzeniami

ziemi i wyglądały jak małe wysepki; nenufary

kołysały się na wodzie; była to piękna jazda. A potem

przybyli na miejsce, gdzie woda szumiała

przepływając przez tamy. To się najlepiej podobało

Ibowi i Krystynce.

Wówczas nie było tam jeszcze fabryki ani

miasteczka, stał tu jedynie folwark i nie było tam

wielkiego ruchu; spadek wody przez śluzę, krzyki

dzikich kaczek były wówczas jedynymi stałymi

oznakami życia. Kiedy drzewo zostało spławione,

ojciec Krystynki kupił sobie kilkanaście węgorzy i

zabitego prosiaka; wszystko to włożono do koszyka i

postawiono z tyłu na tratwie. Wracali teraz pod prąd,

ale wiatr był pomyślny i kiedy rozwinięto żagle,

tratwa pędziła tak, jak gdyby zaprzężono do niej parę

koni.

Kiedy znaleźli się tak wysoko pod lasem, że

pomocnik flisaka miał już blisko do domu, wysiadł

on wraz z ojcem Krystynki na brzeg, a dzieciom

kazali zachowywać się cicho i ostrożnie; ale dzieci

niedługo siedziały spokojnie; po chwili zajrzały do

koszyka z węgorzami i prosiakiem; wzięły prosię do

ręki, wyrywały je sobie wzajemnie, aż upuściły i

prosię wpadło do wody. Poniósł je prąd; to było

straszne zdarzenie!

Ib wyskoczył na brzeg i pobiegł przed siebie;

Krystynka go dogoniła.

- Weź mnie ze sobą! - wołała i oboje wkrótce

znaleźli się w gęstych krzakach, skąd nie widzieli już

ani tratwy, ani rzeki; biegli jeszcze kawałek drogi,

gdy nagle Krystynka upadła i zaczęła płakać; Ib

podniósł ją.

- Chodź ze mną! - powiedział - Tam jest nasz dom!

- Ale domu tam nie było. Szli i szli po zwiędłych

liściach, po suchych, opadłych gałązkach, które

trzeszczały pod nóżkami; nagle usłyszeli czyjeś

głośne wołanie - stanęli i nasłuchiwali; był to głos

orła. Tym przejmującym krzykiem oboje przerazili się

bardzo, ale przed nimi rosły w lesie najpiękniejsze

czarne jagody, nieprawdopodobne mnóstwo jagód;

były one tak nęcące, że musieli się zatrzymać.

Zatrzymali się więc i jedli, aż ich usta i policzki

umorusały się na czarno. Nagle znowu usłyszeli

wołanie.

- Dostaniemy baty za prosiaka! - powiedziała

Krystynka.

- Chodźmy do nas! - powiedział Ib. - To tu zaraz

w lesie! - I poszli. Wyszli na szosę, ale szosa nie

prowadziła do domu; zrobiło się ciemno i dzieci

ogarnęło przerażenie. Głęboką ciszę, jaka panowała

dookoła, mąciły przykre krzyki wielkiego puszczyka

i innych ptaków, których nie znali; wreszcie schronili

się oboje w gęstych zaroślach. Krystynka płakała i Ib

płakał, aż wreszcie po całej godzinie płaczu położyli

się na zeschłych liściach i zasnęli.

Słońce stało wysoko na niebie, kiedy się obudzili;

zmarzli porządnie, ale wysoko na pagórku tuż nad

nimi słońce przeświecało przez drzewa; tam będą

mogli się rozgrzać - pomyślał Ib - stamtąd będą mogli

także zobaczyć dom rodziców; ale byli daleko od

domu, zupełnie w innej stronie lasu. Wdrapali się

wysoko na pagórek i niespodziewanie znaleźli się na

stromym wybrzeżu jasnego, przezroczystego jeziora;

kłębiły się tam roje ryb, oświetlone promieniami

słońca. Widok ten był nieoczekiwany. Tuż obok nich

rósł duży krzew orzechów; trafiło się siedem w

jednym pęczku; zrywali je, gryźli i zjadali delikatne

jądra, które dopiero się zawiązywały... A potem

spotkała ich jeszcze jedna niespodzianka, która ich

przestraszyła. Z zarośli wyszła wysoka, stara kobieta

o brązowej twarzy i czarnych, lśniących włosach,

białka jej oczu błyszczały jak u Murzynów; na plecach

miała węzeł, w ręku sękaty kij; była to Cyganka.

Dzieci nie od razu zrozumiały, co mówiła;

wyciągnęła z kieszeni trzy duże orzechy i

powiedziała, że w każdym z nich znajdują się

najcudniejsze rzeczy, że są to zaczarowane orzechy.

Ib spojrzał na nią; była tak miła, że ośmielił się i

zapytał czy zechce mu podarować te orzechy.

Kobieta dała mu je, a w zamian zerwała z krzewu

pełną garść innych orzechów, którymi wypchała

sobie całą kieszeń.

Ib i Krystynka patrzyli wielkimi oczami na trzy

zaczarowane orzechy.

- Czy w tym orzechu znajduje się zaprzężony

wóz? - spytał Ib.

- Tam w środku jest złota kareta ze złotymi końmi!

- powiedziała kobieta.

- Daj mi ten orzech! - prosiła Krystynka.

Ib dał go jej, a kobieta zawiązała orzech w jej

chusteczkę na szyi.

- Czy w tym orzechu znajduje się mały, śliczny

szalik, taki, jaki ma Krystynka? - spytał Ib.

- Jest tu dziesięć szalików! - powiedziała kobieta. -

Są tu śliczne sukienki, pończoszki i kapelusz.

- Chcę go mieć także! - powiedziała Krystynka i

mały Ib dał jej drugi orzech. Trzeci orzech był mały i

czarny.

- Ten możesz sobie zatrzymać! - powiedziała

Krystynka. - Ten jest także ładny!

- A co w nim jest? - spytał Ib.

- Coś najlepszego dla ciebie! - odpowiedziała

Cyganka.

Ib mocno trzymał orzech. Staruszka obiecała, że

ich zaprowadzi do domu; ruszyli w drogę,

wprawdzie w zupełnie innym kierunku, niż powinni

byli iść, ale nie można z tego powodu posądzać jej o

to, że chciała ukraść dzieci.

W środku dzikiego lasu spotkali gajowego

Chraena, który znał Iba i który zaprowadził ich do

domu, gdzie się o nich bardzo niepokojono;

przebaczono im, chociaż zasłużyli na dobre baty, po

pierwsze dlatego że upuścili do wody prosię, a po

drugie za to, że uciekli.

Krystynka wróciła do domu na wrzosowisko, a Ib

został w małym domku w lesie; tego wieczora przede

wszystkim rozłupał orzech, który zawierał "coś

najlepszego"; wsunął orzech ostrożnie pomiędzy

drzwi a futrynę, przymknął je - i orzech trzasnął, ale

nie widać było ani śladu jądra; orzech był napełniony

jak gdyby tabaką czy czarną ziemią; był, jak to

mówią, robaczywy.

- Mogłem się tego spodziewać! - powiedział Ib. -

Jakże w tak małym orzechu mogłoby być miejsce na

"coś najlepszego"! Krystynka nie będzie miała ze

swoich orzechów ani sukienek, ani złotej karety!

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: