Kominek - sacrum czy profanum.pdf - Zduństwo. Piece, kominki - waldi47

R APORT 29

Kominki

Od pocz¹tku istnienia

ludzkoœci ogieñ by³

uznawany za œwiêtoœæ.

My tak¿e, patrz¹c na p³o-

mienie, czêsto poddajemy

siê jakiemuœ magicznemu,

tajemniczemu nastrojowi.

Doceniaj¹c urok ognia

budujemy w naszych

domach kominki.

Agata Grzybowska

fot. Dovre

KOMINEK

sacrum czy profanum

wyciszenie i relaks. Ale to nie jedy-

ne korzyœci jakie mamy z kominka. Poza

tym w ostatnich latach kominek sta³ siê

popularnym elementem wystroju wnêtrz.

Oprócz funkcji estetycznych jest równie¿

w pe³ni u¿yteczny dziêki mo¿liwoœci wy-

korzystania ciep³a, które wytwarza.

bardzo popularne w czasie kryzysu ener-

getycznego w latach siedemdziesi¹tych

XX wieku.

Kominki tradycyjne

S¹ kominkami z otwartymi paleni-

skami, które niegdyœ stanowi³y jedyne

Ÿród³o ciep³a, dziœ buduje siê je g³ównie

dla stworzenia przyjemnej atmosfery, ale

mog¹ równie¿ pe³niæ funkcjê awaryjnego

Ÿród³a ciep³a, wykorzystuj¹cego dostêpne

i niedrogie paliwa – np. drewno .

Kominki bywaj¹ otwarte z jednej lub

z dwóch stron, mog¹ byæ zbudowane za-

równo przy œcianie jak i w naro¿niku po-

koju.

Zawsze nale¿y pamiêtaæ o bezpie-

czeñstwie – dok³adnie ochroniæ posadzkê

materia³ami niepalnymi, takimi jak na

przyk³ad blacha lub p³ytki ceramiczne.

Kominków tradycyjnych buduje siê

coraz mniej, gdy¿ jako urz¹dzenia grzew-

cze nie s¹ one ekonomiczne – ponad 80%

Podstawowe zasady bezpieczeñstwa

kominka nie mo¿na wybudowaæ w po-

mieszczeniach mniejszych ni¿ 12 m 2 ;

odleg³oœæ mebli i przedmiotów ³atwopal-

nych powinna wynosiæ co najmniej 80 cm;

pod³oga przed kominkiem powinna byæ

wy³o¿ona na odleg³oœæ 50 cm materia³em

niepalnym.

Kominki otwarte i zamkniête

Te pierwsze przeznaczone s¹ przede

wszystkim dla tych, którym zale¿y jedy-

nie na funkcji ozdobnej kominka. Drugie

maj¹ g³ównie walory praktyczne. Sta³y siê

134

2004 10

Dom

K ontakt z ¿ywym ogniem zapewnia

budujemy

Kominek otwarty grzeje serca, a nie pomieszczenia. Kominek z wk³adem ogrzewa

pomieszczenia 5 razy lepiej ni¿ otwarty

duj¹, ¿e droga spalin do komina wyd³u¿a

siê, a zatem dostaj¹ siê one tam ju¿ ch³od-

niejsze. Dziêki takiemu procesowi odzy-

skuje siê wiêcej energii, przy spalaniu tej

samej iloœci drewna, co powoduje du¿e

oszczêdnoœci opa³owe.

szyber

o regulowanej

powierzchni

przekroju;

umo¿liwia

zmniejszenie

ci¹gu

Wk³ad kominkowy (fot. Tarnawa)

Kominek tradycyjny z otwartym paleni-

skiem (fot. Odlewnia ¯eliwa Bolimów)

energii cieplnej powstaj¹cej podczas spa-

lania drewna ucieka przez komin.

drzwiczki

uchylne;

zablokowane

kiedy szyber jest

zamkniêty

Wk³ady i kasety kominkowe

Konstrukcja wk³adu i kasety jest po-

dobna, ró¿ne jest natomiast ich zastoso-

wanie. Kaseta ma mniejsze gabaryty

imoc grzewcz¹, a jej konstrukcja pozwala

na monta¿ w ju¿ istniej¹cym kominku .

Wk³ad natomiast jest przeznaczony do

kominka nowego, budowanego od pod-

staw. Dopiero po pod³¹czeniu do przewo-

du kominowego wk³ad obudowuje siê.

Paleniska wk³adów i kaset s¹ zam-

kniête, wykonane z materia³ów odpor-

nych na bardzo wysokie temperatury

idobrze „trzymaj¹cych” ciep³o.

Wk³ady kominkowe niektórych firm

maj¹ tak¹ konstrukcjê komory dymowej,

która pozwala odzyskaæ du¿¹ czêœæ ener-

gii traconej wraz ze spalinami. Umiesz-

czone w niej specjalne przegrody powo-

Budowa wk³adu kominkowego . Pod-

stawowym elementem wk³adu jest korpus

wykonany z ¿eliwa lub blachy stalowej

ogruboœci 4-6 mm .

Niektóre wk³ady kominkowe s¹

konstrukcj¹ o podwójnych œciankach,

gdzie ¿eliwne lub szamotowe elementy

paleniska otoczone s¹ szczeln¹ obudow¹

stalow¹.

Do odprowadzania dymu do przewo-

du kominowego s³u¿y czopuch (króciec

wylotu dymu). W zale¿noœci od rozmia-

rów paleniska jego œrednica mo¿e wyno-

Automatyczny szyber (fot. Koperfam)

siæ od 18 do 25 cm. Wiêkszoœæ wk³adów

wyposa¿ona jest w szyber, który umo¿li-

wia regulacjê si³y ci¹gu. Gdy szyber jest

zamkniêty dym przechodzi przez wy-

miennik ciep³a w komorze wtórnego spa-

lania. Gdy zaœ szyber jest otwarty dym

bezpoœrednio dostaje siê do przewodu ko-

minowego.

Coraz czêœciej producenci stosuj¹ szy-

bry okreœlane przez nich jako automa-

tyczne, które przymykaj¹ siê lub otwiera-

j¹, w zale¿noœci od ruchu jaki wykonuje-

my drzwiczkami .

Przyk³adowa budowa wk³adu kominkowego

szyber

króciec wylotu

spalin

Kaseta kominkowa (fot. Tarnawa)

o¿ebrowanie

wspomagaj¹ce

wymianê ciep³a

podnoszone

drzwiczki

wk³adu

deflektor spalin

zasysanie zim-

nego powietrza

zapobiegaj¹ce

brudzeniu siê

szyby

palenisko

promieniowanie

cieplne

wlot powietrza

do spalania

135

popielnik

wlot powietrza konwekcyjnego

R APORT 29

Kominki

Kominki wymagaj¹ w³aœciwego komina, o wysokoœci minimum 4,5 m i przekroju prze-

wodu dymowego min. 20x20 cm (dla przewodu okr¹g³ego œrednica wynosi 16 cm)

Wa¿n¹ czêœci¹ wk³adu kominowego

s¹ drzwiczki z szyb¹. Chroni¹ przed iskra-

mi oraz wydostawaniem siê dymu do po-

mieszczenia.

Drzwiczki mog¹ byæ otwierane po-

przez:

odchylenie na bok;

podniesienie do góry;

chowanie pod lub z boku urz¹dzenia.

Ró¿ne paliwa

Najwiêksza jest oferta wk³adów opala-

nych drewnem. Nie jest zalecane drewno

drzew iglastych, gdy¿ du¿a zawartoœæ ¿y-

wicy szybko prowadzi do zanieczyszcze-

nia wk³adu. Drewno musi byæ odpowied-

nio wysuszone, dlatego nale¿y je kupowaæ

du¿o wczeœniej. Najtañszy jest opa³ ku-

piony bezpoœrednio w nadleœnictwie.

Oprócz kominków na drewno s¹ te¿

takie, które wykorzystuj¹ inny opa³.

Kominki gazowe . Decyduj¹c siê na

kominek gazowy uwalniamy siê od niedo-

godnoœci ci¹g³ej obs³ugi (jak w przypadku

kominków na drewno, w których stale trze-

ba dok³adaæ opa³ i czyœciæ palenisko), gdy¿

sprowadza siê ona jedynie do regulacji p³o-

mienia. Jednoczeœnie nie pozbawiamy siê

zalet kominków tradycyjnych.

Budowa kominków gazowych:

korpus – najczêœciej zbudowany jest

zwysokiej jakoœci ¿eliwa, z przodu komi-

nek najczêœciej obudowany jest ¿arood-

porn¹ szyb¹;

imitacja tradycyjnego paliwa (s¹ ni¹

najczêœciej wykonane z ceramiki szczapy

drewna i kawa³ki wêgla);

palnik gazowy, do którego doprowa-

dzany jest gaz ziemny albo p³ynny;

czujnik ci¹gu kominowego, chroni¹cy

przed cofaniem siê spalin (nie jest ko-

nieczny, gdy instalujemy zamkniêt¹ ko-

morê spalania);

zawór odcinaj¹cy dop³yw gazu w razie

zaniku p³omienia.

Kominek gazowy nie musi byæ pod³¹-

czony do komina, jeœli bêdzie to urz¹dze-

nie z zamkniêt¹ komor¹ spalania – jest

ono wówczas wyposa¿one w przewód po-

wietrzno-spalinowy, przez który owe spa-

liny wyrzucane s¹ na zewn¹trz.

Zasysanie zimnego powietrza do pale-

niska i jego ruch wokó³ szyby podczas spa-

lania drewna ograniczaj¹ jej brudzenie siê.

Innym sposobem utrzymania czysto-

œci jest zastosowanie szyby z wtopion¹

przezroczyst¹ pow³ok¹ metalow¹.

Prawo budowlane zezwala na instala-

cjê urz¹dzeñ gazowych z wyrzutem spa-

lin przez œcianê: o mocy do 21 kW w do-

mach jednorodzinnych i do 5 kW w wie-

lorodzinnych. Kominki gazowe maj¹

najczêœciej moc 2,5 do 4,5 kW.

Powietrze potrzebne do spalania do-

starczane jest otworami usytuowanymi

wprzedniej œciance korpusu wk³adu ko-

minkowego. Wielkoœæ otworów jest regu-

lowana, co wp³ywa na tempo spalania

wsadu.

W wiêkszoœci wk³adów i kaset drzwiczki

otwierane s¹ na boki (fot. Keddy)

Kominek elektryczny (fot. Bursa)

Kominki elektryczne . S¹ po³¹cze-

niem eleganckiego mebla i urz¹dzenia

grzewczego. Takim kominkiem bez pro-

blemów mo¿na dogrzewaæ jedno po-

mieszczenie, ale mo¿e te¿ on stanowiæ

wnim jedyne Ÿród³o ogrzewania. Komin-

ki te najczêœciej maj¹ moc 2 kW, czasem

3kW (napiêcie zasilania wynosi 230 V),

co wystarczy do ogrzania oko³o 20 m 2 .

Mamy mo¿liwoœæ regulowania mocy

grzewczej, gdy¿ kominki wyposa¿one s¹

w dwustopniowe grza³ki – najczêœciej

1i2 kW. Mo¿na je w³¹czaæ pojedynczo.

Niektóre kominki maj¹ wbudowany

termostat, co pozwala p³ynnie regulowaæ

temperaturê w pomieszczeniu. Wra¿enie

p³on¹cego ognia uzyskuje siê m. in. dziê-

ki ceramicznym imitacjom opa³u – drew-

na lub wêgla oraz poruszaniu wentylator-

kiem jedwabnych tasiemek.

Kominek opalany gazem (fot. Godin)

Konserwacja

Kominek przynajmniej raz w roku

powinien zostaæ poddany dok³adnemu

przegl¹dowi technicznemu i oczyszczeniu

z sadzy oraz popio³u.

Nie wolno zapomnieæ o nasmarowa-

niu ruchomych elementów wk³adu spe-

cjalnym smarem ¿aroodpornym.

Szyby powinny byæ myte wod¹ z do-

datkiem ³agodnego detergentu lub wil-

gotn¹ szmatk¹ z popio³em.

DGP, czyli ogrzewanie

kominkowe

Uk³ady grzewcze, wykorzystuj¹ce

wk³ad kominkowy jako Ÿród³o ciep³a

iciep³e powietrze jako czynnik grzewczy,

136

2004 10

Dom

budujemy

Kominek otwarty „po¿era” 200-1000 m 3 /godz powietrza, podczas gdy kominek z wk³a-

dem – tylko 6-8 m 3 /godz

dym

ciep³e powietrze

Sercem systemu DGP z wymuszonym obie-

giem powietrza jest turbina wentylacyjna

(fot. Poujoulat)

zimne powietrze

tak zwany efekt kominowy . Zapewne

nazwa pochodzi st¹d, ¿e nagrzane powie-

trze unosi siê do góry w g³ównym kanale

nawiewnym niczym dym w kominie. To

rozwi¹zanie ma ograniczenia. Ciep³e po-

wietrze mo¿e byæ rozprowadzane na boki

na odleg³oœæ jedynie trzech metrów od osi

kominka. Poza tym powietrze to nie mo-

¿e byæ rozprowadzane do zbyt wielu po-

mieszczeñ.

Obieg wymuszony polega na wyko-

rzystaniu wentylatorów, inaczej zwanych

turbinami, co u³atwia pokonanie oporów

ruchu powietrza w kana³ach i umo¿liwia

ogrzanie du¿ego domu . Turbiny mon-

towane s¹ – zale¿nie od konstrukcji – pod

wk³adem lub nad nim.

Turbina umieszczona pod wk³adem

ma wydajnoœæ ok. 150 m 3 /godz. i jest tak

zwan¹ turbin¹ nadmuchow¹ na zimne po-

wietrze.

Obieg powietrza przy ogrzewaniu kominkowym

strybucji Gor¹cego Powietrza, przekazuj¹

ciep³o do pomieszczeñ poprzez promie-

niowanie, ale tak¿e, a w³aœciwie przede

wszystkim, poprzez konwekcjê, czyli

wwyniku ogrzewania siê powietrza od

obudowy wk³adu.

W systemie DGP gor¹ce powietrze

mo¿e byæ rozprowadzane na dwa sposoby

– obieg swobodny , czyli grawitacyjny

i obieg wymuszony .

Pierwszy ze sposobów umo¿liwia na-

p³yw powietrza wy³¹cznie do pomiesz-

czeñ przylegaj¹cych do kominka – jest to

nazywane s¹ systemami Dystrybucji Go-

r¹cego Powietrza .

System DGP wymaga najtañszego

paliwa, jakim jest drewno, lecz wymaga

równie¿ sta³ego nadzoru, jak na przyk³ad

regularnego uzupe³niania wsadu, czyli

dok³adania drewna – nale¿y przy tym pa-

miêtaæ, ¿e w najlepszym wypadku odby-

wa siê to dwa razy na dobê.

Jak dzia³a system? Kominki z wk³a-

dem, które s¹ pod³¹czone do systemu Dy-

Dom 10 2004

137

budujemy

R APORT 29

Kominki

Turbina umieszczona nad wk³adem

ma wydajnoœæ nawet do 600 m 3 /godz.

ijest w stanie doprowadziæ powietrze na-

wet do 8-10 pomieszczeñ.

z życia wzięte

galny? S³ysza³em gdzieœ, ¿e takiej instalacji

nie wolno stawiaæ w salonie (mo¿liwoœæ wybuchu).

Kominek w takim rozwi¹zaniu to kocio³

na paliwo sta³e i jako taki jest nielegalny

wuk³adzie zamkniêtym! Chodzi o zagro¿enie

eksplozj¹, a lokalizacja nie ma znaczenia.

Kominki z p³aszczem wodnym mog¹ byæ

instalowane pod warunkiem pod³¹czenia p³asz-

cza wodnego do instalacji grzewczej typu

otwartego. Taki system zabezpiecza przed nad-

miernym wzrostem ciœnienia, spowodowanym

np. niedoborem wody w obiegu lub nadmier-

nym wzrostem jej temperatury. W przypadku

w³¹czenia ogrzewania kominkiem w system

centralnego ogrzewania konieczne jest zamon-

towanie wymiennika ciep³a oddzielaj¹cego

obieg ciœnieniowy od otwartego.

Jednoczesna praca ogrzewania powietrznego

i rozprowadzenie ciep³ego powietrza z kominka

wymaga precyzyjnego doboru przep³ywów powie-

trza przez oba Ÿród³a ciep³a oraz kana³y rozprowa-

dzaj¹ce, tak aby zapewniæ wymagan¹ wydajnoœæ

izapobiec wstecznemu obiegowi powietrza np.

wkominku. Problem ten mo¿na rozwi¹zaæ na

drodze elektronicznego sterowania prac¹ wentyla-

torów i zamontowania dyfuzora wymuszaj¹cego

jednokierunkowy przep³yw ogrzanego powietrza.

Prostszym rozwi¹zaniem bêdzie korzystanie

tylko z jednego rodzaju ogrzewania – kominka

lub pieca. Wystarczy zamontowanie przepustnic

kieruj¹cych strumieñ ciep³ego powietrza do ka-

na³ów rozprowadzaj¹cych z aktualnie pracuj¹ce-

go Ÿród³a ciep³a. Mo¿liwe jest równie¿ rozdziele-

nie stref ogrzewania z ró¿nych Ÿróde³ – czêœæ do-

mu ogrzewa kominek, aczêœæ piec.

Akcesoria

Do obs³ugi kominka przydatne s¹

okreœlone akcesoria . Ich wygl¹d od lat

jest bardzo starannie dopracowywany.

Jeœli palimy samym drewnem, to

przydatne s¹ tzw. wilki kominkowe,

czyli podstawki, na których opiera siê

polana. Jeœli zaœ u¿ywamy wêgla powin-

niœmy mieæ ma³e ruszty i kosze na opa³.

Wprzypadku kominka z otwartym pa-

leniskiem istotna jest równie¿ krata lub

bariera chroni¹ca przed wypadaniem

wêgli, iskier i popio³u z paleniska. Przy-

datne te¿ s¹ szczypce, pogrzebacz,

szczotka do zamiatania i szufelka.

mo¿liwoœæ funkcjonowania drugiego?

Rekuperator mo¿e wspó³pracowaæ z za-

mkniêtym wk³adem kominkowym pod warun-

kiem, ¿e wentylacja z odzyskiem ciep³a nie za-

k³óci procesu spalania w kominku. Dlatego

wk³ad kominkowy musi byæ przystosowany do

doprowadzenia powietrza niezbêdnego do spala-

nia bezpoœrednio do paleniska przez oddzielny

kana³ wyprowadzony na zewn¹trz domu. Musi

te¿ mieæ mo¿liwoœæ regulacji doprowadzanego

powietrza. Natomiast, jeœli kominek ma s³u¿yæ

równie¿ do rozprowadzenia ciep³ego powietrza

po ca³ym domu, konieczne bêdzie zastosowanie

urz¹dzenia, które umo¿liwi domieszanie œwie¿e-

go powietrza do obiegu ogrzewania.

wania kominkowego. Chcia³bym poprowadziæ

przewód tak¿e do ³azienki, ale znajomy mi odra-

dza. Czy s³usznie?

W ³azience, ze wzglêdu na krótkotrwa³e wy-

korzystywanie i koniecznoœæ utrzymania podwy¿-

szonej temperatury, nie warto instalowaæ ogrze-

wania powietrznego. System ten praktycznie

uniemo¿liwia np. szybkie podgrzanie pomiesz-

czenia, akoniecznoœæ zapewnienia intensywnej

wentylacji nie gwarantuje utrzymania w³aœciwej

temperatury. Lepszym rozwi¹zaniem bêdzie zain-

stalowanie elektrycznej nagrzewnicy, któr¹ w³¹-

cza siê tylko na czas korzystania z ³azienki.

Ochronê przed nadmiernym wyziêbieniem ³a-

zienki powinien zapewniaæ nawiew ciep³ego po-

wietrza przez otwory wdrzwiach, ale jeœli po-

mieszczenie to jest du¿e i zlokalizowane wnaro¿u

domu, mo¿e okazaæ siê, ¿e konieczne bêdzie zain-

stalowanie dodatkowego Ÿród³a ciep³a.

Dane teleadresowe wiod¹cych producen-

tów oraz orientacyjne ceny wybranych pro-

duktów przedstawiamy w rubryce Info

rynek .

Pogrzebacz, szufelka i szczypce u³atwiaj¹

obs³ugê kominka; ich stylistyka jest bardzo

ró¿na (fot. CTM Polonia)

3 Jak najlepiej po³¹czyæ ogrzewanie kominkowe

Co trzeba wiedzieæ

Ile energii daje drewno?

z 1 kg drewna brzozowego w ci¹gu

godziny spalania uzyskuje siê ok.

400 W energii cieplnej;

dla drewna œwierkowego podane wy-

¿ej wartoœci s¹ oko³o 25% mniejsze;

dla drewna twardego, takiego jak

d¹b, buk te wartoœci s¹ wiêksze.

Dlaczego w kominku przygasa ogieñ?

Po pierwsze, byæ mo¿e zosta³y u¿yte

zbyt du¿e kawa³ki drewna lub jest zbyt du¿y

wsad – jednorazowo dok³ada siê tyle polan,

by powietrze mog³o je swobodnie op³ywaæ.

Po drugie, nale¿y otworzyæ regulator

powietrza do komory spalania i spraw-

dziæ czy popielnik nie jest pe³ny.

Po trzecie, powodem przygasania ognia

po rozpaleniu mo¿e byæ zimny przewód dy-

mowy. Mo¿na ogrzaæ przewód pal¹c w pale-

nisku trochê papieru. Jeœli sytuacja siê po-

wtarza, nale¿y poradziæ siê fachowca.

Gdy w kominie sam zapala siê ogieñ...

Nale¿y przynajmniej dwa razy w ro-

ku czyœciæ komin. Ta czynnoœæ zapobie-

gnie samozap³onowi zgromadzonej

wnim sadzy.

138

2004 10

Dom

1 Czy kominek z p³aszczem wodnym jest niele-

2 Rekuperator i kominek – czy jeden wyklucza

4 Jestem na etapie rozprowadzania rur do ogrze-

z ogrzewaniem powietrznym domu poprzez

piec nadmuchowy z systemem kana³ów?

budujemy

Kominek - sacrum czy profanum.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: