POŁĄCZENIA KOŚCI:
I. Połączenia ścisłe
Dzielimy w zależności od tkanki, która łączy kości:
1) Więzozrosty – elementem łączącym jest tkanka łączna.
2) Chrząstkozrosty- elementem łączącym jest chrząstka,
3) Kościozrosty- powstają w wyniku kostnienia więzozrostu, lub chrząstkozrostu
WIĘZOZROSTY- więzadła występujące w stawach, szwy w czaszce.
Typy szwów:
- piłowaty (zębaty),
- płaski,
- rowkowy,
- łuskowy.
Przykładowy więzozrost to ciemiączka!!!
§ Ciemiączko wielkie (czołowe, przednie),
CHRZĄSTKOZROSTY- przykłady:
Ø Chrząstka nasadowa między trzonem kości, a jej końcem,
Ø Krążki międzykręgowe,
Ø Chrząstkozrosty śródpotyliczne:
- klinowo- potyliczny,
- klinowo- skalisty,
- skalisto- potyliczny.
II. Połączenia ruchome (stawy)
Podstawowym elementem każdego stawu są:
- powierzchnia stawowa,
- jama stawowa,
- torebka stawowa.
W stawach występują też elementy dodatkowe, jak obrąbki, łąkotki, więzadła, krążki stawowe, dzielące jamę stawową na 2 części, kosmki, fałdy.
Podział stawów:
1° Ze względu na liczbę kości tworzących staw:
Ø Stawy proste- utworzone przez 2 kości,
Ø Stawy złożone- utworzone przez więcej niż 2 kości.
2° Ze względu na kształt powierzchni stawowych i ruchomość:
Ø Stawy 1- osiowe- ruch odbywa się wzdłuż 1 osi , np.:
a) Staw obrotowy (ryc.) - w którym odbywają się ruchy obrotowe, czyli odwracania i nawracania, np. staw promieniowo- łokciowy bliższy i dalszy.
b) Staw zawiasowy (ryc.) - z rucham zginania i prostowania.
c) Staw szczytowo- obrotowy- jest to tzw. staw śrubowy. Wykonywane są w nim ruchy obrotowe głowy, ale przy obrocie następuje zbliżanie lub oddalanie powierzchni stawowych.
Ø Stawy 2- osiowe- ruch odbywa się wzdłuż 2 osi.
a) staw kłykciowy (eliptyczny) (ryc.)- np.
- staw promieniowo- nadgarstkowy- z ruchami zginania, prostowania, odwodzenia, przywodzenia, obwodzenia(jako kombinacja poprzednich ruchów).
- staw szczytowo- potyliczny głowy- z ruchami zgięcia, prostowania i z ruchami bocznymi.
b) staw siodełkowy- np.
- staw nadgarstkowo- śródręczny kciuka- z ruchami przeciwstawiania i
odprowadzania, przywodzenia i odwodzenia, z ruchem obwodzenia kciuka.
Ø Stawy wieloosiowe- ruchy odbywają się w wielu osiach.
a) staw kulisty wolny (ryc.) - panewka jest płytka i obejmuje niewielką powierzchnię głowy kości ramiennej, np.
- staw ramienny- z ruchami zginania i prostowania, odwodzenia i przywodzenia, odwracania i nawracania, obwodzenia.
b) staw kulisty panewkowy- panewka jest głęboka i obejmuje ponad połowę głowy kości udowej, np.
- staw biodrowy- ruchy jak w stawie ramiennym, ale o mniejszym zakresie.
Ø Stawy nieregularne- mają nieregularne powierzchnie stawowe, a pod względem ruchomości zalicza się je do stawów wieloosiowych, np.
a) stawy obojczyka: barkowo- obojczykowy, mostkowo- obojczykowy.
Ø Stawy płaskie- posiadają wszystkie podstawowe elementy stawów, ale maja bardzo małą ruchomość, np.
a) staw krzyżowo- biodrowy
Opisując duże stawy musimy określić ich:
o powierzchnie stawowe,
o czy jest to staw prosty, czy złożony,
o czy jest to staw jedno-, czy dwułamowy,
o czy jest to staw jedno-, dwu-, czy wieloosiowy,
o ruchy w stawie,
o więzadła.
NAJWAŻNIEJSZE STAWY KOŃCZYN
STAW RAMIENNY:
Cechy:
o Staw prosty,
o Staw jednojamowy,
o Staw kulisty wolny, wieloosiowy,
o Powierzchnie stawowe-
- głowa kości ramiennej,
- wydrążenie stawowe łopatki.
o Ruchy:
- zgięcie, prostowanie, odwodzenie, przywodzenie, nawracanie, odwracanie, obwodzenie.
o Więzadła:
- w. kruczo- ramienne,
- ww. obrąbkowo- ramienne.
STAW BIODROWY
o Staw kulisty, panewkowy, wieloosiowy,
o Powierzchnie stawowe:
- głowa kości udowej,
- panewka kości miednicznej.
- jak w stawie ramiennym, ale o mniejszym zakresie.
- w. biodrowo- udowe,
- w. kulszowo- udowe,
- w. łonowo- udowe,
- w. głowy kości udowej (stabilizuje głowę w panewce),
- warstwa okrężna.
STAW ŁOKCIOWY
Staw złożony z 3 stawów, z których każdy jest innego typu:
I. Staw ramienno- łokciowy:
o Staw zawiasowy,
o Staw jednoosiowy,
- bloczek kości ramiennej,
- wcięcie bloczkowe na kości łokciowej.
- zginanie, prostowanie.
II. Staw ramienno- promieniowy:
- główka kości ramiennej,
- dołek głowy kości promieniowej.
o Staw kulisty, ale raczej ze względu na kształt powierzchni stawowych niż na ruchomość.
- zginanie, prostowanie, odwracanie, nawracanie
Nie można wykonać ruchów odwodzenia i przywodzenia!!!!!
III. Staw promieniowo- łokciowy bliższy:
o Staw obrotowy,
- wcięcie promieniowe na kości łokciowej,
- obwód stawowy głowy kości promieniowej.
- odwracanie, nawracanie.
Więzadła stawu łokciowego:
Stawy zawiasowe mają więzadła poboczne!!!
· W. poboczne łokciowe,
· W. poboczne promieniowe,
· W. obrączkowe kości promieniowej.
STAW KOLANOWY
· Staw złożony (tworzą go 3 kości),
· Staw jednojamowy, ale dwupiętrowy, gdyż wewnątrz stawu znajdują się 2 łąkotki: boczna i przyśrodkowa, które dzielą jamę stawową na 2 piętra ( ale nie na 2 oddzielne jamy).
· Powierzchnie stawowe:
- nadkłykcie kości udowej,
- kłykcie kości piszczelowej,
- rzepka.
· Staw zaw...
betty11