Charakterystyka rodziny Enterobacteriaceae
Rodzaje zaliczane do rodziny Enterobacteriaceae
- Escherichia
- Klebsiella
- Enterobacter
- Serratia
- Hafnia
- Citrobacter
- Proteus
- Morganella
- Providencia
- Shigella
- Salmonella
- Yersinia
- Edwardsiella
- Erwinia
!!!Charakterystyka ogólna rodziny Enterobacteriaceae - Gram-ujemne pałeczki!!!
- Nie przetrwalnikujące
- Posiadają rzęski (z wyjątkiem Klebsiella i Shigella)
- Tlenowe lub względnie beztlenowe
- Dobrze wzrastają na podłożach zwykłych
- Nieliczne wymagają obecności specjalnych czynników wzrostowych
- Optymalna temperatura wzrostu 35-370C z wyjątkiem Yersinia i Erwinia - 22-290C
- Optymalny czas wzrostu 18-24 h z wyjątkiem Yersinia – do 72 h
- Niektóre wytwarzają barwniki (Serratia)
- Fermentują glukozę i inne węglowodany z wytworzeniem gazu lub bez
- Mogą wytwarzać otoczki
- Katalaza (+), oksydaza (-)
- Redukują azotany do azotynów
- Niektóre wytwarzają siarkowodór
- Większość nie fermentuje laktozy (z wyjątkiem E. coli, K. pneumoniae, Enterobacter spp. oraz Citrobacter freundii)
- W większości są drobnoustrojami oportunistycznymi
- W diagnostyce wykorzystywane są podłoża wybiórczo-różnicujące
- MacConkey’a
- Levine’a
- SS (Salmonella – Shigella)
- XLD
- Hektoen Enteric Agar
- Wilson-Blair’a
Rodzaj: Escherichia
- Gatunek: Escherichia coli
- Gatunek: Escherichia hermanii
- Gatunek: Escherichia vulneris
- Gatunek: Escherichia blattae
- Gatunek: Escherichia fergusonii
Escherichia coli
- Stały składnik fizjologicznej flory przewodu pokarmowego
- Bierze udział w syntezie witamin z grupy B, K i C
- Mogą kolonizować skórę i błonę śluzową jamy ustnej
- Najczęściej izolowane drobnoustroje z materiałów klinicznych
Escherichia coli – właściwości fizjologiczne
- Fermentuje laktozę, rozkłada tryptofan z wydzieleniem indolu
- Podczas fermentacji wydzielają gaz
- Często wywołują hemolizę na agarze z krwią
- Dobry wzrost na rutynowo stosowanych podłożach
- Opisano ponad 150 serotypów
Escherichia coli – diagnostyka
- Kał – gdy występuje zapalenie błony śluzowej jelit
- Fragment tkanki przy inwazji miejscowej
- Krew
- Mocz
- Żółć
- Ropa
- PMR
Escherichia coli – czynniki wirulencji
- Czynniki adhezyjne
o Umożliwają kolonizację nabłonka przewodu pokarmowego i dróg moczowych
o Szczepy będące czynnikiem etiologicznym zakażenia dolnych dróg moczowych posiadają swoiste antygeny O
o Szczepy powodujące zakażenia górnych dróg moczowych posiadają antygeny P - fimbrialne
- Enterotoksyny
o Ciepłostałe (ST) aktywują cyklazę guanylową - wzrost stężenia cGMP i sekrecję płynu do światła jelita
o Ciepłochwiejne (LT) – aktywują cyklazę adenylową – wzrost stężenia cAMP
- Toksyny podobne do toksyny Shiga (SLT)
o SLT-I, SLT-II – inhibicja syntezy białek
- Verotoksyny
o Wydzielane przez lityczne szczepy E. coli
o Wywołują efekt cytopatyczny w hodowlach komórek VERO
- Otoczka antyfagocytarna
o Wytwarzana przez szczepy K1- odpowiedzialne za ZOMR u noworodków
Escherichia coli - podział
- Szczepy nefropatogenne
- Określone serotypy będące czynnikami etiologicznymi pyelonephritis
- Szczepy enteropatogenne
- Serotypy wywołujące biegunki u niemowląt
- Szczepy odpowiedzialne za kolibakteriozy
Escherichia coli- podział ze względu na obecność czynników wirulencji
- ETEC – wytwarzają toksyny ST i/lub LT
- EPEC – przylegają do powierzchni nabłonka, właściwości adhezyjne zależą od obecności plazmidu
- EIEC – posiadają kodowane plazmidowo czynniki wirulencji
- EHEC, VTEC – szczepy enterokrwotoczne wytwarzające verotoksynę
- EAEC – szczepy enteroadherentne
Escherichia coli- chorobotwórczość
- Epidemiologia
o Przeniesienie do układu moczowego z okolicy krocza
o Spożycie skażonego pokarmu
o Transmisja na drodze fekalno-oralnej
- Zakażenia układu moczowego (UTI)
o Najczęstszy czynnik etiologiczny
o U młodych, aktywnych seksualnie kobiet – honeymoon cystitis
o Szczepy uropatogenne wytwarzają fimbrie typu 1 lub P, których syntezę ogranicza sok żurawinowy
- Zakażenia przewodu pokarmowego
o Szczepy ETEC wywołują „biegunkę podróżnych”
o Obfita, wodnista biegunka po 1-2 dobach od zarażenia
o Objawy utrzymują się 3-4 dni i ustępują samoistnie
o Patogeneza: kolonizacja, nadmierna sekrecja płynu do światła jelita, biegunka
- Szczepy EHEC
o Powodują biegunki i krwotoczne zapalenie jelit
o Udział w patogenezie zespołu hemolityczno-mocznicowego (HUS)
- Szczepy EPEC
o Czynnik etiologiczny biegunek głównie u dzieci
- Szczepy EIEC
o Zapalna biegunka, podobna obrazem do wywołanej przez pałeczki z rodzaju Shigella
- Posocznica
- Zakażenia wewnątrzbrzuszne
- ZOMR
- Zapalenia płuc
- Zakażenia szpitalne
Escherichia coli – leczenie
- Penicyliny szerokowachlarzowe +/- inhibitory β – laktamaz
- Kotrimoksazol
- Cefalosporyny
- Aminoglikozydy
- Tetracykliny
- Fluorochinolony
- Aztreonam
- Karbapenemy
Rodzaj: Klebsiella
- Gatunek: Klebsiella pneumoniae
- Gatunek: Klebsiella oxytoca
- Gatunek: Klebsiella ozaenae
- Gatunek: Klebsiella ornitholytica
...
Blackkalia