NARODOWY PROGRAM ZDROWIA 1996-2005
ministerstwo zdrowia i opieki społecznej – 1996 r.
Cel operacyjny 1
Zwiększenie aktywności fizycznej ludności
Zadania
1.Wprowadzić w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych wszystkich typów 5 godzin zajęć wychowania fizycznego w tygodniu.
2.Zapewnić sale gimnastyczne w co najmniej 75% szkół.
3.Wdrożyć nowy program wychowania fizycznego (o zwiększonej atrakcyjności, stwarzający możliwości indywidualizacji, zajęć koedukacyjnych, przygotowujący do aktywności ruchowej w dalszych latach życia, eksponujący cele zdrowotne i kulturowe a nie tylko sportowe) oraz przygotować nauczycieli do jego realizacji.
4.Dokonać zmian w programach kształcenia kadr kultury fizycznej, umożliwiających przygotowanie tych kadr do roli animatorów zdrowego stylu życia.
5.Zwiększyć w znaczący sposób zainteresowanie samorządów lokalnych i organizacji pozarządowych oraz różnych instytucji (np. zakładów pracy) stwarzaniem warunków oraz wdrażaniem programów zwiększenia aktywności fizycznej w różnych grupach ludności.
6.Wprowadzić atrakcyjne formy motywowania ludzi do zwiększenia aktywności fizycznej.
Cel operacyjny 2
Poprawa sposobu żywienia ludności i jakości zdrowotnej żywności
1.Zintensyfikować edukację żywieniową społeczeństwa, zwłaszcza w szkole, w ramach programu wszechstronnej edukacji zdrowotnej.
2.Zapewnić zaopatrzenie rynku w produkty spożywcze o właściwej jakości zdrowotnej.
3.Znowelizować lub stworzyć normy prawne, zharmonizowane z wymogami Unii Europejskiej, które zapewnią warunki do realizacji prozdrowotnego modelu żywienia oraz produkcji, przetwórstwa, obrotu żywnością o właściwej jakości zdrowotnej.
4.Kontynuować realizację programu upowszechnienia karmienia piersią niemowląt.
5.Wdrożyć system posiłków szkolnych przy współudziale samorządów lokalnych i rodziców.
6.Wprowadzić obowiązek jodowania soli kuchennej, jej właściwą dystrybucję oraz zachęcać ludność do spożywania takiej soli.
7.Zorganizować w systemie publicznej opieki zdrowotnej poradnictwo żywieniowe dla osób zdrowych oraz w stanach chorobowych.
8.Upowszechnić podawanie kwasu foliowego kobietom w wieku rozrodczym w celu zapobiegania wadom wrodzonym cewy nerwowej u noworodków.
9.Dokonać restrukturyzacji służb kontroli bezpieczeństwa żywności i żywienia z uwzględnieniem konieczności ich pełniejszego skoordynowania.
10.Zapewnić wsparcie żywnościowe i żywieniowe dla grup społecznych mających szczególne trudne warunki bytowe.
11.Promować produkcję żywności atestowanej z gospodarstw ekologicznych oraz rozwinąć edukację ekologiczną decydentów, producentów i konsumentów.
Cel operacyjny 3
Zmniejszenie rozpowszechnienia palenia tytoniu
1.Egzekwować przepisy ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych.
2.Ograniczyć palenie papierosów wśród nauczycieli oraz personelu służby zdrowia, a przy zatrudnianiu nowych pracowników preferować osoby niepalące.
3.Wzmóc walkę z paleniem wśród uczniów szkół wszystkich typów.
4.Wprowadzić zwyczaj niepalenia we wszystkich instytucjach i obiektach publicznych.
5.Całkowicie zakazać reklamowania papierosów.
6.Zwiększać ceny wyrobów tytoniowych.
7.Systematycznie zmniejszać zawartość substancji szkodliwych w tytoniu i dymie dopuszczonych do sprzedaży w Polsce papierosów.
8.Zachęcać władze i samorządy lokalne oraz organizacje pozarządowe do udziału w zwalczaniu nikotynizmu.
9.Stworzyć sieć poradni przeciwnikotynowych dla palaczy chcących porzucić nałóg, przynajmniej w większych miastach, szczególnie w siedzibach wyższych szkół medycznych.
Cel operacyjny 4
Zmniejszenie i zmiana struktury spożycia alkoholu oraz zmniejszenie szkód zdrowotnych spowodowanych alkoholem
1.Ograniczanie dostępności alkoholu oraz kontrola rynku alkoholowego.
2.Oddziaływanie administracyjno – fiskalne i edukacyjne służące zmianie struktury spożycia.
3.Stosowanie skutecznych form kontroli prawnej i społecznej nad patologicznym zachowaniem osób nietrzeźwych.
4.Profilaktyczne programy edukacyjne dla młodzieży i grup zwiększonego ryzyka.
5.Zwiększenie skuteczności i dostępności terapii osób uzależnionych i członków ich rodzin.
6.Szkolenie przedstawicieli wybranych zawodów w zakresie problemów alkoholowych.
7.Wspieranie działalności środowisk wzajemnej pomocy i stowarzyszeń trzeźwościowych.
Cel operacyjny 5
Ograniczenie używania substancji psychoaktywnych i związanych z tym szkód zdrowotnych
1.Prowadzić odpowiednią politykę wobec substancji uzależniających przez dostosowanie aktów prawnych do zmieniających się potrzeb.
2.Wprowadzić w szkołach wszystkich typów, w ramach wszechstronnej edukacji zdrowotnej, rzetelną informację o substancjach uzależniających oraz kształtować umiejętności osobnicze i społeczne chroniące młodych ludzi przed sięganiem po narkotyki.
3.Wprowadzić programy profilaktyczne za pośrednictwem środków masowego przekazu i specyficzne programy dla grup zwiększonego ryzyka; szkolić kadry do wdrożenia tych programów.
4.Ograniczyć podaż substancji psychoaktywnych poprzez działania legislacyjne, policyjne i celne.
5.Szkolić personel medyczny, pedagogiczny, policyjny, penitencjarny itp. w zakresie wczesnego rozpoznawania problemów spowodowanych przyjmowaniem substancji psychoaktywnych, umiejętności postępowania z osobami, u których te problemy występują oraz w zakresie udzielania wszechstronnej profesjonalnej pomocy osobom uzależnionym.
6.Kształcić lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej w zakresie zasad bezpiecznego stosowania leków o właściwościach uzależniających.
7.Wdrożyć programy skutecznej detoksykacji, leczenia i rehabilitacji osób uzależnionych oraz programy ograniczania szkód zdrowotnych, w szczególności programy leczenia substytucyjnego (metadon), wymiany igieł i strzykawek, edukacji seksualnej (używanie prezerwatyw).
Cel operacyjny 6
Zwiększenie skuteczności edukacji zdrowotnej społeczeństwa oraz działań w zakresie promocji zdrowia
1.Wdrożyć program wszechstronnej edukacji zdrowotnej w szkole podstawowej i ponadpodstawowej (w tym profilaktykę uzależnień, HIV/AIDS i edukację seksualną) oraz stworzyć struktury wspierające jego realizacje (system kształcenia przeddyplomowego i podyplomowego nauczycieli, doradztwo metodyczne, produkcję pomocy i materiałów dla uczniów i nauczycieli).
2.Nasilić w środkach masowego przekazu edukację w zakresie zdrowych stylów życia, z naciskiem na kontrolę własnego zdrowia oraz wskazywaniem sposobów zmiany stylu życia i radzenia sobie z głównymi przyczynami zagrożenia zdrowia.
3.Wzmocnić zaplecze instytucjonalne oraz usprawnić system rozdziału środków niezbędnych do wdrażania programów edukacji zdrowotnej i projektów promocji zdrowia na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym.
4.Wdrożyć system kształcenia przeddyplomowego i podyplomowego kadr służby zdrowia oraz innych grup zawodowych w zakresie promocji zdrowia (dziennikarze, pracownicy samorządów lokalnych, nauczyciele, politycy, działacze organizacji pozarządowych).
5.Stymulować i wspierać projekty i działania dotyczące promocji zdrowia oparte na siedliskowym podejściu: zdrowe miasto, zdrowa gmina, szkoła, zakład pracy i szpital promujący zdrowie, zdrowy dom.
6.Rozwijać poradnictwo w zakresie zdrowych stylów życia w tym: rodzinne, psychologiczne, żywieniowe, antytytoniowe, antyalkoholowe.
7.Wspierać aktywność samorządów lokalnych i organizacji pozarządowych w zakresie edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia.
Cel operacyjny 7
Promocja zdrowia psychicznego oraz zapobieganie występowaniu zaburzeń psychicznych
1.Stwarzać warunki prawne i ekonomiczne, a w razie sytuacji kryzysowych – zapewniać wsparcie umożliwiające prawidłowe funkcjonowanie rodziny.
2.Wspierać inicjatywy lokalne w zakresie organizacji czasu wolnego dla różnych grup mieszkańców, alternatywne w stosunku do subkultur.
3.Kształcić osoby zajmujące się: wychowaniem, opieką, nauczaniem, resocjalizacją, leczeniem, zarządzaniem i organizacją pracy oraz wypoczynku w zakresie ochrony i promocji zdrowia psychicznego.
4.Umożliwić rodzicom uzyskanie wiedzy o rozwoju i potrzebach psychicznych dziecka oraz umiejętności stymulowania i wspierania tego rozwoju; zapoznawać z zasadami funkcjonowania rodziny i tworzenia dla swych dzieci wzorców osobowościowych oraz kształtowania zdrowego stylu życia.
5.Włączyć do programu wszechstronnej edukacji zdrowotnej w szkole kształtowanie podstawowych umiejętności osobistych i społecznych (odpowiedzialności za swoje zdrowie, komunikowania się z innymi, rozwiązywania własnych problemów, konfliktów, radzenia sobie ze stresem, naciskiem z zewnątrz itp.); stwarzać w szkołach warunki i atmosferę sprzyjającą zdrowiu psychicznemu; wspierać rozwój ruchu szkół promujących zdrowie.
6.Dostarczyć środowiskowego (społecznego) i instytucjonalnego wsparcia rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej i emocjonalnej.
7.Zapewnić dostępność poradnictwa i pomocy profesjonalnej, w szczególności:
- rodzicom dzieci do 6 roku życia (poradnictwo psychologiczne, w tym rozpoznawanie zaburzeń rozwoju psychicznego),
- młodzieży w okresie dorastania (w sytuacjach kryzysowych i problemowych),
- rodzicom (pomoc w przypadkach konfliktów, dysfunkcji rodziny),
- osobom dorosłym, które chcą pogłębiać swoją wiedzę i umiejętności w zakresie zaspakajania swoich potrzeb psychicznych i radzenia sobie,
- osobom bezrobotnym i niepełnosprawnym (poradnictwo i aktywizacja zawodowa).
8.Wspierać rozwój grup samopomocy oraz organizacje pozarządowe w ich działalności w zakresie promocji zdrowia psychicznego.
Cel operacyjny 8
Zmniejszenie narażenia ludności na czynniki szkodliwe w środowisku życia, pracy i nauki oraz ich skutków zdrowotnych
Zadania.
1.Opracować i wdrożyć strategiczny program rządowy „Środowisko i zdrowie”, zgodny z wytycznymi Europejskiego Biura Światowej Organizacji Zdrowia załączonymi do Deklaracji Helsińskiej podpisanej przez stronę polską w 1994 roku.
2.Kontynuować realizację strategicznego programu rządowego „Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia człowieka w środowisku pracy”.
3.Opracować i wdrożyć programy profilaktyki medycznej skutków zdrowotnych narażenia na szkodliwe czynniki środowiska.
4.Stwarzać i doskonalić dostępne systemy informacyjne dla celów monitoringu „Środowiskowych zagrożeń zdrowia i ich skutków”.
5.Eliminować lub modernizować technologie powodujące zanieczyszczenie środowiska pracy i komunalnego.
6.Wprowadzać ekologiczne systemy grzewcze w miastach, w których notuje się przekroczenia dopuszczalnych stężeń dwutlenku siarki i pyłu zawieszonego.
7.Wymuszać sukcesywną eliminację z rynku benzyn ołowiowych oraz starych samochodów bez katalizatorów; promować paliwa ekologiczne i komunikację szynową.
8.Doskonalić prawo budowlane w kierunku zmniejszenia zagrożeń zdrowia związanych ze stosowanymi technologiami i upowszechniania ekologicznych materiałów budowlanych.
9.Restrukturyzować produkcję rolniczą na obszarach o glebach nadmiernie zanieczyszczonych substancjami toksycznymi.
10.Przyspieszać budowę wodociągów oraz systemów oczyszczania i odprowadzania ścieków na terenach wiejskich.
11.Wymuszać skuteczne technologie uzdatniania wody w systemach zaopatrywanych z ujęć powierzchniowych zapobiegające powstawaniu wtórnych mikrozanieczyszczeń wody.
12.Łagodzić istniejące nieprawidłowości lokalizacyjne przez budowę ekranów akustycznych i innych zabezpieczeń.
13.Opracować i wdrażać zintegrowane programy edukacji ekologicznej, zdrowotnej i konsumenckiej, skierowanie do decydentów, samorządów, producentów i konsumentów.
14.Doskonalić system wczesnego wykrywania zagrożeń ludzi i środowiska ze strony promieniowania jonizującego i niejonizującego.
15. Opracować i wdrożyć lokalne programy zmniejszenia ilości wytwarzanych odpadów, ich utylizacji oraz wdrażać centralne programy „ekologicznie bezpiecznego” unieszkodliwiania odpadów toksycznych. Zwrócić szczególną uwagę na odpady niebezpieczne, w tym skażone biologicznie z zakładów służby zdrowia oraz pozostające po akcjach ratownictwa chemicznego. Ograniczyć spalanie odpadów do przypadków, gdy jest to sposób ich unieszkodliwiania najbezpieczniejszy dla środowiska i zdrowia ludności.
16.Stworzyć system skutecznego kontrolowania działań każdej instytucji na rzecz ochrony zdrowia ludzi przed szkodliwymi skutkami fizycznego, chemicznego, biologicznego i społecznego środowiska.
Cel operacyjny 9
Poprawa stanu sanitarnego kraju
1.Tworzyć warunki i preferencje dalszego rozwoju rynku tanich dostępnych dla masowego nabywcy środków i urządzeń służących utrzymaniu czystości.
2.Wprowadzić normy prawne i technologiczne usuwania, składowania i utylizacji nieczystości zgodne z normami Unii Europejskiej.
3.Zapewnić wystarczającą liczbę ustępów publicznych w miastach i rygorystycznie przestrzegać utrzymania ich w odpowiednim stanie technicznym i sanitarnym.
4.Usprawnić system neutralizowania nieczystości.
5.Doprowadzić zakłady opieki zdrowotnej oraz placówki oświatowo- wychowawcze do należytego stanu sanitarnego, co stworzy wzorce rozwiązań dla innych obiektów użyteczności publicznej.
6.Zaostrzyć kryteria sanitarne w stosunku do obiektów użyteczności publicznej i zwiększyć sankcje w stosunku do osób odpowiedzialnych za stan sanitarny.
Cel operacyjny 10
Zmniejszenie liczby i skutków wypadków, szczególnie drogowych
1.Zmniejszyć liczbę ofiar wypadków drogowych spowodowanych nadmierną szybkością jazdy, głównie przez:
- uzyskanie akceptacji społecznej dla ograniczenia szybkości jazdy,
- uświadomienie potrzeby dostosowania szybkości do warunków drogowych,
- doszkalanie kierowców łamiących przepisy szybkości,
- zwiększenie kontroli policyjnej szybkości,
- tworzenie w obszarach miejskich stref ograniczeń szybkości.
2.Zmniejszyć liczbę ofiar wypadków spowodowanych przez młodych kierowców, głównie przez:
- tworzenie atmosfery dezaprobaty społecznej dla ryzykownych zachowań,
- wprowadzenie prawa jazdy „na próbę” oraz „z osobą towarzyszącą”,
- dokładniejszą kontrolę psychologiczną przy wydawaniu praw jazdy,
- zwiększenie stawek ubezpieczenia OC dla młodych kierowców,
- zmniejszenie stawek ubezpieczeniowych dla kierowców bezpiecznych (10,15 i 20 lat bez wypadku).
3.Zmniejszyć liczbę ofiar wypadków spowodowanych przez nietrzeźwych użytkowników dróg, głównie przez:
- tworzenie klimatu społecznego potępienia dla nietrzeźwych użytkowników dróg,
- zwiększenie częstości losowych kontroli trzeźwości kierowców,
- surowe karanie lub przymusowe doszkalanie kierowców zatrzymanych w stanie nietrzeźwym,
- różnicowanie wysokości odszkodowań OC zależne od stanu trzeźwości uczestników wypadku.
4.Zmniejszyć liczbę zabitych w wypadkach drogowych z udziałem nie chronionych użytkowników dróg, głownie przez:
- zmianę zasad szkolenia kierowców pojazdów jednośladowych,
- upowszechnianie elementów odblaskowych na ubraniach pieszych i rowerzystów,
- podwyższenie wymagań technicznych stawianych pojazdom jednośladowym, - segregację ruchu (pobocza, ścieżki, bariery) oraz podział dróg na strefy,
- poprawianie i zabezpieczanie przejść dla pieszych (znaki ostrzegawcze, sygnalizacja świetlna).
5.Zmniejszyć negatywne skutki wypadków, głównie przez:
- upowszechnianie zasad udzielania pierwszej pomocy,
-wprowadzenie obowiązku posiadania przez kierowców zawodowych świadectw stwierdzających umiejętność udzielania pomocy przedlekarskiej ofiarom wypadków drogowych,
- upowszechnienie właściwego wyposażenia pojazdów (pasy bezpieczeństwa, foteliki dla dzieci, zagłówki, poduszki, hełmy, kaski ochronne),
- zwiększenie nadzoru nad rzetelnością przeglądów technicznych pojazdów,
- tworzenie bezpiecznego środowiska drogowego (bariery i inne zabezpieczenia),
- tworzenie skutecznego systemu pierwszej pomocy.
6.Zmniejszyć liczbę ofiar wypadków na przejściach dróg w małych miejscowościach, głównie przez:
- tworzenie korzystnej atmosfery społecznej dla uspokojenia ruchu,
- modernizację przejść dla pieszych przez istniejące drogi przelotowe,
- wprowadzanie rozwiązań uspokajających ruch drogowy (zwężenia przekroju d...
Blackkalia