chorobotworczosc ziarenkowcow Gramm ( ).doc

Czynniki decydujące o chorobotwórczości  ziarenkowców Gram(+)

( Rodzaj: Staphylococcus, Streptococcus)

Staphylococcus:

              W pierwszej fazie zakażenia największe znaczenie mają czynniki powierzchniowe, które nazywa się glikokaliksem. Na powierzchni komórek S. aureus rozpoznano kilka czynników, które mogą odgrywać role w adhezji bakteryjnej oraz spełniać rolę ochronną przed fagocytozą, która jest podstawowym mechanizmem eliminacji gronkowców organizmu.

Czynniki adhezyjne gronkowca złocistego:

·        FNBP ( fibronectin binding protein)

·        FBP (fibrynogen binding protein)

·        CBP (kolagen binding protein)

Badania wykazały, ze mogą się one łączyć z różnymi typami białek obecnymi w surowicy i substancji międzykomórkowej człowieka takimi jak: fibronektyna, fibrynogen, kolagen, laminina i vitronektyna.

Jednym  z lepiej scharakteryzowanych czynników powierzchniowych, znacznie zwiększających chorobotwórczość S. aureus jest białko A. Wiąże ono niespecyficznie fragment Fc immunoglobulin (IgG), chroniąc gronkowca przed przyłączeniem składowych dopełniacza i fagocytozą specyficzną. Niektóre szczepy S. aureus wytwarzają na powierzchni polisacharydowi otoczkę, szczepy te wykazują podwyższoną wirulencje i są często przyczyną posocznicy.

Do cytotoksyn gronkowcowych należą 4 hemolizyny i leukocydyna:

• Hemolizyna alfa – wykazuje najsilniejsze działanie i jest wytwarzana przez większość szczepów chorobotwórczych dla ludzi. Toksyna ta należy do grupy hydrofilowych białek wytwarzających pory w błonach lipidowych, co powoduje ucieczk jonów i Lizę osmotyczną komórki
• Bete-toksyna – wykazuje aktywność enzymatyczna sfingomielinazy C i jest wytwarzana częściej przez szczepy chorobotwórcze dla zwierząt.
• Gamma-toksyna – jest stosunkowo słabo poznana
• Delta- toksyna – ma strukturę charakterystyczna dla białek powierzchniowo czynnych i może łatwo wbudowywać się w hydrofobowe struktury membranowe; zwiększa przepuszczalność  naczyń skóry i hamuje wchłanianie wody w jelicie. Aktywuje również błonowa fosfolipazy i stymuluje syntezę prostaglandyn.
• Leukocydyna – uszkadza leukocyty; wykazuje aktywność ADP- rybozylotransferazy.

Toksyna epodermolityczna- jest odpowiedzialna za gronkowcowe złuszczające pęcherzowe zapalenie skóry. Toksyna ta działa wybiórczo na warstwę ziarnistą naskórka, a wrażliwe są na nią głównie noworodki.

Enterotoksyny gronkowcowe- (A, B, C1, C2, C3, D, E) są ciepłostałymi jednołańcuchowymi białkami. Enterotoksyny są jedynymi białkami S. aureus nie ulegającymi  inaktywacji pod wpływem soku żołądkowego. Mają one działanie wielokierunkowe:

® działają na komórki tuczne w skórze i błonie śluzowej przewodu pokarmowego

® silne działanie immunogenne

® są silnymi mitogenami limfocytów T

® działanie pirogenne

® zwiększają wrażliwość na wstrząs endotoksyczny

Toksyna TSST-1- podobne działanie jak enterotoksyny poza działaniem na przewód pokarmowy. Wykazuje cechy superantygenów.

Streptococcus:

Czynniki warunkujące chorobotwórczość paciorkowców grupy A:

® białko M: czynnik zjadliwości oraz inhibitor fagocytozy. Białko zlokalizowane w ścianie komórkowej, niewrażliwe na ogrzewanie i kwasy. Działa również silnie immunogennie .

® białko F:  (białko wiążące fibronektynę) jest czynnikiem adhezyjnym, który razem z białkiem M pozwala paciorkowcom grupy A wiązać z komórkami nabłonkowymi gardła.

® białko G wiąże IgG przez region Fc, co uniemożliwia osponizacje i przeciwdziała fagocytozie.

® otoczka: wytwarzana przez niektóre szczepy grupy A i C. Zbudowana z kwasu hialurowego jest czynnikiem antyfagocytarnym.

® toksyna erytrogenna: białkowa egzotoksyna o właściwościach antygenu. Jej wytwarzanie związane jest ze stanem lizogenii komórek. Wywołuje wysypkę charakterystyczną dla płonicy.

® hialuronidaza: rozkłada kwas hialuronowy ( składnik substancji międzykomórkowej) co umożliwia łatwiejsze rozprzestrzenianie się paciorkowców w organizmnie.

Hemolizyny:

® streptolizyna O: jest inaktywowana przez tlen, posiada właściwości antygenu. Działóa niszcząco na erytrocyty i leukocyty. Powoduje powstawanie w organizmie przeciwciał – antystreptolizyny. Oznaczanie poziomu antystreptolizyny w surowicy znalazło zastosowanie w rozpoznawaniu choroby reumatycznej (odczyn ASO)

® streptolizyna S: jest niewrażliwa na tlen, odpowiada za hemolizę krwinek na podłożu.

Czynniki warunkujące chorobotwórczość paciorkowców grupy B:

® otoczka polisacharydowa: otoczką posiadaja formy S, formy R są bezotoczkowe i łatwo ulegają fagocytozie.

® pneumolizyna O- hemolizyna o własciwościach podobnych do streptolizyny O

® neuraminidaza – enzym uszkadzający błony komórkowe.

3