fizykoterapia.doc

PODSTAWY FIZYKOTERAPII I MASAŻU

Fizjoterapia:

à      kinezyterapia – leczenie ruchem,

à      fizykoterapia – dział wykorzystujący czynniki fizyczne takie jak promieniowanie, ciepło, zimno, woda oraz powstającą w urządzeniach wytwarzaną energię cieplną, prądy małej, średniej i wysokiej częstotliwości, promieniowanie ultrafioletowe i podczerwone oraz ultradźwięki,

à      masaż.             

CIEPŁOLECZNICTWO

1.03.09

Ciepłolecznictwo (termoterapia) to dział fizykoterapii, w którym leczenie polega na bezpośrednim przekazywaniu ciepła z ciał ogrzanych w celu uzyskania miejscowego lub ogólnego przegrzania ciała.

Ciepło w fizyce jest zarezerwowane dla postaci energii, jako wzrost temperatury ciała ogrzewanego, czyli taki rodzaj, które powoduje wzrost energii. Jednostką energii cieplnej jest kaloria. Jest to ilość energii potrzebnej na ogrzanie 1cm3 wody o 1°C.

Zabiegi dzielimy na miejscowe i ogólne.

Miejscowe:

-         termofor (ciepło działa rozluźniająco, uspakajająco, przeciwbólowo),

-         okłady żelowe,

-         okłady parafinowe (zawijania, kąpiele, rękawiczki – długo utrzymuje ciepło, do zabiegów używa się parafiny białej + olej parafinowy, 1l oleju na 20kg).

Ogólne:

-         łaźnia szafkowa – przypomina szafkę, temp. 60 - 80°C. czas:15 - 20 min., osoba nagrzewa się od szyi w dół,

-         łaźnia sucha rzymska – temp. 40-60°C, czas:30min. Cała z drewna, piecyk, tzw. ognisko sauny, ławy kaskadowo. Zabieg profilaktyczno – higieniczny, oczyszcza z produktów przemiany materii, polecany osobom o skłonności do przeziębień, hartuje ustrój (przegrzanie, potem zimny prysznic), Nie odchudza – pozorna utrata wagi przez wyparowana wodę, którą wraz z elektrolitami należy uzupełnić podczas 20-30min odpoczynku (najlepiej soki warzywne, szczególnie pomidorowy). Przed wejściem pod zimny prysznic należy schłodzić wodą ze specjalnego naczynia okolice serca (wzrost o 20 uderzeń/min gdy temp. wzrasta o 1°C), karku, twarz, potem letnia kąpiel.

-         sauna – do 90°C, drzwi wahadłowo, tak jak w łaźni rzymskiej tylko dodatkowo kamienie polewa się wodą, aby zwiększyć wilgotność powietrza, para potęguje uczucie ciepła, zabieg w środowisku gorącym, wilgotnym (poprzednie dwa zabiegi w powietrzu suchym).

Zabieg łaźnia sucha: Najpierw siadamy lub kładziemy się na najniższym stopniu, jak czujemy, że się zaaklimatyzowaliśmy to wchodzimy stopień wyżej (wyższa temperatura może wynosić nawet kilkadziesiąt stopni).

Temperatura wzrasta ze wzrostem wysokości, a wilgotność maleje, czyli na dole największa wilgotność wilgotność najniższa temperatura.

Istotą zabiegu sauny jest naprzemienne ogrzewanie i ochładzanie organizmu. Seans 8 – 12 min., wychodzimy pod prysznic lub do basenu (8-10min) o temp. wody około 20°C. Powtarzamy trzy razy, ogólny czas zabiegu nie powinien przekraczać 1h. Po zabiegu 20-30min wypoczynku w pozycji leżącej.

Zalecany raz tygodniowo.

Przeciwwskazania:

- nadciśnienie,

- żylaki,

- owrzodzenia,

- astma (ze względu na wilgotność),

- gruźlica,

- wszystko na podłożu naczyniowym.

ŚWIATŁOLECZNICTWO

15.03. 09

Światłolecznictwo (helioterapia) - dział fizykoterapii w którym wykorzystuje się promienie podczerwone widzialne, nadfioletowe oraz promienie słoneczne.

Widmo elektromagnetyczne - układ różnych ognisk energii fal elektromagnetycznych uszeregowany w zależności od długości fali. Wysyłane przez słońce promieniowanie elektromagnetyczne rozciąga się od promieni Gamma przez promieniowanie rentgenowskie, nadfioletowe, widzialne, podczerwone aż do fal radiowych.

Atmosfera otaczająca kulę ziemską stanowi filtr przez który przechodzi tylko część promieniowania słonecznego.

Przez filtr ten przepuszczane są:

- promienie widzialne;

- długofazowy nadfiolet;

- część promieniowania słonecznego;

Promieniowanie podczerwone -  niewidzialne dla oka, umiejscowione w widmie między czerwienią widma światła widzialnego, a mikrofalami. W lecznictwie i kosmetyce wykorzystujemy długość fali: 780 – 15 000nm

IR – podczerwień falowa;

IRA – podczerwień krótkofalowa;

IRB – podczerwień średniofalowa;

IRC – podczerwień długofalowa;

IRA – (bliskie) przenika wgłąb tkanek podskórnych do 30 mm;

IRC – (dalekie) wnika bardzo płytko od 0,5 do 3 mm wgłąb tkanki

Zasady dawkowania (naświetlenie) – dawkę promieni IR określa się na podstawie subiektywnego poczucia ciepła odebranego przez pacjenta. Wyznacza ją odległość promiennika od powierzchni skóry i czas naświetlenia. Odległość ta powinna wynosić przy naświetleniach miejscowych: 30 – 40cm, a przy dużych powierzchniach ciała ok. 1m.

Pacjent odczuwać powinien przyjemne ale dość intensywne ciepło. Czas trwania zabiegu to 15 – 20 min. Przy naświetleniach twarzy i klatki piersiowej oczy należy chronić okularami ochronnymi. Personel i osoby postronne powinny mieć okulary przeciwsłoneczne.

IR jest czynnikiem wywołującym zaćmę. W czasie zabiegu należy obserwować pacjenta i w razie wystąpienia rumienia zapalnego skóry trzeba koniecznie przerwać naświetlanie.

Chromoterapia – zabieg z zastosowaniem światła o określonej długości fali odpowiadające jakiejś barwie

      - Światło czerwone ma pobudzający wpływ na psychikę. Działa drażniąco ale też łagodzi podrażnienia skóry w przebiegu niektórych chorób, a także po przedawkowaniu UV.

      - Światło niebieskie działa tonizująco na układ nerwowy, przeciwbólowo, łagodząco. Stosuje się je w krwawych wysiękach, nerwobólach, odmrożeniach, zapaleniach żył.

Wskazania do stosowania podczerwieni:

- przewlekłe i podostre stany zapalne;

- zapalenia okołostawowe;

- nerwobóle, zespoły bólowe;

- stany po przebytym zapaleniu skóry;

- jako zabieg wstępny przed masażem i elektroterapią;

Przeciwwskazania:

- niewydolność krążenia;

- nadciśnienie;

- skłonność do krwawień;

- ostre stany zapalne;

- stany wyniszczenia;

- zaburzenia krążenia obwodowego;

Promieniowanie nadfioletowe – promieniowanie niewidzialne, umiejscowione bezpośrednio za obszarem fioletu widma widzialnego.

W lecznictwie i kosmetyce : 400 – 200nm

Właściwości UV zależne są od długości fali:

- UVC – 200 (przenika do warstwy rogowej naskórka i tam pochłaniane jest w całości. Nie                    dociera do naczyń krwionośnych);   

- UVB – 280 (pochłaniany jest przez tkankę skórną i w małym stopniu przez skórę właściwą);

- UVA – 400 (przenika do skóry właściwej);

Ogólnie należy stwierdzić, że większa część promieniowania UV zostaje pochłonięta w górnych warstwach rogowych naskórka, a najwyżej 10% osiąga komórki warstwy podstawnej

Dawkowanie – Rumieniomierz

Dawka progowa to miejsce, które znajduje się obok miejsca, które wykazało najlżejszy odczyn rumieniowy i od tego właśnie miejsca zaczynamy zabieg.

Zasady dawkowania promieni UV określa test biologiczny określający indywidualną wrażliwość na promienie UV. Wykonuje się go za pomocą rumieniomierza.

Rumieniomierz to pasek kartonu o wymiarach 10x20cm w którym wycięto w jednej linii i w równych odstępach ok. 2 cm 5 otworów o średnicy 2cm.

Drugi pasek położony jest pod kartonikiem z otworami i służy do zakrywania i odkrywania.

Rumieniomierz zakłada się na przyśrodkową część ramienia, klatkę piersiową, brzuch, a u dzieci na okolice podłopatkową.

Co 15 sekund odkrywamy jedno pole zabiegowe. Odczytu dokonujemy po 24h od naświetlenia. Podczas testu osłaniamy całą powierzchnię ciała i ochraniamy oczy.

Jako dawkę progową promieni UV przyjmuje się czas, w którym naświetlono bez dostrzeganych zmian rumieniowych pole sąsiadujące z polem wykazującym dostrzegany odczyn rumieniowy.

Dzieci naświetlamy od 6 miesiąca życia. Stosujemy dawki od 1/8 do maksymalnie 8 dawek progowych. Liczba naświetleń to 15 – 20.

9

Wskazania do stosowania UV:

- choroby gardła i nosa;

- przewlekłe nieżyty oskrzeli;

- krzywica;

- trądzik pospolity;

- czyraczność;

- łysienie plackowate;

- owrzodzenia troficzne;

- trudno gojące się rany;

- łuszczyca;

- stany rekonwalescencji;

Przeciwwskazania:

- nowotwory;

- gruźlica płuc;

- cukrzyca

- nadczynność tarczycy;

- nadciśnienie;

- miażdżyca;

- niewydolność krążenia;

- żylaki;

- skłonności do krwawień;

- ostre fazy chorób reumatycznych;

- nietolerancja na UV;

                                                                                                                                                                        29.03

Helioterapia – dział lecznictwa, który wykorzystuje w celach leczniczych, terapeutycznych i profilaktycznych promienie słoneczne.

Skład promieni słonecznych:

40% - widzialne                                                        z tego 30%

59% - IR podczerwone                                          dociera do

1% - UV ultrafioletowe                                          powierzchni ziemi

Ilość promieni słonecznych docierających do powierzchni ziemi zależy od:

- wysokości nad poziomem morza,

- dziury ozonowej,

- zachmurzenia,

- wilgotności (o połowę maleje podczas suchych dni)

- pory dnia,

- pory roku,

- powierzchni, od której się odbija

Działanie słońca:

Światło słoneczne wywiera działanie bodźcowe na organizm, powoduje wzrost przyswajania tlenu, zwiększa przemianę materii, pobudza ośrodki krwiotwórcze oraz wytwarzanie barwnika krwi. Posiada silne działanie przeciwbakteryjne i podnosi ogólną odporność organizmu.

Po serii naświetlań stwierdza się wzrost poziomu hemoglobiny we krwi, wzrost czerwonych ciałek, poziomu tlenu i zmniejszanie się poziomu cukry, następnie zmniejszenie demineralizacji kośćca, a także wzrost procesów wzrostu kości.

Poza tym oczyszcza się skóra.

Kąpiele słoneczne powinny być wykonywane w sposób rozważny i kontrolowany. Należy zaczynać od krótkotrwałych naświetlań, które na skórze wywołują słaby odczyn rumieniowy (od 15 – 20 min naświetlań na każdą stronę ciała). Zwiększając stopniowo czas przy każdym kolejnym naświetlaniu. Dzieci obowiązuje szczególna wrażliwość, bo wykazują większą wrażliwość na promieniowanie UV. pamiętać należy o ochronie głowy i oczu, o częstym schładzaniu , a także o unikaniu opalania się między godz. 12 – 14. Nieumiejętne korzystanie ze słońca skutkuje niekorzystnym uczuciem ogólnego rozbicia, bólami głowy oraz wyraża się ogólnym odczynem rumieniowym (poparzenia słoneczne). skóra schodzi zostawiając brzydkie plamy, mogą pojawić się pęcherze, po których zostają brzydkie, głębokie blizny.

Promieniowanie słoneczne wywołuje odczyn rumieniowy, pigmentację, pocenie. Pocenie jest naturalnym odruchem obronnym chroniącym przed przegrzaniem i jego skutkami. Odczyn rumieniowy złożony jest z odczynu cieplnego i fotochemicznego. Cieplny występuje w skórze niepigmentowanej 15-20min po naświetlaniu jako skutek oddziaływania promieni (rozszerzenie naczyń krwionośnych). Odczyn fotochemiczny pojawia się kilka godzin po naświetlaniu, nasila się po około 2 dniach. W skórze powstaje witamina D3, w efekcie odczynu rumieniowego następuje pigmentacja i rozwija się w ciągu 1 – 3dni. Jeśli opalanie jest stosowane umiejętnie może rozwijać się dłużej.

Wskazania:

- gruźlica węzłów chłonnych, kostno-stawowa i ukł. moczowego,

- przewlekłe stany zapalne stawów,

- przewlekłe nieżyty górnych dróg oddechowych,

- łuszczyca, czyraczność, trądzik pospolity,

- zaburzenia wzrostu kośćca u dzieci

Przeciwwskazania:

- gruźlica płuc,

- miażdżyca,

- niewydolność krążenia,

- nowotwory,

- skłonność do krwawień,

- nadczynność tarczycy.

LASER

Laser – wzmocnienie światła przez wymuszoną emisje promieniowania.

Środki ostrożności:

pomieszczenie, w którym działa laser musi być oznakowane znakiem „znajdujesz się w zasięgu działania lasera”. Nie może być w nim żadnych luster, szklanych, połyskujących, ani chromowanych powierzchni. klient i personel nie mogą mieć biżuterii, zegarków (osoba z aparatem na zębach nie powinna otwierać ust w czasie zabiegu). Przy zabiegu powinno się nosić specjalne okulary z zabezpieczeniem, a co pół roku wskazane są kontrolne badania okulistyczne dla personelu.

Bezwzględnie zakazane używanie lasera  w okolicach oczu i oczodołu.

Każdy laser ma zabezpieczenie na kluczyk i np. na kod, aby osoby niepożądane nie uruchomiły urządzenia, i aby nie uruchomiono go przez przypadek

Techniki wykonywania zabiegu:

- metoda bezdotykowa – promień kierujemy prostopadle nad skórą i przesuwamy powoli, miejsce po miejscu, wskazane przy zabiegach rozległych, oparzeniach, zakażeniach wirusowych, opryszczkach, obszernych rakach.

- kontaktowa – ustawiamy aplikatur do powierzchni skóry prostopadle, dotykając przesuwamy powoli, można dodatkowo stosować uciśnienia (głębsza penetracja).

- mieszana – rozpoczynamy bezdotykowo i przechodzimy do dotykowego i dale do metody uciskowej.

26.04.09

Dawkowanie:

Zabiegi wykorzystywane są w serii od kilkunastu do kilkudziesięciu o energii 60-70J na jednej serii. W stanach ostrych stosujemy dawki 0,1J – 1J na zabieg, stany przewlekłe 1 – 5J na zabieg.

Serie zabiegów przeliczamy na dawkę J jaką można przyjąć w serii zabiegów.

Wskazania:

- choroby skóry takie jak: owrzodzenia, opryszczka, półpasiec, blizny, bliznowe, stany po poparzeniu, czyraczność, łuszczyca, trądzik, trudno gojące się rany, w tym odleżyny,

- choroby przyzębia, migdałków podniebiennych, dziąseł,

- utrudniony zrost kostny,

- schorzenia o podłożu ortopedycznym, reumatologicznym, reumatycznym, neurologicznym,

- zespoły bólowe.

Przeciwwskazania...