Niewydolność oddechowa
Choroby dróg oddechowych u dzieci
( Rozwój płuc, diagnostyka chorób płuc, badania przedmiotowe, badania laboratoryjne )
1. w okresie prenatalnym :
- zawiązek płuca powstaje z uchyłka prajelita między 22 a 26 dniem życia płodowego
- drzewo oskrzelowe rozwija się między 5 a 16 tygodniem ciąży przez pączkowanie i tworzenie rozgałęzień
2. w okresie postnatalnym :
- płuca noworodka posiadają ok. 60 mln pierwotnych pęcherzyków
- najszybszy rozwój płuc przez pierwsze 2 lata życia ( powiększenie liczby pęcherzyków płucnych )
- w wieku dorosłym ( tj. około 12 roku życia ) ~ 375 mln pęcherzyków płucnych
B. Cechy patologiczne występujące w chorobach płuc :
1. Podstawowe mechanizmy patologiczne
a) obturacja ( zwężenie dróg oddechowych ) może być spowodowane :
- obecnością wydzieliny w świetle dróg oddechowych
- obrzękiem
- stanem zapalnym ściany
- przerostem lub skurczem mięśniówki gładkiej
- uciskiem dróg oddechowych z zewnątrz
b) restrykacja ( upośledzenie rozprężania płuc ) – może być wynikiem zmniejszenia się podatności płuc, niedodmą, odmą, chorobami nerwowo – mięśniowymi lub wadą w budowie ściany klatki piersiowej
2. Patofizjologia
a) hipoksemia ( spadek prężności tlenu we krwi tętniczej ), powstaje, gdy istnieje :
- nieprawidłowy stosunek wentylacji do perfuzji
- przeciek wewnątrzsercowy
- przeciek wewnątrzpłucny
- zaburzenia dyfuzji
- hipowentylacja
b) hiperkapnia ( nadmiar CO2 we krwi ), powstaje gdy dochodzi do :
- hipowentylacji ( np. obturacja górnych dróg oddechowych )
- osłabienie mięśni oddechowych
- depresji ośrodka oddechowego
3. Czynniki patogenetyczne
a) mały rozmiar dróg oddechowych u dzieci
b) nie w pełni rozwinięta odporność swoista
c) najczęściej jednorodna etiologia ( u dorosłych złożona )
C. Diagnostyka chorób płuc
1. WYWIAD
a) czy choroba ma charakter ostry, przewlekły czy nawrotowy
b) czy objawy mają charakter nagły, zagrażający życiu :
- sinica
- zaburzenia oddychania
- stridor
c) jakie występują objawy :
- kaszel ( i jego charakter )
- ciężki lub głośny oddech i zależność od aktywności ruchowej
- świszczący oddech
- ból w klatce piersiowej
- duża ilość odkrztuszanej wydzieliny
d) jakie czynniki wpływają na ciężkość choroby
- zaostrzenia przy zmianach pogody, infekcjach wirusowych, wysiłku fizycznym, śmiechu, ekspozycji na alergeny
e) czy były już przeprowadzone jakieś badania ?
f) czy stosowano już jakiekolwiek leczenie ?
g) czy jest obciążenie rodzinne ?
2. BADANIE PRZEDMIOTOWE
a) częstość oddechów jest najlepszym wskaźnikiem funkcji układu oddechowego u niemowląt ( najlepiej w czasie snu )
Prawidłowa częstość oddechów u dzieci
30 – 75
6 – 12 miesiący
22 – 31
1 – 2 lata
17 – 23
16 - 25
4 – 10 lat
13 – 23
10 – 14 lat
13 - 19
b) wzmożony wysiłek oddechowy :
- postękiwanie – objaw przy zmniejszeniu objętości płuc ( ZZO u noworodków, obrzęk płuc, ból w klatce piersiowej, zajęcie opłucnej )
- zaciąganie przestrzeni międzyżebrowych, np. w obturacji oskrzeli
- poruszanie skrzydełkami nosa ( oddech skrzydełkowy ) – przy wzroście oporów w drogach oddechowych
- ruchy wahadłowe głowy ( stan bardzo ciężki )
- wydymanie dna jamy ustnej
c) dźwięki oddechowe :
1. trzeszczenia – słyszalne głównie podczas wdechu ( powstają wskutek rozprężenia się zapadniętych pęcherzyków płucnych )
2. świszczący oddech ( wheezing ) jest wynikiem obturacji dróg oddechowych ( powstaje podczas wydechu ) – zwykle jest objawem astmy
3. świsty ( stridor ) – powstaje przy zwężeniu dróg oddechowych na poziomie krtani i tchawicy ( podczas wdechu )
4. rzężenia – drobno – i średniobańkowe
5. rzężenia grubobańkowe – szmer wilgotny powstaje w dużych oskrzelach na skutek obecności w nich wydzieliny
d) zmiany anatomiczne występujące w chorobach płuc :
1. palce pałeczkowate – w chorobach płuc ( mukowiscydoza, siniczych wadach serca, marskości wątroby, itp. ), powstają poprzez uniesienie paznokcia na skutek proliferacji tkanki grzbietowej paliczka dalszego
2. zmiana kształtu klatki piersiowej, np. klatka piersiowa beczkowata ( rozdęcie płuc )
3. BADANIA ...
teresawawa