Bitwa pod Bałakławą 25.10.1854 roku – część II.pdf - Imperium Osmańskie Ottoman Empire - MMarkMMark

IMPERIUM OSMAŃSKIE I JEGO DZIEJE

Page 1 of 4

BitwapodBałakławącz.IIZDZIEJÓWWOJNYTURECKOROSYJSKIEJ18531856(Wojna

Krymska)

WsteczdoczęściI

ZDZIEJÓWWOJNYTURECKOROSYJSKIEJ18531856

(WOJNAKRYMSKA)

BitwapodBałakławą25.10.1854roku–częśćII

BitwapodBałakławą"CzerwonaLinia"93regimentu

"Cienkaczerwonalinia"

OpanowaniewiększejczęściWzgórzNasypowychbyło,jakpamiętamy,sygnałemdowejściadoakcji

kawaleryjskiejkolumnygen.I.RyŜowa,którapowoliwkraczaładoDolinyPółnocnej.Poskoncentrowaniu

swoichoddziałów,generałokoło8.30poleciłruszyćcałościąsiłwkierunkuzachodnim.Obserwującyruchy

kawaleriiRyŜowaLordRaglanuznał,ŜewobliczuzbliŜającejsięmasyrosyjskichkawalerzystów,Dywizja

KawaleriizajmujezbytwysuniętąpozycjęiwysłałdoLucanaadiutantazrozkazem:"kawaleriamasię

przesunąćwlewooddrugiejliniiredutzajętychprzezTurków". [12] LordLucanpoprzeczytaniurozkazu

zdziwiłsiębardzo,poniewaŜistniałatylkojednaliniaredut,aTurcywłaśniezniejuciekli.Adiutant,kpt.

Wetherall,wytłumaczyłmujednak,ŜedywizjapowinnaprzegrupowaćsięnazachodniskrajWzgórz

Nasypowych,zaredutęnr6,gdziebędziemogłaliczyćnaosłonęogniowąfrancuskichdziałzGrzbietu

Sapun.NiemającmoŜliwościodmówićwykonania–bezsensownegojegozdaniemrozkazu–Lucanpolecił

dokonaćprzegrupowaniadywizjinawskazanąprzezgłównodowodzącegopozycję.Odwrótbrytyjskiej

kawaleriispowodowałodsłonięcieobozudywizji,conatychmiastwykorzystaliKozacyrabującgoi

uprowadzajączapasowekonie.

WmiędzyczasieposuwającasięwzdłuŜDolinyPółnocnejrosyjskakawaleriaosiągnęławysokośćredutynr

4,gdzie,wobeccofnięciasięprzeciwnikazostałazatrzymana.Wzaistniałejsytuacjigen.I.RyŜow

przystąpiłdorealizacjidrugiejczęściswojegozadania.Wydzieliłczteryszwadronyhuzarów,którympolecił

przeciąćgrzbietWzgórzNasypowychiskierowaćsięprostonaKadikoizzadaniemrozpoznaniaobrony

Brytyjczyków.PrawiejednocześniedoRyŜowadotarłgonieczrozkazemodgen.Liprandiego,którypolecał

całejkolumnieprzekroczyćWzgórzaNasypoweizająćpozycjenapołudniowy–zachódodnich.

ZgrupowanatamkawaleriamiałazapobiecwzmacnianiuobrońcówBałakławyprzezposiłkizGrzbietu

Sapuniosłonićprawąflankęorganizowanegoatakupiechoty.GłównodowodzącyzapowiadałteŜwsparcie

oddziałówRyŜowazbiorczympułkiemułanówpłkV.Jeropkinaściąganymwłaśniezrezerwyogólnej.

Tymczasemwydzielonyoddziałhuzarówruszyłwkierunkuprzeciwnika.

Przeciwnikiemtymbyłgen.C.Campbell,którywtrakciewalkioredutywyprowadziłoddziałystacjonujące

wwsinawzgórzenapółnocodniego.Wzmocniwszy93regimentdwomajegokompaniamiściągniętymize

wzgórzaHiblakustawiłgowcentrumpozycji.NalewoodSzkotówzająłpozycjebatalionturecki,anieco

dalejnaprawobateria"C"dowodzonaprzezkpt.Bakera.Siłytezostaływkrótcewzmocnioneprzezgrupę

około100ozdrowieńców,którzypodkomendąpłk.DaveneyapodąŜalizBałakławydoobozu1Dywizjipod

Sewastopolem.Dodatkowo,juŜpoupadkupozycjinaWzgórzuCanroberta,Campbellowiudałosięskupić

kilkudziesięciuniedobitkówzzałogiredutynr1iwzmocnićnimipraweskrzydło93regimentu.Wkrótcesiły

generałaznalazłysiępodogniemartyleriipodciągniętejprzezRosjannazdobyteWzgórzaWoroncowa.

Chcącuniknąćwiększychstrat,Campbellrozkazałwycofaćsięswojejpiechocienaprzeciwstokwzgórza.

Biorącmanewrzapoczątekodwrotuiwidzącnadciągającąrosyjskąkawalerię,większośćTurkównie

wytrzymałapsychicznieirzuciłasiędoucieczki.PrzyBrytyjczykachpozostałojedynie50–60śmiałków,

głównieniedawnychobrońcówredutynr1. [13]

http://www.osman.livenet.pl/print.php?type=P&item_id=16

2008-04-07

IMPERIUM OSMAŃSKIE I JEGO DZIEJE

Page 2 of 4

GdyhuzarzyzbliŜylisięnaokoło800metrów,generałwyprowadziłswojąpiechotęnaszczytwzgórzai

poleciłuformowaćpodwójnąlinię.Wobliczukawaleriibyłtonietypowymanewr,aleCampbelluznał,Ŝew

danejsytuacjizachodzikoniecznośćrozciągnięciawłasnychsiłnaznacznejprzestrzeniizwiększeniasiły

ognia,atradycyjnyczworobokmógłbyniezdaćtuegzaminu(doprzodustrzelałobytylko1/4Ŝołnierzy).

NielekcewaŜyłjednakzagroŜenia,oczymświadcząjegosłowaskierowanedoŜołnierzy:"Pamiętajcie

chłopcy:stądniemaodwrotu!Alboichzatrzymacie,albozginiecietam,gdziestoicie!". [14]

Pierwszasalwapadła,gdyRosjanieznaleźlisięwodległościokoło500metrów.Oddananatakdaleki

dystanswywarłaniewielkiefekt,aledałaSzkotomczasnaponownezaładowaniebroni.Równocześnie

otworzyłyogieńarmatykpt.BakeraorazdwadziałazHiblak,orząckrwawebruzdywzbliŜającejsięmasie

jeźdźców.Huzarzysprawniezeszlusowalilukiinadaljechalinaprzód.KiedykawaleriazbliŜyłasięna300

metrów,93regimentoddałdrugąsalwę.Jejrezultatbyłzaskakujący–kilkunastujeźdźcówijeszcze

większaliczbakonizwaliłasięnaziemię,aresztanadźwięktrąbekskręciławlewo.Teraznastąpił

najgroźniejszymomentdla93regimentu,poniewaŜmimowielulatsłuŜby,Szkociniewyzbylisięnigdy

instynktunakazującegoimpodejmowaćtradycyjnąszarŜęklanowązauciekającymwrogiem.Powstrzymali

kawalerięiwidząc,Ŝezaniechaławalkiiwycofujesięwbokmieliochotęsamorzutnieprzejśćdo

kontrataku.Gen.Campbellznałswoichludziiwiedział,Ŝejeślinatychmiastnieostudziichzapału,tonic

niezdołapowstrzymaćSzkotówprzedpodjęciemsamobójczegonatarcia.Uniósłsięwstrzemionachi

ryknął:"Dziewięćdziesiątytrzeci!Preczznadgorliwością!Staćiniewariować! [15] Otrzeźwiłotoszeregii

Ŝołnierzewsamąporęzdołaliopanowaćinstynkty,bowiemwalkajeszczesięnieskończyła.Huzarzynie

wycofywalisię,leczzamierzalioskrzydlić93regimentzprawejflanki.Campbellrozkazałkompanii

grenadierskiejruszyćpodwójnymkrokiemnapraweskrzydło,zająćpozycjęprostopadledoresztypułkui

ostrzelaćprzeciwnika. [16] Porównejsalwie,kilkukolejnychRosjanspadłozsiodeł,areszta–całyczas

ostrzeliwanaprzezartylerię–zawróciłaipogalopowaławstronęWzgórzNasypowych,pozostawiającna

poluwalkiwsumiekilkudziesięciuzabitychirannych.

Gen.Liprandi,któremuzameldowano,Ŝeawangardakawaleriiwpadławzasadzkę,doszedłdo

przekonania,ŜedrogidoKadikoibroniąznaczniejszesiłyniŜprzypuszczał.Rozumowaniugeneraław

zasadzieniemoŜnabyłoniczarzucić,gdyŜzgodniezzasadamitaktykibyłomałoprawdopodobne,bytak

małyoddziałjakimbył93regimentzachowywałsiętakspokojnie,jeśliniemógłliczyćnaszybkiewsparcie

ukrytychgdzieśwpobliŜuwiększychsił.OstatecznysukcesnatarciazaleŜałwięcterazodrozpalającejsię

właśnieprzyzachodnimkrańcuDolinyPołudniowejbitwykawalerii.Obserwującywalkę93regimentuijej

wynikzGrzbietuSapunlordRaglankiwałzniedowierzaniemgłową,atowarzyszącymukorespondent"The

Times"WilliamRussellnapisałwartykuleobitwiezdanie:"rosyjskakawaleriaszarŜowałaprzezdolinę

prostonatęcienką,czerwonąsmugępołyskującąstalą". [17] Sformułowaniezawartewczęścizdania

zmienionepóźniejna"cienkączerwonąlinię"przeszłodohistoriiistałosięsynonimemodwagibrytyjskich

Ŝołnierzy.

SzarŜaCięŜkiejBrygady

szarŜaCięŜkiejBrygady

Kilkanaścieminutwcześniej,widzącrozwijającysięatakkawaleriina93regiment,ucieczkę

wspomagającychgoTurkóworazpozycjeresztysiłRyŜowa,Raglandoszedłostateczniedoprzekonania,Ŝe

celemRosjanjestzajęcieBałakławy,anieodwrócenieuwagioddziałańprzeciwkoliniomoblęŜniczym.

Stałosiędlaniegooczywiste,Ŝezadaniemrosyjskiejkawaleriijestosłonaprawegoskrzydłapiechoty,

którazpewnościązaatakujewkrótceludzigen.Campbella.RaglanzrozumiałteŜ,Ŝepopełniłbłąd

http://www.osman.livenet.pl/print.php?type=P&item_id=16

2008-04-07

IMPERIUM OSMAŃSKIE I JEGO DZIEJE

Page 3 of 4

nakazującLucanowiprzegrupowanieDywizjiKawaleriipodGrzbietSapun,iwydałtzw.drugirozkaz:

,,osiemszwadronówcięŜkichdragonówposłaćwkierunkuBałakławy,bywesprzećchwiejącychsię

Turków”[18].Pierwszaczęśćrozkazubyłajasna,natomiastdrugabezsensu,poniewaŜTurcyjuŜuciekali,

a93regimentniewykazywałnajmniejszychoznakchwiejności.PootrzymaniurozkazulordLucannakazał

dowódcyCięŜkiejBrygady–J.Scarlettowiprzystąpićdoprzegrupowania,asampostanowiłwjechaćna

jakieśwzniesienie,zktóregomógłbyrozejrzećsiępookolicyizorientowaćwsytuacji.Najlogiczniejszym

wyborembyłzachodnikraniecWzgórzNasypowych.ZanimLucantamsięudał,pokłusowałdolorda

Cardigana,którykilkaminutwcześniejprzybyłzBałakławyiprzejąłodPagetadowództwoLekkiej

Brygady.

Mającnaderkrytycznezdanieoumiejętnościachdowódczychszwagra,chciałuniemoŜliwićCardiganowi

popełnieniejakiegośkardynalnegogłupstwawczasieswojejnieobecności.DlategoteŜwydałmu

następującyrozkaz:"Zostawiamtupanaipamiętajpan,ŜezrozkazulordaRaglanamaszpanbronićtej

pozycji.JeŜelicokolwieklubktokolwiekniebezpieczniezbliŜysię,rozkazujępanuatakować,alecałyczas

maszpanuwaŜaćnakolumny,azwłaszczanaczworobokipiechoty". [19] Takiepotraktowaniewzburzyło

oczywiścieCardigana,aleniemiałokazjinaripostę,gdyŜdowódcadywizjipogalopowałjuŜwstronę

WzgórzNasypowych.NaszczytLucandotarłakuratnaczas,byobejrzećnieudanyataknapozycje93

regimentu.Chwilępotemzobaczył,jakgłównesiłyrosyjskiejkawaleriizDolinyPółnocnejzaczynająpowoli

wspinaćsięnaWzgórzaNasypowezzamiaremprzecięciaichpomiędzyredutaminr4i5.Manewrten

wyprowadzałRosjanprostonaskrzydłoCięŜkiejBrygady,choćjeszczeniezdawalisobieztegosprawy.

LordLucannatychmiastzawrócił,jaknajszybciejzjechałzeswymsztabemwdółipogalopowałdogen.J.

Scarletta.Jeszczezanimdoniegodojechał,ScarlettujrzałpierwszeszeregiRosjanwjeŜdŜającenaszczyt

wzgórzaizdawszysobiesprawęzniebezpieczeństwa,nawłasnąodpowiedzialnośćpoleciłszwadronom

przerwaćprzegrupowanieizmienićszykna"wlewofront".

Brygadamaszerowaławszykudwóchotwartychkolumnszwadronowych,toteŜgdyzmieniłafront,

zwracającsięprzeciwkoRosjanom,niestanowiłazwartejjednostkileczszerokorozczłonkowane

ugrupowaniepojedynczychszwadronów.Pierwszyzprawejbył1szwadron6PułkuDragonówIrlandzkich

(6thInniskillingRegt.ofDragons),następny2szwadrontegopułku,aobokszwadron2PułkuDragonów

Szkockich(2ndTheScotsGreys)iszwadron5PułkuDragonówGwardii.Wlewoiniecoztyłuznajdowały

siępozostałeszwadronyobutychpułków.Leweskrzydłotworzył4PułkDragonówGwardii.Najdalejna

północny–zachódstałPułkDragonówKrólewskichniebiorącyudziałuwprzegrupowaniu.Śledzącrozwój

sytuacjiScarlett,widząccorazwiększąmasęrosyjskichkawalerzystówspływającązewzgórza,polecił

przesunąćbrygadębardziejwprawo,byuniknąćwalkiwopuszczonymobozielubsąsiadującejznim

winnicy,gdzieterenutrudniałbyporuszaniesiękoni.Jadącywpierwszymszereguswoichhuzarówgen.I.

RyŜowdoszedłdopodobnegownioskuiprzegrupowałswojeszwadronywlewo,takŜesiłygłówneobu

stronznalazłysięnaprzeciwsiebie.ScarlettrozkazałtakŜe,bypierwszorzutoweszwadronyzmniejszyły

odstępypomiędzysobą,takabystanowiłyjedną,zwartąformację,zanimjeszczerozpoczniesięwalka.

NimjednakBrytyjczycysformowaliszyk,wrosyjskichszeregachrozległysiętrąbkiidobrzeponaddwa

tysiącejeźdźcówruszyłonaprzódszerokimnatrzyszwadronyfrontem.Pierwszyrzutstanowiłpułk

ingermanlandzki,drugihuzarzyzKijowa,awrezerwiejechałysotnieKozaków.Niespodziewanietrąbki

zagrałyinnysygnałirosyjskakawaleriazwolniła,apotemstanęłazatrzymującsięprzedpłytkąniecką

(niektóreźródłapodają,Ŝebyłtorów)odległąookoło300metrówodprzeciwnika.

RyŜowchcącpowiększyćszerokośćswojejformacji,poleciłdrugorzutowymszwadronomrozwinąćsięna

flankach.Rozkazbyłniecospóźniony,alegenerałmiałnadzieję,Ŝenierównyterenodgradzającygood

przeciwnika,zapewniamuosłonę.Tymczasemgen.Scarlett,zracjistacjonowaniaswojejkawaleriinatym

obszarze,prawdopodobniepoznałwcześniejteren,naktórymmiałodojśćdostarcia.Uznałwięc,Ŝeniecka

niejestnatyleszeroka,anigłęboka,abystanowićprzeszkodędlakawalerii.Błyskawiczniepostanowił

wykorzystaćsytuację.NieczekającnaspóźnioneszwadronynakazałswojemutrębaczowiThomasowi

Monkowigraćsygnał"liniadoatakumarsz",azarazpotem"stępa","galop"i"szarŜa".Trzy

pierwszolinioweszwadronyruszyły,powolinabierająctempa,poniewaŜjechałypodgórę.Otrzykońskie

długościprzedszykiematakujących,jechaliScarlett,jegoadiutantporucznikA.Elliot,trębaczMonki

ordynans–sierŜantShegog.Ichpostępowanieniebyłorozsądne,alezgodnezezwyczajamiepoki.Gdy

Brytyjczycyznajdowalisięwodległościkilkudziesięciumetrówodprzeciwnika,zostaliostrzelaniz

karabinkówprzezpierwszyszereghuzarów.Ogieńniebyłzbytskuteczny,choćwśródnielicznych

poległychznalazłsiętrafionywtwarzdowódcapułkuScotsGreysppłk.H.Griffitch.Ostrzałwskazywałza

to,ŜeprzynajmniejchwilowoRosjanieniemajązamiaruruszyćdoszarŜy.Kilkasekundpóźniejmała

grupkatowarzyszącaScarlettowiwpadłanaprzeciwnika,azanimiuderzyłytrzyczołoweszwadrony–

Anglicyzokrzykiem,Irlandczycyzdzikimwrzaskiem,aSzkociwarczącgłucho.

Zuwaginabrakodpowiedniegodystansupotrzebnegodonabraniaszybkości,szarŜującydomomentu

zwarciazdąŜylizaledwieprzejśćwkłus,aleRosjaniepopełnilikardynalnybłąd,bowiempozostali

nieruchomi.Połączenietychdwóchczynnikóworazmasyatakującychjeźdźcówikonidoprowadziłodo

natychmiastowegorozerwaniaczołowychszwadronówhuzarów.Agdydowalkidołączyłydrugoliniowe

http://www.osman.livenet.pl/print.php?type=P&item_id=16

2008-04-07

IMPERIUM OSMAŃSKIE I JEGO DZIEJE

Page 4 of 4

brytyjskieszwadronywrozsypkęposzłykolejnerosyjskielinie.PopowstrzymaniuimpetuszarŜazamieniła

sięwzaciekłąwalkęnaszableipałaszewtrudnymdoopisaniatłoku.MiejscamiściskbyłtakduŜy,Ŝe

nawetzabicipozostawaliwsiodłachniemogącspaśćnaziemię.SzybkouwidoczniłasięteŜprzewaga

rosyjskichstrojów–płaszczehuzarówiKozakówbyłytakgrube,Ŝeprzynormalnymcięciuostrzenie

dochodziłodociałainierobiłokrzywdy,aniewielubrytyjskichkawalerzystówmiałonieregulaminowąbroń

pozwalającązadawaćsilnepchnięcia.Wkrótcezresztąmasanapierającychnasiebieludziikoni

spowodowałatakitłok,ŜewalkanabiałąbroństałasiępraktycznieniemoŜliwa.Walczonowięcgłowniami

szabliipałaszy,pięściami,uŜywanokolbpistoletówjakomaczug,aniekiedypoprostuchwytano

przeciwnikazagardłoiściąganozsiodła,starającsięspuścićgomiędzykońskiekopyta,cozreguły

kończyłosięstratowaniem.

DoobserwatorównaGrzbiecieSapundocierałyodgłosyzaciekłejwalki:krzykiludzi,rŜeniekonioraz

szczękstali.WidzieliteŜdokładnie,jakstosunkowoniewielkagrupaludziwdragońskichhełmachi

czarnychfutrzanychbermycachpułkuScotsGreyspowoli,alenieustanniewyrąbujesobiedrogęprzez

masęszarychibrązowychpłaszczyorazjakskrzydłarosyjskiejformacjizaczynajązamykaćsięnatyłach

dragonów.Aleniezamknęłysię,boniezdąŜyły.JeszczeprzedrozpoczęciemszarŜy,gen.Scarlettwysłał

kpt.Connoly’ego,abysprowadził1szwadron6PułkuDragonówIrlandzkich,prowadzącybrygadęw

trakcieprzegrupowania.Szwadronprzybyłwłaśnienapolewalki,amającdośćmiejsca,rozpędziłsię

odpowiednioijednymuderzeniemrozerwałleweskrzydłoRosjan.NadrugimskrzydleLucanpchnąłgońca

zrozkazemdodowódcy4PułkuDragonówGwardiippłkE.Hodge’a,bynatychmiastszarŜował,asam

pogalopowałpoPułkDragonówKrólewskich,któryzinicjatywyswojegodowódcyppłkJ.Yorke’azbliŜałsię

juŜkłusem.SzarŜa4pułkurozbiłarosyjskiepraweskrzydło,awchwilępóźniejDragoniKrólewscyuderzyli

najegotyły.Naskutekserii,przypadkiemzresztąskoordynowanychuderzeńzkilkustron,rosyjska

kawaleriazaczęłasięzałamywać.Jakopierwsidoucieczkirzucilisięhuzarzyzlewegoskrzydła,azaraz

potemcałaformacjazamieniłasięwbezładnytłumjeźdźcówgnającywpaniceDolinąPołudniowąi

wspinającysięjaknajszybciejnaWzgórzaNasypowe,byletylkoznaleźćsiępodosłonąwłasnycharmat.

Gen.Liprandichcącosłonićuciekających,wysłałimnapomocszwadronyzbiorczegopułkuułanów,ale

dostałysięonepodogieńdziałzGrzbietuSapunorazarmatbateriikpt.Bakeraiszybkozawróciły.

Brytyjczycyruszyliwkrótkipościgzarozbitymwrogiem,aleniebawemzostaliodwołanisygnałamitrąbeki

ponaglaniprzezoficerówzaczęliponownieformowaćsięwpułki.

CałaakcjaodmomenturozpoczęciaszarŜy,aŜdoucieczkiRosjantrwałazaledwie8minut.Tyleczasu

zajęłoCięŜkiejBrygadziepokonaniekilkakrotnieliczniejszegoprzeciwnikaitymsamymzaŜegnanie

zagroŜeniadlapozycjiobronnychprzyKadikoi.StratyBrytyjczykówzamknęłysięliczbą78zabitychi

rannych,aubytkiwszeregachRosjanwynosiłyokoło270Ŝołnierzy.Ozaciekłościwalkiświadczyłpogięty

ciosamihełmgen.Scarletta,iranytowarzyszącegohuzaromgen.Kaleckiego.Zadowolonyzwyniku

starcialordRaglanprzesłałdowódcyCięŜkiejBrygadyiLucanowizdawkowąwiadomość:"dobrarobota".

GenerałP.Bosquetbyłbardziejwylewny:"zwycięstwopańskiejbrygadybyłonajchwalebniejsząrzeczą

jakąwidziałem" [20] ,ajegoludzienagrodziliBrytyjczykówwiwatami.Najbardziejzainteresowany

wynikiemwalkigen.CampbellosobiściezłoŜyłgratulacjeswoimziomkomzpułkuScotsGreys:"Szaracy!

Mam61latigdybymmiałurodzićsięznowuibyćmłodym,byłbymszczęśliwymogącstanąćwwaszych

szeregach!" [21]

Mimozwycięstwa,pozostałajednakpewnazwiązanazopisanąwalkąkwestia,wywołującaniesmakw

brytyjskichszeregach.OtóŜwtrakciecałegostarciaLekkaBrygadastałabezczynnieokoło400metrówod

miejscawalki,mimoŜelordCardiganiczęśćwchodzącychwjejskładpułkówdoskonalewidzielijej

przebieg.Cardiganowinieprzyszłojednakdogłowy,Ŝepowinienwykorzystaćokazjęizaatakować

odsłoniętepraweskrzydłoRosjan.Bezczynnośćtanieprzypadłamudogustu,oczymświadczyfakt,Ŝe

jeździłwzdłuŜfrontubrygadyklnącpodnosem:"NiechszlagtrafiCięŜkich!Całydzieńbędąsięznas

wyśmiewać!" [22] Niezrobiłjednaknicwięcej,anawetpowstrzymałdowódcę17PułkuLansjerówkpt.W.

Morrisa,któryzaproponowałmu,Ŝejeśliniechceatakowaćcałąbrygadą,tonichchociaŜzezwolina

szarŜe17pułkowi.ZignorowałteŜsygnały"doszarŜy"graneprzezosobistegotrębaczalordaLucana,

którybędączajętykoordynowaniemwalkiszwadronówCięŜkiejBrygady,niemiałczasuwinnysposób

rozkazaćszwagrowiwłączyćsiędowalki.WkrótceRosjanieuciekliiokazjazostałastracona.Tłumaczeń

Cardiganapobitwie,Ŝewykonywałposiadanerozkazy,anieatakował,boRosjanieniezbliŜylisiędojego

pozycji,Lucannieprzyjąłdowiadomości.Małouprzejmiestwierdził,ŜejeŜelidowódcadywizjiwalczy,to

obowiązkiemdowódcybrygadyjestgowspomóc.PostępowanieCardiganapodsumowałfrancuskioficer,

wicehrabiadeNoe:"TobyłaokazjajakąwykorzystałbykaŜdygenerałkawalerii". [23] Patrzącz

perspektywyczasu,najlogiczniejszymwytłumaczeniempostawyLordaCardigana,któryprzecieŜniebył

tchórzem,wydajesięto,Ŝejako"malowanydowódca",specjalistaodparadirautów,poprostunie

wiedział,copowinienzrobićwzaistniałejsytuacjitaktycznej.

WsteczdoczęściI || CiągdalszyCZĘŚĆIII

http://www.osman.livenet.pl/print.php?type=P&item_id=16

2008-04-07

Bitwa pod Bałakławą 25.10.1854 roku – część II.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: