Socjologia ludności 14.10.2010
I. Źródła informacji demografii i socjologii
• Spisy powszechne jako podstawowe źródła
• Ewidencja bieżąca ludności (urzędy stanu cywilnego)
• Dodatkowe badania, mogą mieć charakter demograficzny i socjologiczny, mogą być również badania monograficzne.
Spis powszechny- pełne badanie statystyczne przeprowadzone na danym terytorium w określonym czasie. Pełne czyli dotyczy w zasadzie wszystkiego i wszystkich. Badamy stan ludności jej struktury i rozmieszczenie przestrzenne. Zazwyczaj przeprowadzane są co 10 lat.
Moment krytyczny spisu- deadline, do jakiego dnia zbieramy dane.
Minimum spisowe- Bada się podstawowe cechy które są przekazywane do dalszej światowej sprawozdawczości. Te cechy to: wiek, płeć, stan cywilny, miejsce zamieszkania etc. Dotyczy to państw ubogich, których nie stać na przeprowadzenie kompleksowych badań.
W spisach nie badamy:
• przedstawicieli placówek dyplomatycznych państw obcych,
• osób starających się o azyl (jednak uczodźców badamy)
W spisach badamy:
• osoby nie mające stałego zamieszkania
• budynki zamieszkane i niezamieszkane
Typy spisów powszechnych:
• Narodowy spis powszechny
• Spis sumaryczny (uwzględnia minimum spisowe, ażeby uchwycić liczbę ludności, ubytki, wzrosty itd.).
• Spis cząstkowy- odnoszą się do jakiejś konkretnej problematyki.
• Mikrospis
Pierwszy spis powszechny w Polsce 1797r.
Pierwszy spis powszechny na świecie w Szwecji.
Pierwszy spis w Wolnej Polsce 1920r. (36% analfabetów), kolejny spis odbył się w 1930r. (26% analfabetów), 1950, 1960, 1970, 1978, 1988, 2002(kwestia bezrobocia, ubóstwa), 2011
Cechy zespołowe w spisie: *stosunek do głowy w gospodarstwie domowym(pokrewieństwo, w sensie) * podział na rodziny biologiczne * miejsce zamieszkania
Cechy demograficzne: * czasowa nieobecność *płeć * data urodzenia * stan cywilny * poprzednie miejsce zamieszkania * dzietność kobiet itd.
Cechy społeczno- zawodowe: (profesorka Slany poda później [przynajmniej tak obiecała])
Kategorie ludnościowe: * ludność stała * ludność faktycznie zamieszkała * rezydenci
Ludność stała: osoby zameldowane na pobyt stały, obecne w czasie spisu (a dokładnie w momencie krytycznym spisu), nieobecne w czasie spisu
Ludność faktycznie zamieszkała: *mieszkańcy stale zamieszkujący, obecne w miejscu zamieszkania w czasie spisu, nieobecne w czasie spisu w miejscu zamieszkania do 2 miesięcy. *Nieobecne w momencie spisu osoby w okresie dłuższym niż 2 miesiące(ale nieobecność wynika z odbywania służby wojskowej, przebywania na misji wojskowej, przebywania w areszcie śledczym lub zakładzie karnym,) * Osoby przebywające czasowo na okres powyżej 2 miesięcy
•
Rezydenci: *stali mieszkańcy z wyjątkiem osób z wyjątkiem przebywających poza miejscem zamieszkania przez dłużej niż rok * osoby przebywające czasowo przez okres co najmniej 12 miesięcy (cudzoziemcy)
Sposoby przeprowadzania spisu:
• Ankieta face to face
• CATI
• Samospis (internet)
Jakie kategorie wiekowe wyszczególniane są w spisie:
– ludzie młodzi (0- 29)
– średni wiek (30- 59)
– osoby starsze(over 60)
Stan cywilny:
– prawny: jaki jest nasz stan cywilny z prawnego punktu widzenia (zamężna, żonaty, kawaler, panna, rozwiedziony/a, w separacji, wdowiec, wdowa)
– faktyczny: np. partner/partnerka bez względu na formalny stan cywilny.
Wykształcenie:
– wyższe
– policealne
– średnie zawodowe
– średnie ogólnokszt.
– zasadnicze zawodowe
– podstawowe ukończone
– podstawowe nieukończone
ellexm