NAUKA A WIEDZA WEDYJSKA.pdf

Nauka a wiedza wedyjska

Page 1 of 11

Kazimierz M. Borkowski

Nauka a wiedza wedyjska

[PoniŜszy tekst był wydany w postaci broszurki oraz

opublikowany , z pewnymi skrótami i poprawkami redakcyjnymi, w

Nieznanym Ś wiecie Nr 11/1995.]

Niebywałe w dziejach ludzkości osiągnięcia i przemoŜny wpływ na

Ŝycie ludzi całego świata obdarzyły naukę ogromnym zaufaniem i

respektem wszystkich środowisk. Równolegle z tymi procesami

postępu nauki i techniki rośnie jakby skłonność do przeciwstawiania

nauki religiom. Wynika to zarówno z tego, Ŝe niektórzy

przedstawiciele świata nauki ferują opinie o jedynie słusznej naukowej

drodze poznawania otaczającej rzeczywistości, jak i z upadku

autorytetu kościołów, których reprezentanci zwalczając siebie

nawzajem równieŜ roszczą sobie prawa do nieomylności i jedynie

słusznej drogi. Oczywiście nie dotyczy to całych środowisk. W

stosunku do uczonych o wspomnianych skrajnych postawach, moŜemy

śmiało stwierdzić, Ŝe ich wpółczesna nauka zaczęła juŜ pełnić rolę

religii.

W tej sytuacji nie jest trudno o bałamucenie opinii publicznej. CóŜ ma

bowiem począć przeciętny „zjadacz chleba", który nie ma skłonności

ani moŜliwości głębszego zapoznania się z nauką czy religiami. Musi

on oczywiście polegać na opiniach tych, którzy wiedzą więcej.

Problem stanowi jednak to, Ŝe tych „wszystkowiedzących" jest bez

liku i przeczą oni sobie nawzajem. Jak zwykle w Ŝyciu, racja leŜy po

obu stronach. DuŜo moŜnaby na ten temat mówić, ale tutaj chciałbym

podzilić się tylko kilkoma refleksjami z punktu widzenia reprezentanta

nauk ścisłych, który przyjrzał się rzetelnie takŜe drugiej stronie.

Problemy współczesnej nauki

Ogólnie mówiąc rozwój nauki zdaje się nie mieć końca. Obecnie

mamy taką sytuację, Ŝe — obok starych nie rozwiązanych jeszcze

problemów — niemal kaŜde nowe odkrycie powoduje pojawienie się

http://www.astro.uni.torun.pl/~kb/Artykuly/NS/Wedy.htm

2008-05-30

Nauka a wiedza wedyjska

Page 2 of 11

szeregu nowych zagadek. Otwieramy jedne drzwi i napotykamy na

kilka innych zamkniętych!

Radioastronomowie obserwują kwazary odległe o miliardy lat

świetlnych widząc je takimi, jakimi były przed miliardami lat. Jak

wszechświat wygląda teraz? Niewiele dalej widać juŜ tylko tło tzw.

promieniowania reliktowego (3 K) i jest to kraniec obserwowalnego

wszechświata. Tło to, a pokrywa ono równomiernie całe niebo,

wychodzi w istocie z jednego punktu (w którym zawarty jest cały

wszechświat!) — obserwuje się w tym wypadku promieniowanie

samego Wielkiego Wybuchu, który zapoczątkował ekspansję naszego

wszechświata. Istnieją dość szczegółowe teorie wyjaśniające przebieg

Wielkiego Wybuchu i późniejszą ewolucję wszechświata. Ale im dalej

posuwamy się w przeszłość, tym więcej napotykamy problemów.

Sprawa wydaje się całkowicie beznadziejna w bezpośrednim

sąsiedztwie początku, wobec braku moŜliwości badania materii w tak

ekstremalnych warunkach, jakie musiały panować u zarania Wielkiego

Wybuchu.

Nierozwiązanych zagadek jest jednak więcej. Nie wiemy np. jak długo

jeszcze będzie się rozszerzał nasz wszechświat i czy w ogóle kiedyś

nastąpi kolaps, tj. ponowne zapadnięcie się całego wszechświata w

jeden punkt. Nie znamy zbyt dobrze nawet prędkości ekspansji

wszechświata: od wielu lat utrzymują się rozbieŜności w granicach

czynnika 2, ale istnieją teŜ wcale nie tak odosobnione opinie, Ŝe

ekspansji w ogóle nie ma, a obserwowane poczerwienienie linii

widmowych (główny argument na korzyść ekspansji) nie jest

spowodowane efektem Dopplera. Nie wiemy czym są obserwowane na

co dzień kwazary, skąd mają tak olbrzymie ilości energii.

Spójrzmy na drugą skrajność — fizykę mikroświata. Trwa ciągły

postęp w poznawaniu materii — od cząsteczek i atomów poprzez

protony, neutrony, kwarki, elektrony i dziesiątki innych egzotycznych

cząstek, tzw. elementarnych. Wiele lat liczy sobie juŜ pogoń za

sformułowaniem Wielkich Teorii Unifikacji, które w jednolity sposób

opisałyby trzy siły wzajemnego oddziaływania składników materii

(elektromagnetyczne i jądrowe silne oraz słabe). Czy owe Wielkie

Teorie w ogóle doczekają się kiedyś szczęśliwego finału? Jak dalece

ujednolici to opis mikroświata? Prawie pewne wydaje się jednak, Ŝe

ogólnej teorii względności, czwartego oddziaływania (grawitacji), nie

http://www.astro.uni.torun.pl/~kb/Artykuly/NS/Wedy.htm

2008-05-30

Nauka a wiedza wedyjska

Page 3 of 11

da się pogodzić z teoriami kwantowymi.

Nie trzeba wszakŜe sięgać do sytuacji skrajnych i najnowszych aby

napotkać słabe punkty nauki. W powszechnym odczuciu wszystko juŜ

wiadomo o promieniowaniu elektromagnetycznym (reprezentującym

materię w formie promienistej), o powstawaniu i rozchodzeniu się

światła i fal radiowych. Istnieją świetne, uznane i powszechnie

stosowane teorie opisujące róŜne aspekty z tym związane. W istocie

teorie te opisują zjawiska elektromagnetyczne fragmentarycznie,

jednostronnie i oczywiście nie do końca. Mamy np. teorię spójności

(koherencji), którą stosuje się do opisu własności samego

promieniowania i jego źródeł, która w samym zaląŜku korzysta z

zasadniczo nieodpowiedniego aparatu matematycznego, w wyniku

czego otrzymane na jej podstawie widmo (spektrum) promieniowania

w rzeczywistości nie jest widmem w zwykłym rozumieniu. Skądinąd

wiemy, Ŝe promieniowanie elektromagnetyczne składa się z fotonów.

Wiadomo teŜ, Ŝe dwa róŜne fotony nie są ze sobą skorelowane,

tzn. interferometr, w którym następuje kombinacja fotonów, nie

powinien dawać interferencji. Skoro jednak się ją obserwuje, to naleŜy

wnioskować, Ŝe ten sam foton wpada do dwóch róŜnych teleskopów

(w przypadku interferometru radiowego — teleskopów odległych

nawet o kilka tysięcy kilometrów!).

Gdzie nauka nie mo Ŝ e ...

Fundamentalnym niedostatkiem nauki jest prawie całkowita ignorancja

ducha, wiedzy duchowej. Wynika to z paradygmatu pozwalającego

akceptować tylko zjawiska powtarzalne i mierzalne zmysłami bądź

przyrządami. Paradygmat ten czyni naukę wielce wiarogodną,

przekonującą. Z drugiej strony pozbawia ją całej ogromnej dziedziny

spraw duchowych. Weźmy na przykład tak trywialne zjawiska jak

myśli czy uczucia. Nauka nie ma dokładnie nic o nich do powiedzenia.

A przecieŜ wszyscy wiedzą, Ŝe istnieją i mają ogromny wpływ na

Ŝycie.

Parapsychologia przypisująca sobie cechy naukowości powszechnie

nie jest akceptowana przez świat nauki, gdyŜ jej okresowe sukcesy po

kilkunastu czy kilkudziesięciu latach nie dają się powtórzyć. Ale gwoli

uczciwości: czy oficjalna nauka rzeczywiście spełnia wymogi

wspomnianego paradygmatu? Oczywiście nie, poniewaŜ w przyrodzie

http://www.astro.uni.torun.pl/~kb/Artykuly/NS/Wedy.htm

2008-05-30

Nauka a wiedza wedyjska

Page 4 of 11

wszystko się zmienia i to głównie dzięki skończonej dokładności

(niedokładności) pomiarów mamy wraŜenie pełnej powtarzalności. Z

kilku powodów moŜna stwierdzić, Ŝe nigdy nie będzie perfekcyjnych

(idealnych) przyrządów!

Zapytajmy wprost, czy nauka jest w stanie dostarczyć nam odpowiedzi

na Ŝywotne pytania typu: czym jest Ŝycie, kim jesteśmy, skąd

przyszliśmy, dokąd zmierzamy? Nie ulega wątpliwości Ŝe nie, gdyŜ po

prostu jej zakres nie sięga tak daleko — jest ograniczony do dziedziny

materii przejawionej (i równowaŜnej jej energii).

Dla Czytelników „ N Ś" zagadkowe wydać się moŜe to, Ŝe większość

naukowców a priori (z załoŜenia) odrzuca moŜliwość postrzegania

przyszłości, istnienia telepatii, teleportacji, kreacji materii i

dziesiątków innych zjawisk „paranormalnych" dobrze znanych w

innych kręgach. Wobec powszechności wspomnianych zjawisk

pojawia się pytanie: skąd u naukowców bierze się takie zaślepienie.

Jak sądzę, jest to rodzaj autosugestii, głębokie przekonanie, wiara —

wynikające z wieloletniego utwierdzania się.

Proszę sobie wyobrazić, Ŝe ortodoksyjny naukowiec spróbuje uwierzyć

w jedno choćby z owych paranormalnych zjawisk. Natychmiast wali

się całe jego pojmowanie świata i nauka pozostaje tylko jedną, wcale

nie najwaŜniejszą, stroną medalu. Przykładowo, jeśli zjawisko kreacji

materii albo teleportacji okazuje się realne, to zaraz rodzi się

wątpliwość w rzeczywistość całego świata przejawionego. Naturalnie,

wielu ludzi zwyczajnie wie, Ŝe świat materialny jest tylko ułudą. W

istocie, według nauk wedyjskich, jest on rzeczywisty i nierzeczywisty

zarazem, jest stworzony, przejściowy. JakŜe jednak druzgocące jest

takie odkrycie dla ateisty, dla materialisty! Normalnie umysł jego po

prostu nie zaakceptuje tej moŜliwości. Podejrzewam, Ŝe trzeba tu

zaiste jakiegoś aktu łaski, aby normalny człowiek zdołał wyrwać się z

tego obłędu wpojonej wiary w naukę.

Wiedza wedyjska nauce

Niechaj Czytelnik nie odniesie wraŜenia, Ŝe potępiam naukę jako taką.

Jestem od tego daleki, ale chcę tutaj uwypuklić jej ograniczenia, o

których naukowcy często zapominają. Marzy mi się teŜ przyszła nauka

korzystająca równieŜ z wiedzy duchowej. Wygląda to na utopię;

http://www.astro.uni.torun.pl/~kb/Artykuly/NS/Wedy.htm

2008-05-30

Nauka a wiedza wedyjska

Page 5 of 11

wydaje się jednak, Ŝe istnieją obszary wspólne nauce i wiedzy

duchowej, filozofii wieczystej, wiedzy wedyjskiej. Wymienię tutaj

kilka przykładów — głównie z wed — które mogą zainteresować, a

moŜe i zainspirować, naukowców.

Z ogólnych zagadnień warto pamiętać, Ŝe juŜ przed tysiącleciami

mędrcy, asceci i święci Wschodu nauczali, Ŝe nic nie dzieje się bez

przyczyny, Ŝe Wszechświat jest cykliczny (być moŜe chodzi tu o znaną

kosmologom moŜliwość pulsującego Wszechświata), Ŝe zmiany

odbywają się z zachowaniem całkowitej energii, Ŝe jest

wielowymiarowy (wiele ze zjawisk mikroświata nie da się opisać bez

wprowadzenia kilku wymiarów ponad trzy kartezjańskie), Ŝe czas nie

jest wielkością fizyczną typu wymiaru (w innych światach ma inny

charakter).

Nauka analizuje przyrodę rozkładając ją na cząstki elementarne,

cząsteczki i róŜne ich stany skupienia. Duchowe podejście do opisu

świata przejawionego jest zgoła odmienne. Według wed świat

materialny zbudowany jest z pięciu elementów albo Ŝywiołów

posiadających kolejno pięć, cztery, itd. aŜ do jednej z pięciu cech albo

charakterystyk odpowiadających pięciu zmysłom: woń, smak, kształt,

dotyk i dźwięk. Jest więc ziemia mająca wszystkie cechy, woda (bez

zapachu), ogień (bez zapachu i smaku), wiatr albo powietrze (tyko

dotyk i głos) i eter, niebo albo aka ś a (stan najsubtelniejszy, pierwotny,

reprezentujący dźwięk; „na początku było Słowo" — symbolem

stworzenia jest mantra OM). Kolejne Ŝywioły są coraz płynniejsze i

rozleglejsze, bardziej przenikliwe (ziemia jest nieruchoma, woda —

płynna, ogień — ruch w górę, powietrze rozchodzi się na wsze strony,

aka ś a jest wszechobecna). To owe charakterystyki czynią rzeczy

cięŜkimi. Najsubtelniejszy stan materii-energii, budulec do wszelkich

innych postaci materii, Ŝywiołów, czeka jeszcze na odkrycie przez

fizyków. Z niego to, z aka ś y , powstają składniki materii (ciała grube

oraz subtelne, takie jak myśli i uczucia) w wyniku oddziaływania nań

prany albo siły Ŝyciowej, która — podobnie jak aka ś a — jest

wszechobecna.

Z historii awatara Ramy dowiadujemy się, Ŝe prawdopodobnie

znacznie więcej niŜ 10 tysięcy lat temu Rawana posiadał samolot,

napowietrzny rydwan „Puszpakę", w którym uprowadził brankę Sitę z

subkontynentu Indii na Lankę (Cejlon). Niezmiernie ciekawą sprawą

http://www.astro.uni.torun.pl/~kb/Artykuly/NS/Wedy.htm

2008-05-30

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: