WYŻSZA SZKOŁA EKONOMICZNO – INFORMATYCZNA

W WARSZAWIE

Zagadnienia z finansów przedsiębiorstw.

1.              Przedmiot nauki o finansach przedsiębiorstwa.              - 2 -

2.              Gospodarka finansowa przedsiębiorstw. Jej cele, fazy i kryteria oceny.              - 3 -

3.              Ryzyko, jego rodzaje, czynniki je wywołujące oraz sposoby ograniczania.              - 4 -

4.              Ruch okrężny w przedsiębiorstwie i jego konsekwencje dla gospodarki finansowej.              - 5 -

5.              Przychody i koszty w przedsiębiorstwie.              - 7 -

6.              Akumulacja.              - 10 -

7.              Zysk i jego funkcje.              - 11 -

8.              Wskaźniki absolutne i relatywne.              - 12 -

9.              Charakterystyka majątku trwałego i obrotowego w przedsiębiorstwie.              - 15 -

10.              Amortyzacja, metody i funkcje.              - 18 -

11.              Finansowanie zewnętrzne i zewnętrzne.              - 22 -

12.              Elementarne metody finansowania.              - 23 -

13.              Cechy kapitału własnego i obcego.              - 25 -

14.              Struktura kapitału i działanie dźwigni finansowej.              - 25 -

15.              Kapitały własne a forma organizacyjno – prawna przedsiębiorstwa.              - 27 -

1.     Przedmiot nauki o finansach przedsiębiorstwa.

Przedmiot finanse przedsiębiorstw rozpatrywany być może w różny sposób.

­            Przede wszystkim w ujęciu encyklopedycznym, ujęciu nauki o finansach traktuje się finanse przedsiębiorstw jako element ogółu zjawisk ekonomicznych związanych z gromadzeniem i podziałem zasobów pieniężnych, bądź jako element pieniężnego mechanizmy wymiany i podziału wartości rzeczowych i usług.

­            Finanse przedsiębiorstw to badania nad całością procesów, mechanizmów, zjawisk zachodzących w przedsiębiorstwie.

­            Ogół zjawisk ekonomicznych związanych z gromadzeniem i podziałem zasobów pieniężnych.

Finanse przedsiębiorstwa jako przedmiot można rozważać jako element ogółu zjawisk ekonomicznych, związanych z gromadzeniem i podziałem zasobów pieniężnych, bądź jako element pieniężnego mechanizmu wymiany i podziału wartości rzeczowych i usług. Finanse występują w sferze wymiany i podziału. Ich szczególną cechą różniącą je od innych form jest pieniężny charakter. Do podziału dóbr i usług dochodzi w drodze przeplatających się ze sobą przepływów różnych kategorii strumieni pieniężnych.

Występują 4 elementy przepływów:

1. Strumień przepływów rynkowych, – który charakteryzuje się głównie bezpośrednim związkiem przepływu pieniądza z przepływem dóbr i usług.
2. Strumień przepływów transferowych, – który polega na przepływie pieniądz bez ekwiwalentu. Występuje tu przepływ w jedną stronę np. zasiłki, renty.
3. Przepływ kredytowy - dochody kredytowe, będące skutkiem bankowej kreacji pieniądza poprzez udzielenie kredytu.
4. Przepływ oszczędności- jest to strumień zdecydowanie różniący się od poprzednich, bo jest to strumień zatrzymywany, a nie jak poprzednie będące w ruchu. Ten strumień zatrzymany nie tworzy strumieni płynących dochodów, ale tworzy on zasoby.

Przepływy pieniądza i tworzenie zasobów odbywają się przez działania określonych podmiotów – osób fizycznych i prawnych, których właściwości pozwalają na ich wyodrębnienie w określone grupy. W konsekwencji, procesy i zjawiska finansowe przez nie realizowane można podzielić na 5 grup zjawisk finansowych: finanse przedsiębiorstw, ludności, publiczne, baków i innych instytucji kredytowych, ubezpieczeń.

Dla finansów przedsiębiorstw najbardziej charakterystyczne jest:

a)                  Gromadzenie przychodów

-          Ekwiwalentnych (rynkowych) z tytułu sprzedaży towarów, wyrobów i usług

-          Kredytowych z tytułu pożyczek bankowych

-          Transferowych między innymi z rynku kapitałowego z budżetu

b)                  Dokonywanie wydatków

-          Ekwiwalentnych (rynkowych) z tytułu zakupu materialnych czynników produkcji i wynagrodzeń za pracę

-          Transferowych występujących w postaci podatków, opłat oprocentowanie kredytów bankowych i obligacji, wypłaty dywident składek na ubezpieczenia społeczne i rzeczowe

-          Kredytowych z tytułu spłaty pożyczek bankowych

2.     Gospodarka finansowa przedsiębiorstw. Jej cele, fazy i kryteria oceny.

Gospodarka finansowa – definicje:

­            Jako gospodarkę finansowa określamy czynności polegające na racjonalnym uruchamianiu strumieni pieniężnych oraz ich osiadaniu, (czyli tworzeniu oszczędności z uwzględnieniem opłacalności związanej z „unieruchomieniem” pewnego zasobu pieniędzy).

­            Gospodarkę finansowa można rozumieć jako mechanizm ciągłego, odpowiednio zorganizowanego procesu gromadzenia przychodów i dochodów oraz realizacji wydatków.

­            Gospodarka finansowa to prowadzenie nieustannej działalności w sferze operacji pieniężnej. Jest ona ciągłym procesem w ramach, którego dokonuje się ciągły ruch i dokonuje się zmiana przepływów (przepływy pieniężne spotykają się na swojej drodze z innymi przepływami).

Prowadzenie gospodarki finansowej oznacza uzyskiwanie i wydatkowanie pieniędzy z równoczesnym planowaniem działań w czasie krótkim i długim, oraz ich analizę i ocenę w celu ukształtowania przyszłych decyzji.

Cele gospodarki finansowej

Gospodarka finansowa powinna sprzyjać wzrostowi nadwyżki finansowej, ale i realizacji inwestycji rzeczowych, które nie zawsze idą w parze z powiększaniem bieżącego wyniku finansowego, powinna przyczyniać się do inwestycji finansowych, które w perspektywie posłużą zwiększaniu efektywności.

Za cel gospodarki finansowej uznać trzeba, obok powiększenia efektywności, także reprodukcję rozszerzoną kapitału własnego. Cele te mogą być realizowane przez gospodarkę finansową na drodze bardzo zróżnicowanych operacji, które wymagają szczegółowej analizy, prowadzonej z punktu widzenia przedsiębiorcy, jako długookresowej strategii bieżącej, taktyki finansowej.

Fazy gospodarki finansowej

Te czynności możemy określić także jako fazy albo etapy i wyodrębnić trzy podstawowe etapy:

1.      etap przygotowania,

2.      etap realizacji,

3.      etap ewidencji, analizy, wnioskowania. Ten trzeci etap jest niezbędny po to, żeby można było dokonywać, realizować, prowadzić  racjonalnie wszelkie  procesy przedsiębiorstwa.

Celem przedsiębiorstwa jest:

1.                   pewna działalność zarobkowa,

2.                   jest osiągnięcie określonych zamierzeń ,określonych przedsięwzięć,

3.                   uzyskanie nadwyżki ekonomicznej,(nadwyżka powinna być wyrażona w pieniądzu, może być traktowana jako dążenia do uzyskania nadwyżki  finansowej w stosunku do wyłożonego kapitału w przedsiębiorstwie.)

Cele przedsiębiorstwa jednoosobowego:

1. otrzymanie nadwyżki służącej do pokrycia potrzeb konsumpcyjnych właściciela ,
2. pokrycie potrzeb rozwojowych,

Cele spółek akcyjnych:

1. osiągnięcie nadwyżki ,która zagwarantuje zapłacenie dywidend akcjonariuszom spółki,
2. niekiedy walne zgromadzenie rezygnuje z wypłaty dywidend, kierując się motywem rozwojowym,

Cele przedsiębiorstw państwowych:

1. teoretycznie - jest uzyskiwanie nadwyżki zapewniającej wysokie nie podatkowe dochody budżetowi czy też skarbowi państwa,

W gospodarce naszej istnieją dwa przedsiębiorstwa państwowe:

1. państwowe przedsiębiorstwa samorządowe,
2. Państwowe przedsiębiorstwa menedżerskie ,

Cele przedsiębiorstwa menedżerskiego jest uzyskanie zysku bo od niego zależą wynagrodzenia menadżerów,

Cele przedsiębiorstwa samorządowego jest dochód czysty ( zysk + wynagrodzenia pracownicze),

Celem wspólnym dla wszystkich przedsiębiorstw jest dążenie do uzyskania wzrostu efektywności, rozumianej jako stosunek pożądanej kategorii nadwyżki (zysk, dochód czysty) do zaangażowanego kapitału

Celem działalności przedsiębiorstwa jest uzyskiwanie efektywności sprzyjającej interesowi zarobkowemu właścicieli, wzrostowi wartości przedsiębiorstwa .

Kryteriami oceny gospodarki finansowej rozpatrywanej w sposób izolowany są:

­            Zachowanie płynności finansowej, co oznacza zdolność do terminowego regulowania wszelkich zobowiązań.

­            Obniżka kosztów finansowych (kryterium to należy traktować na zasadzie racjonalności, tzn. obniżać koszty nie powodując przy tym ujemnych skutków)

3.     Ryzyko, jego rodzaje, czynniki je wywołujące oraz sposoby ograniczania.

Definicje ryzyka:

­            Ryzykiem nazywamy statystyczne prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia losowego o charakterze negatywnym dla dotkniętego nim podmiotu.

­            Ryzyko występuje wtedy, kiedy prawdopodobieństwo realizacji zamierzonego zadania, wystąpienia określonych warunków itd., zawiera się w granicach O < P(x) < l, gdzie P(x) oznacza prawdopodobieństwo wystąpienia zmiennej losowej x.

­            Statystycznie, pojęciem ryzyka określa się sytuację, w której co najmniej jeden z elementów składających się na nią nie jest znany, ale znane jest prawdopodobieństwo jego wystąpienia. Jeśli ten parametr jest źle oszacowany, lub pominięty, to wynik decyzji może być katastrofalny.

Kalkulacja ryzyka ma na celu zapewnienie wzrostu efektywności, mierzonej właściwą dla danego przedsiębiorstwa nadwyżką finansową. Kalkulacja ryzyka ma też na celu zapewnienie zwiększenia wartości samego przedsiębiorstwa.

Ryzyko dotyczy także nie podjętej na czas decyzji. Mówi się wów­czas o ryzyku utraconych potencjalnych korzyści.

Ryzyko może być powszechne (np. inflacja) bądź dotyczące tylko pewnych ogniw gospodarki Generalnie, im dłuższy jest horyzont czasu dla podejmowanych decyzji, tym wyższe ryzyko i niepewność . Dotyczy to zwłaszcza decyzji o inwestycjach rzeczowych i finansowych.

Czynniki wyróżniające ryzyko w makroekonomicznym układzie to koniunktura, dekoniunktura, inflacja, deflacja.

Każda z tych sytuacji wymaga odrębnej strategii i taktyki. Trzeba uwzględniać sytuację na świecie obecnie i w najbliższej przyszłości (wszę­dzie umiarkowana inflacja) oraz w Polsce (inflacja dość znaczna, ze zmien­ną tendencją spadkową). Inflacja w odniesieniu do konsumentów grozi generalnie spadkiem dochodów realnych i w ślad za tym - reorientacją struktury popytu. Natomiast dla producenta i pośrednika, gdy występuje inflacja, koszty i ceny sprzedaży rosną nierównomiernie, tworząc korzyści dla jednych, a powodując ich utratę u drugich, co wpływa na zmianę struktu­ry globalnego obrotu. W inflacji występuje spadek skłonności do inwesto­wania, bo pogarsza się relacja koszt - przychód. Rosną też inwestycje spe­kulacyjne (krótkookresowe, według zasady: zainwestować pieniądze i szyb­ko je wycofać).

W okresie recesji ryzyko rośnie, w okresie ożywienia gospodarcze­go - maleje. Te ogólne tendencje są korygowane przez stabilność lub nie­stabilność polityki:

•   legislacyjnej,

•   monetarnej,

•   celnej,

•   fiskalnej,

•   oraz rodzaj sektora gospodarczego.

Rośnie ryzyko w produkcji dóbr wyższego rzędu (łatwiej sprowadzić telewizor niż go wyprodukować). Najniższy stopień ryzyka występuje przy produkcji dóbr codziennego użytku.

W każdym przedsięwzięciu wyróżniamy dwa rodzaje ryzyka:

Ryzyko operacyjne, które wiąże się z możliwością aktywnego oddziaływania na cenę, sprzedaż, koszty. W tej dziedzinie minimalne ryzyko po­noszą monopole. Ryzyko wiąże się także z:

- siłą oddziaływania konkurencji;

- możliwością wprowadzania substytutów;

- siłą przetargową oraz ewentualną spolegliwością dostawców;

- autentycznym znaczeniem pracowników najemnych i ich organizacji.

Ryzyko finansowe, które zależy przede wszystkim od udziału funduszy obcych w finansowaniu majątku przedsiębiorstwa, im większy jest ten udział, tym wyższe jest ryzyko.

Ogólne zasady związku ryzyka z efek­tywnością planowanego zamierzenia:

1.                   Przy dążeniu do osiągnięcia wyższej korzyści występuje wyższe ryzyko.

2. Zwiększone ryzyko oznacza możliwość wzrostu strat.
3. Granicę racjonalnej decyzji z punktu widzenia ryzyka wyznacza prawdo­...