Wstęp 3
I. Warunki wewnętrzne kraju a system podatkowy. 4
1. Tradycje historyczne. 5
2. Warunki administracyjne. 6
3. Uwarunkowania ekonomiczne i polityczne. 6
II. Podstawowe zasady polityki podatkowej. 9
III. Funkcje podatków. 11
IV. Pojęcie podatku i jego klasyfikacja. 12
V. Wybrane rodzaje podatków. 14
VI. Wpływ podatków na funkcjonowanie gospodarki. 16
VII. Reakcje podatników na obciążenia podatkowe. 18
1. Rodzaje reakcji. 18
2. Przyczyny unikania opodatkowania. 19
3. Przeciwdziałanie oszustwom podatkowym. 21
Literatura. 23
Celem niniejszego opracowania jest przybliżenie podstawowych zagadnień związanych z prowadzoną przez państwo polityką podatkową.
Praca ta podzielona została na działy, które powinny w sposób łatwy przedstawić ten temat.
System podatkowy danego kraju tak samo jak każdy inny dział gospodarki narodowej czy jakakolwiek działalność gospodarcza uzależnia swoją strukturę od czynników oddziaływujących na niego, o których to jest mowa w rozdziale I.
Polityka podatkowa państwa to działania, które opierają się na określonych zasadach, a także mające odpowiednie funkcje do realizowania, dlatego też temu zostały poświęcone dwa kolejne rozdziały pracy.
Po takim można by powiedzieć wstępie w następnych rozdziałach poznajemy różne klasyfikacje podatków, a także przykładowo wybrane ich rodzaje.
Rozdział VI poświęcony został zagadnieniu oddziaływania podatków na całokształt funkcjonowania gospodarki państwa.
Jako iż system podatkowy dotyczy nas wszystkich w rozdziale VII znajdujemy przykłady reakcji podatników na obciążenia podatkowe, jak staramy się unikać płacenia podatków oraz jak państwo walczy z oszustami podatkowymi.
I. WARUNKI WEWNĘTRZNE KRAJU A SYSTEM PODATKOWY( na podstawie: „Polityka fiskalna” Mirosław Pietrewicz, POLTEXT- Warszawa 1993 r)
Polityka podatkowa państwa realizowana jest za pośrednictwem systemu podatkowego, który to tworzy prawo podatkowe regulujące zasady funkcjonowania podatków obowiązujących w danym kraju.
„Poszczególne cele polityki podatkowej znajdują odbicie w odpowiednich konstrukcjach dotyczących przedmiotu opodatkowania, podmiotów stosunku podatkowego, kształtowania podstawy opodatkowania, ciężaru podatkowego i odstępstw od ogólnie obowiązujących zasad stosowanych w odniesieniu bądź do określonej grupy przedmiotowej, bądź – wybranych podmiotów opodatkowania.”[1]
Każdy kraj posiada odrębny system podatkowy, co oznacza, że w poszczególnych państwach jest kilka czy kilkanaście podatków odnoszących się do różnych podmiotów opodatkowania.
Na kształt systemów podatkowych i możliwość dokonywania w nich zmian wywierają wpływ tradycje historyczne jak również warunki administracyjne, ekonomiczne i polityczne.
1. TRADYCJE HISTORYCZNE
Od tak dawna jak istnieją podatki, podatnicy domagają się zmian w ich funkcjonowaniu, dlatego też liczni działacze podejmują się opracowania i wprowadzenia idealnego systemu podatkowego.
Wśród tych idei znalazła się najbardziej żywotna i znana koncepcja podatku jednego (opodatkowanie tylko ziemi), później sposobność radykalnego uproszczenia systemu widziano w podatku dochodowym.
Praktyczne próby w tym kierunku podjęto we Francji pod koniec XVIII wieku, ale szybko się z nich wycofano ze względu na niepraktyczność.
Systemy podatkowe charakteryzują się pewną bezwładnością, która utrudnia dokonywanie zmian (przywiązanie ludzi do obecnie istniejącego stanu i obawa, że zmiana może pogorszyć sytuację).
Tradycje historyczne tkwią także w administracji skarbowej – podatkowej.
Administracja ta zazwyczaj przeciwna jest głębszym reformom podatkowym, co ma związek z rutyną i niechęcią do uczenia się nowych rozwiązań.
Należy tutaj podkreślić, że ta niechęć ma także dobre strony gdyż stary i znany system zazwyczaj funkcjonuje sprawniej.
Do czynników historycznych należy też zaliczyć charakter narodowy ukształtowany historycznie.
Różne narody w różny sposób reagują na obowiązek podatkowy, a zwłaszcza na nowe ciężary podatkowe. Zaobserwowano wyraźne różnice w reagowaniu na podatki o podobnym ciężarze ekonomicznym w różnych krajach.
2. WARUNKI ADMINISTRACYJNE
„Aparat administracji skarbowej wpływa na kształt systemu podatkowego nie tylko swoją ingerencją, lecz także swoją sprawnością. Chodzi tu o poziom kwalifikacji merytorycznych, technicznych i moralnych kadry urzędników podatkowych.
Możliwość stosowania wysoce złożonych technik podatkowych zależy przede wszystkim od przygotowania zawodowego urzędników skarbowych.”[2]
Nie tylko przygotowanie merytoryczne ma wielkie znaczenie dla sprawnego funkcjonowania poboru podatków i możliwości stosowania zawiłych rozwiązań, lecz także a można by powiedzieć, że przede wszystkim moralność urzędników skarbowych.
Stosowanie niektórych technik podatkowych obwarowane jest posiadaniem przez państwo uczciwej i nieprzekupnej administracji skarbowej.
W krajach, które posiadają mało doświadczoną i podatną na demoralizację administrację skarbową stosowane powinny być proste formy i techniki podatkowe, które nie rodzą problemów wymiaru i poboru podatków.
Rozwój technik opodatkowania i możliwości stosowania różnych form podatków w głównej mierze zależy od możliwości kształcenia urzędników skarbowych oraz zainteresowania młodzieży pracą w tym pionie administracji państwowej.
3. UWARUNKOWANIA EKONOMICZNE I POLITYCZNE
Na kształt systemów podatkowych istotny wpływ wywierają warunki ekonomiczne poszczególnych krajów.
Wśród krajów możemy wyróżnić trzy grupy krajów:
1. Wysoko uprzemysłowione,
2. Słabo rozwinięte,
3. O socjalistycznym ustroju społeczno – ekonomicznym z dominującą własnością państwową i centralnym kierowaniem działalnością przedsiębiorstw.
„W krajach wysoko uprzemysłowionych występują następujące zjawiska:
1. Istnieje bardzo liczna grupa ludzi legitymujących się wysokim poziomem życia, co czyni podatek dochodowy bardzo wydajnym źródłem dochodów państwa (...),
2. Ze względu ma wysoki podział pracy zdecydowana większość dochodów jest wypłacana przez osoby trzecie (...) Co zdecydowanie ułatwia kontrolę prawidłowości deklaracji podatkowych i ogranicza możliwość dokonywania nadużyć na szkodę państwa,
3. Przy istnieniu wielkiej liczby przedsiębiorstw przemysłowych, handlowych i usługowych są one z reguły zobowiązane do prowadzenia rachunkowości, co istotnie ułatwia stosowanie bardziej skomplikowanych technik podatkowych,
4. Ponadto w społeczeństwach krajów wysoko uprzemysłowionych znajomość prowadzenia rachunkowości jest na tyle rozpowszechniona, że umożliwia szeroką współpracę podatnika z urzędem podatkowym w prawidłowym sporządzeniu szczegółowej deklaracji podatkowej czy wykonaniu obliczeń niezbędnych dla ustalenia prawidłowego wymiaru podatku.
W krajach słabo rozwiniętych gospodarczo konstrukcje systemów podatkowych muszą uwzględniać następujące fakty:
ð Wobec niskiego poziomu życia ludności ogólny ciężar podatków nie może być duży, a więc i dochody państwa nie mogą być wysokie,
ð Niski poziom dochodów pieniężnych, nieliczna grupa osób uzyskujących dochody względnie wysokie, realizowanie znaczącej części dochodu w sposób niepieniężny (naturalny, bezpośredni) oraz duża rola rozdrobnionego rolnictwa i...
chomikSGHowy