Słownik o nożach.pdf

Knife Glossary... czyli co jest czym w

noŜach.

Podstawowe rodzaje stali na ostrza

420 popularna stal na noŜe niŜszej i średniej klasy.

Jakość ostrza bardzo zaleŜy od procesu hartowana.

Firmy takie jak Buck czy Cold Steel potrafią zrobić z

tej stali niezłą klingę. Oznaczana jest teŜ często

420A lub 420HC, jednak jest to w zasadzie ta sama,

podstawowa stal. Stal 420 jest całkowicie

nierdzewna.

440C stal bardzo popularna wśród produkujących

noŜe firm europejskich jak Bocker czy Victorinox.

Stal o klasę (a moŜe i dwie) lepsza niŜ 420. Nawet

proste hartowanie da w efekcie bardzo trwałe

robocze ostrze. Hartowanie profesjonalne daje efekt

nieznacznie tylko gorszy od stali ATS34. Jest to teŜ

stal często wybierana przez indywidualnych

wytwórców noŜy na zamówienie. 440C jest stalą

całkowicie nierdzewną i tu jest często jej przewaga

nad bardziej wyszukanymi stalami. WaŜne jest, aby

stal pochodziła od dobrego dostawcy np. Lantrobe

Labs czy CPM a nie z byle jakiej huty w 440C duŜo

zaleŜy od czystości stali.

AUS6 jest japońskim odpowiednikiem stali 420. Jej

odmiana AUS6A jest zdaniem niektórych nawet

nieco lepsza na noŜe niŜ AUS6, choć podobnie jak

przy stali 420 nie naleŜy spodziewać się cudów. Aby

nóŜ był wart uŜytkowania wymaga dobrego

hartowania w przeciwnym razie bardzo szybko się

tępi.

AUS8 jest japońskim odpowiednikiem stali 440C.

Odmiana AUS8A jest oceniana jako ogniwo

pomiędzy 440C a ATS34. Dobra stal robocza,

relatywnie niedroga w obróbce i hartowaniu.

Japończycy doprowadzili do perfekcji proces

hartowania AUS8A i robią z tej stali noŜe prawie nie

ustępujące noŜom z ATS34 a za to całkowicie

nierdzewne. W sumie dobra stal, lubiana przez

takich producentów jak Cold Steel czy Spyderco.

ATS55 japońska stal z huty Hitachi o parametrach

(i cenie) pomiędzy 440C i ATS34. W odróŜnieniu

od ATS34 jest całkowicie nierdzewna, jednak

ustępuje jej nieco wytrzymałością klingi na

uderzenia ze względu na mniejszą zawartość węgla

i molibdenu. Ostatnio coraz rzadziej stosowana i

wypierana przez AUS8A lub ATS34.

GIN1 japońska stal z huty Hitachi o parametrach

podobnych do 440C. Jest całkowicie nierdzewna, i

ma lepszą wytrzymałość na stępienie niŜ AUS6A.

Ostatnio obserwuje się lekki odwrót GIN1 z rynku

noŜy. Jest to spowodowane nowymi procesami

hartowniczymi które potrafią z tańszej niŜ GIN1 stali

440C wykonać klingę, tak jak GIN1, bardzo

niewiele ustępującą klindze z ATS34. Stal ta

oznaczana jest takŜe G1.

VG10 nowa stal o bardzo dobrych parametrach,

zbliŜonych do ATS34 (a na pewno lepszych od stali

440C). NajwaŜniejszą róŜnica jest to, Ŝe VG10 jest

stalą w zasadzie nierdzewną. Piszę "w zasadzie" gdyŜ

w ekstremalnych warunkach np. po długim

przebywaniu w wodzie morskiej moŜe pokryć się

brunatnym nalotem z rdzy powierzchniowej, ale w

normalnym, codziennym uŜytkowaniu jest to po prostu

nierdzewna stal i moŜna ją tak traktować. Stal VG10

ma lepszą wytrzymałość i większą odporność na

stępienie niŜ inne typowe stale nierdzewne (420HC,

440C czy ATS55) i jest najbardziej zbliŜona

parametrami do stali AUS8A choć zdaniem niektórych

lekko ją przewyŜsza.

ATS34 japońska stal produkowana przez koncern

Hitachi. Stal twarda, wytrzymała, odporna na korozję.

Doskonałe parametry mechaniczne ostrza z takiej stali

są jednak okupione niepełną nierdzewnością. Podczas

uŜytkowania w wilgotnym środowisku pokrywa się

minimalnie rdzą powierzchniową. Ma to jednak tylko

wpływ na estetykę ostrza, a nie na parametry

techniczne. ATS34 jest stalą drogą, ale po

odpowiednim zahartowaniu daje ostrze wytrzymalsze i

o większej wytrzymałości na stępienie niŜ np. 440C.

Przykład noŜa z tej stali to Benchmade 800 AFCK.

154CM amerykański odpowiednik stali ATS34

produkowany przez koncern Crucible Powder

Metalurgy. Stal prawie idealna. Jest lepiej niŜ ATS34

oczyszczona z niekorzystnych składników jak siarka i

fosfor dzięki temu ma mniejsze tendencje do

chwytania rdzy powierzchniowej, (ale mimo to

proponuję przetrzeć klingę od czasu do czasu oliwką).

Zastępuje coraz częściej ATS34 w produkowanych w

USA noŜach wysokiej klasy. Niestety, jej doskonałe

parametry techniczne oznaczają dla producentów

trudniejszą obróbkę i droŜszy proces produkcji noŜy,

co w efekcie przekłada się na wyŜszą cenę dla

uŜytkownika końcowego. Jest to doskonała stal na

klingi daje ostrze wytrzymałe na stępienie, udar

mechaniczny, korozję i złamanie.

BG42 wprowadzona niedawno stal, określana

jeszcze jako "egzotyczna". Ma parametry podobne

do 154CM, ale jest całkowicie odporna na korozję

dzięki podniesionej zawartości chromu. "Trzymanie

ostrza" i agresywne cięcie zapewnia jej spora

domieszka wanadu, tworząca z węglem karbidki

wanadu (bardzo twarde kryształki działające jak

mikropiłka na krawędzi tnącej). Wspaniała wręcz

stal na nóŜ roboczy. Przykład noŜa z BG42 to

Sebenza kultowy juŜ nóŜ w cenie dochodzącej do

500 dolarów!

S30V najnowsza stal firmy CPM. Pierwsza stal

produkowana masowo specjalnie jako stal na noŜe

wysokiej klasy! Połączono w niej parametry

mechaniczne stali BG42 oraz odporność na korozję

jak w 440C. Wspaniała, lecz droga stal, na którą

przechodzą jak na razie tylko producenci

najdroŜszych noŜy jak Chris Reeve czy Microtech.

Przykład noŜa to Chris Reeve Mnandi.

CPM 440V stal o parametrach, które kiedyś

wykluczałyby się nawzajem. Trudno nawet

powiedzieć, czy to jeszcze stal, czy juŜ spiek

węglikowy... CPM 440V to materiał o bardzo dobrych

właściwościach mechanicznych, z niezwykle twardą

krawędzią tnącą. Bardzo odporna na korozję mimo

zadziwiająco wysokiej zawartości 2,15% węgla (dla

porównania nierdzewna AUS6 ma 0,55% węgla)!

Osiągnięto ten efekt przez wysoką domieszkę wanadu

(5,50%) wiąŜącego węgiel w twarde karbidki jak w stali

BG42. Dzięki temu zachowuje bardzo ostrą krawędź

nawet podczas długotrwałej pracy. Te efekty

osiągnięto nie tyle samym składem, co bardzo

skomplikowaną (i drogą) technologią wytwarzania stali

metodą proszkową w zakładach Crucible Powder

Metallurgy w USA. Odporność na silne uderzenia jest

tylko nieco mniejsza niŜ np. stali 154CM. Natomiast ta

stal jest stworzona do cięcia tnie bardzo agresywnie i

dłuuuugo pozostaje niezwykle ostra. Z pewnością jest

to najbardziej odporna na stępienie stal. Przykładowy

nóŜ z CPM 440V to Kershaw Avalanche.

M2 High Speed szybkotnąca stal maszynowa o

wysokiej zawartości węgla. Znana od dawna stal,

bardzo twarda i odporna na uderzenia. W

maszynach tokarskich tnie inne rodzaje stali...

Niestety, jest bardzo podatna na korozję i dla tego

noŜe z tej stali są zwykle pokrywane

powierzchniowo teflonem. Podatność na rdzę

"wgłębną" zadecydowała o bardzo wąskim

zastosowaniu tej stali, chociaŜ właściwości

mechaniczne takich noŜy są imponujące. Przykład

to Benchmade Nimravus Cub M2HS.

D2 węglowa stal narzędziowa. Znana od dawna,

twarda i odporna na uderzenia stal. Podatność na

korozję jest zadziwiająco niska jak na stal

wysokowęglową. Nazywana jest przez to często

"semistainless" co dobrze oddaje jej charakter

przy zachowaniu minimum dbałości o ostrze D2

stanowi wspaniały materiał zarówno na noŜe

taktyczne jak i te do cięŜkiej pracy. Niestety, jest

dość kosztowna w obróbce i niełatwo wykończyć ją

w maszynowym procesie (przy zbyt szybkim

szlifowaniu nabiera pomarańczowego połysku).

Znajduje za to miejsce w wysokiej klasy noŜach

"custom made" robionych ręcznie na zamówienie.

NoŜe ze stali D2 takich mistrzów jak Bob Dozier czy

Greg Lightfoot, który ostatnio teŜ zaczął stosować tą

"trudną" stal, stanowią cenne ozdoby kolekcji o

pełnej wartości uŜytkowej.

A2 węglowa stal narzędziowa. Znana od dawna,

twarda i odporna na uderzenia stal. Podatność na

korozję jest niestety dość spora, więc w przypadku

noŜy roboczych wymaga pokrycia ostrza powłoką

zabezpieczającą. Ostrza z A2 robią zwykle firmy

oferujące noŜe z najwyŜszej półki jak Masters Of

Defense czy Chris Reeve. Przykład to Mountaineer

2 firmy Chris Reeve Knives.

Stal Damasceńska skuwane tradycyjnymi

metodami róŜne gatunki stali dają w efekcie (po

procesie wytrawiania powierzchniowego) piękne,

przypadkowe lub zamierzone, lecz niepowtarzalne

wzory. Stal damasceńską wykonuje się ze stali

węglowych, ze stali z dodatkami metali kolorowych

oraz ze stali nierdzewnych (tzw. DamaSteel). Stal

damasceńska moŜe takŜe zawierać regularne wzory

lub nawet rysunki "wkute" z innych gatunków stali.

Taka stal nazywana jest Mosaic Damascus.

Talonite to juŜ nie stal. To nowoczesny stop

rodem z głowic wiertniczych. Nie zawiera ani węgla

ani... Ŝelaza. Talonite to stop kobaltu, chromu i

wanadu. Ma właściwości antymagnetyczne, nie

rdzewieje, jest odporny na działanie kwasów. Jest

teŜ pioruńsko drogi i rzadko stosowany. Inny,

podobny stop to Stellite. NóŜ CUDA Talon w wersji

Talonite kosztuje prawie 400USD podczas, gdy

wersja z doskonałej stali ATS34 około 200 USD.

Ostatnio w modzie :)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: