Sierpień 2011 klucz.pdf

(1551 KB) Pobierz
KLUCZ PUNKTOWANIA ODPOWIEDZI Z BIOLOGII – POZIOM ROZSZERZONY
SIERPIEŃ 2011
Zasady oceniania
• Model odpowiedzi uwzględnia jej zakres merytoryczny, ale nie jest ścisłym wzorcem sformułowania (poza odpowiedziami jednowyrazowymi
i do zadań zamkniętych).
• Za odpowiedzi do poszczególnych zadań przyznaje się wyłącznie pełne punkty .
• Za zadania otwarte, za które można przyznać tylko jeden punkt, przyznaje się punkt wyłącznie za odpowiedź w pełni poprawną.
• Za zadania otwarte, za które można przyznać więcej niż jeden punkt, przyznaje się tyle punktów, ile prawidłowych elementów odpowiedzi,
zgodnie z wyszczególnieniem w modelu, przedstawił zdający .
• Jeżeli podano więcej odpowiedzi (argumentów, cech itp.) niż wynika to z polecenia w zadaniu, ocenie podlega tyle kolejnych odpowiedzi
(liczonych od pierwszej), ile jest w poleceniu.
• Jeżeli podane w odpowiedzi informacje świadczą o braku zrozumienia omawianego zagadnienia i zaprzeczają udzielonej prawidłowej
odpowiedzi lub zawierają błąd merytoryczny , odpowiedź taką należy ocenić na zero punktów .
Uwagi do zapisu modelu:
• Odpowiedzi alternatywne (tylko jedna z nich podlega ocenie) oddzielone są od siebie ukośnikami (/), np.: ruch kończyn /ruch i w ocenie są
równoważne.
• Sformułowanie zapisane w nawiasach nie jest wymagane w odpowiedzi. Jego umieszczenie w odpowiedzi nie ma wpływu na ocenę.
Maksymalna
punktacja
za zadanie
Numer
zadania
Oczekiwana odpowiedź i sposób jej oceny
Uwagi
a) Za poprawne podanie nazwy enzymu oznaczonego numerem1 – 1 pkt
Poprawna odpowiedź
– pepsyna
b) Za poprawne określenie odcinka przewodu pokarmowego, w którym zachodzi reakcja oznaczona
jako B – 1 pkt
Poprawna odpowiedź
–jelito cienkie/dwunastnica
1.
2
Za zaznaczenie właściwego zestawu komórek – 1 pkt
Poprawna odpowiedź
– D / komórki naskórka, neurony
2.
1
1
809270265.051.png 809270265.058.png 809270265.059.png 809270265.060.png 809270265.001.png 809270265.002.png 809270265.003.png 809270265.004.png 809270265.005.png 809270265.006.png
a) Za poprawne podanie wszystkich liter oznaczających składniki błony komórkowej należące
do białek i lipidów – 1 pkt
Poprawna odpowiedź
– białka: B, D, F,
– lipidy: A. (C), E,
b) Za poprawne wskazanie typu komórki, do której należy przedstawiona błona komórkowa
i uzasadnienie – 1 pkt
Przykład poprawnej odpowiedzi
– Jest to komórka zwierzęca, ponieważ zawiera cholesterol / obecność glikokaliksu.
c) Za poprawne określenie roli cholesterolu w błonie komórkowej – 1 pkt
Przykład poprawnej odpowiedzi
–Cholesterol zmniejsza płynność błony komórkowej / usztywnia błonę.
3
3
Za stwierdzenie i właściwy argument uzasadniający stwierdzenie, że w komórce roślinnej nie może
zachodzić fagocytoza – 1 pkt
Przykład poprawnej odpowiedzi
– W komórce roślinnej nie można zaobserwować fagocytozy, ponieważ komórka roślinna jest
otoczona ścianą komórkową nieprzepuszczalną dla dużych cząstek.
4.
1
Za prawidłowe uzupełnianie każdej z kolumn tabeli – po 1 pkt
Poprawna odpowiedź
Substraty reakcji zachodzących
w mitochondrium
Produkty reakcji zachodzących
w mitochondrium
5.
2
1
tlen
dwutlenek węgla
2
ADP
ATP
3
pirogronian
woda
Za podanie zestawu, który był próbą kontrolną – 1 pkt
Poprawna odpowiedź
– zestaw I
b) Za podanie kryterium ustalania wyników – 1 pkt
Przykład poprawnej odpowiedzi
W celu ustalenia wyników uczniowie powinni porównać barwę ziemniaków / porównanie barwy
ziemniaków
6.
2
2
809270265.007.png 809270265.008.png 809270265.009.png 809270265.010.png 809270265.011.png 809270265.012.png 809270265.013.png 809270265.014.png 809270265.015.png 809270265.016.png 809270265.017.png 809270265.018.png 809270265.019.png 809270265.020.png 809270265.021.png 809270265.022.png 809270265.023.png 809270265.024.png
a) Za poprawne zaznaczenie dokończenia zdania – 1 pkt
Poprawna odpowiedź
D. / inhibitor niekompetycyjny
b) Za prawidłowe określenie wpływu substancji X – 1 pkt
Przykład poprawnej odpowiedzi
– Substancja X przyłącza się do enzymu w innym miejscu niż centrum aktywne (np. w centrum
allosterycznym), powodując zmianę struktury jego centrum aktywnego, przez co uniemożliwia
przyłączenie się substratu do enzymu.
7.
2
a) Za poprawne określenie typu reakcji i uzasadnienie – 1 pkt
Przykład poprawnej odpowiedzi
– Reakcja kataboliczna, ponieważ poziom energetyczny substratów jest wyższy niż produktów tej
reakcji / podczas reakcji uwalniana jest energia.
b) Za prawidłowe narysowanie krzywej – 1 pkt
energia
S – substrat
P – produkt
E 1 energia aktywacji
bez udziału enzymu
E 1
S
8
3
P
czas
c) Za określenie roli enzymu w przebiegu tej reakcji – 1pkt
Przykład poprawnej odpowiedzi:
– Enzym obniża energię aktywacji reakcji.
– Jest katalizatorem reakcji.
3
809270265.025.png 809270265.026.png 809270265.027.png 809270265.028.png 809270265.029.png 809270265.030.png 809270265.031.png 809270265.032.png 809270265.033.png 809270265.034.png 809270265.035.png 809270265.036.png
Za podanie, widocznej na rysunku, cechy budowy naczynia włosowatego i trafne określenie
znaczenia tej cechy w wymianie składników między krwią a tkankami ciała – 1 pkt
Przykład poprawnej odpowiedzi
– Naczynia włosowate mają cienkie ściany / ściany zbudowane z nabłonka jednowarstwowego
płaskiego, co ułatwia wymianę gazową / wymianę składników między krwią, a otaczającymi
tkankami.
– Mała średnica naczynia sprawia, że erytrocyty wolno przeciskają się przez naczynia / zwiększa się
kontakt erytrocytów ze ścianą naczynia, umożliwiając oddawanie tlenu.
9.
1
Za prawidłowe określenie różnicy w powinowactwie do tlenu obu barwników – 1 pkt
Za prawidłowe wyjaśnienie uwzględniające odbieranie tlenu z hemoglobiny przez mioglobinę
w mięśniach intensywnie pracujących – 1 pkt
Przykład poprawnej odpowiedzi
– Mioglobina ma większe powinowactwo do tlenu/łatwiej wiąże tlen niż hemoglobina (1 pkt)
i dlatego przy zwiększonym wysiłku hemoglobina w mięśniach może oddawać tlen mioglobinie,
która stanowi magazyn tlenu dla intensywnie pracujących mięśni –1 pkt
10.
2
a) Za poprawne podanie na czym polega szkodliwe działanie czadu na transport tlenu w organizmie
człowieka – 1 pkt
Przykład poprawnej odpowiedzi
– Czad (tlenek węgla II) łączy się trwale z hemoglobiną (karboksyhemoglobina),powodując
blokowanie hemoglobiny transportującej tlen.
b) Za poprawne wyjaśnienie dlaczego w przypadku zaczadzenia podaje się tlen albo przeprowadza
się transfuzję krwi – 1 pkt
Przykład poprawnej odpowiedzi
– W lżejszych przypadkach niecała hemoglobina jest zablokowana i wystarczy podanie tlenu,
natomiast w przypadkach ciężkich większość hemoglobiny jest zablokowana przez czad i należy
dostarczyć w krótkim czasie duże ilości hemoglobiny zdolnej do transportu tlenu.
11.
2
Za stwierdzenie, że niedobór witaminy K powoduje obniżenie syntezy protrombiny, z której
powstaje trombina – 1 pkt
Za stwierdzenie, że trombina katalizuje przekształcanie fibrynogenu w fibrynę – 1 pkt
Przykład poprawnej odpowiedzi
– Niedobór witaminy K będzie powodował obniżenie syntezy protrombiny, z której powstaje
trombina (1 pkt) niezbędna / katalizująca przekształcanie fibrynogenu w fibrynę. (1 pkt)
12
2
4
809270265.037.png 809270265.038.png 809270265.039.png 809270265.040.png 809270265.041.png 809270265.042.png 809270265.043.png 809270265.044.png 809270265.045.png 809270265.046.png
Za poprawne wskazanie osoby B – 1 pkt
Za poprawne uzasadnienie – 1 pkt
Przykłady poprawnej odpowiedzi:
– Osoba B posiada najwyższą zawartość LDL przy niskim poziomie HDL, co może być czynnikiem
wystąpienia choroby wieńcowej, ponieważ LDL będą odkładały cholesterol na ścianach naczyń
krwionośnych.
– Osoba B posiada najniższy stosunek HDL do LDL co może być czynnikiem wystąpienia choroby
wieńcowej, ponieważ LDL będą odkładały cholesterol na ścianach naczyń krwionośnych.
13.
2
Za poprawne wyjaśnienie uwzględniające zależność między niską zawartością tlenu w górach
a stymulacją EPO oraz większą ilością erytrocytów a większą wydolnością organizmu – po 1pkt
Przykład odpowiedzi:
– Niskie ciśnienie tlenu w górach/ rozrzedzone powietrze stymuluje wytwarzanie większej ilości
EPO przez nerki, która stymuluje wytwarzanie większej ilości erytrocytów – (1 pkt). Większa ilość
erytrocytów we krwi przenosi więcej tlenu do komórek potrzebnego do oddychania komórkowego,
w którym uwalnia się więcej energii dzięki czemu zwiększa się wydolność organizmu sportowca
(1 pkt).
14.
2
Za prawidłowe zaznaczenie każdego przykładu – po 1 pkt
Poprawne odpowiedzi
– A. / Owijanie się wąsów czepnych fasoli wokół tyczki.
– D. / Wzrost łagiewki pyłkowej w kierunku zalążni.
15.
2
a) Za poprawne przyporządkowanie każdej tkance jej miejsca występowania w roślinie – 1 pkt
Poprawna odpowiedź
– A. – 3 liście / 2 łodygi / (4.kwiaty)
– B. – 3 liście / 2 łodygi
– C. – 1 korzenie
b) Za poprawne podanie roli obu ze struktur w transporcie wody – 1 pkt
Przykład poprawnej odpowiedzi
– Włośniki pobierają z gleby wodę z solami mineralnymi / zwiększają powierzchnię chłonną
korzenia, natomiast aparaty szparkowe zapewniają parowanie wody z liści / transpirację,
powodując wzrost siły ssącej w roślinie co umożliwia transport wody przez roślinę (bez udziału
ATP).
16.
2
5
809270265.047.png 809270265.048.png 809270265.049.png 809270265.050.png 809270265.052.png 809270265.053.png 809270265.054.png 809270265.055.png 809270265.056.png 809270265.057.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin