Sprzęt roboczy. Minimalne wymagania 2009.pdf

Leszek Nowak

Sprzęt robocz y

minimalne wymagania

Poradnik dla pracodawców

i społecznych inspektorów pracy

Warszawa 2009

Sprzęt robocz

Projekt okładki

Dorota Zając

Opracowanie redakcyjne

Izabella Skrzecz

Opracowanie typograficzne i łamanie

Barbara Charewicz

Stan prawny na dzień 1 grudnia 2008 r.

PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY

GŁÓWNY INSPEKTORAT PRACY

WARSZAWA 2009

Spis treści

Wprowadzenie .......................................................................................... 5

1. Zakres zastosowania przepisów określających zasadnicze i minimal-

ne wymagania dla środków pracy ..................................................... 9

1.1. Środki pracy, które powinny spełniać zasadnicze wymagania .... 9

1.2. Środki pracy, które powinny spełniać minimalne wymagania...... 12

1.3. Koncepcja wdrożenia dyrektyw określających zasadnicze i mini-

malne wymagania bezpieczeństwa przy maszynach................... 13

1.4. Normy zharmonizowane z dyrektywą maszynową ....................... 16

2. Ocena ryzyka zawodowego – jako element strategii dostosowa-

nia maszyn do minimalnych wymagań technicznych ..................... 19

2.1. Ryzyko zawodowe i jego elementy ............................................... 19

2.1.1. Zagrożenie ........................................................................... 20

2.1.2. Ciężkość............................................................................... 22

2.1.3. Prawdopodobieństwo zaistnienia szkody........................... 22

2.2. Ocena ryzyka zawodowego........................................................... 23

2.3. Strategia zmniejszania ryzyka zawodowego przy maszynach ..... 28

2.3.1. Rozwiązania konstrukcyjne bezpieczne same w sobie

(Krok 1) ................................................................................ 29

2.3.2. Techniczne i uzupełniające środki ochronne (Krok 2)........ 30

2.3.3. Informacje dotyczące użytkowania (Krok 3)....................... 32

3. Dostosowanie sprzętu roboczego do minimalnych wymagań

technicznych ........................................................................................ 35

3.1. Przykłady działań dostosowawczych do minimalnych wymagań

technicznych .................................................................................. 35

3.2. Charakterystyka wybranych wymagań technicznych ................... 59

3.2.1. Odległości bezpieczeństwa................................................. 59

3.2.2. Osłony .................................................................................. 63

3.2.3. Urządzenia ochronne .......................................................... 64

3.2.4. Elementy systemów sterowania związane z bezpieczeństwem

............................................................................................. 66

3.3. Charakterystyka minimalnych wymagań dotyczących użytkowa-

nia maszyn ..................................................................................... 70

3.3.1. Dobór sprzętu właściwego lub odpowiednio przystosowa-

nego do warunków i rodzaju wykonywanej pracy ............. 70

3.3.2. Bieżący nadzór nad użytkowanym sprzętem i utrzymanie

go w stanie odpowiadającym wymaganiom technicznym

przez cały okres użytkowania ............................................. 71

3.3.3. Udostępnianie pracownikom informacji dotyczących bez-

pieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu sprzętu ro-

boczego ............................................................................... 72

3.3.4. Przeszkolenie osób użytkujących sprzęt w zakresie bez-

piecznego wykonywania czynności.................................... 72

3.3.5. Przestrzeganie przepisów i zasad bhp przy użytkowaniu

sprzętu roboczego .............................................................. 73

3.3.6. Udział pracowników w podejmowaniu decyzji dotyczą-

cych bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytko-

wania sprzętu roboczego .................................................... 74

4. Realizacja działań dostosowawczych ................................................ 75

5. Materiały źródłowe ............................................................................... 83

Wprowadzenie

Wyniki analiz okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (bez

wypadków drogowych) – zbadanych w ciągu ostatnich kilkunastu lat

przez inspektorów PIP – potwierdzają, że do blisko 40% najcięższych

w skutkach urazów, tj. wypadków śmiertelnych i ciężkich – dochodzi

podczas użytkowania sprzętu roboczego, ogólnie określanego poję-

ciem „maszyna”, a rozumianego nie tylko jako maszyny i inne urzą-

dzenia techniczne, lecz jako wszelkie środki pracy. W wypadkach tych

udział przyczyn technicznych, tj. związanych ze stanem technicznym

maszyn, sięgał 20%. Pozostałe przyczyny, wynikające z organizacji

procesu pracy (ogólnej i na konkretnym stanowisku pracy – miejscu

zdarzenia) oraz ze stanu psychofizycznego i zachowania ludzi, stano-

wiły łącznie ponad 80%.

Z podanych liczb wynika, że środki stosowane w celu zapewnienia

bezpieczeństwa pracy przy maszynach są kombinacją rozwiązań przy-

jętych przez producenta (przy projektowaniu i wytwarzaniu maszyny)

i przez użytkownika – na etapie organizacji i bieżącej pracy. O pozio-

mie bezpieczeństwa decyduje wzajemne oddziaływanie wszystkich

elementów systemu pracy. Środki pracy (maszyny, narzędzia, insta-

lacje i inne wyposażenie) występują w tym systemie jako jeden z jego

składników.

Zadaniem producenta jest dobór i zastosowanie najbardziej sku-

tecznych środków, jakie można przewidzieć i wykonać przy maszy-

nach na etapie wytwarzania przy występującym w danym okresie

stanie nauki i techniki, w celu zmniejszenia ryzyka. Pracodawca jest

odpowiedzialny za wybór najbardziej odpowiednich do realizowanych

prac, a przy tym bezpiecznych maszyn oraz za wprowadzenie, w razie

potrzeby, dodatkowych, wynikających z warunków zakładu – środków

ochronnych. Pracodawca odpowiada również za wdrożenie takiego

systemu pracy, który zapewniałby przestrzeganie przepisów bezpie-

czeństwa i ochrony zdrowia przy użytkowaniu tych maszyn. Technicz-

ne środki ochronne, wprowadzone przez producenta mają jednak

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: