2007-03 [03].pdf

przegląd

ISSN 1897-8444

SYMULATORY

str. 35

UŻYCIE LOTNICTWA NATO W OPERACJI „ALLIED FORCE” str. 15

SYTUACJE KRYZYSOWE W PRZESTRZENI POWIETRZNEJ str. 22

sił powietrznych

MIESIĘCZNIK | WRZESIEŃ 2007 | NR 3 (003)

przegląd

W SZKOLENIU

TRENDY

str. | 22

SZKOLENIE

str. | 4

Przez bezpieczeństwo powietrzne należy ro-

zumieć działania mające na celu ograniczenie

ryzyka powodowanego przez ruch statków po-

wietrznych, pocisków lub zanieczyszczenia.

Transport powietrzny

w operacjach reagowania

kryzysowego

Sytuacje

kryzysowe

w przestrzeni powietrznej

TRENDY

str. | 11

Jednym z rodzajów działań desantowych jest

desant powietrzny z użyciem samolotów i śmi-

głowców transportowych. Znakomitym środ-

kiem mogącym wspomóc wojska podczas ta-

kich działań mogą być nowoczesne wiropłaty.

TECHNIKA I EKSPLOATACJA

Program modernizacyjny

dla polskich F-16

(cz. II)

Wiropłaty

ruszają do boju

PEDAGOGIKA

Działalność

bieżąca

str. | 43

str. | 47

Polskie Jastrzębie około 2025–2030 roku będą

wymagały modernizacji. Jej program już istnieje,

to Mid-Life Update (MLU).

kich działań mogą być nowoczesne wiropłaty.

¢ trendy

przegląd

sił powietrznych

Transport powietrzny w operacjach reagowania kryzysowego,

mjr dr inż. Tadeusz Zieliński ................................................................4

WRZESIEŃ 2007 | NR 3 (003)

Wiropłaty ruszają do boju,

ppłk w st. spocz. dr inż. Jerzy Garstka .............................................11

Szanowni

Czytelnicy!

Zadania bojowe

podejmowane

przez lotnictwo

polegają między

innymi na wykony-

waniu uderzeń na konkretny obiekt

w odpowiednim czasie. Pilot musi wie-

dzieć, gdzie i kiedy ma to uczynić.

W związku z tym obiekt działań powi-

nien zostać dokładnie rozpoznany

i zidentyfikowany, a informacja o nim

przekazana w jak najkrótszym czasie,

zbliżonym do rzeczywistego.

Rozpoznanie (wyróżniamy m.in.wzroko-

we, fotograficzne, elektroniczne, telewi-

zyjne) jest integralną częścią działań,

gdyż stanowi podstawę do podjęcia

właściwej decyzji dotyczącej zadań

i sposobu ich wykonywania. Powinno

ono zajmować szczególnie ważne miej-

sce w szkoleniu personelu latającego.

Środki używane do prowadzenia rozpo-

znania są zróżnicowane i zaawansowa-

ne technologicznie. Począwszy od sate-

litów szpiegowskich, obserwujących

niemal wszystko, przez bezzałogowe

statki powietrzne przeznaczone

do prowadzenia rozpoznania, szczegó-

łowo ustalające położenie obiektów

znajdujących się w obszarze zaintere-

sowania, po samoloty załogowe.

Każdy z wymienionych środków

może znaleźć zastosowanie.

Mam nadzieję, że nasi autorzy podzielą

się na łamach „PSP” swoimi doświad-

czeniami i przemyśleniami na temat

sposobów prowadzenia rozpoznania

i stosowanych do tego środków.

Zachęcam do lektury oraz większej

aktywności publicystycznej.

ppłk rez. nawig. dr

Roman Szustek,

redaktor prowadzący

¢ SZtUKA OPerACyJnA

Użycie lotnictwa NATO w operacji „Allied Force”,

płk pil. dr Władysław Leśnikowski ................................................. 15

¢ SZKOLenIe

Sytuacje kryzysowe w przestrzeni powietrznej,

płk rez. pil. dr Telesfor Marek Markiewicz ..................................... 22

AKTUALNOŚCI ............................................................................... 26

Symulatory w szkoleniu,

mjr dr inż. Włodzimierz Krzemiński ............................................... 35

¢ teChnIKA I eKSPLOAtACJA

Program modernizacyjny dla polskich F-16 (cz. II),

ppłk dr inż. Zbigniew Ciołek ..............................................................43

¢ PedAGOGIKA

Działalność bieżąca,

mjr dr Lesław Wełyczko ....................................................................47

Zespół redakcyjny

Dyrektor Redakcji Wojskowej

redaktor naczelny: Artur Bartkiewicz

tel.: CA MON 845-365, 845-685; faks: 845-503

Zastępca dyrektora: ppłk Lech Mleczko

tel.: CA MON 845-685,

e-mail: lech.mleczko@redakcjawojskowa.pl

Redaktor prowadzący: dr Roman Szustek

tel.: CA MON 845-186,

e-mail: przeglad-sz@redakcjawojskowa.pl

Redaktor merytoryczny: Paulina Glińska,

dr Jan Brzozowski tel.: CA MON 845-186

Skład i łamanie: Katarzyna Usiądek

Opracowanie stylistyczne: Renata Gromska,

Katarzyna Kocoń, Aleksandra Ogłoza,

Teresa Wieszczeczyńska

Kolportaż i reklamacje: PP DW Bellona

(0-22) 457-04-37, 687-90-41, CA MON 879-041

Informacje o kolportażu: Elżbieta Toczek

tel.: CA MON 840 400, (022) 684 04 00

Reklama: reklama@redakcjawojskowa.pl

Zdjęcie na okładce: Jarosław Wiśniewski

Projekt graficzny: Łukasz Kaugan, CaStudio

Druk: Zespół Wydawniczy Sił Powietrznych

ul. Żwirki i Wigury 1c, 00-912 Warszawa

„Przegląd Sił Powietrznych” ukazuje się od listopada 1928 r.

Aleje Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa, tel.: CA MON 845 365, 022 6845365,

022 6845685, www.zolnierz-polski.pl, e-mail: sekretariat@redakcjawojskowa.pl,

2007/03

przegląd sił powietrznych

TRENDY Manewrowość powietrzna

Konflikty pojawiające się w różnych rejonach świata mogą zagrażać

międzynarodowemu bezpieczeństwu. Bywa, że skutki sytuacji kryzysowych

ponoszą państwa bezpośrednio niezaangażowane w konflikt. Sytuacje

kryzysowe są dynamiczne. Trudno je więc wiarygodnie ocenić.

To zaś może skutkować eskalacją kryzysu.

Transport powietrzny

W spólnota mię-

dzynarodowa

reaguje na za-

grożenia bez-

pieczeństwa, podejmując ope-

racje reagowania kryzysowe-

go. W zależności od rodzaju

i skali zagrożenia operacje te

mają różny charakter.

Rodzaje sytuacji

konfliktowych

Działania podejmowane ja-

ko reakcje na sytuacje kryzyso-

we są określane różnymi termi-

nami. Wyróżnia się: operacje

pokojowe, operacje reagowa-

nia kryzysowego, działania

stabilizacyjne. Operacje poko-

jowe są utożsamiane głównie

z działaniami podejmowanymi

przez Organizację Narodów

Zjednoczonych. Przez operacje

reagowania kryzysowego nale-

ży rozumieć wielofunkcyjne

działania mające na celu zapo-

bieganie konfliktom i zarządza-

nie kryzysami. Termin ten jest

używany w dokumentach nor-

matywnych Sojuszu Północno-

atlantyckiego. Typologia ope-

racji reagowania kryzysowego

obejmuje operacje wsparcia po-

koju oraz inne operacje reago-

wania kryzysowego.

Obecnie coraz większe zna-

czenie mają działania stabiliza-

cyjne. Określenie to zostało za-

czerpnięte z dokumentów nor-

matywnych sił zbrojnych USA.

Używane jest także w nazew-

nictwie Sojuszu Północnoat-

lantyckiego. Niestety, w doku-

mentach narodowych próżno

szukać definicji tego terminu.

Wzorując się więc na amery-

kańskich dokumentach norma-

tywnych, 1 można zdefiniować

to pojęcie jako kompleksowe

działania w celu ustanowienia

warunków bezpieczeństwa na

danym obszarze – przywróce-

nia lub zbudowania demokra-

tycznych struktur – wspierane

zabiegami politycznymi i cy-

wilno-wojskowymi, podejmo-

wanymi w zgodzie z prawem

międzynarodowym i przy ak-

ceptacji międzynarodowej

społeczności.

Transport powietrzny

w działaniach kryzysowych

Na podstawie analizy wy-

mienionych pojęć można okre-

ślić kryteria systematyzacji

operacji antykryzysowych (sta-

nowiących również środowisko

działania transportu powietrz-

1 Zob. FM 3-07 Stability Operations and

Support Operations . Washington DC 2003.

4 przegląd sił powietrznych

2007/03

w operacjach reagowania kryzysowego

nego). Wyróżniono operacje

o charakterze: bojowym (wy-

muszanie pokoju, walka z ter-

roryzmem), niebojowym (ope-

racje humanitarne, poszukiwa-

nie i ratownictwo) oraz o cha-

rakterze kompleksowym, czy-

li działania stabilizacyjne.

Zadania wykonywane pod-

czas operacji reagowania

kryzysowego cechują się roz-

machem i złożonością. Dla-

tego są prowadzone głównie

przez siły wojskowe w formie

wielonarodowych zgrupo-

wań sojuszniczych lub koali-

cyjnych. O powodzeniu ope-

racji reagowania kryzysowe-

go w dużej mierze decydują

zdolności sił wojskowych.

Szczególne znaczenie ma

transport powietrzny. Od

możliwości transportowych

wojsk zależy bowiem prze-

bieg operacji (konieczność

rotowania zmian kontyngen-

tów, dostarczanie niezbędne-

go zaopatrzenia do obszaru

operacji i w jej rejon).

Siły Zbrojne RP są angażo-

wane w rozwiązywanie sytu-

acji kryzysowych również

poza terytorium kraju, co wy-

nika ze zobowiązań sojuszni-

czych oraz konieczności za-

pewnienia bezpieczeństwa Pol-

ski. Działania polskich wojsk

na arenie międzynarodowej

mogą sprzyjać budowaniu

prestiżu naszej armii i zaufania

do niej. Polskie siły zbrojne

poszukują więc możliwości

zwiększenia swych zdolno-

ści militarnych. Ma temu

służyć racjonalne wykorzy-

stanie istniejących i pozyski-

wanych zasobów transportu

powietrznego.

Potrzeby a możliwości

Skuteczność wykonywania

zadań transportu powietrzne-

go zależy od środków trans-

portu, od ich możliwości

szybkiego przerzutu niezbęd-

nych sił i środków w rejon

sytuacji kryzysowej, a następ-

nie podtrzymywania działań

tych sił w określonym zakre-

sie i przez odpowiednio długi

czas. Możliwości takie za-

pewnia strategiczny transport

powietrzny. Umożliwia on nie

tylko szybki przerzut niezbęd-

nych sił i środków, ale także

efektywne funkcjonowanie

wydzielonych kontyngentów

(w tym Sił Zbrojnych RP) po-

za obszarem kraju. W rejonie

wykonywania zadań antykry-

zysowych jest wskazane wy-

korzystywanie taktycznych

samolotów transportowych,

zwłaszcza gdy operacja jest

intensywna i długotrwała. Po-

trzeby transportowe polskich

sił zbrojnych zaspokajają samo-

loty C-295M CASA i An-26.

Pierwsze z nich wykonują za-

dania w rejonie Afganistanu,

Iraku, w Afryce i innych rejo-

nach świata. Z kolei wyeks-

ploatowane An-26 (ich resur-

sy skończą się w 2009 r.) są

wykorzystywane do zabezpie-

czenia działań na teatrze eu-

ropejskim (Bałkany).

ny uczestniczyć w róż-

nych programach użytkowa-

nia samolotów oraz podpisy-

wać umowy bilateralne i mul-

tilateralne w celu zwiększe-

nia swych zdolności trans-

portowych. Zapotrzebowanie

na transport powietrzny bę-

dzie wzrastało ze względu na

coraz większe zaangażowa-

nie się Polski w operacje rea-

gowania kryzysowego poza

obszarem kraju.

Zadania transportu

powietrznego

Analizując możliwości za-

pewnienia transportu po-

wietrznego, należy brać pod

uwagę zadania wykonywane

w ramach działań reagowa-

nia kryzysowego. Z jednej

strony chodzi o misje prowa-

dzone przez NATO i koniecz-

ność uzyskania przez posz-

czególne państwa członkow-

skie odpowiedniej mobilno-

ści powietrznej, z drugiej zaś

o zobowiązania wobec Unii

Europejskiej. Grupy Bojowe

UE przeznaczone do zadań

antykryzysowych w najbliż-

szym czasie osiągną goto-

wość operacyjną. Problemem

wymagającym rozwiązania

jest więc racjonalne wyko-

rzystanie istniejącego poten-

cjału transportu powietrzne-

go. Należy także poszukać

dodatkowych zasobów trans-

portu lotniczego, zwłaszcza

strategicznego, od którego

zależy możliwość przemiesz-

czenia sił reagowania kryzy-

sowego do obszaru objętego

konfliktem.

NOTATKA

Zapewnienie odpowiedniej zdolno-

ści transportu powietrznego stało

się problemem nie tylko polskich sił

zbrojnych. Podobne trudności poko-

nują również inne państwa, będące

członkami NATO lub partycypujące

w Grupach Bojowych Unii Euro-

pejskiej. Dążąc do zwiększenia

możliwości transportu lotniczego,

państwa te poszukują rozwiązań

systemowych, długookresowych.

2007/03

przegląd sił powietrznych

P olskie siły zbrojne powin-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: