MATERIAŁY DLA UCZNIA
POWIETRZE
DOŚWIADCZENIE 1. Czy powietrze można zobaczyć?
Przygotuj: słoik, kawałek papieru, taśmę klejącą, piłeczkę pingpongową,
wysokie naczynie, wodę.
Wykonaj:
1. umieść papier na dnie słoika i umocuj go taśmą klejącą
2. połóż piłeczkę pingpongową na powierzchni wody.
3. odwróć słoik do góry dnem, zamykając w nim piłeczkę, aż dotknie dna.
Obserwacje:
…………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………
Wniosek:
4. zanurz ponownie słoik w wodzie.
5. kiedy dotknie dna przechyl go
DOŚWIADCZENIE 2. Poznajemy skład powietrza.
Przygotuj: pokrywka pudełka do przechowywania zestawu, zapałki, woda,
podgrzewacz, plastelina, pojemnik 250ml, barwnik
1. Do pokrywy zestawu za pomocą plasteliny przymocuj podgrzewacz.
2. napełnij pokrywę po same krawędzie wodą.
3. zabarw wodę barwnikiem
4. zapal świeczkę
5. załóż na palącą się świeczkę pojemnik 250 ml
6. obserwuj dokładnie co się stanie
Co dzieje się ze świeczką po przykryciu jej pojemnikiem?
…………………………………………………………………………
Dlaczego tak się stało:
Jaki inny proces zaszedł pod pojemnikiem?
Wnioski:
………………………………………………………………………….
SKŁAD POWIETRZA:
Azot:
Tlen:
Dwutlenek węgla i para wodna:
DOŚWIADCZENIE 3 : Co dzieje się z powietrzem podczas oddychania?
Zadanie: Zbadaj, jak długo płonie świeca w świeżym i w wydychanym powietrzu.
Przygotuj: stoper, pojemnik 250 ml, wężyk, świeczka podgrzewacz, zapałki.
1. zapal świeczkę, przykryj ją pojemnikiem i zmierz za pomocą stopera jak długo będzie się paliła.
2. pomachaj kilka razy pojemnikiem w powietrzu, a następnie ustaw go otworem w dół na stole, tak aby wlew wystawał trochę poza krawędź stołu.
3. poprowadź wężyk przez wlew do pojemnika.
4. wdmuchnij 10 razy wydychane powietrze do pojemnika i odsuń go kawałeczek od krawędzi stołu, tak aby został zamknięty.
5. zapal świeczkę i szybko nałóż na nią pojemnik. Zmierz czas do zgaśnięcia świeczki.
Świeczka w świeżym i w wydychanym powietrzu
Warunki pomiarowe
Czas trwania spalania świeczki
w świeżym powietrzu
w wydychanym powietrzu
Dlaczego płomień świeczki gaśnie pod pojemnikiem?
Dlaczego w świeżym i w wydychanym powietrzu płomień świecy gaśnie po różnym czasie?
DOŚWIADCZENIE 4 : Sztuczka z pocztówką , czyli jak można zapobiec wylaniu wody z odwróconego pojemnika.
Zadanie: Spróbuj zatkać szczelnie pojemnik z wodą za pomocą pocztówki.
Przygotuj: pojemnik, pocztówka, woda
Wykonanie:
1. doświadczenie zrób nad zlewem.
2. napełnij pojemnik do samej krawędzi wodą
3. przyłóż starannie widokówkę do krawędzi pojemnika śliską stroną w dół, widokówka powinna dotkną wody.
4. przytrzymując widokówkę otwartą dłonią , odwróć szklankę do góry dnem.
5. zabierz rękę przytrzymującą kartkę? Co się dzieje.
6. powtórz doświadczenie z pojemnikiem wypełnionym woda tylko do polowy.
Co się dzieje, kiedy odwrócisz całkowicie napełniony pojemnik?
…………………………………………………………………………..
Co się stanie, jeśli pojemnik nie jest całkowicie napełniony?
Na jakiej zasadzie działa sztuczka z pocztówką?
…………………………………………………………………………………
DOŚIADCZENIE 5: Co dzieje się z powietrzem podczas ogrzewania i
schładzania.
Zadanie: Zbadaj zachowanie się powietrza podczas ogrzewania i
Schładzania.
Przygotuj: kolba stożkowa, 2 pojemniki 250 ml, pojemnik 100 ml, zatyczka gumowa z otworem, szklana rurka, wężyk, woda, kostki lodu
1. odetnij kawałek wężyka o długości ok. 30 cm ( długość kartki A4)
2. wsuń szklaną rurkę od szerszej strony przez otwór w gumowym korku
3. nałóż wężyk na szklaną rurkę
4. tak przygotowany korek załóż na kolbę stożkową.
5. mały pojemnik wypełnij do połowy wodą
6. wlej do pojemnika 250ml , 100ml gorącej wody włóż szybko kolbę stożkową i jednocześnie wężyk od kolby włóż do pojemnika małego. Co obserwujesz?
7. wyjmij kolbę z gorącej wody i włóż do pojemnika z lodem i zimną wodą, wężyk dalej jest w małym pojemniku. Co możesz zauważyć?
Co obserwujesz w małym pojemniku z wodą zanurzając kolbę w gorącej wodzie?
Co można zaobserwować w wężyku, kiedy wstawiasz kolbę do pojemnika z kostkami lodu?
………………………………………………………………………………..
Co dzieje się z powietrzem , kiedy je ogrzewamy i oziębiamy?
………………………………………………………………………………
DOŚWIADCZENIE 6: Czy powietrze można ścisnąć ( sprężyć)?
Zadanie: Spróbuj ścisnąć powietrze.
Przygotuj: strzykawka
1. weź strzykawkę i cofnij tłok tak, żeby napełnić strzykawkę powietrzem
2. zamknij otwór palcem, mocno naciśnij tłok, a potem go puść
Co dzieje się z tłokiem strzykawki?
………………………………………………………………………………….
DOŚWIADCZENIE 7: Udowadniamy, że produktami oddychania są
dwutlenek węgla i woda.
Zadanie: Wykrywamy dwutlenek węgla w wydychanym powietrzu?
Przygotuj: wodę wapienna, probówkę
1. do probówki wlej wodę wapienną ( przyjrzyj się płynowi w probówce).
2. wdmuchuj powietrze z płuc do wody wapiennej.
3. dokonaj obserwacji przeźroczystości wody wapiennej.
Woda wapienna pod wpływem wydychanego powietrza……………………….
Zostało to spowodowane obecnością ……………………………………………
w wydychanym powietrzu.
Zadanie: Wykrywamy parę wodną w wydychanym powietrzu?
Przygotuj: lusterko
1. ustaw lusterko w odległości 5 cm od ust.
2. wykonaj 3 energiczne wydechy.
3. zaobserwuj zmianę na powierzchni lusterka
4. potrzyj palcem powierzchnię lusterka
Pod wpływem wydychanego powietrza powierzchnia lusterka …………………
…………………
Na podstawie dotyku można stwierdzić, że powierzchnia lusterka była………………
Świadczy to o obecności ………………………………. w wydychanym powietrzu.
Aby sprawdzić, czy nieruchomo leżący człowiek, który uległ wypadkowi żyje, przykładamy mu lusterko do ust.
DOŚWIADCZENIE 8: Zważ powietrze w klasie.
Przygotuj: taśmę mierniczą
1. zmierz długość, szerokość, wysokość klasy
2. pomnóż otrzymane wyniki, a otrzymasz objętość pokoju w m3
3. pomnóż otrzymany wynik przez 1,2 kg ( naukowcy obliczyli, że jeden metr sześcienny powietrza waży 1,2 kg) , a otrzymasz ciężar powietrza znajdującego się w klasie.
Obliczenia :
Objętość klasy………………………………………………………………..
Ciężar powietrza……………………………………………………………….
Wnioski: Czy możesz podnieść powietrze wypełniające klasę?
DOŚWIADCZENIE 9: Czy odczuwamy ciężar powietrza otaczającego
ziemię?
Przygotuj: plastelina, szczelnie zamknięta butelka szklana pełna wody
1. wyrób w palcach plastelinę tak, aby była bardzo miękka i uformuj z niej równą podstawę
2. postaw na niej butelkę
3. postaw butelkę ponownie tym razem dnem do góry
DOŚWIADCZENIE 10: Gaśnica śniegowa
Przygotuj: świeca, soda, ocet, tekturowa tuba, pojemnik
1. postaw świece na podstawce.
2. zapal świeczkę
3. do szklanki nasyp łyżeczkę sody oczyszczonej i wlej 1/3 szklanki octu.
4. kiedy w szklance pojawią się pęcherzyki gazu, ustaw jeden wylot tuby blisko płomienia ( uważaj! ) i lekko nachyl nad drugim wylotem szklankę, jakbyś miał wlać do tuby powietrze ze szklanki
...
jaaania