IPN-Narodowcy 1939-1945.pdf

T EMAT MIESIÑC A

NARODOWCY

65 lat temu powoane zostay do ycia Narodowe Siy brojne a Narodowa Organizacja Wojskowa staa si czci

Armii Krajowej W spadku po peerelowskiej propagandzie wok tematu podziemia narodowego pozostao wiele

mitw i przekama W niniejszym zbiorze tekstw omawiamy dziaalno wydawnicz warszawskich narodowcw

czasu wojny stosunek NS do mniejszoci ydowskiej i losy jednego z dziaaczy narodowych

posa na Sejm II RP Ludwika Christiansa

Narodowcy czasu wojny

dziaalnoci propagandowej Okrgu Stoecznego

Stronnictwa Narodowego w latach 19391945

Mirosaw Orowski Rafa Sierchua

IPN Pozna

W okupowanej Warszawie dziaao wiele podziem

nych organizacji W czasach PRL gloryfikowano

dziaalno kanapowej partii komunistw Pol

skiej Partii Robotniczej Po polskim padzierniku

1956 r stopniowo cho opornie przywracano

pami o Armii Krajowej Dopiero w latach 9

rozpocz mona byo pisanie historii organizacji

narodowych w tym najwikszego ugrupowania

endeckiego Stronnictwa Narodowego

alki konspiracyjnych struktur

Okrgu Stoecznego SN powstay ju

w padzierniku 1939 r Pierwszym pre

zesem stoecznego zarzdu zosta Ta

deusz Uhma zastpc by Aleksander

Grecki (ostatni przed wrzeniem pre

zes Okrgu Stoecznego) kierowni

kiem Wydziau Organizacyjnego

ygmunt Przygodzki kierownikiem

Wydziau Propagandy Wiktor Butler

a czonkiem zarzdu Jan Kornecki

ps „Chopecki”

Pocztkowo dziaalno ogranicza

a si do pozyskiwania nowych

czonkw wywodzcych si z przed

wojennych organizacji modzieo

wych Modziey Wszechpolskiej

i Harcerstwa Polskiego W Okrgu

zrzeszona bya take grupa kobiet

z przedwojennej Narodowej Organi

zacji Kobiet W pierwszym okresie

okupacji utworzono w Okrgu kilka

k dzielnicowych a zebrania kon

spiracyjne i kolporta centralnego or

NIEZALE˚NA

GAZETA POLSKA

Warszawa, 7 wrzeÊnia 2007 r.

1939--1945

N ARODOWCY 1939–1945

W procznym sprawozdaniu z dziaalnoci zarzdu

Okrgu za okres od 1 stycznia do 3 czerwca 1942 r

jak zwykle wiele miejsca powicono sprawom propa

gandy „Wydzia Propagandy znajduje si w tej chwili

w stadium rozbudowywania swej sieci wyszkolenio

wej Midzy innymi powoany zosta do ycia kurs pre

legentek ktry ma si sta zalkiem Podwydziau

Propagandy przy organizacji kobiecej Na odcinku

sowa pisanego zanotowa naley uruchomienie orga

nu prasowego Okrgu Warszawskiego Dziennika

i wydawanej jako dodatek do WD Modej Polski

Warszawski Dziennik ktry zacz si ukazywa

jako dwutygodnik w tej chwili jest tygodnikiem o na

kadzie 95 egzemplarzy przy czym jego poczytno

i nakad stale rosn Rwnolegle do kolportau

organw prasowych Okrgu odbywa si kolporta or

ganu oglnopolskiego „Walka” ktry rozchodzi si

na terenie Okrgu w liczbie ok 6 egzemplarzy”

Tadeusz Maciski szef Wydziau Organizacyjnego jeden z gwnych propagandzistw SN

gramow Stronnictwa czasem zor

ganizowano take specjalny Kurs In

formacyjny Kolejnym etapem by

Kurs Dowdcw ktry najczciej

prowadzi sam Maciski Aresztowa

nie kierownictwa w maju 1941 r

miao negatywny wpyw na dziaal

no stoecznego Okrgu jednak

z kocem 1941 r udao si zorgani

zowa prac konspiracyjn na nowo

Powstanie Wydziau Propagandy

W listopadzie 1941 r dziki zabie

gom Maciskiego utworzony zosta

Wydzia Propagandy e sprawozda

nia finansowego od 1 listopada 194 r

do 31 grudnia 1941 r wynika e naj

wiksze zyski Okrg osign dziki

kolportaowi wasnych wydawnictw

periodycznych i gwnego organu

tygodnika „Walka”

Pocztkowo Wydzia Propagandy

skada si tylko z czterech osb kie

rowanych przez Piotra Gorczykow

skiego Mimo to wydzia ten w 1941 r

wyda na powielaczu opracowania

„Geneza i cele wojny” i „Misja dzie

jowa Polski” Piotra Gorczykowskie

go „Historia Obozu Narodowego”

Andrzeja Kozaneckiego ps „Jurand”

„1194” „ydzi i masoneria” „Libe

ralizm socjalizm i komunizm” Tade

usza Przeciszewskiego ps „Baryka”

„1229” i materiay Centralnego Wy

dziau Propagandy min „Granice Wiel

kiej Polski” i „Narodowe zasady go

spodarcze”

Do gwnych zada Wydziau Pro

pagandy naleao opracowanie mate

riaw szkoleniowych i rozbudowy

wanie struktur propagandowych

W tym celu rozpocza dziaalno

biblioteka Okrgu ktra zawieraa

1214 tomw przede wszystkim dzie

a Dmowskiego Giertycha czy Ma

ciskiego polecenia „Prusa” opie

k nad bibliotek przej Tadeusz

Przeciszewski Rozprowadza on wrd

aktywu ksiki oraz pras konspira

cyjn stopniowo powstaway kolejne

zespoy bibliotekarzy ktre swoj

opiek obejmoway jednostki organi

zacyjne okrgu Maciski uwaa t

ganu prasowego SN tygodnika „Wal

ka” wytyczay standardy pracy w pod

ziemiu

W tym samym czasie z przedwo

jennych czonkw Stronnictwa oraz

osb wywodzcych si z krgu zna

jomych wasn grup konspiracyj

n organizowa Tadeusz Maciski

ps „Prus” czonek przedwojennego

Stronnictwa Maciski przyjmujc

wojskowe zasady pracy organizacyj

nej stworzy model dobrze zakonspi

rowanych picioosobowych zespo

w Kady z czonkw grupy posia

da numer ewidencyjnypseudonim

liczby 11 dla kobiet dla m

czyzn od numeru 11 Latem

194 r Maciski przy pomocy yg

munta Przygodzkiego ps „Puchal

ski” „114” skontaktowa si z dzia

aczami Okrgu Stoecznego i ze

swoj grup zosta wcignity do

pracy podziemnej Na skutek areszto

wania w maju 1941 r wikszoci

czonkw zarzdu (min Mieczysa

wa Trajdosa prezesa arzdu Gw

nego SN Romana Rybarskiego Wi

tolda Staniszkisa Aleksandra Db

skiego oraz czci kierownictwa

Okrgu Stoecznego z Tadeuszem

Uhm) Maciski zosta kierowni

kiem Wydziau Organizacyjnego

Kierownikiem nowego zarzdu Okr

gu mianowano Jana Korneckiego

wraz z nim prac Okrgu kierowali

Tadeusz Maciski Piotr Gorczykow

ski ps „Morski” „Roland” „1293”

kierownik Wydziau Wychowania

(od 1942 r Wydzia Propagandy)

Wacaw Scheing ps „135” kierow

nik Wydziau Skarbu Tadeusz Du

ninWsowicz ps „127” kierownik

Wydziau Korporacyjnego Maria

CzachowskaTyrajska ps „975” kie

rownik Wydziau Kobiecego

„Prus” szybko wprowadzi obo

wizkowy dla kadego czonka cykl

omiu szkole zakoczonych egza

minem opartych na zagadnieniach

politycznych i zgodnych z lini pro

NIEZALE˚NA

GAZETA POLSKA

Warszawa, 7 wrzeÊnia 2007 r.

N ARODOWCY 1939–1945

Czonkowie Biura Okrgu Stoecznego NOW Wielkanoc 1943 r W dolnym rzdzie od lewej Tadeusz Przeciszewski (redaktor „Warszawskiego Gosu Narodowego”

i „Modej Polski” wizie komunistycznego reimu) Feliksa Pol (pracownik archiwum Okrgu sekretarka i maszynistka) Tadeusz Maciski (przywdca Okrgu

Stoecznego) Aleksander LossowNiemojowski (szef wywiadu zamordowany przez Niemcw w czasie powstania na Woli) Jerzy Sobolewski (adiutant Okrgu)

dzisaw Gbiski (instruktor szkole z obsugi broni zgin w akcji zdobycia broni pomiertnie odznaczony Krzyem Virtuti Militari) W grnym rzdzie druga

od lewej Elbieta Scheing (prawa rka Maciskiego rozstrzelana w maju 1944 r) czwarty z lewej Stanisaw Dobrowolski (szef kolportau) dalej Halina

Ostrowska (czniczka kolporterka prasy zgina przed powstaniem) Tadeusz Pszyski (instruktor nauki o broni poleg w obronie powielarni przy

ul Paskiej w maju 1943 r) Eugeniusz Jezierski (instruktor nauki o broni poleg w powstaniu) Halina Lesiewska (ostatni yjcy czonek Biura Okrgu)

form szkolenia za priorytetow

w sprawozdaniach wiele miejsca po

wici wanie funkcjonowaniu bi

blioteki podkrelajc jej propagan

dowy charakter Do koca 1942 r

ksigozbir wzbogaci si o kolejne

269 tomw Wrd wypoyczanych

ksiek najwikszym powodzeniem

cieszyy si prace Maciskiego „a

rys dziejw Ruchu Narodowego

w Polsce” „Midzy Rosj a Niemca

mi” oraz „Dzieje Polski” Wacawa

Sobieskiego

zachowanych materiaw doty

czcych rozpowszechniania „War

szawskiego Dziennika Narodowego”

„Modej Polski” i „Walki” wynika e

najwikszym powodzeniem cieszy

si wrd czytelnikw „WDN” Pro

porcje te mimo ingerencji ze strony

Centralnego Wydziau Propagandy

nie zmieniy si do koca okupacji

kocem 1942 r Wydzia Propa

gandy pracowa w skadzie kierow

nik Wydziau a zarazem szef Dziau

Wyszkoleniowego (opracowanie re

feratw ideologicznych) Piotr Orczy

kowski kierownik Dziau Organiza

cyjnego (akcja szkoleniowa dla pro

pagandzistw tworzenie zespow

dziennikarskich) Tadeusz Przeci

szewski Dzia Prasowy (kierowa

prac redakcyjn „Warszawskiego

Dziennika Narodowego” i „Modej

Polski”) Kazimierz Prchnik

ps „1723” propaganda w Wydziale

Kobiecym ofia Englert ps „942”

Ogem zaangaowanych w dziaal

no propagandow byo 51 osb co

rzutowao take na liczb czonkw

w Okrgu „W dniu 31 grudnia 1942

roku Okrg liczy 1479 czonkw ze

widencjonowanych w tym 332 ko

biety i 1147 mczyzn”

Kolejne zmiany w Wydziale Propa

gandy nastpiy w poowie 1943 r

Aresztowanego przez gestapo Piotra

Gorczykowskiego zastpi na stano

wisku kierownika Wydziau yg

munt Domaski ps „alacki” „Lar”

„1127” zastpc zosta Wieczysaw

Wagner ps „Dobrowolski” „1984”

Wydzia uleg rozbudowie powsta

Dzia Modziey z referatami praso

wym akademickim organizacyjnym

i harcerskim oraz Dzia Studiw od

powiedzialny za przygotowanie ma

teriaw szkoleniowych

W 1944 r w wydziaach wyodrb

niono koa w Wydziale Propagandy

powstay koa pedagogiczne wycho

wania religijnego szkolenia progra

mowego modziey prasowe ducho

wiestwa literackie i koo „do rozpo

rzdzenia” (czonkowie wydziau bez

konkretnego przydziau)

Dziaalno Biura Okrgu

W celu usprawnienia pracy Wy

dziau organizacyjnego powoano

w 1942 r Biuro Okrgu w skad

ktrego wchodziy dziay cznoci

organizacyjnej korespondencji re

dakcji i administracji wydawnictw

periodycznych („Warszawski Dzien

nik Narodowy” „Moda Polska”) re

dakcji i administracji wydawnictw

nieperiodycznych (druki zwarte)

drukarnia kolporta biblioteka ar

chiwum dzia uzbrojenia dzia nauki

o broni dzia zakupw oraz dzia go

NIEZALE˚NA

GAZETA POLSKA

Warszawa, 7 wrzeÊnia 2007 r.

III

N ARODOWCY 1939–1945

spodarczy W poowie 1943 r Biuro

zreorganizowano skadao si teraz

z szeciu dziaw ewidencji kore

spondencji (wraz z archiwum okr

gu) cznoci organizacyjnej drukar

ni kolportau dziaw zakupw

i sprzeday Pozostae dziay wczo

no do Wydziau Propagandy i do Wy

dziau Wojskowego dzia gospodar

czy zlikwidowano Co wane w skad

Biura wchodziy osoby bezporednio

zwizane z dziaalnoci propagan

dow min Stanisaw Dobrowolski

ps „195” Halina Lesiewska ps „48”

Janusz Gorczykowski ps „1224” Ta

deusz Przeciszewski i Helena Nassal

ska ps „979” Pracownicy Biura

Okrgu byli w wikszoci wsppra

cownikami pism wydawanych przez

Okrg „Warszawskiego Gosu Na

rodowego” i „Modej Polski”

„Warszawski Gos Narodowy”

Jesieni 1941 r Okrg wzbogaci

si o powielacz wykorzystywany

do celw wydawniczych W listopa

dzie 1941 r zdekonspirowana zostaa

drukarnia „Walki” przy ul Grczew

skiej kolejne trzy numery pisma wy

da Okrg Stoeczny Maciski nosi

si z zamiarem uruchomienia wasne

go wydawnictwa prbnie wypuci

„Jednodniwk” bez daty i numeru

wydania (gazetka ukazaa si mi

dzy 8 a 19 grudnia 1941 r) a 15 stycz

nia 1942 r pojawi si prbny „War

szawski Dziennik Narodowy” Mie

sic pniej opublikowano pierwszy

oficjalny numer dziennika stanowi

cego kontynuacj przedwojennego

czasopisma endecji o tej samej na

zwie Tadeusz Maciski pisa w nim

„Obok pisma oglnopolskiego „Wal

ka” dostarczanego naszym Czytel

nikom dotychczas ukazywa si b

dzie na terenie Stolicy wydawnictwo

ktrego pierwszy numer oddajemy

dzisiaj do rk Czytelnikw Celem

„Warszawskiego Dziennika” bdzie

zaspokajanie potrzeb rodowiska

warszawskiego ktrego odrbny cha

rakter wymaga organu prasowego

Wydawnictwo rozpoczyna prac

w ubogiej szacie graficznej Rozpo

czyna j ponadto jako dwutygodnik

Jednym z celw Redakcji na najbli

sz przyszo bdzie zapewnienie pi

smu normalnej drukowanej szaty

oraz przejcie z dwutygodniowego

okresu wydawniczego na okres tygo

dniowy i zczasem codzienny”

Od poowy 1942 r pismo wyda

wano jako tygodnik Od 2 stycz

nia 1943 r zmieniono tytu na „War

szawski Dziennik Narodowy” a na

stpnie w zwizku

z odmiennczstotliwoc wydawa

nia na „Warszawski Gos Narodo

wy” z adnotacj „W okresie konspi

racji wychodzi jako dwutygodnik

p o l i t y c z n o

informacyjny” Od kwietniowego

numeru powrcono do wydawania

pisma w cyklu tygodniowym co sta

nowio dowd zarwno na du po

czytno jak i skuteczno pracy

Maciskiego Po upadku powstania

wznowiono wydawanie „WGN”

technik powielaczow w Grodzisku

Mazowieckim pod Warszaw

W grudniu 1944 r ukazay si trzy

numery a ostatni zachowany nosi

dat 2 marca 1945 r

Autorem wikszoci tekstw za

mieszczonych na amach pisma by

sam Maciski w obowizkach re

dakcyjnych i jako sekretarka wspo

magaa go Elbieta Scheing ps „Cia

reczka” „1” ktra prowadzia te

archiwum Okrgu i po czci kiero

waa pracami Biura Okrgu Artyku

y przewodnie pisali take inni czon

kowie Okrgu z Wydziau Propagan

dy Tadeusz Przeciszewski Jan

Dobraczyski ps „Eugeniusz” „Ho

zjusz” „2667” ygmunt Domaski

Kazimierz Prchnik Leszek Krajew

ski ps „Tezeusz” „Agamemnon”

„Leszek Czarny” „1489” czy dzi

saw Chrzanowski ps „1695”

W czasie powstania wydawanie

„Warszawskiego Gosu Narodowego”

odbya si nieregularnie z kadym

dniem przygotowanie druku stwarzao

coraz wiksze trudnoci Redaktorem

naczelnym w tym czasie by Wie

czysaw Wagner Dzia Wiadomoci

powstaczych prowadzi Leszek Kra

jewski za nasuch stacji zagranicz

nych Jarosaw Naleszkiewicz

ps „1269” Kolportaem zajmowaa

si Ewelina Pepowska ps „4” ktrej

pomagali czniczka „Hala” i jej brat

Wieczysaw Piotrowski ps „116”

Kierownikiem zecerni by Rajmund

Cyprysiak ps „2839” Pierwszy po

wstaczy numer „Gosu” ukaza si

23 sierpnia Od numeru 31 (z 11 wrze

nia 1944 r) zmniejszya si objto

pisma do jednej dwuszpaltowej stro

ny w drugiej poowie wrzenia z po

wodu utraty dotychczasowej drukarni

„Walki” obie redakcje poczyy si

i do koca powstania pismo ukazy

wao si pod nazw „Walka War

szawski Gos Narodowy”

„Moda Polska”

Inicjatorem powstania pisma by

Maciski ktry powierzy prowa

dzenie gazetki Januszowi Gorczy

kowskiemu i Tadeuszowi Przeci

szewskiemu absolwentom Kursu

Dziennikarskiego w redakcji „Wal

ki” Pierwszy numer miesicznika

„Moda Polska” ukaza si 4 marca

1942 r jako dodatek do „Warszaw

skiego Dziennika Narodowego” Pi

smo od samego pocztku adresowa

ne byo do modziey narodowej

i czonkw Okrgu Stoecznego

W rnych okresach miao rne

podtytuy od 17 padziernika 1942 r

„Dwutygodnik Modych Narodow

cw” od 31 padziernika 1942 r

„Dwutygodnik Modych” a od wio

sny 1943 r „Organ Modych” Re

daktorem naczelnym (z wyjtkiem

pocztkowych numerw) by Janusz

Gorczykowski w skad redakcji

wchodzili Tadeusz Przeciszewski

i Andrzej Kozanecki jako wsppra

cownikw przyjto take min Wie

sawa Chrzanowskiego ps „Poraj”

„Wyk” „1546” jego brata dzi

sawa Andrzeja Sikorskiego ps „Ja

skier” „1643” Jerzego Dawidow

skiego ps „144” Mariana Kunia

ra ps „143” Lecha Ossowskiego

ps „1471” Jerzego Byszewskiego

ps „29” Wojciecha Grabowskie

go ps „1593” Stanisawa Rzeszow

skiego ps „1764” Leszka Krajew

skiego i Olgierda Koci ps „1687”

ktry wiosn 1944 r obj kierow

nictwo redakcji W „MP” poruszano

zagadnienia ideologiczne i politycz

ne nakad wynosi ok tysica eg

zemplarzy Wybuch powstania zaha

mowa rozwj pisma Prb wzno

wienia wydawania „MP” podjto

w lipcu 1945 r w Krakowie ale ze

wzgldu na dziaania bezpieki uka

zao si tylko kilka numerw

ostatni w czerwcu 1946 r

Konspiracyjne powielarnie i drukarnie

Okrg Stoeczny dysponowa w cza

sie konspiracji przynajmniej cztere

ma powielarniami i dwiema drukar

niami Najbardziej znana powielar

nia miecia si przy ul Paskiej

obsugiwana bya przez pracowni

kw Biura Okrgu W „Maglu” (po

toczna nazwa powielarni) pracowali

min Halina Lesiewska ps „Ewa”

„48” zajmujca si odbiorem ma

tryc i kolportaem Winiewska

ps „978” rozwozia pras do punk

tw kolportau Eugeniusz Jezierski

ps „1338” razem z Tadeuszem Pszy

skim wykadowc nauki o broni

brali udzia w odprawach organiza

cyjnych dostarczali papier i ochra

niali lokal Obowizkiem Pszy

skiego byo take zdawanie meldun

kw z pracy drukarni Stanisawowi

Dobrowolskiemu ps „195” Gw

nym zadaniem drukarni byo powie

lanie „Warszawskiego Gosu Naro

dowego” tam te zostaa wydana

broszura autorstwa Tadeusza „Pru

sa” Maciskiego pt „arys dziejw

Ruchu Narodowego w Polsce” oraz

inne materiay propagandowe

Po dekonspiracji lokalu przy Pa

skiej przez krtki czas powielarnia

funkcjonowaa przy ul Wilanowskiej

oraz Czerniakowskiej

Pierwsza drukarnia Okrgu Sto

ecznego miecia si na Starym Mie

cie przy ul Barokowej druga na o

liborzu przy ul Krasiskiego ra

mienia Okrgu kierowa nimi Henryk

Herczyski ps „124” Lokal dru

karni przy Barokowej znajdowa si

pod warsztatem blacharskim w piw

nicy W tym niewielkim pomieszcze

niu przez ukryt w pododze klap

NIEZALE˚NA

GAZETA POLSKA

Warszawa, 7 wrzeÊnia 2007 r.

N ARODOWCY 1939–1945

przeciskano si do klitki z linotypem

i pask maszyn Warunki panujce

w drukarni (brak wentylacji) powo

doway e dusza praca drukarza ze

wzgldw zdrowotnych nie bya

moliwa Ta wanie drukarnia

szczliwie przetrwaa do powstania

Druga drukarnia dziaalno roz

pocza w poowie 1943 r dziki sta

raniom Herczyskiego ktry jako

przykrywk dla podziemnego punktu

wydawniczego wykorzysta budk

w ktrej sprzedawano artykuy spo

ywcze i sok z saturatora Oprcz

Herczyskiego kierownika drukarni

dostp do lokalu miay nastpujce

osoby ofia Tomasik ps „24”

(NN) ps „246” Hanna Kieszniewska

ps „276” oraz Stefan Kopacz

ps „4386” z zawodu drukarz Pit

osob by sam Maciski „Warsztat”

jak potocznie nazywano drukarni

skada si z trzech czci Byy to

w kolejnoci od najniej usytuowa

nych d piwnica i maska Do obo

wizkw drukarza naleaa praca

„w dole” by on te odpowiedzialny

za bezpieczestwo i prac „dou”

ofia Tomasik odpowiadaa za

sprawne funkcjonowanie sygnalizacji

alarmowej zaoga maski nie moga

opuszcza pomieszczenia bez zgody

drukarza Wszystkie czynnoci wy

konywane na poziomie „dou” mogy

by realizowane wycznie wtedy

gdy klapa prowadzca do piwnicy

bya zamknita Wzgldy bezpie

czestwa wymuszay daleko idc

ostrono przy opuszczaniu po

szczeglnych segmentw drukarni

dlatego otwieranie klapy po uprzed

nim zasygnalizowaniu wyjcia mogo

nastpi tylko od strony „maski” Je

dyn osob z zewntrz ktra na po

lecenie „Prusa” miaa dostp do dru

karni i to tylko na poziomie „maski”

(sklepu) by Andrzej ikowski ps

„164” aopatrywa on punkt w po

trzebne materiay drukarskie czy do

konywa „wrzutu” czyli odbioru pra

sy do punktu kolportau W „warsz

tacie” drukowano prace

w niewielkich nakadach przede

wszystkim instrukcje organizacyjne

i pisma oklne Drukarnia bya czyn

na do powstania a w trakcie walk

w stolicy suya powstacom do bie

cej dziaalnoci wydawniczej

Krajobraz po bitwie

Ocaleni z powstania czonkowie

SN ju w padzierniku 1944 r za

spraw Maciskiego rozpoczli na

nowo prac konspiracyjn W grud

niu 1944 r wznowiono wydawanie

w formie powielaczowej „Warszaw

skiego Gosu Narodowego” W ar

tykule przewodnim Maciski pisa

„Ciko jest zaczyna od pocztku

A ta wanie czynno staa si od

dwch z gr miesicy treci pol

skiego ycia podziemnego w Kraju

A wic chcc z powrotem pod

j nasz sub musimy przede

wszystkim zda sobie spraw ze sta

nu faktycznego Jest to stan drama

tyczny Podziemna Warszawa prze

staa istnie Nie posiada polityki

nie posiada wojska nie dysponuje

propagand nie ma ludzi orodkw

dyspozycji rozkazw rodkw ma

terialnych nie ma wobec tego pracy

i jej wynikw aczynamy od

pocztku Stwierdzenia powysze

wi si ze wznowieniem od po

cztku naszego wydawnictwa

jednego z wielu odcinkw pracy

podziemnej Warszawy Oddaje

my do rk czytelnikw pierwszy po

dwumiesicznej przerwie numer

w ubogiej szacie graficznej Jest

ona wyrazem i symbolem skromno

ci rodkw z jakimi wszystko co

w Warszawie istniao pracowao

i walczyo a co w dramatycznych

walkach powstaczych nie pado

i nie poszo na wyniszczenie do

obozw i fabryk przystpuje dzisiaj

do odbudowy”

„Gos” ukazywa si nieregularnie

cikie warunki nowej konspiracji

nie sprzyjay pracy wydawniczej

Okrg wypuci jeszcze pismo

„Wiadomoci Radiowe” (numer

z 25 stycznia 1945 r) ale na syste

matyczn prac organizacyjn nie

byo ju warunkw

Maciski prbowa jeszcze zorga

nizowa i uruchomi podziemn

drukarni W tym celu pod pozo

rem zaoenia Spdzielni Drukar

skiej i realizacji zlece z Minister

stwa Odbudowy drukowa materiay

propagandowe na potrzeby Stronnic

twa W cigu roku istnienia sp

dzielni (od grudnia 1945 do grudnia

1946 r) wykonano na rzecz SN

blankiety kartoteki organizacyjnej

czonkw Okrgu Stoecznego

mapki Sowiaszczyzny achodniej

z okresu redniowiecza (wklejane do

broszury konspiracyjnej pt „Niem

cy najwikszy wrg Polski i So

wiaszczyzny”) a take okadki

z tytuem legalnego wydawnictwa

pt „mierzch Londynu” suce ja

ko etykieta ochronna przy drukowa

niu broszur z artykuami z londy

skiej prasy emigracyjnej

Aresztowanie w grudniu 1946 r

Maciskiego definitywnie powstrzy

mao dziaalno propagandow

Okrgu Stoecznego SN W PRL

dziaalno narodowcw bya tema

tem zakazanym i politycznie niewa

ciwym Rodzinne zbiory i pamitki

oraz relacje czonkw Stronnictwa

ktrzy przeyli pieko stalinowskich

wizie to ogromny materia do

opracowania tego tematu jednej

z wielu historii z najnowszych dzie

Prasa NS wobec ydw

Wojciech Jerzy Muszyski

IPN Warszawa

Narodowe Siy brojne powstay

we wrzeniu 1942 r z poczenia si

czci Stronnictwa Narodowego

i Obozu NarodowoRadykalnego

politycznego zaplecza nowej organi

zacji wojskowej Przedwojenna dzia

alno SN i ONR a w szczeglno

ci popieranie bojkotu ekonomiczne

go ydowskich sklepw byy

pretekstem dla niektrych history

kw do ekstrapolacji i teorii o anty

semickiej ideologii NS W rzeczy

wistoci po wybuchu wojny mona

dostrzec zmian w nastawieniu naro

dowcw wobec ydw a przede

wszystkim znaczne ograniczenie te

go rodzaju publikacji propagando

wych Jedn z przyczyn tego przeo

mu byy przeladowania ludnoci y

dowskiej i niemal cakowitej jej eks

terminacji

Wiadomoci o zagadzie

Podstaw oskare NS o antyse

mityzm s selektywnie dobrane ar

chiwalne materiay prasowe Nad

uyciem jest twierdzenie jakoby

publikacje podziemia narodowego

reprezentoway postaw antysemic

k Prasa ta potpiaa niemieckie lu

dobjstwo i dystansowaa si od rasi

stowskiej propagandy okupanta Na

rodowcy odcili si od jakiejkolwiek

wsppracy z okupantem w jego an

tysemickiej polityce a pomysy tego

typu odrzucono jeszcze zanim okaza

o si e celem Niemcw jest fizycz

na eksterminacja ludnoci ydow

Dziaalno Narodowych Si brojnych naley do

jednego z najbardziej zakamanych i zmitologizo

wanych fragmentw najnowszej historii Polski

Mimo upadku komunizmu oskarenie o antyse

mityzm stawiane NS jest w dalszym cigu po

wielane przez historykw i publicystw o post

komunistycznej i liberalnej proweniencji Utrzy

muj oni e NS prowadzc antysemick

propagand w podziemnej prasie ponosi wsp

odpowiedzialno za zagad polskich ydw

Stawianie znaku rwnoci midzy zbrodniami

niemieckimi i rzekomo antysemickim stanowi

skiem NS to naduycie wynikajce z niewiedzy

lub zej woli Czas podej do tego tematu racjo

nalnie i przedstawi fakty

NIEZALE˚NA

GAZETA POLSKA

Warszawa, 7 wrzeÊnia 2007 r.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: