IPN-Czerwona Zielona Góra 1945-1981.pdf

T EMAT MIESIÑC A

ZIELONA GÓRA

1945-1981

ielona Gra i wojewdztwo zielonogrskie pozostaway na uboczu wielkich wydarze politycznych PRL Silne na tym

terenie PPR administracja pastwowa i SB sprawiy e stolic regionu nazywano „Czerwon Gr” Nie oznacza

to jednak e mieszkacy zawsze bezwolnie akceptowali taki stan rzeczy Jednym z najwaniejszych protestw

spoeczestwa zielonogrskiego bya obrona Domu Katolickiego w ielonej Grze 3 maja 196 r O tym i innych

przejawach oporu i walki z reimem komunistycznym przypominamy w niniejszym dodatku

Repatrianci z SRR w dokumentach

organw bezpieczestwa PRL

Pawe Kabat

OBUiAD IPN Pozna

Jednym ze skutkw II wojny wiatowej byy ma

sowe migracje Szczeglnie mocno wystpiy

w Polsce ktra w wyniku wojny i inkorporacji

Kresw schodnich przez SRR utracia du

cz przedwojennego terytorium Nowa Polska

miaa by jednolita narodowociowo Dlatego

te do SRR zostali „ewakuowani” Ukraicy

Biaorusini i Litwini Ten narzucony proces doty

czy rwnie Polakw z ziem wschodnich przy

czonych do SRR i z gbi tego pastwa (depor

tacje 19391941) ktrych przesiedlono na

zachd

Pierwsza fala repatriacji przypada

na lata 19441946 Pozostaa w SRR

ludno polska znalaza si w cikim

pooeniu W 1955 r czynnik odgrny

„liberalne” decyzje wadz sowieckich

przebiegajce w okresie tzw odwily

po mierci Stalina doprowadziy do

wznowienia przesiedle ktre trway do

1959 r

W Instrukcji nr 156 z dn 421956 r

dyrektora Departamentu III Brystygie

ra opisano Polakw przybywajcych

z SRR jako byych winiw obozw

i zakadw karnych dziaaczy „delegatu

ry rzdu londyskiego” i AK z lat okupa

cji czonkw nielegalnych organizacji

antyradzieckich oraz jako osoby spord

kuactwa zachodniej Biaorusi i Ukrainy

wystpujcych przeciw SRR Powiato

we Urzdy ds Bezpieczestwa Publicz

nego ktre miay najwicej „pracy”

miay zbiera dane o znaczeniu operacyj

nym w punktach repatriacyjnych zwra

cajc uwag na aktyw „delegatury rzdu

NIEZALE˚NA

GAZETA POLSKA

Warszawa, 4 stycznia 2008 r.

„CZERWONA”

„C ZERWONA G ÓR A”

Informacje uzyskiwano w duej mierze od osobowych

rde informacji czyli sieci agenturalnej Kierowano

si zasad nierozgaszania zainteresowania organw

bezpieczestwa pastwa akcj w celu uniknicia pani

ki rogiemu nastawieniu repatriantw do pracy

w rolnictwie (wynik przykrych dowiadcze „kochozo

wych” w SRR) przeciwdziaano mobilizujc pracow

nikw ojewdzkiego arzdu Rolniczego do werbo

wania ludzi do rolnictwa Informacje uzyskiwano np

od informatora „Czarnego” ktry donosi o pracowni

ku teje instytucji przebywajcym w Przemylu z ta

kim zadaniem „Kempa” informowa e repatrianci

„wyraaj obawy przed zakadaniem kochozw i sp

dzielni produkcyjnych bo znaj to dobrze z terenw

SRR yraali te zdanie e w PGR w SRR zarobili

by wicej ni w Polsce i dlatego wol pracowa

w przemyle” Takie wypowiedzi zwalczano przepro

wadzajc z ich autorami rozmowy i operacyjnie rozpra

cowujc anotowano np wypowied iktora Kaniuka

ktry „negatywnie wypowiada si o gospodarce ko

chozowej w SRR utwierdzajc mieszkacw wsi e

kka rolnicze s zalkiem budowy w przyszoci ko

chozu w Polsce”

„Karta ewidencyjna repatrianta”

powiatu ale y i pracowa razem P

niej najczciej pracowali w tartakach

zakadach przemysowych miejskich

przedsibiorstwach remontowobudow

lanych W powiecie sulechowskim miej

scowi odradzali repatriantom przejmo

wanie indywidualnych gospodarstw rol

nych tumaczc to trudnociami

z podatkami i innymi obowizkami na

kadanymi przez pastwo Raportowano

zaskakujce wypowiedzi „e na terenie

wizku Radzieckiego byo nam lepiej

pod wzgldem materialnym poniewa

co czowiek chcia obojtnie w jakiej

iloci mg sobie kupi czego obecnie

nie mona naby w kraju i s pewne

ograniczenia”

Wojewdzki Urzd ds Bezpiecze

stwa Publicznego w ielonej Grze mia

raporty o nastrojach wrd powracaj

cych Polakw W punkcie repatriacyj

nym w Czerwiesku utworzono nawet

niejawne dwa etaty dla starszego oficera

i oficera operacyjnego Dla zakonspiro

wania ich faktycznej roli ustalono e

podlega oni bd jako pracownicy

punktu kierownikowi punktu repatria

cyjnego (zna on oglnie ich prawdziw

rol) Informacje uzyskiwali dziki ana

lizie kart ewidencyjnych repatriantw

Szczegln uwag zwracali na pkt 15

i 16 dotyczce karalnoci i okolicznoci

opuszczenia Polski Ujawnianiu podej

rzanych o wrog dziaalno suyy

kontakty z repatriantami godnymi zaufa

nia ktrzy pomagali dobrowolnie

Funkcjonariusze pracowali te na zasa

dach rezydenta z sieci agenturaln

przekazan przez Wydzia III KW MO

w ielonej Grze wykorzystujc take

„star i wyprbowan agentur”

Na podstawie analizy kart ewidencyj

nych rozmw i spotka z agentur opra

cowywali notatki o repatriantach podej

rzanych o wrog dziaalno W spra

wach subowych kontaktowali si

z naczelnikiem Wydziau III w miej

scach gwarantujcych konspiracj

londyskiego” „oddziaw wojskowych

AK NS NOW” Nie zabrako te cha

rakterystyk kandydatw do werbunku

najchtniej widziano osoby wpywowe

cieszce si zaufaniem otoczenia gw

nie „prowodyrw i wodzirejw z okresu

okupacji i pobytu w SRR”

Nowi w ielonej Grze

Wikszo repatriantw przyjedaj

cych do wojewdztwa zielonogrskiego

osiedlao si w rejonach przygranicz

nych powiatach Subice Gubin ary

Lubsko oraz w wiebodzinie Nowej So

li Sulechowie i Gorzowie W powiecie

lubskim repatrianci z Irkucka wysie

dlecy z Wileszczyzny nie chcieli

osiedla si w pasie granicznym i praco

wa w rolnictwie (co potwierdzaj mel

dunki i sprawozdania) Niechtnie mel

dowali si na stae miejsce zamieszkania

tumaczc si chci odnalezienia daw

nych znajomych i krewnych Nie chcieli

mieszka w rnych miejscowociach

NIEZALE˚NA

GAZETA POLSKA

Warszawa, 4 stycznia 2008 r.r.

„C ZERWONA G ÓR A”

w wyjtkowych sytuacjach mogli sko

rzysta z „We cze” przy PK MO

Bezpieka bya wiadoma negatywnego

stosunku repatriantw do SRR i PRL

szczeglnie nieprzychylni SRR byli

ci ktrych wywoono w gb SRR

w latach 19391941 i ktrzy uwaali i

tereny wschodnie s niesusznie oddane

SRR Szczeglnej inwigilacji poddano

karanych w SRR za dziaalno anty

pastwow podlegali okresowemu prze

pracowaniu obserwacji operacyjnej

z wykorzystaniem tajnych wsppracow

nikw i kontaktw obywatelskich

W punktach repatriacyjnych wskazywa

no na karanych repatriantw „mczen

nikw politycznych” np o Marii Ku

niewskiej pisano „na PR robi z siebie

bohaterk polityczn podkrelajc e

na terenach SRR walczya sowem

o dobre imi Polski”

rogowie SRR

Pojawiay si takie informacje „Jeli

chodzi o problem repatriantw ze wiz

ku Radzieckiego to s przewanie oso

by ktre przez organy wizku Radziec

kiego byy represjonowane i w zwizku

z tym osoby te s bardzo ostrone i oba

wiaj si podj jakkolwiek wrog dzia

alno mimo e s wrogo ustosunkowa

ne do naszego ustroju a przede wszystkim

do wizku Radzieckiego” W Punkcie

Repatriacyjnym w Czerwiesku poja

wiay si podobne opinie o wszystkich

repatriantach ktrzy „do wizku Ra

dzieckiego ustosunkowani s wrogo na

tomiast do Polski Ludowej zachowuj si

z rezerw stwierdzaj e jeszcze si

dokadnie ze wszystkim nie zapoznali”

Funkcjonariusz ktry rozmawia z by

ym onierzem Andersa mwicym

o „Polsce za ktr przelewa krew

w wyniku czego wywieziono go jak psa

niepotrzebnego na Sybir” oceni e

„w czasie rozmowy z wymienionym bar

dzo atwo zauway mona wybit

n wrogo do PRL i wizku Radziec

kiego”

Komentarze o sowieckich represjach

pojawiay si czsto zanotowano wypo

wiedzi o Katyniu repatrianci mwili e

to robota SRR W jednym ze sprawoz

da zastpca naczelnika Wydzia

u III zwrci uwag na Juliana Jarosza

onierza internowanego w 1939 r i osa

dzonego w Kozielsku ktrego szybko

zwolniono Wypowiada si „e oficero

wie polscy ktrzy przebywali w obozie

w Kozielsku zostali straceni w Katy

niu przez wadze radzieckie gdzie

jak twierdzi ma na to cay szereg

wiadkw”

Represje agentury

Wiadomoci o represjach agentury nie

brakowao „Ebon” podawa e repa

trianci mwili o czonkach „Ligi Akade

mickiej” w obozie w Kaudze „skd

dziennie wywoono po 6 trupw e

w ten sposb traktowano i traktuje si Po

lakw” Informator „Borowski” ustali

e Wadysaw Wojciechowski opowia

da „e w Rosji to nie ma chwili wolnej

aby czowiek mg odpocz a tylko

musi stale pracowa na mrozie deszczu

a gdy do pracy nie pjdzie to zaraz go

pod sd daj e w Rosji ogromne

jest zodziejstwo chuligastwo tak e

w nocy nikogo nie wpuszcza do miesz

kania bo by zaraz skrad a przewanie

kradn onierze przyjedajcy w nocy

samochodami i krzycz otwieraj bo

przecie sama wadza kradnie”

W dokumentach bezpieki wskazywa

no na antagonizmy polskoydowskie

wrd repatriantw Mwiono o antyse

mityzmie zachowania te miay jednak

podoe ekonomiczne Wedug funkcjo

nariuszy antysemityzm powsta wrd

Polakw przebywajcych na Punkcie jak

iwCzerwiesku a „Polacy repatrianci

paali nienawici do osb narodowoci

ydowskiej z tych powodw e s oni

bogaci i mog paci grube sumy

za mieszkania we Wrocawiu Legnicy

Wabrzychu i odzi” Informowano te

e „na PR w Czerwiesku przeby

wa 236 osb wrd ktrych s rwnie

obywatele narodowoci ydowskiej co

do ktrych s przejawy antysemityzmu

ze strony repatriantw Polakw” Pisano

te o antagonizmach wrd ydw

„gdzie to biedni robotnicy obelywie

odnosz si do obywateli narodowoci

ydowskiej ktrzy pracowali w admini

stracji bd na kierowniczych stanowi

skach w SRR i z tej racji s bogatsi”

auwaano negatywne wystpienia wo

bec Sowietw u ydw wyjedajcych

do Izraela ktrzy obelywie wypowia

dali si o przedstawicielach SRR

szczeglnie o Chruszczowie i Furcowej”

W analizie z 1964 r zwracano uwag

na ydw utrzymujcych kontakty

z emigrantami w Izraelu i pastwach za

chodnich oraz osoby odwiedzajce Am

basad Izraela w Warszawie i korespon

dujce z osobami z SRR akoczono

charakterystycznym sformuowaniem

„element ten w wikszoci pozostaje

w zainteresowaniu Wydziau II i III tut

Komendy”

Obrona Domu Katolickiego

Jan Miosz

BEP IPN Pozna

Pocztkiem nowej wojny komunistycznego pa

stwa z Kocioem by przeom lat 5 i 6 gdy

wadze zapocztkoway ponowne usuwanie reli

gii ze szk oraz placwek owiatowych i kultu

ralnych diecezji i staray si nie dopuszcza

do budowy nowych kaplic i kociow

Jednym z miejsc w ktrym doszo

do otwartego konfliktu wiernych z wa

dzami bya ielona Gra Na fali walki

pastwa z Kocioem na ziemiach za

chodnich i pnocnych rozpoczto wpro

wadzanie w ycie tych regulacji praw

nych zapocztkowanych w latach 5

ktre pozostawiyby w rkach pastwa

nieruchomoci uzyskane przez Koci

w latach 19451947 Podstaw dziaa

byo pismo rzdu nr 2 z 23 kwietnia

1959 r w sprawie poniemieckich majt

kw kocielnych na ziemiach zachodnich

wadze lokalne powinny rozpocz po

bieranie czynszw dzierawnych za te

nieruchomoci naliczajc je od 1 stycz

nia 1959 r

Takim obiektem by te Dom Katolic

ki w ielonej Grze przekazany parafii

pw w Jadwigi w grudniu 1945 r

na podstawie decyzji Tymczasowego a

rzdu Pastwowego nadzorujcego mie

nie opuszczone i porzucone w tym mie

nie poniemieckie W dokumencie prze

kazania byo jednak zastrzeenie i

„decyzja niniejsza jest tymczasowa”

Dom ktry suy parafii do dziaalnoci

duszpasterskiej i katechetycznej nawet

w okresie gdy usunito z ielonej Gry

proboszcza parafii ks Kazimierza Mi

chalskiego cay czas by w uytkowaniu

parafii Ksidz Michalski wrci do para

fii przed Boym Narodzeniem w 1956 r

Rozpocz wwczas korzystajc z mo

liwoci jakie dawa Dom Katolicki ak

tywn dziaalno kulturaln udostp

nia sale dla religijnych przedstawie te

atralnych nie zawsze zgaszanych

do akceptacji w Wojewdzkim Urzdzie

Kontroli Prasy Widowisk i Publikacji

Takimi gonymi przedstawieniami po

wodujcymi wystpienie wadz woje

wdzkich do Kurii Biskupiej w Gorzo

wie Wielkopolskim byy „Mka Pa

ska” wystawiana na pocztku czerw

ca 1958 r przez amatorsk grup akto

rw przy zgromadzeniu zakonnym

Towarzystwa Chrystusowego oraz „Roz

droe Mioci” Jerzego awiejskiego

wystawione przez Amatorski esp

przy Towarzystwie Naukowym KUL

z Gorzowa Wielkopolskiego pod koniec

czerwca 1958 r Spowodowao to prze

sanie do Kurii Biskupiej pisma z Prezy

dium Wojewdzkiej Rady Narodowej

z ielonej Gry wzywajce wadze ko

cielne do powstrzymania ks Michal

skiego od takich dziaa lub usunicia

go ze stanowiska i wysania na inn pla

cwk

Oklnik nr 2

Bya to tylko przygrywka do nastp

nych wydarze z pocztkiem 196 r

wadze ielonej Gry realizujc oklnik

nr 2 rozpoczy podporzdkowanie so

bie tej nieruchomoci Wydzia Spraw

Lokalowych zaplanowa kontrol Domu

Katolickiego mylc o przejciu caego

NIEZALE˚NA

GAZETA POLSKA

Warszawa, 4 stycznia 2008 r.r.

III

„C ZERWONA G ÓR A”

3 maja 196 r w rce MO i SB dostay si 144 oso

by min 25 kobiet oraz 3 nieletnich kolejnych

dniach zatrzymano ok 2 osb

licznych procesach uczestnicy walk skazywani byli

na kary od szeciu miesicy do piciu lat wizienia

333 zatrzymanych przed sdami stano 196 osb

do kolegiw skierowano sprawy 48 osb nato

miast 89 osb zwolniono z braku dowodw winy

Ksidz Kazimierz Michalski pozosta w parafii w Ja

dwigi do padziernika 196 r kiedy pod naciskiem

Urzdu do spraw yzna Kuria Biskupia w Gorzowie

powoaa na stanowisko proboszcza tej parafii

ks adysawa Nowickiego ze Szczecina „Dom Kato

licki” sta si po 196 r siedzib Filharmonii i jest

ni do dzi

Plac ielkopolski prawej naronik Domu Katolickiego Ucieczka przed gazami zawicymi

nia lokali do 27 maja oraz zdecydowa

o dokonaniu eksmisji w dniu 28 maja

gdyby parafia nie zastosowaa si do we

zwania

Rwnolegle Wojewdzki Urzd do

spraw Wyzna przekaza centrali w War

szawie spraw proszc o interwencj

w gorzowskiej Kurii z nadziej e spo

woduje to usunicie ks Michalskiego

z ielonej Gry

Ostatni akt

Ostatni akt dramatu rozpocz si

w niedziel 22 maja 196 r W trakcie

naboestw ks Michalski wzywa

do podpisywania petycji do Rady Pa

stwa w obronie Domu Katolickiego Pe

tycja podpisana przez 12 parafian

wraz z listem bp Wilhelma Pluty zosta

a wysana 27 maja do przewodniczce

go Rady Pastwa Aleksandra awadz

kiego

Dziaania te nie wstrzymay eksmisji

Jednak urzdnicy Wydziau Lokalowego

Prezydium MRN zawahali si w ostat

nim momencie i ju rano 28 maja prze

sunli eksmisj na 3 maja (poniedzia

ek) na godz 1 Prawdopodobnie spo

wodowane byo to tym e miejscowe siy

MO i SB nie byy przygotowane do pod

jcia dziaa osonowych eksmisji Do

kumenty zatwierdzajce plany dziaa

operacyjnych zostay wydane dopiero

obiektu Doprowadzio to do konfliktu

z ks Michalskim podwaajcym zasad

no kontroli w obiekcie nalecym

od 14 lat do jego parafii W zwizku

z tym Prezydium Miejskiej Rady Naro

dowej starao si w lutym 196 r wezwa

do siebie duchownego na rozmow

w sprawie rzekomo bezprawnie zajmo

wanego budynku Domu Katolickiego

Gdy nie przynioso to efektu a ksidz

unika wizyty w Wydziale Spraw Loka

lowych na polecenie Urzdu do spraw

Wyzna podjto kolejne kroki przeciwko

parafii Korzystajc z zapisu o tymczaso

woci uytkowania w decyzji z 3 grud

nia 1945 r Wydzia Spraw Lokalowych

wyda 15 kwietnia 196 r nakaz opusz

czenia czci pomieszcze w budynku

Domu Katolickiego miay zosta prze

jte przez miasto na cele biurowe W pi

mie z t decyzj wymieniono je na par

terze lokal o pow 36 mkw oraz sala wi

dowiskowa (244 mkw) na I pitrze

trudno mwi o pomieszczeniu biuro

wym Na opuszczenie pomieszcze para

fia otrzymaa 14 dni i moliwo odwo

ywania si do wadz wojewdzkich

Ksidz Michalski powiadomi o tym

przeoonych oraz wiernych w czasie na

boestw i wyrazi nadziej e parafia

nie pomog w obronie Domu Katolickie

go w ktrym ich dzieci ucz si religii

Po zoeniu odwoania przez ksidza

wadze wojewdzkie rozpoczy biuro

kratyczne korowody przekazujc spraw

ponownie do rozpatrzenia wadzom

miejskim Jednoczenie Prezydium WRN

zwrcio si w poowie kwietnia do Ku

rii Biskupiej w Gorzowie z wezwaniem

o usunicie ks Michalskiego jedynym

zarzutem byo przekazanie informacji

o dziaaniach wadz wobec parafii

do wiadomoci wiernych i wezwanie ich

do obrony Domu Katolickiego Konflikt

w ielonej Grze wkroczy na kolejny

poziom by ju nie tylko konfliktem

o budynek lecz take o bronicego go

ksidza

Kuria Gorzowska odrzucia danie

wadz usunicia ks Michalskiego pod

krelajc jego zasugi dla polskoci

na ziemiach zachodnich a sam zaintere

sowany w walce z urzdnikami wykazy

wa braki prawne i proceduralne w ich

postpowaniu

Miejscowe wadze z pocztkiem ma

ja 196 r postanowiy ostatecznie roz

wiza cignc si spraw Domu Kato

lickiego i krnbrnego proboszcza

Miejska Komisja Lokalowa 3 maja

zdecydowaa o podtrzymaniu nakazu

opuszczenia czci pomieszcze w bu

dynku Domu Katolickiego przez parafi

w Jadwigi a Wydzia Lokalowy Prezy

dium MRN wezwa parafi do opuszcze

idok na ul Kasprowicza Budynek KM MO po 3 maja 196 r

NIEZALE˚NA

GAZETA POLSKA

Warszawa, 4 stycznia 2008 r.

„C ZERWONA G ÓR A”

28 maja z wyznaczeniem zada forma

cjom MO SB i OMO SB przewidywa

a w swoich planach dziaania zabezpie

czajce przez dwa dni 3 i 31 maja

w godz 7321 plany MO przewi

dyway dziaania MO i OMO tylko

w dniu eksmisji w godz 812

Ksidz Michalski rwnie skorzysta

z okazji sprezentowanej mu przez urzd

nikw W niedziel 29 maja poinformo

wa parafian o zmianie terminu eksmisji

Rankiem (ok godz 7) odbyy si nara

dy funkcjonariuszy SB i MO na temat

dziaa ok godz 9 w okolicach Domu

Katolickiego znalazy si siy OMO

ich dowdca namawia znajdujce si

wewntrz kobiety do opuszczenia budyn

ku zacz gromadzi si tum mieszka

cw miasta i przyjezdnych

O wyznaczonej porze urzdnicy we

szli do Domu Katolickiego W koryta

rzach i na schodach modliy si kobiety

Po przybyciu komendanta miejskiego

MO kpt Jakubowskiego i jego perswa

zjach kobiety i dzieci (ktre uczestni

czyy w lekcji religii) wyszy z budyn

ku Kobiety nie day si zastraszy ani

usun z miejsca przed budynkiem Do

mu Katolickiego i gono si modliy

W budynku komisja prowadzia dziaa

nia eksmisyjne spisujc wyposaenie

i gromadzc wasno parafii w jednym

miejscu by j wywie Gromadzcy

si na zewntrz tum ledzi dziaania

MO wobec protestujcych kobiet i za

cz napiera na usiujcych zamkn

okoliczne ulice milicjantw Miejscowe

siy MO i OMO okazay si za sabe

Tum zepchn je w stron Komendy

Miejskiej MO i prbowa dosta si

do wntrza wybijajc szyby MO nie

uyo broni palnej ale w uyciu byy

paki i granaty z gazami zawicymi

Sytuacja zaczynaa wymyka si spod

niszczony samochd milicyjny

kontroli Po wysaniu meldunku do Ko

mendy Gwnej MO w Warszawie pod

jto tam decyzj o skierowaniu dodatko

wych si OMO w sile batalionu z KW

MO w Poznaniu Oddziay wyruszyy

z Poznania (ok 12 km) o godz 13

Sytuacja w ielonej Grze stawaa si

dramatyczna Po godz 14 tum protestu

jcych zasilony wychodzcymi z zaka

dw pracy robotnikami i uczniami

z dworca autobusw wzrs do prawie

5 tys O godz 15 protestujcy podpalili

dwa samochody ciarowe MO a po

opanowaniu samochoduwiniarki je

dono ni po miecie wzywajc do gro

madzenia si w okolicy Domu Katolic

kiego jak zaznaczono w sprawozdaniach

SB „dla obrony Boga i wiary katolic

kiej”

Odsiecz z Poznania

Sytuacja zmienia si ok godz 163

gdy do ielonej Gry dotaro OMO

z Poznania szybko wykorzystane do roz

proszenia tumu Wieczorem gdy w ko

ciele Mariackim zakoczyo si nabo

estwo majowe i wierni wyszli na ulice

ponownie zaczy gromadzi si tumy

wznoszce okrzyki o oddanie Domu Ka

tolickiego Protestujcy w momencie ata

ku OMO wracali do kocioa MO pr

bowaa ich stamtd wygoni wrzucajc

przez okna granaty z gazem zawicym

Trwao to do wprowadzenia na ulice dru

giej czci si OMO z Poznania Ww

czas MO rozbia wszystkie grupy prote

stujcych O godz 21 sytuacja w ielo

nej Grze zostaa opanowana

ielonogrska SB wobec

„elementw antysocjalistycznych” w rolnictwie

Elbieta Wojcieszyk

OBUiAD Pozna

latach 1981981 problem gruntw rol

nych by jednym z najwaniejszych spornych

kwestii na wsi Skadano wnioski w sprawie

kupna lub zwrotu ziemi chopskiej bezpraw

nie lub z rac krzywd odebranej w minio

nych latach ielonogrscy rolnicy domagali

si wyjanienia przyczyn wielomilionowych

strat w kkach rolniczych oraz zego podzia

u rodkw na pokrycie strat z lat poprzed

nich

Dopiero w maju 1981 r w wyniku

dugotrwaych strajkw i dziki po

rednictwu duchowiestwa komunici

pozwolili na rejestracj niezalenych

zwizkw chopskich e sprawozda

i planw pracy SB w tym czasie wyni

ka e aparat bezpieczestwa przepro

wadzi zmiany strukturalne w wydzia

ach i skoncentrowa prac tam gdzie

byo najwiksze zagroenie „wrog

i przestpcz dziaalnoci” w tym

take na kwestiach wsi „abezpiecza

no operacyjnie wie” przed samorzd

noci wiejsk i „odradzaniem dziaal

noci prawicowej w ruchu ludowym”

W ocenach „sytuacji operacyjnopoli

tycznej” KW MO SB w ielonej Grze

wskazywano tendencje do opanowania

przez „Solidarno” uspoecznionych

i pastwowych gospodarstw rolnych

oraz denie do przejmowania przez

rolnikw indywidualnych ziemi tych

gospodarstw Obawiano si e przej

mowanie przez rolnikw znacznych

areaw ziemi z gospodarstw uspoecz

nionych prowadzi do „zjawiska kapita

lizacji wsi”

Konflikt w wiebodzinie

Konfliktowa sytuacja zaostrzaa si

w sierpniu 1981 r w okolicach wiebo

dzina Wadze wojewdztwa lekcewac

rolnikw przez siedem miesicy nie

udzielay odpowiedzi i nie zaatwiy

wnioskw rolnikw o zwrot ziemi bez

prawnie lub z rac krzywd odebranej

rolnikom NS RI „S” w gminie wie

bodzin zorganizowaa akcj protestacyj

n w Glisku k wiebodzina Do jej or

ganizatorw naleeli min przewodni

czcy Komitetu Akcji Protestacyjnej

Rolnikw Indywidualnych Kazimierz

Hukiewicz a take Leonard Tyc i Kon

stanty Sudera z Rusinowa W konflikcie

midzy rolnikami a Kombinatem PGR

arzd Regionu rodkowego Nadodrza

NS „S” popar stanowisko Komitetu

NIEZALE˚NA

GAZETA POLSKA

Warszawa, 4 stycznia 2008 r.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: