Prawo.docx

Prawo – jest to zespół norm postępowania, które zostały określone przez kompetentny organ państwowy (ustawodawca) i zabezpieczone przymusem państwowym (sankcja).Antyczne prawo jako podwalina do prawa dziś.

Świadomość prawna – ocena obowiązującego prawa przez społeczeństwo i postulat jej zmiany w najbardziej pożądanym przez społeczeństwo kierunku.

Praworządność – stan prawny, w którym wszystkie dziedziny stosunków społecznych są uregulowane przepisami prawa i przepisy te są przez organy państwowe ściśle przestrzegane.

Norma prawna – to wynikająca z przepisu prawa reguła postępowania wydana lub usankcjonowana przez państwo i zagwarantowana przymusem państwowym. Każda norma ma charakter ogólny, nie jest zindywidualizowana.Każda norma ma charakter dwustronny. Z każdej normy dla jednej osoby wynika określone prawo, a dla drugiej określony obowiązek. Części normy:-hipoteza – określa w jakiej sytuacji dana norma ma być zastosowana, -dyspozycja – wskazuje obowiązujący sposób zachowania, czyli co należy robić, a co jest zabronione, -sankcja – to ujemne skutki związane z niezastosowaniem się do dyspozycji. Normy bezwzględnie obowiązujące (imperatywne) – zawierają one niepodważalny nakaz państwa, od wypełnienia którego nie można się uchylić (prawo karne, administracyjne, finansowe, konstytucyjne). Normy względnie obowiązujące (dyspozytywne) – zawiera je prawo cywilne. RZYKŁAD:

Strony umowy zobowiązują się w toku jej wykonywania, że będą postępowały zgodnie z normą dyspozytywną w sprawach, w których to norma dotyczy, natomiast nie zostały one uregulowane inaczej.

Przepis prawny – jest to jednostka redakcyjna tekstu prawnego (artykuł, punkt, ustęp, paragraf).

Stosunek prawny – stosunek społeczny uregulowany przez prawo. Składa się nań 5 elementów:- p. podmiotowe,- obowiązek odpowiadający prawu podmiotowemu, - podmiot prawa, - podmiot obowiązku - podmiot stosunku prawnego.

Prawo podmiotowe to przyznana i zabezpieczona przez normy prawa cywilnego oraz wynikające ze stosunku prawnego możliwość zachowania się w określony sposób. Prawo podmiotowe wynika z przepisów prawnych. Zdarzenie prawne – to wszystko, co powoduje nałożenie na podmiot określonych praw i obowiązków, to wszystko, co wywołuje określony skutek prawny.

Stosowanie prawa – zajmują się organy państwowe (są to organy sprawiedliwości i administracji). Obywatele mają prawo przestrzegać.  Stosowanie odbywa się w ramach jednej z dwóch form: ustalenie istnienia lub braku między stronami stosunku prawnego i sprecyzowanie jego treści.  Sąd lub organ administracji najczęściej na żądanie jednej ze stron autorytatywnie stwierdza, ze między stronami istnieje lub nie istnieje określony stosunek prawny i że w związku z tym strony mają względem siebie prawa i obowiązki.  Jest to stworzenie (zniesienie, zmiana) między stronami określonego stosunku prawnego. Polega na tym, że wskutek wydania przez organ państwowy aktu prawnego nienormatywnego (np. akt administracyjny lub orzeczenie sądowe) między stronami powstaje nowy stosunek prawny, bądź poprzednio istniejący ulega likwidacji, bądź zmianie.

Proces stosowania prawa składa się z kilku etapów: - ustalenie stanu faktycznego, - wyszukanie normy prawnej, która odnosi się do danego stanu (kwalifikacja prawa),- wnioskowanie,- wydanie decyzji.

Wykładnia prawa – interpretacja prawa, zespół czynności zmierzających do ustalenia właściwej treści norm prawnych zawartych w przepisach.

Rodzaje wykładni prawa ze względu na podmiot: - wykładnia autentyczna – ten sam organ, który wydał interpretuje akt. - legalna – dokonywana przez organ państwowy, któremu to specjalnie powierzono (nie ma w Polsce). - doktrynalna – wynika z literatury prawniczej, monografii, nie ma charakteru wiążącego,- praktyczna – dokonywana przez organ państwowy, w toku stosowania prawa, przy rozwiązywaniu konkretnych spraw. - słowna – struktura językowa, ustalenie znaczenia słów, - celościowa – polega na ustaleniu znaczenia norm, prawnych poprzez określenie celu, dla jakiego norma została wydana.- systematyczna – określenie znaczenia norm poprzez określenie miejsca, jakie norma znajduje w ramach określonego aktu prawnego lub całego ustawodawstwa. - historyczna – ­polega na ustaleniu znaczenia norm prawnych za pomocą materiałów  historycznych.- rozszerzająca -  norma prawna ma być stosowana i rozumiana w szerszym znaczeniu, niż by to wynikało z wykładni, - ścieśniająca – odwrotna do rozszerzającej,- stwierdzająca - normę prawną rozumiemy dokładnie tak, jak wykładnia słowna.

Zawarcie umowy – rozróżnia się 4 sposoby zawarcia umowy:- poprzez złożenie oferty,- poprzez aukcję,- poprzez przetarg,- poprzez negocjacje.

Oświadczenie woli zawarcia umowy, które zostało złożone drugiej stronie jeżeli zawiera istotne elementy, traktuje się jak ofertę (istotnym elementem jest to, co chcę dać).

Darowizna jest umową.

Strona składająca ofertę to oferent, a druga stron to oblat.

Związanie ofertą – zgodnie z terminem określonym przez oferenta, a jeżeli nie określi terminu, w ciągu którego będzie oczekiwał na odpowiedź, wówczas oferta złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość przestaje wiązać, gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie.

Natomiast oferta złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności prawnych otrzymać odpowiedź bez nieuzasadnionego opóźnienia.

Art. 66. Oferta złożona w postaci elektronicznej wiąże składającego, jeżeli druga strona niezwłocznie potwierdzi jej otrzymanie. Przedsiębiorca składający ofertę w tej postaci jest zobowiązany przed zawarciem umowy poinformować drugą stronę w sposób jednoznaczny i zrozumiały o: czynnościach technicznych składających się na procedurę zawarcia umowy w skutkach prawnych potwierdzenia przez drugą stronę otrzymania oferty, w zasadach i sposobach utrwalania i zabezpieczania i udostępniania przez przedsiębiorcę drugiej stronie treści zawieranej umowy, w metodach i środkach technicznych służących wykrywaniu i korygowaniu błędów  we wprowadzanych danych, który jest zobowiązany udostępnić drugiej stronie.

w językach, w jakich powinna być zawarta umowa,kodeksach etycznych, które stosuje się oraz ich dostępności w formie elektronicznej. Powyższe przepisy nie mają zastosowania do zawierania umów za pomocą poczty elektronicznej albo podobnych środków indywidualnego porozumiewania się na odległość. Nie stosuje się ich także, gdy przedsiębiorcy tak postanowili po obu stronach.

Oferty nie można odwołać, gdy wynika to z jej treści lub wynika z jej przyjęcia. Natomiast, gdy oświadczenie o przyjęciu oferty przyszło z opóźnieniem, ale z treści wynika, że zostało wysłane we właściwym czasie, to umowa dochodzi do skutku. Nie dotyczy to sytuacji, gdy oferent niezwłocznie powiadomi oblata o tym, że wskutek opóźnienia uznaje umowę za niezawartą.

Chwila i miejsce zawarcie umowy:W razie wątpliwości umowę uważa się za zawartą w chwili, gdy składający ofertę otrzyma oświadczenie o jej przyjęciu; gdy nie ma potrzeby złożenia oświadczenia o przyjęciu – z chwilą przystąpienia do wykonania umowy. W razie wątpliwości umowę uważa się za zawartą w miejscu otrzymania oświadczenia o jej przyjęciu, a jeżeli dojście do składającego ofertę oświadczenie o jej przyjęciu nie jest wymagane albo oferta jest składana w formie elektronicznej, wówczas uważa się ją za zawartą w miejscu zamieszkania albo w siedzibie składającego ofertę.  Umowa może być zawarta w drodze aukcji lub przetargu. Przeprowadzenie aukcji i przetargu wymaga ogłoszenia (podaje się czas, miejsce, przedmiot i warunki). Ponadto może być nałożony obowiązek płacenia radium (zabezpieczenie uczestnictwa).Oferta złożona w toku aukcji przestaje wiązać, gdy inny uczestnik aukcji (licytant) złożył ofertę korzystniejsza. W tym przypadku zawarcie umowy następuje z chwilą dokonania przebicia.Oferta złożona w toku przetargu przestaje wiązać, gdy została złożona inna oferta lub przetarg został zamknięty bez wybrania którejkolwiek.Ogłoszenia, reklamy, cenniki i inne informacje skierowane do ogółu lub do poszczególnych osób poczytuje się w razie wątpliwości nie za ofertę lecz za zaproszenie do zawarcia umowy.

W przypadku, gdy strona prowadzi negocjacje w celu zawarcia umowy zostaje ona zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich postanowień, które były elementem negocjacji.

Czynność prawna może być dokonana osobiście oraz przez przedstawiciela (o ile ustawa nie stanowi inaczej).

Tytuł do działania w czyimś imieniu (umocowanie) może opierać się na ustawie (jest to przedstawicielstwo ustawowe) bądź oświadczenie reprezentowanego(pełnomocnictwo).

Pełnomocnictwo – jest to jednostronna czynność prawna; może być udzielana osobom o ograniczonej zdolności do czynności prawnych. Przez pełnomocnictwo nie można sporządzić testamentu.

Jeżeli z pełnomocnictwa nie wynika inaczej, to pełnomocnik może udzielać kolejnego pełnomocnictwa.Rodzaje pełnomocnictwa:- ogólne – do dokonania wszelkich czynności prawnych wymaga dla swej ważności formy pisemnej pod rygorem nieważności.- rodzajowe – (np. do odbierania listów z  poczty, do wykupywania nieruchomości),- szczególne – to upoważnienie do, np. do sprzedaży nieruchomości przy ul. Wojska Polskiego 28

Jeżeli dana czynność wymaga zachowanie określonej formy, wówczas pełnomocnictwo powinno być udzielone w tej samej formie.Zakończenie pełnomocnictwa:- upływ czasu, na jaki zostało udzielone,- na skutek śmierci jednej ze stron,- na skutek odwołania pełnomocnictwo może być w każdej chwili odwołane).po wygaśnięciu umocowania, pełnomocnik wydaje wszystkie dokumenty z nim związane.

Źródła prawa polskiego:
- konstytucja RP z 2 kwietnia 1999 r., - skodyfikowane akty prawne, - ustawa, kodeks cywilny, - ustawy szczególne (np. ustawa o lasach), - rozporządzenia, - akty prawa miejscowego, - statuty, regulaminy organizacji, np. rolniczych.

Aktem wykonawczym do ustawy jest rozporządzenie: - więź kompetencyjna – wydawane wyłącznie wtedy, gdy ustawa do tego upoważnia „”na p[odstawie ustawy”, -więź funkcjonalna – związana z treścią ustawy, służy do jej wykonania.

Akt wykonawczy może regulować: - wyłącznie sprawy przekazane mu do unormowania, - nie może wykraczać poza ich zakres, - musi być zgodny co do treści z ustawą i konstytucją, - nie może zmieniać i modyfikować treści norm zawartych w ustawie.

Rodzaje aktów normatywnych: - akty powszechnie obowiązujące – ich normy mogą być adr5esowane do każdego podmiotu i do obywateli, ich organizacji, osób prawnych oraz wszystkich innych podmiotów i mogą kształtować ich sytuacje prawną,
Konstytucja, ustawy, rozporządzenia z mocą ustawy, rozporządzenia, akty prawa miejscowego, układy zbiorowe pracy i inne porozumienia jako tzw. umowne źródła prawa
- akty o charakterze wewnętrznym – to akty, które nie są skierowane do obywateli, ich organizacji, czy osób prawnych. Ich adresatami są wyłącznie jednostki organizacyjne podporządkowane podmiotowi wydającemu dany akt.

Uchwały i rozporządzenia – prawo do ich wydawania przysługuje Radzie Ministrów, Prezesowi Rady Ministrów, ministrom oraz innym podmiotom, które uzyskały uprawnienie ustawowe.

Dziedziczenie – jest to nabycie ogółu praw stanowiących spadek. Następuje ono poprzez jedno zdarzenie, na które składa się istnienie spadkodawcy, spadkobiercy, istnienie między nimi określonej więzi spadkowej.

Spadek – jest to ogół praw i obowiązków zmarłego o charakterze majątkowym, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedyną lub kilka osób. Jednakże do spadku nie należą prawa i obowiązki ściśle związane z osobą spadkodawcy oraz prawa, które przechodzą na oznaczone osoby bez względu na to, czy są spadkobiercami. Spadkodawcą może być każda osoba fizyczna. Spadkodawcą może być: - osoba fizyczna, która w chwili otwarcia spadku żyje (wyjątkiem jest dziecko poczęte nie narodzone), które może być spadkobiercą pod warunkiem, że urodzi się żywe. Spadkobierca może być uznany przez sąd za niegodnego, z żądaniem takim może wystąpić każdy, kto ma w tym interes w ciągu roku od dnia, w którym dowiedział się o przyczynie niegodności, nie później jednak niż po upływie 3 lat od otwarcia spadku. Przyczyny: dopuścił się ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy. Podstępem lub groźbą nakłonił spadkodawcę do sporządzenia lub odwołania testamentu, albo w taki sam sposób przeszkodził mu w dokonaniu jednej z tych czynności. Umyślnie ukrył lub zniszczył testament spadkodawcy, podrobił lub przerobił jego treść, świadomie skorzystał z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego.

Spadkobierca niegodny zostaje wyłączony z dziedziczenia tak, jakby nie dożył chwili otwarcia spadku. Spadkobiercą może być również osoba prawna, która w chwili otwarcia spadku istnieje.
Spadkobiercą może być również fundacja ustanowiona w testamencie przez spadkodawcę, jeżeli zostanie wpisana do rejestru w ciągu dwóch lat od ogłoszenia testamentu.

Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, a spadkobierca nabywa spadek z chwilą jego otwarcia. Istnieją dwa tytuły powołania do dziedziczenia:  - ustawa, - testament.

Dziedziczenie testamentowe może dotyczyć całości lub części spadku, natomiast dziedziczenie ustawowe ma miejsce wówczas, gdy spadkodawca nie pozostawił testamentu.

Dziedziczenie ustawowe: - w pierwszej kolejności dziedziczą dzieci spadkodawcy i małżonek w częściach równych, przy czym małżonek nie mniej niż ¼ spadku. - w przypadku braku dzieci spadek dziedziczy małżonek i rodzice. Udział każdego z rodziców wynosi ¼ spadku. Jeżeli ojcostwo rodzica nie zostało ustalone, matka dziedziczy połowę. - gdy nie ma małżonka, to wówczas cały spadek dziedziczą rodzice. Jeżeli któreś z rodzeństwa nie dożyło otwarcia spadku, to jego udział dziedziczą dzieci. - gdy nie ma wstępnych spadkodawcy, rodziców, rodzeństwa, to cały spadek przypada małżonkowi. Jego udział wynosi ½ spadku. Gdy nie ma dzieci, małżonka, rodziców, rodzeństwa i dzieci rodzeństwa, to spadek przypada dziadkom. Dziadkowie dziedziczą w częściach równych.
Jeśli któryś z dziadków nie dożył otwarcia spadku, jego udział przypada jego dzieciom.
Gdy nie ma małżonka spadkodawcy i krewnych, to spadek przypada w częściach równych tym dzieciom małżonka spadkodawcy, których żadne z rodziców nie dożyło chwili otwarcia spadku.
W braku wszystkich powołanych do dziedziczenia spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. A jeżeli nie można go określić lub było poza granicami RP, spadek przypada skarbowi państwa.

Dziadkowie spadkodawcy, którzy pozostają w niedostatku i nie mogą otrzymać należnych im środków utrzymania od osób, na których ciąży względem nich ustalony stosunek alimentacyjny.. o wydanie środków utrzymania w stosunku do swoich potrzeb i wartości udziału spadkowego.
Spadkobierca może uczynić za dość temu roszczeniu w ten sposób, że zapłaci dziadkom ¼  wartości swojego spadku.

Dziedziczenie testamentowe:

Rozporządzić majątkiem na wypadek śmierci można jedynie poprzez testament (jeden testament – jedna osoba). Testament może sporządzić tylko osoba posiadająca pełna zdolność prawną i nie może go sporządzić przez przedstawiciela.
Testament jest nieważny, gdy został sporządzony: - w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli, - pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu danej treści, - pod wpływem groźby.

Istnieją dwie formy testamentu: zwykła, - szczególna

Forma zwykła – holograficzna – piszemy testament własnoręcznie
Forma notarialna
Forma alograficzna (ustna) – spadkodawca swą ostatnią wolę składa ustnie w obecności 2 świadków (wobec wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu lub gminy, kierownika urzędu stanu cywilnego). Testament sporządzony jest w formie protokołu, odczytywany w obecności tych osób, podpisany przez te osoby. Jeżeli spadkodawca nie może się podpisać, to należy uwzględnić to w testamencie. Testamentu nie mogą sporządzić osoby chore i nieme.
Świadkiem przy sporządzaniu testamentu nie może być osoba, dla której została w testamencie przewidziana jakakolwiek korzyść, również nie może być świadkiem osoba jej bliska.  Świadkiem przy sporządzaniu testamentu nie może być: - ten, kto nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, - niewidomy, głuchy lub niemy, - kto nie umie pisać i czytać, - kto nie włada językiem w jakim testament jest sporządzony, - osoba skazana prawomocnym wyrokiem sądu za fałszywe zeznania.

Testamenty szczególne – sporządza się je w czasie, gdy istnieje obawa rychłej śmierci i nie ma możliwości sporządzenia testamentu zwykłego. Testament szczególny traci moc z upływem 6 miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego.

Rodzaje:

Testament ustny – w obecności co najmniej 3 świadków. Treść tego testamentu może być stwierdzona w ten sposób, że jeden ze świadków albo osoba trzecia pisze oświadczenie spadkodawcy przed upływem roku od jego złożenia z podaniem miejsca i daty oświadczenia oraz miejsca i daty sporządzenia pisma. Pismo to podpisują spadkodawca i dwaj świadkowie, albo wszyscy świadkowie. Treść tego testamentu może być również stwierdzona w ten sposób, że w ciągu 6 miesięcy złożą zgodne zeznania przed sądem.

Testament wojskowy – sporządzają go osoby, które przebywają w niewoli, są na wojnie lub osoby nie będące żołnierzami ale pracujące dla wojska.

Treść testamentu: - powołanie spadkobiercy lub spadkobierców do całości lub ich części, - w testamencie można dokonać zapisu (spadkodawca może zobowiązać spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełniania określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby), - polecenie (spadkodawca w testamencie może włożyć na spadkobiercę lub zapisobiercę obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem). - w testamencie można powołać jego wykonawcę, może to być osoba posiadająca pełna zdolność do czynności prawnych. Osoba ta zarządza majątkiem spadkobiercy, spłaca długi spadkowe, wykonuje zapisy i polecenia i wydaje spadkobiercom majątek spadkowy zgodnie z wolą spadkodawcy i ustawą.

Zachowek – jest to część spadku, która przysługuje tym osobom na wypadek gdyby spadkodawca pominął ich w testamencie.
Jeżeli uprawniony do zachowku jest małoletni, to przysługuje mu 2/3 udziału spadkowego, który by mu przypadł z ustawy. W pozostałych przypadkach ½ wartości tego udziału.

Przyczyny wydziedziczenia: - wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, - dopuszczenie się względem spadkodawcy jednych z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu albo rażącej obrazy czci, - uporczywie niedopełniania względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Spadek można przyjąć, bądź odrzucić.

Ten, kto spadek odrzucił traktowany jest tak, jakby nie dożył chwili otwarcia testamentu.

Nie można spadku częściowo przyjąć albo częściowo odrzucić, ale można przyjąć na mocy ustawy, a odrzucić na mocy testamentu.

Przyjęci spadku może być dokonane bez ograniczenia odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza).

Spadkobierca składa oświadczenie w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swojego powołania. Termin ten nie dotyczy osób nie mających pełnych zdolności do czynności prawnych oraz osób, co do których istnieje podstawa do ich ubezwłasnowolnienia oraz osób prawnych. W ich przypadku nie złożenie oświadczenia jest jednoznaczne z przyjęciem spadku z ograniczeniem odpowiedzialności. W pozostałych przypadkach przyjęcie następuje wraz z pełna odpowiedzialnością. Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku nie może być odwołane, a składa się je przed sądem czy notariuszem na piśmie z podpisem urzędowym lub ustnie.

Odpowiedzialność za długi spadkowe: - do chwili przyjęcie spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku, - od chwili przyjęcia spadku ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe z całego swojego majątku. Do chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe. Jeżeli jeden ze spadkobierców pełni odpowiedzialność, to może żądać zwrotów kosztów od pozostałych spadkobierców. - od chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność za  długi spadkowe w stosunku do wielkości spadku.

PYTNIA

Które kryterium wyodrębnione fizyczne, czy prawne jest ważniejsze? Prawne.

Czy można być właścicielem tylko fizycznej części nieruchomości? Nie.

Kiedy kilka działek ewidencyjnie może być wpisanych do jednej księgi wieczystej?
kiedy mogą stanowić jedna całość,

jeden właściciel.

Czy nieruchomość musi być jednolita? Nie musi.

Czy grunt leśny jest gruntem rolnym?

Czy grunt pod stawem jest gruntem rolnym? Tak jeżeli grunt jest gruntem rolnym.

Na gruncie założono fermę strusi. Czy jest to grunt rolny? Część składowa gopsod. rolnego.

Systematyką prawa nazywamy całokształt obowiązujących w Państwie przepisów z ich podziałem na gałęzie oraz zespół tzw. idei przewodnich na których opiera się ustrój państwa. Prawo publiczne –  np. prawo finansowe, karne, dotyczy wszystkich reakcji zachodzących pomiędzy organem państwowym, a jednostką. Prawo prywatne – dotyczy wszystkich relacji zachodzących pomiędzy równorzędnymi podmiotami prawa – normy prawa cywilnego.  Prawo materialne – składają się normy prawne, które ustalają prawa i obowiązki, regulują zachowania ludzi i instytucji. Prawo formalne – to normy, które odnoszą się do organizacji aparatu, który dba o przestrzeganie prawa materialnego.

Prawo międzynarodowe – (dla odróżnienia od prawa prywatnego międzynarodowego zwane też prawem międzynarodowym publicznym) – jedna z gałęzi prawa, obejmująca zespół norm prawnych regulujących stosunki między państwami, organizacjami międzynarodowymi, a także innymi podmiotami prawa międzynarodowego. Prawo wewnętrzne –  Podział prawa na gałęzie: - prawo konstytucyjne – ­zespół norm regulujących podstawowe urządzenia ustroju państwa - prawo administracyjne – zespół norm regulujących strukturę organów administracyjnych oraz stosunki prawne powstające w toku wykonawczo – zarządzających działalności tych organów. - prawo finansowe – zespół norm regulujących gromadzenie środków pieniężnych przez państwo, ich rozdział, wydatkowanie oraz regulujących tryb działania tych instytucji i organów finansowych.- prawo cywilne – zespół norm regulujących stosunki majątkowe i niektóre stosunki osobiste pomiędzy równorzędnymi podmiotami prawa.- prawo rodzinne – zespół norm regulujących osobiste i majątkowe stosunki między małżonkami, krewnymi oraz stosunki wynikające z przysposobienia (adopcja), opieki, kurateli.- prawo pracy – zespół norm regulujących stosunki pomiędzy pracodawcą, a pracownikiem na tle świadczonej pracy.- prawo karne – zespół norm mówiących jakie czyny są przestępstwami, ustalają kary za te przestępstwa oraz określają ogólne zasady odpowiedzialności karnej.- prawo procesowe – postępowanie cywilne, zespół norm regulujących tryb rozpatrywania spraw cywilnych przez sądy i niektóre inne organy).- prawo karne procesowe – zespół norm regulujących tryb prowadzenia i rozpatrywania spraw przez organy sprawiedliwości (sąd, prokurator, organy ścigania).

Osoba fizyczna – to każdy z nas od urodzenia do śmierci, każdy z nas ma zdolność prawną – jest to możność bycia podmiotem prawa. Warunkową zdolność prawną ma dziecko poczęte, nienarodzone w świetle prawa spadkowego

Zdolność do czynności prawnych – możność samodzielnej zmiany własnej sytuacji prawnej.

Osoby posiadające pełną zdolność do czynności prawnych, to osoby które ukończyły 18 lat i osoby, które nie zostały ubezwłasnowolnione.O ubezwłasnowolnieniu decyduje sąd. Przyczyny: choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy oraz wszelkie inne stany i zaburzenia psychiczne, które powodują, że osoba nie jest w stanie kierować swym postępowaniem (w szczególności pijaństwo i narkomania). Dla osób całkowicie ubezwłasnowolnionych ustanawia się opiekę, a dla częściowo kuratora.

Osoby o ograniczonej zdolności do czynności prawnej – ukończyły 13 lat, a nie ukończyły 18 roku życia oraz osoby częściowo ubezwłasnowolnione. Osoby nie posiadające zdolności do czynności prawnych – osoby ubezwłasnowolnione całkowicie i osoby, które nie ukończyły 13 roku życia.

Osoba prawna – osobami prawnymi są skarb państwa i inne jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.  Jest to zespół osób i podmiotów majątkowych, które zostały zorganizowane dla osiągnięcia określonego celu – może mieć charakter gospodarczy, ale nie musi. Na istotę osoby prawnej składa się element ludzki – załoga, element majątkowy, czyli własny majątek, element organizacyjny – to struktura, organy, to określony cel.Z uwagi na sposób powstania: - osoby typu instytucjonalnego – które powstają na mocy wydania aktu władczego przez państwo, np. UP w Poznaniu, - typ zrzeszeniowy – osoba prawna powstała w wyniku porozumienia członków

Rodzaje osób prawnych: Skarb Państwa; spółki kapitałowe (akcyjna, z o.o.); przedsiębiorstwa państwowe; banki; spółdzielnie; fundacje; stowarzyszenia ZHP, AZS i inne jednostki; partie polityczne; związki zawodowe; jadnostki organizacyjne kościoła katolickiego; koła gospodyń wiejskich. Osoba prawna zawsze ma zdolność prawną oraz zdolność do czynności prawnej, ale osoba prawna nie może zawrzeć związku małżeńskiego, nie może być spadkodawcą, nie może być uznana za zmarłą. Osoba prawna działa poprzez swoje organy. Szczególnym rodzajem osoby prawnej jest Skarb Państwa. W stosunkach cywilno prawnych jest on podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia państwowego nienależącego do innych państwowych osób prawnych. Przy czym Skarb Państwa nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania państwowych osób prawnych, chyba że przepis szczegółowy stanowi inaczej.Państwowe osoby prawne nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania Skarbu Państwa. Trzecim podmiotem są jednostki nie będąceosobami prawnymi – są to ułomne osoby prawne, którym ustawodawca w niektórych sytuacjach przyznaje osobowość prawną.

Prokura – jest to pełnomocnictwo udzielone przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, która obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są  związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokura pod rygorem nieważności powinna być udzielana tylko na piśmie, a prokurentem może być tylko osoba, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych. Może być udzielana jednocześnie kilku osobom, a jej zakres może być podzielony (prokura oddziałowa).Prokura nie może być przeniesiona; może być w każdej chwili odwołana, co się łączy ze zmianami we wpisie. Wygasa wraz z wykreśleniem przedsiębiorstwa rejestru, a także na skutek ogłoszenia upadłości, likwidacji przekształcenia przedsiębiorcy.

Przedawnienia roszczeń – związane jest z dawnością i upływem czasu, przedawnienie dotyczy tylko cywilno – prawnych roszczeń majątkowych. Przedawnieniu nie podlegają roszczenia nie mające nie mające charakteru cywilno – prawnego, np.  procesowe, administracyjne. Inne uprawnienia niż roszczenia, np. własność czy roszczenia niemajątkowe, np. ochrona dóbr osobistych. Po upływie określonego terminu przysługuje roszczenie może uchylić się od jego zaspokojenia. Nie dotyczy to jednak sytuacji, gdy zrzeknie się z korzystania z zarzutu przedawnienia.

Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej termin przedawnienia wynosi 10 lat, a dla roszczeń oświadczenia okresowe  lub roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – 3 lata.

Terminy przedawnienia nie mogą być ani przedłużane ani skracane.

Wiek przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, wiek terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne gdyby uprawniony podjął decyzję w najwcześniej ustalonym terminie.

...