kierowcy_internet.pdf

(636 KB) Pobierz
948517523.001.png
Anna Łuczak, Andrzej Najmiec
Czynniki psychospołeczne
w pracy kierowców
Warszawa 2012
Projekt okładki
Dorota Zając
Zdjęcie na okładce
Andrzej Jaworski
Opracowanie redakcyjne
Danuta Rutkowska
Opracowanie typograficzne i łamanie
Jan Klimczak
Broszura opracowana na podstawie wyników wieloletniego programu
„Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy” realizowanego przez
Centralny Instytut Ochrony Pracy
– Państwowy Instytut Badawczy.
Wydanie I
(W1) 1269
Copyright © Główny Inspektorat Pracy 2012
PAŃSTWOWA INSPEKCJA PRACY
GŁÓWNY INSPEKTORAT PRACY
WARSZAWA 2012
Spis treści
4
5
7
9
Wstęp
1. Charakterystyka sytuacji ruchu drogowego
2. Specyfika wybranych grup kierowców
3. Bezpieczeństwo pracy kierowców w firmach transportowych
4. Czynniki psychospołeczne w pracy kierowcy związane
z bezpieczeństwem na drodze
4.1. Sprawność kierowcy
4.2. Zmęczenie kierowcy
4.3. Agresja w ruchu drogowym
4.4. Alkohol
4.5. Telefon komórkowy i inne urządzenia
komunikacyjno-nawigacyjne
4.6. Uwarunkowania zewnętrzne
5. Rola psychologicznych badań kierowców
6. Psycholog radzi, jak być dobrym kierowcą
Źródła informacji
12
12
14
18
20
26
28
29
31
32
Wstęp
Transport drogowy jest najbardziej niebezpieczny i kosztowny spo-
śród innych rodzajów transportu. Statystyki pokazują, że rocznie na świe-
cie ma miejsce około 1 300 000 wypadków drogowych, w których ginie
ponad 40 000 osób, a rannych zostaje 1 700 000 osób. Koszty tych wy-
padków szacuje się na 160 mld euro. To sektor szczególnie niebezpiecz-
ny ze względu na warunki pracy. W Polsce, od wielu lat znajduje się
na 3. miejscu, za przemysłem i budownictwem, pod względem liczby
śmiertelnych ofiar wypadków przy pracy. Kierowcy pojazdów stanowią
najliczniejszą grupę poszkodowanych w wypadkach przy pracy ze skut-
kiem śmiertelnym. Ostatnie statystyki europejskie z czerwca 2012 r. po-
kazują, że wśród krajów europejskich Polska znajduje się w czołówce
pod względem wielkości współczynnika śmiertelnych ofiar wypadków
drogowych. Współczynnik ten wynosi w Polsce 110, podczas gdy w in-
nych krajach jest dużo mniejszy, np. na Węgrzech – 64, w Hiszpanii – 45,
we Włoszech i Francji – 63.
Głównymi sprawcami wypadków drogowych są kierujący pojazda-
mi. Z ich winy każdego roku dochodzi do około 80% wypadków. Wśród
kierujących pojazdami sprawców wypadków drogowych grupa kierow-
ców zawodowych (kierowcy samochodów ciężarowych, autobusów, tram-
wajów i trolejbusów) spowodowała w 2011 r. 8,7% wypadków.
Szczególną grupę kierowców pojazdów stanowią tzw. kierowcy flo-
towi. Są to osoby prowadzące pojazd w ramach swoich obowiązków
służbowych, jednak niezatrudnione na stanowisku kierowcy. Według da-
nych pochodzących ze statystycznej karty wypadku kierowcy flotowi sta-
nowili ponad dwukrotnie liczniejszą niż kierowcy zawodowi grupę pra-
cowników poszkodowanych w wypadkach przy pracy podczas kierowania
środkiem transportu na drogach publicznych (dane za 2008 r.).
Prewencja wypadków w transporcie drogowym powinna polegać
na szeroko rozumianej optymalizacji warunków pracy kierowcy. Obej-
muje ona zarówno przystosowanie pracy do możliwości człowieka, jak
i staranny dobór do zawodu osób spełniających kryteria wynikające
z charakteru wykonywanych przez kierowcę zadań i czynności oraz z wa-
runków jego pracy.
Niniejsze opracowanie poświęcone jest najważniejszym zagadnie-
niom związanym z czynnikami psychospołecznymi mającymi bezpośred-
ni związek z bezpieczeństwem pracy kierowcy.
4
Zgłoś jeśli naruszono regulamin