how_nawigacja.pdf

(1217 KB) Pobierz
Nawigacja
Wybrane zagadnienia
z
nawigacji
dla kandydatów na STERNIKÓW JACHTOWYCH
opracowa³ PAWE£ BURKHARD
5003926.036.png 5003926.037.png
Siatka geograficzna
O Ziemi - rednica Ziemi, wokó³ której obraca siê ona w swoim ruchu wirowym.
Bieguny - koñce osi obrotu Ziemi na jej powierzchni wyznaczaj¹ce punkty zwane biegunami
ziemskimi - pó³nocny i po³udniowy.
Równik - lad na powierzchni kuli ziemskiej powsta³y na skutek przeciêcia jei p³aszczyzn¹
prostopad³¹ do osi obrotu Ziemi i przechodz¹c¹ przez jej rodek dzieli on Ziemiê na dwie
pó³kule: pó³nocn¹ i po³udniow¹.
Po³udnik ziemski - po³owa obwodu ko³a wielkiego zawarta pomiêdzy dwoma biegunami.
Równole¿nik ziemski - ko³o ma³e powstaje jako lad przeciêcia powierzchni kuli ziemskiej
p³aszczyzn¹ prostopad³¹ do osi obrotu Ziemi; p³aszczyzna ta jest równoleg³a do p³aszczyzny
równika.
Po³udnik zerowy - po³udnik przechodz¹cy przez obserwatorium astronomiczne w Greenwich
- dzielnica Londynu; dzieli on Ziemiê na dwie pó³kule: wschodni¹ i zachodni¹.
Na powierzchni Ziemi moim przeprowadziæ nieskoñczon¹ liczbê po³udników i równole¿ników.
Je¿eli na powierzchni Ziemi poprowadzimy, w okrelonych od siebie odstêpach po³udniki i
równole¿niki ziemskie, to otrzymamy siatkê linii przecinaj¹cych siê pod k¹tem prostym. Siatka
ta nosi nazwê siatki wspó³rzêdnych geograficznych.
Po³o¿enie dowolnego punktu P na powierzchni Ziemi okrelamy za pomoc¹ wspó³rzêdnych
geograficznych. Osiami uk³adu wspó³rzêdnych s¹: równik i po³udnik zerowy. Wspó³rzêdnymi
tego uk³adu s¹ szerokoæ i d³ugoæ geograficzna.
5003926.038.png 5003926.039.png 5003926.001.png 5003926.002.png 5003926.003.png 5003926.004.png 5003926.005.png 5003926.006.png 5003926.007.png 5003926.008.png 5003926.009.png 5003926.010.png 5003926.011.png 5003926.012.png 5003926.013.png 5003926.014.png 5003926.015.png 5003926.016.png 5003926.017.png 5003926.018.png 5003926.019.png 5003926.020.png 5003926.021.png 5003926.022.png 5003926.023.png 5003926.024.png 5003926.025.png 5003926.026.png 5003926.027.png 5003926.028.png 5003926.029.png 5003926.030.png
Szerokoæ geograficzna j jest to k¹t rodkowy zawarty pomiêdzy p³aszczyzn¹ równika a
prost¹ ³¹cz¹c¹ rodek Ziemi (0) z równole¿nikiem pozycji punktu (P); inaczej, jest to d³ugoæ
³uku po³udnika przechodz¹cego przez punkt (P).
Szerokoæ geograficzn¹ mierzymy od równika w kierunku pó³nocnym i po³udniowym w zakresie
od 00° (równik) do 90° (biegun).
Szerokoæ geograficzn¹ zapisujemy z dok³danoci¹ do czêci dziesiêtnych minuty w formacie
ss°mm,d' Z; gdzie:
ss - iloæ stopni (je¿eli jest mniej ni¿ 10 to zapisujemy z prefiksem 0 np 09°);
mm - iloæ minut (je¿eli jest mniej ni¿ 10 to zapisujemy z prefiksem 0 np 09');
d - iloæ dziesiêtnych czêci minuty;
Z - znak.
Szerokoæ pó³nocn¹ zapisujemy ze znakiem algebraicznym dodatnim +, lub symbolem N
(North).
j =+54°30,5' = 50°30,5'N
Szerokoæ po³udniow¹ zapisujemy ze znakiem algebraicznym ujemnym - lub symbolem S
(South):
j =-54°30,5' = 50°30,5'S
Wszystkie punkty znajduj¹ce siê na tym samym równole¿niku maj¹ tê sam¹ szerokoæ
geograficzn¹.
D³ugoæ geograficzna l jest to k¹t dwucienny zawarty pomiêdzy p³aszczyzn¹ po³udnika
zerowego i p³aszczyzn¹ po³udnika pozycji punktu (P); inaczej, jest to d³ugoæ ³uku równika
zawarta pomiêdzy po³udnikiem zero-wym a po³udnikiem pozycji (P).
D³ugoæ geograficzn¹ mierzymy od po³udnika zerowego na wschód i na zachód w zakresie
od 000° do 180°.
D³ugoæ geograficzn¹ zapisujemy z dok³danoci¹ do czêci dziesiêtnych minuty w formacie
sss°mm,d' Z; gdzie:
sss - iloæ stopni (je¿eli jest mniej ni¿ 10 to zapisujemy z prefiksem 00 np 009°,
je¿eli jest mniej ni¿ 100 to zapisujemy z prefikem 0 np 015°);
mm - iloæ minut (je¿eli jest mniej ni¿ 10 to zapisujemy z prefiksem 0 np 09');
d - iloæ dziesiêtnych czêci minuty;
Z - znak.
D³ugoæ wschodni¹ zapisujemy ze znakiem algebraicznym dodatnim + lub symbolem E (East):
l =+018°20,5'=018°20,5' E
D³ugoæ geograficzn¹ zachodni¹ zapisujemy ze znakiem algebraicznym ujemnym - lub
symbolem W (West): .
l =-018°20,5'=018°20,5' W
Wszystkie punkty znajduj¹ce siê na tym samym po³udniku maj¹ tê sam¹ d³ugoæ geograficzn¹.
Odczyt wspó
³rzêdnych pozycji z mapy morskiej
5003926.031.png 5003926.032.png 5003926.033.png 5003926.034.png
Jednostki miary stosowane w nawigacji
Podstawow¹ jednostk¹ odleg³oci stosowan¹ w nawigacji jest mila morska (Mm). jedna
mila morska jest równa d³ugoci jednej minuty k¹towej równika.
1 Mm = 1852,4 m
Mila morska dzieli siê na 10 kabli (kbl)
1 kbl = 1 Mm/10 = 185,4 m
Jednostk¹ prêdkoci w nawigacji jest wêze³ (w). jacht porusza siê z prêdkoci¹ 1 w je¿eli w
ci¹gu jednej godziny przebywa 1 Mm.
1 w = 1 Mm/h
Kierunek na morzu jest to linia prosta przechodz¹ca przez punkt w którym znajduje siê
obserwator i punkt ku któremu p³ynie jacht (b¹d znajduje siê namierzany obiekt). Kierunek
ten okrela siê za pomoc¹ k¹ta, jaki tworzy ta linia z pó³nocn¹ czêci¹ linii Pó³noc - Po³udnie.
Kierunek oznacza siê za pomoc¹ stopni lub rumbów.
Horyzont (360°) podzielony zosta³ na 32 rumby po 11,25° ka¿dy. Ka¿dy rumb ma swoj¹
nazwê (rysunek i tabela).
Nr rumbu
Nazwa
Ilo
æ stopni
Nr rumbu
Nazwa
Ilo
æ stopni
0
N
0
16
S
180
1
NbE
11,25
17
SbW
191,25
2
NNE
22,5
18
SSW
202,5
3
NEbN
33,75
19
SWbS
213,75
4
NE
45
20
SW
225
5
NEbE
56,25
21
SWbW
236,25
6
ENE
67,5
22
WSW
247,5
7
EbN
78,75
23
WbS
258,75
8
E
90
24
W
270
9
EbS
101,25
25
WbN
281,25
10
ESE
112,5
26
WNW
292,5
11
SEbE
123,75
27
NWbW
303,75
12
SE
135
28
NW
315
13
SEbS
146,25
29
NWbN
326,25
14
SSE
157,5
30
NNW
337,5
15
SbE
168,75
31
NbW
348,75
5003926.035.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin