Żurek A., Wprowadzenie do Ojców Kościoła.pdf

Wprowadzenie do Ojców Kościoła

Antoni Żurek

SPIS TREŚCI

WPROWADZENIE

OJCOWIE APOSTOLSCY

Didache 4

Ignacy Antiocheński

Polikarp ze Smyrny

Klemens Rzymski 6

Pasterz Hermasa 6

List Barnaby 6

Ojcowie Apostolscy; ogólna charakterystyka 7

ŚWIADECTWA O MĘCZENNIKACH 8

APOLOGIA WCZESNOCHRZEŚCIJAŃSKA 10

Wystąpienia anty chrześcijańskie

Teksty apologetyczne

Pierwsi apologeci 12

Justyn 14

Apologeci trzeciego wieku 15

W OBLICZU GNOSTYCYZMU I HEREZJI 16

Gnostycyzm 16

Ireneusz z Lyonu 17

Inni autorzy 18

KLEMENS ALEKSANDRYJSKI

ORYGENES 21

TERTULIAN 25

CYPRIAN 27

INNI AUTORZY 29

Hipolit (Rzymski) 29

Hipolit(?) 30

Laktancjusz 30

LITERATURA MONASTYCZNA

Żywoty i historie "Ojców pustyni

Teksty "Ojców pustyni"

Duchowość

Wpływ 32

EUZEBIUSZ Z CEZAREI 32

"Ojciec historii kościelnej"33

KONTROWERSJA ARIAŃSKA

Ariusz 35

Arianizm (istota) 35

SOBÓR NICEJSKI

NASTĘPSTWA NICEI

ATANAZY WIELKI

HILARY Z POITIERS 41

OJCOWIE KAPADOCCY: 42

BAZYLI WIELKI 42

" Moralista" 44

GRZEGORZ Z NAZJANZU 44

GRZEGORZ Z NYSSY 46

EFREM SYRYJCZYK 47

KATECHEZA: CYRYL JEROZOLIMSKI

Cyryl Jerozolimski 49

"SZKOŁA ANTIOCHEŃSKA"

Diodor Antiochericzyk

Teodor z Mapsuestii

JAN CHRYZOSTOM

AMBROŻY 55

HIERONIM 57

AUGUSTYN 58

CYRYL ALEKSANDRYJSKI

Obrońca "Theotokos"

Sobór w Efezie (431)

LEON WIELKI 66

GRZEGORZ WIELKI

WPROWADZENIE

1. Patrologia; jej pojęcie i przedmiot

Termin "patrologia" pojawił się w literaturze teologicznej stosunkowo niedawno, bo dopiero w XVII wieku

(G.Gerhard 1653). Z samej nazwy wynikałoby, że chodzi o naukę zajmującą się życiem i działalnością Ojców

(Kościoła), choć w praktyce zajmuje się wszystkimi pisarzami starożytności chrześcijańskiej.

Podstawowym pojęciem w patrologii jest termin "Ojciec Kościoła". Już w okresie powstawania pierwszych

gmin chrześcijańskich, przyjęło się określenie "ojcowie" na oznaczenie nauczycieli przekazujących "naukę"

innym. Dla chrześcijan takimi "ojcami" byli ci, którzy przekazywali wiarę, strzegli tradycji, cieszyli się wśród

nich autorytetem. Najczęściej byli to biskupi, czasem prezbiterzy. Od IV wieku zaczęto powoływać się na

autorytet "Ojców" w dokumentach kościelnych. Tak nazywano biskupów biorących udział w Soborze

Nicejskim a potem innych, uczestniczących w następnych synodach jak również tych, którzy zyskali znaczenie

w Kościele. Powoływano się na nich jako na autentycznych świadków wiary. Czyniono tak zwłaszcza podczas

polemik i sporów doktrynalnych, gdy chodziło o ustalenie " prawdziwej tradycji ".

W oparciu o określenie Wincentego z Lerynu (V w.) ustaliły się następujące kryteria, którymi winien

odznaczać się autor zasługujący na miano Ojciec Kościoła: starożytność, świętość, prawowierność i aprobata

Kościoła. Starożytność oznacza czas, w którym dany autor żył. Trudno ustalić ścisłą granicę starożytności.

Najogólniej przyjmuje się, że kończy się ona Soborem w Chalcedonie (451). Potem można mówić o okresie

schyłkowym, który na Zachodzie trwa do czasów Grzegorza Wielkiego (604), a na Wschodzie do Jana

Damasceńskiego (749). Świętość życia ma być potwierdzona kultem i publicznym wyrazem czci

przysługującej świętym. Wystarczy, że wyraziło się to w sposób stosowny do danej epoki; nie jest wymagana

formalna kanonizacja. Prawowierność nauki zakłada zgodność poglądów głoszonych przez danego autora, z

tradycją Kościoła. Przy czym należy dodać, że ocena prawowierności musi uwzględnić kontekst historyczny, w

którym dany autor tworzył. Stąd też za znak tej prawowierności można uznać fakt, że nauka danego autora nie

spotkała się z oficjalnym potępieniem ze strony Kościoła. Wyrazem aprobaty jest przyznanie danemu autorowi

tytułu Doktora Kościoła, powołanie się na niego w oficjalnych dokumentach lub inny podobny znak. W

przypadku gdy autor żyjący w starożytności chrześcijańskiej, nie spełnia któregoś z pozostałych warunków a

cieszy sią autorytetem w Kościele, to określa sią go mianem starożytny pisarz chrześcijański. Bywają

przypadki, gdy zakwalifikowanie jakiegoś autora do jednej czy drugiej kategorii nastręcza dużo trudności.

Można też przypomnieć określenie Jana Pawła II, zgodnie z którym: "Ojcami Kościoła słusznie nazywa sią

tych świętych, którzy w ciągu pierwszych wieków potęgą swej wiary, wzniosłością i bogactwem swej nauki

wnieśli weń nowe siły i sprawili, że się wspaniale rozwijał. Są rzeczywiście "ojcami" Kościoła, ponieważ od

nich poprzez Ewangelię Kościół otrzymał życie"(Ecclesiae Patres 3). To określenie zwraca uwagą na inne

przymioty, ale i one nie są jednoznaczne.

Wcześnie też zaczęły sią pojawiać katalogi autorów, których można uznać za Ojców i na których dzieła można

sią powoływać. Przykładem jest dzieło Hieronima O sławnych mężach i jego późniejsze kontynuacje. Do rangi

zaś urzędowego wykazu pretenduje tzw. Dekret Gelazjański (VI w.), zawierający listę "dzieł świętych Ojców,

które są przyjęte w Kościele katolickim".

Niektórym z Ojców Kościoła ze względu na "wybitną wiedzę" i wyraźną deklarację Kościoła, przysługuje tytuł

Wielki Doktor Kościoła. Papież Bonifacy VIII (1298) za takich uznał świętych: Ambrożego, Hieronima,

Augustyna i Grzegorza W. Spośród Ojców Greckich do "wielkich " zalicza się świętych: Atanazego, Bazylego

W., Grzegorza z Nazjanzu, Jana Chryzostoma. Natomiast wielu innym przyznano tytuł "Doktor Kościoła".

2. Teksty

Patrologia zajmuje się tekstami, jakie powstały w epoce Ojców Kościoła. Teksty te doszły do naszych czasów

w bardzo różnym stanie. Wiele z nich zaginęło po drodze, inne uległy zniekształceniom (przypadkowym lub

celowym). Z wielu tekstów pozostały tylko fragmenty albo też uległy rozproszeniu po różnych innych tekstach.

Trudnym problemem może też być ustalenie autora, ponieważ wiele tekstów przypisano - czasem świadomie -

innym autorom. Pierwszym zadaniem patrologów jest odtworzenie tekstu oryginalnego. Czyni się to w oparciu

o manuskrypty, najstarsze wydania, itd. Najwartościowsze są teksty integralne, ale wykorzystuje się też te,

które zachowały się w różnego rodzaju florilegiach, filokaliach, apoftegmatach, katenach czy innych całkiem

przypadkowych zbiorach. W wyniku tych starań powstaje tekst krytyczny; jeżeli nie równoznaczny z wersją

oryginalną to przynajmniej bardzo jej bliski.

Teksty patrystyczne możemy poznawać bądź w oryginale bądź w tłumaczeniu. Teksty oryginalne są wydawane

najczęściej w seriach wydawniczych. Najbardziej znaną jest Patrologia wydana przez J. P. Migne'a (+1875).

Składa się na nią dwie serie. W jednej zebrano teksty literatury chrześcijańskiej łacińskiej powstałe do XII w., a

jakie były znane wydawcom. W sumie stanowi to 221 tomów. Serią tę oznacza się skrótem PL lub ML. W

drugiej serii wydawcy zamieścili znane im teksty patrystyczne powstałe w języku greckim. Teksty te

zaopatrywano w tłumaczenia łacińskie. Seria ta - oznaczona skrótem PG lub MG - liczy 161 tomów. Cały ten

zbiór był pomyślany jako pomoc dla duszpasterzy. Patrologia Migne'a jest prawdziwą kopalnią tekstów

patrystycznych, ale ani nie zawiera wszystkich tekstów, ani też nie są to teksty krytycznie opracowane.

Wydania krytyczne zaczęto publikować w XIX w. w serii Corpus scriptorum ecclesiasticorum latinorum

(CSEL). W bliższych nam czasach zaczęła wychodzić w Belgii seria zatytułowana Corpus Christianorum (CC),

w której są publikowane teksty w tych językach w jakich powstały. Inną, bardzo znaną, serią wydawniczą jest

Sources chretiennes (SC). Otwiera ona serie wydawnicze, które oprócz tekstów oryginalnych zawierają ich

tłumaczenie na język wspóczesny. Takich publikacji jest coraz więcej, zwłaszcza z tłumaczeniem na język

włoski.

Polskie tłumaczenia Ojców Kościoła są dostępne przede wszystkim dzięki seriom: poznańskiej - Pisma Ojców

Kościoła (POK) oraz warszawskiej - Pisma Starochrześcijańskich Pisarzy (PSP). Szereg dzieł patrystycznych

ukazał się też w wydawnictwie "Pax" oraz "Znak " (seria Ojcowie Żywi). Wyszło też kilka antologii, których

autorami są znani polscy autorzy, np. M. Michalski, A. Bober. Coraz częściej też można spotkać tłumaczenia

bądź to oddzielnie wydawane, bądź też zamieszczane w czasopismach i dziełach zbiorowych.

3. Znaczenie i cel studiowania Ojców Kościoła

Ojcowie Kościoła cieszyli się zawsze autorytetem i zainteresowaniem całego Kościoła i poszczególnych jego

członków. W ostatnim jednak okresie to zainteresowanie jeszcze wzrosło. Świadczą o tym zarówno oficjalne

wypowiedzi, jak również ilość publikacji i prowadzonych badań w tej dziedzinie. Racje ku temu są wielorakie.

Najważniejsze z nich przedstawia Instrukcja o studium Ojców Kościoła w formacji kapłańskiej (Kongregacja

ds. Wych. Katolickiego, z 10 listopada 1989 r.). Są to:

1.Ojcowie są przede wszystkim uprzywilejowanymi świadkami Tradycji. Oni to: "stworzyli pierwsze struktury

nośne Kościoła i sformułowali podstawowe zasady doktrynalne i duszpasterskie, które zachowują ważność dla

wszystkich czasów"(18). Byli równocześnie twórcami i świadkami Tradycji. Ich epoka była okresem, w którym

kształtowały się "pierwsze ważne zasady życia Kościoła. To oni ustalili kanon Ksiąg świętych, ułożyli

podstawowe wyznanie wiary, określili i wyjaśnili prawdy wiary w starciach z herezjami i współczesną kulturą,

dając w ten sposób początek teologii"(18). Oni też tworzyli prawo kościelne, liturgię (20). Autorytet Ojców,

zwłaszcza w kwestiach teologicznych, był i jest w Kościele wielki. Świadczą o tym Sobory odwołujące się do

Ojców. Sobór Trydencki a potem Watykański II przyjął zasadę zgodnie z którą: "jednogłośna opinia Ojców

stanowi dla interpretacji Pisma św. pewną regułę" (23).

2.Ojcowie wypracowali metodę teologiczną, która nadal zachowuje swoją aktualność. Wyróżniają :

a.stałe odwoływanie się do Pisma św. i poczucie Tradycji. Ojcowie byli przede wszystkim komentatorami

Pisma św. Stanowiło ono dla nich przedmiot bezgranicznej czci, podstawę wiary, stały temat kazań, pokarm

pobożności, duszę teologii. "Przykład Ojców jest dla współczesnych egzegetów nauką religijnego podejścia do

Pisma św. oraz metody interpretacji zachowującej zawsze łączność z doświadczeniem Kościoła, który idzie

przez dzieje prowadzony przez Ducha Św."(26). Cała teologia rodziła się z egzegezy wiernej Tradycji

Kościoła. Tradycja była dla nich normą przy interpretacji Pisma św.

b.umiejętność inkulturacji chrześcijaństwa. Ojcowie byli przeświadczeni o oryginalności chrześcijaństwa, ale

jednocześnie dostrzegali wartości kultury starożytnej. Umieli do tych wartości nawiązać i wykorzystać je do

zakorzenienia chrześcijaństwa w społeczeństwie, w którym żyli. "Dali przykład płodnego spotkania wiary i

kultury oraz wiary i rozumu, stając się w ten sposób przewodnikami dla Kościoła [..] oddającego się głoszeniu

Ewangelii ludziom różnych kultur"(32).

c.obrona wiary i postęp dogmatyczny. Okres Ojców Kościoła był czasem kontrowersji teologicznych

dotyczących wielkich zagadnień (trynitarnych, chrystologicznych, eklezjologii, antropologii, eschatologii).

"Ojcowie jako pierwsi podjęli racjonalną refleksją nad danymi Objawienia [..]. Ich opatrznościowe zadanie

polegało nie tylko na obronie chrześcijaństwa, ale także na przemyśleniu go w kontekście kultury grecko-

rzymskiej i na znalezieniu nowych formuł dla wyrażenia dawnej nauki; formuł niebiblijnych dla nauk

biblijnych. Jednym słowem na przedstawieniu wiary ludzkim językiem, całkowicie katolickim i zdolnym do

wyrażenia boskiej treści Objawienia, a zachowującym jej tożsamość i transcendencję"(34).

d.poczucie misterium Boga. W teologii Ojców uderza żywe odczucie transcendencji Bożej Prawdy zawartej w

Objawieniu. "Wykazują oni wielką pokorę wobec misterium Bożego zawartego w Piśmie Św., którego oni chcą

być tylko komentatorami troszczącymi się o to, by nie dorzucić czegoś, co mogłoby naruszyć jego

autentyczność. Postawa ta wynika ze świadomości istnienia ograniczeń ludzkiego umysłu wobec transcendencji

Bożej "(38). Z tego też względu Ojcowie jawią się jako ludzie, którzy nie tylko uczą ale doznają rzeczy

boskich. Ich teologia rodzi się z kontemplacji rzeczy boskich (39).

3.Ojcowie reprezentują wielkie bogactwo kulturowe, duchowe i apostolskie. Wielu z nich należy do elit

intelektualnych swej epoki. Dzięki temu chrześcijaństwo mogło wykorzystać dorobek kultury starożytnej a

jednocześnie zbliżyć ten świat do chrześcijaństwa (43). Wszyscy odznaczali się osobistą świętością i głębią

duchową, opartą na umiłowaniu i znajomości Pisma Św., oraz osobistej ascezie. Mogą przeto służyć jako

mistrzowie życia duchowego (44). Dzieła Ojców mają charakter ściśle duszpasterski, tzn. "zostały napisane do

celów apostolskich"(45).

Podsumowując można powiedzieć, że Ojcowie "byli po Apostołach tymi, którzy sadzą, podlewają i budują.

Byli oni pasterzami i żywicielami Kościoła [..]. Aby więc Kościół nadal wzrastał, konieczna jest dogłębna

znajomość ich nauki i dzieła, które wyróżnia się tym, że ma jednocześnie charakter duszpasterski i teologiczny,

katechetyczny i kulturowy, duchowy i społeczny [..]. Ta organiczna jedność różnych aspektów życia i misji

Kościoła sprawia, że dzieło Ojców jest tak aktualne i tak płodne również i dla nas "(47).

1. OJCOWIE APOSTOLSCY

Wraz ze śmiercią ostatniego z Apostołów zakończyła się redakcja ksiąg Nowego Testamentu. Zanim jeszcze to

się stało, zaczęły się pojawiać teksty, których autorami byli uczniowie Apostołów lub chrześcijanie żyjący w

bezpośredniej ich bliskości. Do dzisiaj zachowało się tylko kilkanaście tego rodzaju tekstów. Ich autorów

zwykło się nazywać Ojcami Apostolskimi. Nazwa ta podkreśla związek czasowy tych ludzi z Apostołami.

Kilku z nich znamy z imienia (Klemens Rzymski, Ignacy Antiocheński, Polikarp, Papiasz, Hermas). Innych

znamy tylko z dzieł, jakie po nich pozostały (np. Didache, List Barnaby).

Ojcowie Apostolscy są pierwszymi autorami chrześcijańskimi. Okres ich działalności obejmuje lata mniej

więcej 50 - 150 po Ch. Należą oni do grona "pierwszych świadków" Chrystusa w świecie grecko-rzymskim. Z

tej też racji teksty, które po nich pozostały, stanowią niezwykle cenny dokument dla historyków i teologów.

1.1. Didache

Do najwcześniejszych tekstów chrześcijańskich, należy Didache. Pełny tytuł, przetłumaczony na j.polski jest

dłuższy i brzmi: "Nauka Pańska przez dwunastu Apostołów do pogan < napisana > ".

Dziełko to, w obecnej formie, zostało zredagowane najpóźniej na początku drugiego stulecia. Jest to kompilacja

tekstów już istniejących, której dokonał bliżej nam nieznany autor chrześcijański. Uważa się, że powstało ono

na Bliskim Wschodzie (Syria ?), w środowisku chrześcijan nawróconych z judaizmu. Jest to forma katechezy

na temat podstawowych zasad życia chrześcijańskiego.

W Didache są przedstawione: zasady moralne, przepisy liturgiczne i dyscyplinarne. Wskazania moralne

obowiązujące chrześcijanina zostały ułożone wg schematu "dwóch dróg": drogi życia i drogi śmierci. Taki

sposób prezentowania zasad moralnych był już wcześniej. Spotykamy się z nim np. w niektórych środowiskach

żydowskich (por. Qumran). Chrześcijanie w znany schemat wkładali swoje zasady moralne. "Droga życia" jest

katalogiem przykazań, których przestrzeganie zapewnia życie wieczne. W "drodze śmierci" wymienione

zostały uczynki sprzeczne z Ewangelią. Ich autorom grozi "śmierć" (potępienie). Wyliczone w "dwóch

drogach" zasady są albo cytatami albo parafrazami wskazań zawartych w NT; zwłaszcza w Listach św. Pawła.

Część druga zawiera przepisy dotyczące kultu i praktyk religijnych. Znajdujemy tam szczegółowe zasady

udzielania chrztu wskazania związane z modlitwą i przestrzeganiem postu. Szczególne zainteresowanie

wzbudzają fragmenty poświęcone eucharystii. Dzięki nim poznajemy istotne zasady, które wówczas

obowiązywały, sprawowania i uczestnictwa w eucharystii. Autor przytacza też tekst modlitw, które w opinii

większości uczonych, są najstarszymi modlitwami eucharystycznymi. Schemat tych modlitw jest bardzo

podobny do tych, które Żydzi odmawiali jako błogosławieństwo podczas rytualnych posiłków. Byłaby to jedna

ze wskazówek świadczących o tym, że tekst ten powstał wśród chrześcijan pochodzenia żydowskiego.

Fragmenty tej modlitwy są dziś szeroko znane jako pieśń eucharystyczna "Dzięki o Panie".

W ostatniej części Didache zawarte są wskazania dotyczące życia rodzinnego oraz gminy chrześcijańskiej.

Interesujące są zwłaszcza te odnoszące się do wspólnoty. Określają one funkcje poszczególnych członków

wspólnoty, ze szczególnym uwzględnieniem przełożonych (biskup, nauczyciele, prorocy). Dzięki nim

poznajemy strukturę tej społeczności, ale też zasady rządzące jej życiem. Całe dziełko kończy się krótkim

rozdziałem o treści apokaliptycznej.

1.2. Ignacy Antiocheński

"Ignacy, zwany też Teoforem" ("niosący Boga"), zgodnie z tradycją był drugim następcą św. Piotra na stolicy

biskupiej w Antiochii. Nie zachowały się żadne wiadomości na temat jego pochodzenia, życia a nawet

biskupiej działalności. Prawdopodobnie podczas jakiegoś lokalnego prześladowania został uwięziony i

odesłany do Rzymu. Podczas tej podróży miał możliwość zatrzymania się w kilku miastach Azji Mniejszej i

spotkania się z miejscowymi chrześcijanami. To wiemy z listów, jakie pisał do niektórych gmin. Wg tradycji

poniósł śmierć męczeńską w Rzymie. Było to na początku drugiego wieku.

Zachowały się Listy, które adresował do poszczególnych gmin chrześcijańskich (w Smyrnie, Efezie, Filadelfii,

Magnezji, Tralleis, Rzymie), oraz do biskupa Polikarpa. Listy te powstały dość przypadkowo. Jedne były

wyrazem wdzięczności za serdeczne przyjęcie, inne zapowiedzią przybycia, jeszcze inne odpowiedzią na

kierowane zapytania czy wyrazem niepokoju o daną wspólnotę.

Listy stanowią coś w rodzaju "dziennika duszy" biskupa-mistyka, świadomego czekającego go męczeństwa,

którego skądinąd bardzo pragnie z miłości do Chrystusa. Wyraża to słynne zdanie: "Jestem pszenicą Bożą, a

zmielony zwierzęcymi zębami okażę się czystym chlebem Chrystusa" (Rz.4,1). Chrystus stał się dla niego

źródłem "prawdziwego życia" i jest tym, "w którym wszystko czynimy" (Ef. 8,2). Z Chrystusem chce żyć i

Jego naśladować, tak, jak On naśladował Ojca. Jako chrześcijanie jesteśmy przecież: "nosicielami Boga,

nosicielami Chrystusa i Ducha Św., we wszystkim przyozdobieni przykazaniami Chrystusa" (Ef.9,2).

W Listach musiał też biskup zająć stanowisko wobec niektórych problemów, jakie pojawiały się w tych

gminach i z jakimi się do niego zwracano. Podstawową jego troską było zachowanie jedności. Tej jedności

zagrażały przede wszystkim pojawiające się już herezje. Niebezpieczne zwłaszcza były poglądy głoszone przez

doketów, uważających, że Chrystus miał ciało tylko pozorne. Biskup z Antiochii bronił prawdy o Chrystusie,

który jest prawdziwym Bogiem i prawdziwym człowiekiem (Ef.7,2). Dowodem prawdziwego człowieczeństwa

Chrystusa jest, wg Ignacego, Jego prawdziwie ludzkie życie (Tral.9-10; Smyr.2-4). Drugie zagrożenie stanowili

"judaizujący". Chcieli oni narzucić chrześcijanom niektóre praktyki żydowskie (Magn.8-10;Fil.6).

Jedność z Chrystusem, a tym samym prawdziwą wiarę, mogą chrześcijanie zachować poprzez trwanie w

jedności ze swoim biskupem, wspomaganym przez prezbiterów i diakonów (Mag.3,1 ;6,1). Biskup, jako

zastępca Chrystusa, kieruje wspólnotą, jest gwarantem jedności i czystej nauki, ma pełnię władzy

sakramentalnej (Smyr.8;Ef.4). Przy tej okazji Listy Ignacego stały się świadectwem istnienia dobrze

zorganizowanego Kościoła z trójstopniową hierarchią (biskup, prezbiterzy, diakoni).

Jakkolwiek Ignacy kieruje swoje Listy do poszczególnych kościołów lokalnych, to ma świadomość, że tworzą

one Kościół "katolicki" (powszechny). Szczególne miejsce w tym Kościele zajmuje "kościół w Rzymie". W

liście do tego kościoła, Ignacy nazywa go godnym czci, błogosławieństwa, trwającym w łasce Bożej, a przede

wszystkim "przewodzącym w miłości" w "krainie Rzymian "(Rz. Wstęp). To stwierdzenie w powiązaniu ze

wzmianką o obecności św.Piotra i św.Pawła w Rzymie, bywa przez wielu teologów wykorzystywane w

dyskusji o prymacie biskupa Rzymu i jego patrystycznych podstawach.

1.3. Polikarp ze Smyrny

Polikarp, bp Smyrny, jest jedną z lepiej nam znanych postaci wczesnochrześcijańskich. Wprawdzie spośród

wielu listów, jakie miał napisać, zachował się tylko jeden, ale za to stosunkowo dużo danych na jego temat

znajdujemy u innych autorów oraz w opisie jego męczeńskiej śmierci. Na podstawie tych danych możemy

odtworzyć ważniejsze wydarzenia z jego życia.

Polikarp urodził się około 70. po Ch., prawdopodobnie w rodzinie chrześcijańskiej pochodzenia greckiego,

żyjącej na Bliskim Wschodzie; w okolicach Smyrny. Wg Euzebiusza, był: "nie tylko uczniem Apostołów i

bliskim tych, którzy widzieli Pana, ale to sami Apostołowie ustanowili go biskupem Smyrny" (HK IV, 14,3).

Zgodnie z tradycją przytoczoną przez Tertuliana, biskupem ustanowił Polikarpa Apostoł Jan. Ignacy

Antiocheński jeden z listów skierował właśnie do Polikarpa, z którym się spotkał podczas swej podróży do

Rzymu. Jak wynika z treści listu, Polikarp wywarł wielkie wrażenie na biskupie Antiochii.

Biskupem Smyrny był Polikarp stosunkowo długo. Pod koniec życia odbył podróż do Rzymu, aby tam z

papieżem Anicetem uzgodnić datę obchodzenia Wielkanocy. Po powrocie, został skazany na śmierć

męczeńską. Poniósł ją jako sędziwy starzec (86 lat), w latach pięćdziesiątych drugiego stulecia. Szczegóły

związane z jego śmiercią znamy z Męczeństwa Polikarpa, które zostało zredagowane wnet po tym wydarzeniu.

Jest to najstarszy dokument tego typu, jakim dysponujemy.

Do naszych czasów zachował się tylko jeden tekst Polikarpa. Jest nim List do Filippian. Polikarp dołącza go do

Listów Ignacego, o które prosili chrześcijanie z Filippi. Bp Polikarp dzieli się w swym liście swoimi

duszpasterskimi uwagami. Przestrzega zwłaszcza przed niebezpieczeństwami zagrażającymi wierze i

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: