Ślązoki nie gęsi.doc

(1256 KB) Pobierz

   HerbHerb Śląska. 1645Herb  Herb



Herb                                     


Herb Raciborza
  Herb     Herb     Herb

 

 

Śląska mowa to polska gwara!

      „ Mowę śląską - jak tłumaczy często profesor Jan Miodek, popularyzator gwar śląskich w Polsce - należy uznać za jedną z najbardziej archaicznych gwar polskich. Można bez przesady powiedzieć, że jest to najbardziej polska gwara spośród wszystkich polskich gwar i że to uporczywe trzymanie się gwary, umożliwiło Ślązakom, mimo ciężkiego położenia, dochowanie swego rodzimego języka”.

Gwara to nie tylko słowa. Filarem śląskiej mowy jest również intonacja, charakterystyczna „śląska składnia” i chęć do „godanio”.

 

                                                          Dziewczynka w stroju górnośląskim                                

Kto ty jesteś?

 

Czyś ty Polok? Jo Polokiym,

Ale żech tyż je Ślązokiym!

Kaj ty miyszkosz? Tu na Śląsku,

Na tym pięknym Polski konsku!

Kim je Polska? Mą Ojczyzną!

A kim Śląsk? Je Ojcowizną!

Przejesz Polsce? Toć, że przaja!

A Śląskowi? On Mo raja

Piyrszo, on je dycki piyrszy,

Najważniejszy, nojpiykniyjszy!

Skąd się Śląsk wziął? Wziął się z tchnienia

Ponboczkowego stworzenia!

Jaką godką godosz? Godom

Naszą piykną polską mową,

No, ale tyż fest się storom

Godać śląską godką, gwarą!

Dbosz o gwara? Chca by była,

Żeby nigdy ny zginyła,                                        

Bo Slązoki to niy gynsi!

Niych się nom Ślązakom szczynści!

 



Jodło z naszego stołu, czyli co jedzą Ślązacy

Świąteczny „łobiad”:

ü      nudelzupa

ü      rolada, czarne

      kluski, modro kapusta

ü      kompot z jabek

ü      szpajza

 

                    Smacznego!

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

nudelzupa - rosół z makaronem

nudel - makaron                        

żymły - bułki

knobloszka - parówka

bratkartofle - smażone kartofle

brauza oranżada                sikorki – placki ziemniaczane

krupniok kaszanka            karminadel – kotlet mielony

woszt kiełbasa                   cwibaki - sucharki

bombony – cukiereki           kołoczyk - drożdzówka

puding - budyń                     kołacz ciasto drożdżowe

szałot – sałatka                    kreple - pączki

 

Owoce i warzywa:

                  

                    jagódki – porzeczki          

                    cześnie – czereśnie

                    ostrynżyny – jeżyny

                    radliska – rzodkiewka 

                    tomata – pomidor

                    apluzyna – pomarańcza

                    bania dynia

                    wieprzki - agrest

 

Obleczenie, czyli w co się ubierają na Śląsku:

 

anzug = galoty + westa + kabot

garnitur = spodnie + kamizelka + marynarka

szaket – marynarka

binder, szlips - krawat

arbajancug – ubranie robocze

beretka – beret

czopka, copka, mycka – czapka

fuzekle, zoki skarpety

glazyjki – rękawiczki skórzane

kapuca – kaptur

kecka – spódnica                  

turnszuły - tenisówki

mantel – płaszcz

owerol – dres

szczewiki – buty

batki - kąpielówki

 

 

Śląskie wyliczanki:

 

Jak dzieci zaczynają swoje zabawy, to trzeba najpierw ustalić, kto się bawi, a kto nie. Więc mówi się:

 

       Kto sie bawi palec pod budka, bo za minutka zawiyrom budka.

 

Później z tych, co się bawią, trzeba wybrać tego, co pierwszy goni lub szuka, a by zrobić to sprawiedliwie, potrzebne są wyliczanki:

 

 

 

Iki, piki,

Dwa szpyndliki,

Iki, piki raus!

 

                                                                                 Roz, dwa, trzi, tera 

                                                                                      szukasz Ty!

 

 

Zaro do trzech policzymy

I trzeciego wyciepnymy!

 

 

 

 

 

 

Zwierzęta:

 

 

 

       Kamela mo dwa pukle!



 

 

 



Kopruch

            

                                           Kokot

 

 

 

                                                                                          

   Afa                                  

                           Kliknij, aby zobaczyć GIF-a w pełnym rozmiarze i pobrać go na dysk.                                    

                                             Elefant                                    Pultok                                       



                 

 



 

                                                                                 bożo krówka                                                        

      

bocoń

 

                                                

                          szmaterlok                      

    A oto niektóre zawody:

                                                                                        Rechtorka





                                                                           

 

 

 

 

Szkolorz, Szkolok

 

 

                                                     

                Grubiorze                                           Grubiok

 

                                                          



Fusbaler



                                 

                                                                                                                       

Dochtor

 

 

 

 

 





 

 

 

 

 

 

wojok

farosz

 

Będąc na Śląsku, możesz usłyszeć różne zwroty, dobrze wiedzieć, co oznaczają:

 

...

Zgłoś jeśli naruszono regulamin