Robert A. Haasler TAJNE SPRAWY PAPIEŻY Zamiast wstępu I poznacie prawdę, a prawda was wyswobodzi" (J. 8. 32.). Przedmowa do wydania polskiego Oddajemy do ršk Czytelnika ksišżkę specjalnš. Specjalnš przynajmniej z kilku powodów. Jest ona skrótem obszernej - trzytomowej pracy przygotowywanej przez ostatnie 12 lat. W tej monumentalnej pracy, szczegółowo przedstawiono ważne aspekty obyczajowoci dworów papieskich, zwłaszcza w okresie od V do XVII wieku. W dokonanym skrócie z natury rzeczy pominięto wiele wštków i spraw. Całkowicie zrezygnowano z przedstawienia aparatu sprawiedliwoci - więziennictwa, inkwizycji, tortur. Te bowiem sprawy przedstawione zostały w interesujšcej ksišżce Vittorio Messoriego Czarne karty Kocioła". Zdecydowano także o pominięciu szczegółowych opisów wydarzeń i komentarzy Autora. Ostatecznie przygotowano publikację, która aż przeładowana jest faktami, wnioski pozostawiajšc Czytelnikom. Praca powstawała przez szereg lat. Bibliografia, która była podstawš jej przygotowania liczy ponad 1000 pozycji. Autor korzystajšc z pomocy wielu bibliotek i archiwów, dokonał konfrontacji większoci wydawnictw jakie powstały w ostatnich dziesięcioleciach. To trudna i porywajšca lektura. Sporo, zwłaszcza w ostatnich latach, ukazało się ksišżek przedstawiajšcych historię papiestwa i papieży. W większoci zastosowano jednak metodę chronologicznej prezentacji ich życiorysów. Metoda zastosowana w tej monografii i jej skrócie jest w tym bogactwie rzadkociš. W niektórych rozdziałach tej ksišżki zapowiedziane sš wydawnictwa, szerzej przedstawiajšce opisane wydarzenia. Chociaż, Autor przedstawił w dokonanym skrócie sprawy i wydarzenia, które można znaleć także w większoci wczeniejszych publikacji, to przyjęta metoda prezentacji uznana została niemal przez wszystkich czytelników maszynopisu, recenzentów, redaktorów i wydawców za wielce prowokujšcš, bulwersujšcš. Ksišżka w skróconej formie w 1999 roku wydana zostanie w kilku krajach. Oprócz Polski także w Czechach, Słowacji, Niemczech, Wielkiej Brytani, Stanach Zjednoczonych i Rosji. Poszerzona wersja skierowana zostanie do druku z uwzględnieniem wszystkich uwag i krytycznych ocen tego wydawnictwa. W uzyskanych opiniach. Autora i wydawców przestrzegano przed publikacjš ksišżki, obawiajšc się niechęci i ostrych ocen częci rodowisk. Zawsze zadawano pytania o przyczynę zarówno napisania ksišżki jak i jej publikacji. Jak często bywa w takich przypadkach, ródeł decyzji należy szukać w osobistych dowiadczeniach. Zbyt często w literaturze opisujšcej wydarzenia przywołane w tej ksišżce stosuje się podwójnš miarę. Usprawiedliwienia niektórych niegodnych czynów innymi zasługami. Autor sam przed laty dowiadczy} pouczania przez nowonawróconych" co do oceny postaw społecznych. Owi nowonawróceni" jako cnoty przywoływali takie postawy, które jeszcze niedawno, w innej sytuacji były im zupełnie obce. A wszystko z powołaniem na odwiecznš naukę Kocioła. Myliłby się jednak każdy, który chciałby doszukiwać się w tej ksišżce nuty osobistego rozrachunku. Dowiadczenie osobiste było impulsem do głębokiej, wieloletniej pracy nad poznawaniem trudnych wštków historycznych. Historia papieży i papiestwa jest przy tym zaledwie jednym z kilkunastu tematów. Ksišżka nie jest pisaniem historii od nowa. Jest przypomnieniem. Całkowicie odrzucamy wszelkie posšdzenia o zakulisowe interesy jakoby przywiecajšce Autorowi i wydawcom. Szczególnie, w żadnym wypadku nie było celem obrażanie kogokolwiek. Jestemy wiadomi, że znajdš się osoby, które będš podważać, dyskredytować to, co zostało tu napisane. Ciosy krytyki skierowane wobec Autora i wydawców głęboko zostały przemylane przed podjęciem decyzji o edycji ksišżki. Włanie dlatego w pierwszej kolejnoci do publikacji skierowana została wersja skrócona. Pewnego rodzaju ostrożnoć i asekuracja legły także u podstaw wyboru form dystrybucji ksišżki, przede wszystkim poprzez sprzedaż wysyłkowš. Odrzucamy wreszcie posšdzenia o propagandowy wymiar ksišżki. Liczne mity, fałszywe twierdzenia obce sš inicjatorom tego wydawnictwa. Wierzymy, że Czytelnicy obiektywnie przyjmš tę pracę i tym samym zachęceni zostanš do dalszych samodzielnych poszukiwań prawdy. Prawda bowiem was wyzwoli". Ksišżka nie jest wreszcie historiš papieży, historiš papiestwa, czy też historiš Kocioła. Jest z natury rzeczy wyłšcznie prezentacjš częci faktów z bogatszych dziejów. Jest, jak to nazwał jeden z recenzentów homeopatycznš" dawkš historii. Wierzymy, że ksišżka ta nikomu nie zaszkodzi, nikogo nie dotknie, niczyich uczuć nie obrazi. Niech będzie - korzystajšc z tego medycznego porównania - lekiem, gdyż użyta została w minimalnej dawce. Autor i wydawcy dziękujš wszystkim osobom i instytucjom, które pomagały w przygotowaniu tego wydawnictwa. Bibliotekom, pracownikom nauki, tłumaczom, redaktorom technicznym, a zwłaszcza pierwszym jej Czytelnikom. To ich oceny i wyrażany czasem strach był podstawš wyboru odpowiednich fragmentów obszernej monografii do publikacji oraz stonowania i przystosowania do potrzeb polskiego Czytelnika niektórych opisanych faktów. Czas pokaże, czy te obawy były uzasadnione. luty, marzec 1999 roku. ROZDZIAŁ I. Siedem kobiet które wstrzšsnęły Watykanem Zwykło się uważać, że Watykan, podobnie zresztš jak cały Kociół, był i jest domenš mężczyzn. Spór o rolę kobiet w Kociele jest równie stary, jak historia Kocioła. Na jej kartach pojawiały się zawsze kobiety, zapisujšc się na nich zarówno gorliwš wiarš i obronš więtoci Kocioła, jak i mniej chlubnymi postawami. W tym rozdziale przypomnimy kilka najbardziej barwnych postaci z owej drugiej grupy. Wyprzedzajšc ewentualnš krytykę tej pracy za niby jednostronny wybór, przypomnimy, że nie jest naszym celem przedstawienie tu pełnej historii Kocioła, lecz spojrzenie na niektóre tylko jej karty. Zainteresowany sięgnie do innych ródeł. Jeżeli ta ksišżka zainspiruje go do dodatkowej lektury, do głębszego zainteresowania się losami Kocioła - to swojš funkcję wypełni właciwie. Pierwszš kobietš, która wywarła znaczny wpływ na losy kociołów lokalnych w Europie, była Petronilla, córka apostoła Piotra i Joanny. Jak chce Klemens Aleksandryjski, Piotr niósł zgubę żonie Joannie, która podobnie jak on zginšć miała mierciš męczeńskš. Szczštki w. Petronilli odnaleziono w katakumbach. Papież Stefan II (III) (752-757) obiecał królowi Franków Pepinowi III, że przekaże mu doczesne szczštki więtej jako relikwie. Ten papieski dar sprawił, że Francję przez kilkanacie wieków nazywano pierworodnš córš Kocioła". Papież Paweł I (757-767) ufundował w Bazylice w. Piotra nowš kaplicę, w której umieszczono relikwie w. Petronilli. Na dworze papieskim pojawiało się wiele kobiet uznawanych przez Kociół za więte. Wród nich były między innymi więte Tarsylia i Emiliana, ciotki papieża Grzegorza I Wielkiego - także więtego. Doniosłš rolę odegrały wreszcie matki poszczególnych papieży, czasem ich siostry. Przykładem niech będzie Laodinica Piccolomini, matka papieża Piusa III (1503) i siostra papieża Piusa II(1458-1464). Tragiczny los spotkał rodzinę papieża Hadriana II (867-872). Hadrian pochodził z rzymskiej rodziny Colonnów. Nim został księdzem, był żonaty. Jego żona Stefania i córka zostały uprowadzone, zgwałcone i zamordowane w 868 roku przez Eleuteriusza, syna biskupa Orte Arseniusza. Synem biskupa Arseniusza, a więc bratem (przyrodnim) mordercy, był Anastazy, zwany Bibliotekarzem, kardynał, sekretarz osobisty papieża Hadriana II, a faktycznie zarzšdzajšcy Kociołem. Anastazy, po mierci Leona IV (855), sam przeszło dwa miesišce okupował tron papieski. Włanie Hadrian II przywrócił Anastazego do łask, oddajšc mu wszystkie urzędy i sprowadzajšc do Rzymu, by wskutek słaboci papieża faktycznie rzšdzić Kociołem. Wydaje się, że pogłoski o współudziale Anastazego w zamordowaniu żony i córki papieża nie sš bezpodstawne. Hadrian II mocno przeżywał mierć bliskich mu osób. Warto wspomnieć i te kobiety, które składały wizyty papieżom, wizyty czasem nieco się przecišgajšce Jak chociażby wizyta Krystyny, królowej Szwecji, w latach 1632-1654, która po abdykacji przybyła do Rzymu, nawróciwszy się na wiarę katolickš. Pałac królowej Krystyny w Rzymie był nie tylko centrum intelektualnym miasta, ale przysparzał papieskim gospodarzom nieco kłopotów natury moralnej. Kuria rzymska wybaczała Krystynie wiele, liczšc, że za jej wstawiennictwem Szwecja przejdzie na katolicyzm. W każdym razie królowa dużo kosztowała skarbiec aż trzech kolejnych papieży: Aleksandra VII, Klemensa IX i Klemensa X. Założyła w Rzymie sławnš akademię, której członkiem był między innymi papież Klemens XI, a papież Aleksander VIII wydał wielkie sumy ze skarbca papieskiego na zakup wielu manuskryptów i księgozbiorów Krystyny, wzbogacajšc tym samym Bibliotekę Watykańskš. Papież Innocenty XII (1691-1700) uroczycie przyjšł i gocił w Rzymie królowš Polski, Marię Kazimierę, wdowę po Janie III Sobieskim. Maria Kazimiera gociła w Rzymie aż do roku 1714. Poprzestańmy na tym wyliczeniu - choć i współczenie np. za krótkiego pontyfikatu Jana Pawła I pojawiły się kobiety - zakonnice, o których warto wspomnieć. Przyjrzyjmy się nieco dokładniej losom kilku wybranych kobiet najbardziej barwnych. Kolejno przypomnimy postaci Teodory Starszej, Marozii, Teodory Młodszej, Lukrecji Borgii, Olimpii Panfili Maidalchini, Franciszki Lehnert - matki Pasqualiny i wreszcie legedamej papieżycy Joanny. Wszystkim zresztš naszym bohaterkom Rzymianie nadali ten sam tytuł - La Papessa - Papieżyca. Teodora Starsza, Teodora Młodsza i Marozia - Kobiety papieży wieku upodlenia. Sto pięćdziesišt lat od pontyfikatu papieża Formozusa (891-896) do papieża Damazego (1048) to najbardziej haniebne lata w dziejach papiestwa. Historycy przecigajš się w na...
namaskar