biuletyn3_02.pdf

N R 3 ( 1 4 )

marzec

2002

BIULETYN

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

ISSN 1641-9561

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

ADRESY I TELEFONY ODDZIAŁÓW IPN W POLSCE

BIAŁYSTOK

15-637 Białystok, ul. Warsztatowa 1a

Tel. (0-85) 664 73 71

GDAŃSK

81-311 Gdynia, ul. Witomińska 19

Tel. (0-58) 620 52 00

KATOWICE

40-009 Katowice, ul. Warszawska 19

Tel. (0-32) 253 73 31

KRAKÓW

31-027 Kraków, ul. Mikołajska 4

Tel. (0-12) 421 11 00

LUBLIN

20-071 Lublin, ul. Wieniawska 15

Tel. (0-81) 532 16 43

ŁÓDŹ

91-479 Łódź, ul. Orzeszkowej 31/35

Tel. (0-42) 6

Tel. (0-42) 616

116 27

227 48

448

POZNAŃ

61-739 Poznań, ul. Plac Wolności 17

Tel. (0-61) 851 52 15

RZESZÓW

35-060 Rzeszów, ul. Słowackiego 18

Tel. (0-17) 852 05 35

WARSZAWA

00-207 Warszawa, Pl. Krasińskich 2/4/6

Tel. (0-22) 530 86 25

WROCŁAW

50-153 Wrocław, Pl. Powstańców Warszawy 1

Tel. (0-71) 340 65 32

BIULETYN INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

Redaguje Biuro Edukacji Publicznej IPN

Zespół redakcyjny: Barbara Polak, Elżbieta Lewczuk,

Dorota Mazek, Władysław Bułhak, Paweł Machcewicz

Projekt graficzny: Krzysztof Findziński

Adres: 00-839 Warszawa, ul. Towarowa 28

Tel. (0-22) 581 89 25, fax (0-22) 581 89 26

e-mil: bep@ipn.gov.pl

www.ipn.gov.pl

łamanie i druk: Zakład Wydawniczo-Poligraficzny MPiPS

15-637 Białystok, ul. Warsztatowa 1a

81-311 Gdynia, ul. Witomińska 19

40-009 Katowice, ul. Warszawska 19

31-027 Kraków, ul. Mikołajska 4

20-071 Lublin, ul. Wieniawska 15

91-479 Łódź, ul. Orzeszkowej 31/35

Tel. (0-42) 6

116

227

61-739 Poznań, ul. Plac Wolności 17

35-060 Rzeszów, ul. Słowackiego 18

00-207 Warszawa, Pl. Krasińskich 2/4/6

50-153 Wrocław, Pl. Powstańców Warszawy 1

BIULETYN

NR 3 (14)

MARZEC

2002

SPIS TREŚCI

KALENDARIUM IPN

ROZMOWA BIULETYNU

O EMIGRACJI I POLONII. Ze Sławomirem Cenckiewiczem i Januszem

Wróblem rozmawia Barbara Polak .............................................................

ŻYLIŚMY NADZIEJĄ. Z byłym Prezydentem Rzeczypospolitej Ryszardem

Kaczorowskim rozmawia Tomasz Danilecki .................................................

PRAWO I HISTORIA

Tomasz Danilecki – DEPORTACJE LUDNOŚCI CYWILNEJ

Z BIAŁOSTOCCZYZNY ............................................................................

KOMENTARZE HISTORYCZNE

Jarosław Neja – POLACY W MANDŻURII ..................................................

Tadeusz Kopyś – UCHODŹCY POLSCY NA WĘGRZECH

W LATACH 1939–1944 .........................................................................

Łukasz Kamiński – POLACY W BERLINIE .....................................................

Jan Żaryn – KOŚCIÓŁ KATOLICKI WOBEC POWOJENNEJ EMIGRACJI

(1945–1989) .........................................................................................

Maciej Pawlak – WSPÓŁPRACA WYWIADOWCZA EMIGRACJI POLSKIEJ

W LONDYNIE Z PAŃSTWAMI ZACHODNIMI W LATACH 1945–1954 ........

Jerzy Eisler – FALE EMIGRACJI ŻYDOWSKIEJ Z POWOJENNEJ POLSKI ......

Dariusz Stola – MILION STRACONYCH POLAKÓW ...................................

Artur Ossowski – OBÓZ POLSKI W NIEDERLAHSTEIN

W LATACH 1945–1946 ..........................................................................

Kornelia Banaś, Adam Dziurok – ŚLĄZAK DO WYSIEDLENIA .......................

RELACJE I WSPOMNIENIA

„CZY TO JUŻ POLSKA?” .........................................................................

Tomasz Rochatka – POLSKI „KUŁAK” W KAZACHSTANIE ...........................

WYSTAWY

Wojciech Trębacz – STRACENI NA DOLNYM ŚLĄSKU W LATACH 1945–1956

KSIĄŻKI IPN ......................................................................................

INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ

Kalendarium IPN

luty 2002

7 lutego

eon Kieres uczestniczył w posiedzeniu Senatu RP, w czę-

ści dotyczącej zmiany ustawy o ujawnieniu pracy lub służby w organach

bezpieczeństwa państwa

– prof. Leon Kieres

eon Kieres

Witold Kulesza wzięli udział w spotkaniu

z II Sekretarzem Ambasady Austrii Gerhardem Eislem

Witold Kulesza

Gerhardem Eislem. Celem spotkania

Eisla Głównej Komisji informacji austriackiego

Ministerstwa Sprawiedliwości, dotyczącej śledztw przeciw żandarmom Jo-

hannowi Berhoferowi i Georgowi Sreicherowi. Dokumenty dotyczące ich

zbrodniczej działalności przesłano wcześniej austriackiemu wymiarowi spra-

wiedliwości, który poinformował Główną Komisję o umorzeniu śledztwa,

jednak bez podania podstaw. G. Eisl

Eisla

Eisl dostarczył szczegółowe pisemne

sprawozdanie sporządzone przez Ministerstwo Sprawiedliwości Austrii, opi-

sujące przyczyny, na podstawie których postępowania zostały umorzone.

Omówiono także dalszą współpracę Ambasady Austrii z IPN w zakresie

ścigania zbrodni nazistowskich

Eisl

8 lutego

– gościem Instytutu Pamięci Narodowej był szef pionu badawczo-edukacyj-

nego Centrum Badania Ruchu Oporu i Ludobójstwa na Litwie dr Arvydas

Arvydas

eonem Kieresem

i dyrektorem BEP IPN dr. hab. Pawłem Machcewiczem

eonem Kieresem

awłem Machcewiczem rozmawiano

o perspektywach współpracy naukowej i edukacyjnej IPN z instytucją litew-

ską

awłem Machcewiczem

13 lutego

– w Instytucie Pamięci Narodowej zainaugurowano działalność klubu Histo-

rycznego imienia generała Stefana Roweckiego

Stefana Roweckiego „Grota”. Klub powstał

z inicjatywy Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Głównym ce-

lem Klubu będzie poszerzanie wiedzy historycznej dzięki najnowszym ba-

daniom i pracom naukowym o Polskim Państwie Podziemnym. Spotkania

Klubu będą się odbywały w każdą drugą środę miesiąca w sali konferen-

cyjnej Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie przy ulicy Towarowej 28

Stefana Roweckiego

20 lutego

– Kolegium IPN przyjęło informację o pracach zespołu do spraw przygoto-

wania porozumienia o współpracy między IPN a Naczelną Dyrekcją Archi-

wów Państwowych, zapoznało się także z postępami prac nad regulami-

nami określającymi zasady udostępniania akt znajdujących się w zasobie

archiwalnym IPN do celów służbowych oraz do badań naukowych. Człon-

kowie Kolegium pozytywnie zaopiniowali projekt ustanowienia nagrody

im. Grzegorza Jakubowskiego

Grzegorza Jakubowskiego (zmarłego w czerwcu ubiegłego roku pierw-

szego szefa Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów IPN). Nagro-

da może być przyznana instytucjom, organizacjom społecznym i osobom

fizycznym za szczególnie aktywny udział w dziele upamiętniania historii

Narodu Polskiego w latach 1939–1989 i działalność publiczną zbieżną

z ustawowymi celami Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania

Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

– prezes IPN prof. Leon Kieres

Leon Kieres

Leon Kieres oraz prof. Witold Kulesza

Gerhardem Eislem

było przekazanie przez G. Eisla

Anusauskas

Anusauskas. Podczas spotkania z prezesem IPN prof. L eonem Kieresem

Anusauskas

eonem Kieresem

Stefana Roweckiego

20 lutego

Grzegorza Jakubowskiego

22 lutego

Leon Kieres wziął

udział w uroczystości wręczenia pani Emilii Szlachcie

Leon Kieres

Emilii Szlachcie przez wojewodę

małopolskiego Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski za dzia-

łalność konspiracyjną w czasie drugiej wojny światowej i w pierwszych

latach po wojnie. Odznaczenie zostało przyznane przez Prezydenta RP Alek-

Emilii Szlachcie

Alek-

sandra Kwaśniewskiego na wniosek Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”

przy poparciu Oddziału IPN z Krakowa. W trakcie uroczystości prof. Leon

Leon

Emilia Szlachta uosabia to, co najszlachetniejsze

w duszach ludzi walczących o wolność. Tego samego dnia w Sali Obrad

Miasta Krakowa prezes IPN prof. Leon Kieres

Emilia Szlachta

Leon Kieres wziął także udział w uroczy-

stości nadania imienia gen. Emila Fieldorfa

Leon Kieres

Emila Fieldorfa „Nila” Muzeum Armii Kra-

jowej w Krakowie. W uroczystości oprócz prezesa IPN głos zabrali mię-

dzy innymi Ryszard Kaczorowski

Emila Fieldorfa

Ryszard Kaczorowski – ostatni Prezydent RP na Uchodźstwie,

prof. Lech Kaczyński

Ryszard Kaczorowski

Lech Kaczyński – były minister sprawiedliwości, prof. Adam Strzem-

Adam Strzem-

Andrzej Przewoźnik – sekretarz

generalny Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.

Andrzej Przewoźnik

28 lutego

Leon Kieres złożył w Sejmie RP Informację o działalności

Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodo-

wi Polskiemu w okresie 1 lipca 2000 r. – 30 czerwca 2001 r. Wcześniej

informacja była rozpatrywana i przyjęta przez Sejmową Komisję Sprawie-

dliwości i Praw Człowieka

Dokument w całości dostępny jest na stronie internetowej Instytutu Pamięci

Narodowej: www.ipn.gov.pl

Leon Kieres

opracowali: Anna Bilińska-Gut, Artur Gut, Tomasz Poręba

STATYSTYKA WYDAWANIA WNIOSKÓW O UDOSTĘPNIENIE DOKUMENTÓW/ZAPYTANIE

O STATUS POKRZYWDZONEGO

luty 2002 r.

od początku wydawania

A/B

BIAŁYSTOK

12/11

103/585

GDAŃSK

51/42

3116(854)*/1683(470)*

KATOWICE

18/39

2036/955

KRAKÓW

30/24

1984/1087

LUBLIN

23/11

1141/523

ŁÓDŹ

24/18

1113/606

POZNAŃ

37/20

2161/1132

RZESZÓW

26/16

1260/698

WARSZAWA

25(0)*/20(0)*

2199/1227

WROCŁAW

32/20

1287/718

BUiAD

44/27

2752/1076 + 171**

RAZEM

322/242

20152/10461

* wnioski wydawane i przyjmowane w terenie

i w delegaturach

** wnioski przesłane z konsulatów

A – wydane formularze wniosków

B – wnioski przyjęte

Sprostowanie. W poprzednim numerze „Biuletynu”, w podsumowaniu wydanych i przyjętych wniosków

znalazły się błędy. Odpowiednie liczby w rubryce „razem” są: 460/324. Za błąd przepraszamy – redakcja.

– w siedzibie krakowskiego Oddziału IPN prezes IPN prof. Leon Kieres

sandra Kwaśniewskiego

Kieres

Kieres powiedział, że Emilia Szlachta

Lech Kaczyński

bosz

bosz – były I prezes Sądu Najwyższego, Andrzej Przewoźnik

– prezes IPN prof. Leon Kieres

luty 2002 r

Sprostowanie.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: