Chemia_oraniczna.pdf

(128 KB) Pobierz
Chemia organiczna
Chemia organiczna
opracował Wojciech Solarski
1. Cel ćwiczenia:
Celem ćwiczenia jest wykrywanie grup funkcyjnych związków organicznych
2. Literatura
1. M. J. Sienko, R.A. Plane: Chemia. Podstawy i zastosowania.Warszawa,WNT,1993.
2. J. Banaś, W. Solarski: e-Chemia, www.chemia.odlew.agh.edu.pl
3. Praca zbiorowa pod red. J. Banasia, W. Solarskiego: Chemia dla inżynierów. AGH,
Kraków 2000.
3. Zagadnienia do opracowania
1. Budowa i podział związków organicznych
2. Podaj wzory strukturalne i nazwy węglowodorów C 4 w którym występuje wiązanie
podwójne i potrójne. Omów zjawisko izomerii
3. Omówić wiązanie występujące w pierścieniu benzenu
4. Wymienić kilka węglowodorów aromatycznych zwierających więcej niż jeden
pierścień
5. Napisz wzory i nazwy kilku alkoholi wielowodorotlenowych.
6. Napisz reakcję powstawania aldehydu mrówkowego i octowego
7. Scharakteryzuj estry
8. Jak przebiega reakcja estryfikacji
9. Scharakteryzuj nitrozwiązki
10. Jak można wykryć grupy funkcyjne w związkach organicznych.
4. Opis ćwiczeń
Ćw. 4a. Wykrywanie grupy hydroksylowej w etanolu (reakcja jodoformowa)
Reakcja jodoformowa jest rekcją charakterystyczną ugrupowania
CH 3
CO
, a także
związków, które dają to ugrupowanie w reakcji utlenienia.
Sprzęt: -probówki
-statyw
Odczynniki: -alkohol etylowy
-2M NaOH
-płyn Lugola
( 2 wKI
)
Do około 1 cm 3 rozcieńczonego alkoholu etylowego dodać taką samą ilość roztworu NaOH i
płynu Lugola do uzyskania jasnożółtego zabarwienia. Po ogrzaniu mieszaniny do 60 o C,
wytrąca się jasnożółty osad jodoformu. Roztwór posiada charakterystyczny zapach środków
dezynfekcyjnych stosowanych w szpitalach.
2
NaOH
I
2
NaIO
NaI
H
2
O
I
CH
3
CH
2
OH
NaIO
CH
3
COH
NaI
H
2
O
CH
3
COH
3
NaIO
I
3
C
COH
3
NaOH
I
3
C
COH
NaOH
CHI
3
HCOONa
Wpisz reakcję do tabeli i napisz nazwy powstających produktów reakcji.
Cu w postaci związku kompleksowego, który powstaje ze
zmieszania roztworów Fehlinga I i II. Reaguje on z aldehydami w reakcji redoksowej, gdzie
jony
2
Cu redukują się do
Cu , zaś aldehyd utlenia się do kwasu.
Cu
2
red .
Cu
O
utl.
O
R C
R
C
H
OH
Sprzęt: - probówki
- statyw
Odczynniki: - roztwór Fehlinga I (roztwór
CuSO
- roztwór Fehlinga II (alkaliczny roztwór winianu sodowo-potasowego)
- roztwór zawierający aldehyd (np. mrówkowy)
4
)
Do 1 cm 3 roztworu powstałego ze zmieszania roztworów I i II w stosunku 1:1, dodać 1 cm 3
badanego roztworu aldehydu. Roztwór ostrożnie ogrzać do wrzenia. Wydziela się ceglasty
osad
Cu 2 .
Opisać przebieg doświadczenia oraz napisać reakcję utlenienia aldehydu.
O
Ćw. 4c . Reakcja Tollensa (lustra srebrowego )
R
COH
2
Ag
NH
3
2
3
OH
2
Ag
RCOO
4
NH
3
2
H
2
O
Sprzęt: -probówki
-statyw
-zle ka
Odczynniki: -badany aldehyd (np. mrówkowy)
- 0,05M
AgNO
3
-2M
NH 4
OH
NH 4 , aż
wytrącający się osad ulegnie rozpuszczeniu. Do mieszaniny dodać 1cm 3 roztworu aldehydu.
Próbkę z zawartością zanurzyć w zlewce z gorącą wodą. Na ściankach probówki osadza się
błyszcząca warstwa metalicznego srebra (lustro srebrowe):
Napisać reakcję, zanotować obserwacje. Jakie właściwości wykazał aldehyd ?
AgNO i ostrożnie tyle roztworu
3
OH
Ćw. 4b. Wykrywanie grupy aldehydowej
Reakcja Fehlinga
Odczynnik Fehlinga zawiera jon
2
Do czystej probówki wlać 1cm 3 roztworu
91327405.001.png
Ćw. 4d. Wykrywanie grupy ketonowej
Reakcja jodoformowa Gunninga
Reakcja Gunninga jest charakterystyczna dla metyloketonów. Pozytywny wynik dają również
etanol, alkohole II-rzędowe typu
CH
3
HCR
OH
i aldehyd octowy.
2
NaOH
I
2
NaIO
NaI
H
2
O
R
CO
CH
3
3
NaIO
R
CO
CI
3
3
NaOH
R
CO
CI
3
NaOH
RCOONa
CHI
3
Sprzęt: -probówki
-statyw
Odczynniki: -badany keton (np.aceton)
- 2M
NH 4
OH
-płyn Lugola
NH 4 dodać 0,5 cm 3 badanego ketonu i kroplami dodawać płynu
Lugola do pojawienia się żółtego zabarwienia. Mieszaninę ogrzać do 60 o C i pozostawić na
parę minut. Wydziela się żółty osad jodoformu o charakterystycznym zapachu.
Opisać przebieg reakcji i uzasadnić odpowiednimi reakcjami.
OH
Ćw. 4e . Wykrywanie grupy karboksylowej
Obecność grupy COOH można wykryć przez przeprowadzenie jej w ester z niższym
alkoholem. Lotne estry mają charakterystyczny zapach. Mrówczan etylu ma zapach rumu,
maślan etylu – zapach ananasów, octan amylu i izoamylu – zapach gruszek
R
COOH
HO
R
'
2
SO
4
R
COOR
'
H
O
2
Sprzęt: -probówki
-statyw
Odczynniki: -badany kwas karboksylowy
-alkohol etylowy
-
H
2 SO
4
stężony
Do probówki wlać 1 cm 3 badanego kwasu, tyle samo alkoholu etylowego i kilka kropli
stężonego kwasu siarkowego(VI).
Jaki zapach ma otrzymany produkt reakcji? Podać równanie przeprowadzonej reakcji.
Do 1 cm 3 roztworu
H
Sprawozdanie z Chemii Organicznej
Imię i Nazwisko
Wydział:
Data wykonania ćwiczenia
Grupa:
Ocena:
Zespół:
Nr
Tytuł ćwiczenia
Reakcje
Obserwacje, wnioski
Ćw.4a. Wykrywanie grupy
hydroksylowej w
etanolu (reakcja
jodoformowa
Liebena)
Ćw.4b. Wykrywanie grupy
aldehydowej
Reakcja Fehlinga
Ćw.4c Reakcja Tollensa
(lustra srebrowego)
Ćw.4d. Wykrywanie grupy
ketonowej
Reakcja
jodoformowa
Gunninga
Ćw.4e. Wykrywanie grupy
karboksylowej
91327405.002.png 91327405.003.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin