Przysmaczki polskiej kuchni (1849).pdf

PODNIEBmNIU I ŻARŁOCZNOSCI

Wolno drukować, l warunkiem lłownia

w Komitecie Cenzury, po wydrukowaniu p,'awem

przepisondj Jiczbyegzemplarzy,

w Warszawie d, 9 (21) Grudnia 1849" ,

Cen zor:

p, Dubrowski,

Iii

"'" .."", ..- ""'0;

-~+"

poświeeam

~3g1.S~

lI ajnii szo sługa

An'ORK A.

Biblioteka Narodowa

Warszawa

111111~lllllilllll~IIIIIIIIIIII!111

30001005401239

PRZEMOWA.

I:.askawi Czy(elnicy.'-raczcie przebaczyć

"bóstwI< i 1ł~clz!l li} "si'tżki, pod względem

pj układ,u i ;"I!JIIl, gdyż od d:iecilislwlj,j

Czytać i pisać tytko nauczona,

A zaws.:e ,,[dlom szczerze pośltir,cona,

niemialam nawet czasu, myśleć o Słowackim

i jego dziełach, o klórych dziś jako emerytka,

a l em samem slCobodniejsza-dowiatlujlJ si~.

Wrodzony zaś lalcnt do 1we::Ui tce mnie, jak

rac:ycie Zalllta:yc ID dals.:ym hiegu tego pi-

SI1W, 'lDyks:falcil się na pfe/wych 'lczorach

nieśmiertelnego Baki, którego pOłcazne, a lak

śilnie do serca przemawiające dzieła, w clllci-

lach 1Dolnych od pl'acy.i zatrudnień z 'wiarą i

czci,! c:y/alant.

Jedz, lecz ostr6tnic, bo temu jest biada ,

Kto wicIe i )lad miare sie objada.

Jlo,.aliJI4.

Suz~śliwą więc jestem i powiem że sto.

~06 ~~,.ŚI~lOSZą h,dę-jeżeli po przeczy/a-

nIU te} kSlqzeczkl raczycie wydali o mnie zda-

nie: ź~m zawsze hyla dohrą kllc/wrką i

Ze cllociat j eGtem z rollu kobiely,

A jednakże, z Um wszyslldem niestety!

Nieodrodna i pralca siostra Bak i,

Co w lViinie zażyt śmiertelnej labaki.

Pisałam 1.0 Warszawie - pod stry chem.

naj nitsza sługa

WSTąP.

Fruzia.

Oszcz~clność i rządność poloki ch go,po-

dYll , zaprowadziły zwyczaj w swych do-

madl, przynądzania tyle tylko potraw na

obi ail lub też wieczerzę, ile konie czna po-

trzeba liczby biesiadujących wymaga. Jest

to bardzo słusznie : albowiem , oszczę

dność nikogo niegubi, a zbyteczna hojność,

zawsze jest marnotrawstwem, Iluciągają·

tem za sobą, niezliczone przyklady ubó-

stwa, tak w ubieglych wiekach, jako i

dzisiaj w zbyt jawnych obrazach okazu-

jącego się. Lecz

- 8 ~

Nader czę,;to sili zdany,

Źe kogoś nóg nadany,

A tu iut po sniaJaniu

I o biad na wydaniu.

Goscia j ednakie prosić trzeba _

A nie rt:ecz, dać mu t } lk o chleba .

Lecz jak prosić, bo obiad krótki

Gu)i oprócz przek!jski i wódki ,

Jest tylko r Oflo t z k orzeniam i

lIlięłło j pieczcli z serdclami_

l to b iesiadka zdziałana

Dl a paniql, pani i pllllll.

Otoi aby zaradzić lój nicdogoilno~ci, i

spiesznie znpobicllz nr l aki,u wyp a dku

JdoPfltolll puc"ciwych naszyci. gosV0rlY11,

zamierzyliśmy jm pOflać lutaj, kilka spo-

sobów łatwego l,r,,-y rZi! rlz ania, w y bornyt:JI

potraw, uybkośció! lo kolllotywy, mogących

obiad powiększyć.

Uprzcclt.ić t yJko z naj(l ujt'my naszym oho-

Wiip~kiem, że Ch Ci!C wprowacbdć w wyko-

na nie przepisy tej ksi ;pl; ki, po trze ba mieć

wszystko, a wszystko pod ręką-

Stowem WRZ) slko na zuwo hluie

Piękne gospoRie! dobrl! pilnie!

I fila tego, chociai mała, l ecz nader u;'}'.

- 9 -

teczna ta ksią~ka, nie dla wszystkich nie-

wiast jest przeznaczoną· A n8jpr~ócł: nie..

mają do ni ej żadnego prawa, ~oh,e,tY, .któ ,

rym się zdaje, .ze są panianu Wlclklego

świata,"':'"

• Które w swym domu siedząc u slołem

Z męZem i dziećmi i gośćmi spol ell i,

Kurzem ubiegłych balów odurzone

A. wykrz)knikiem lokaja zbudzone,

ź'e niema soli, pi eprzu i chleba,

Zgoiewem odl'zekllą-to I.upić trzeba!

Natychmiast strojny galonem słuźalec,

Prosty i sztywny jak na s:r;yldzie palec-

Choć mu pieniędzy pani niedała,

Biegnie w ulicę do sklepu Mich ala:

J u g ron "sz)'atko-u pięć bierze chl eb.,

_ A gdzie pieniądz.e? bo pienięd~y. t~:r;~~I~'

" T o jest dla dworu,- t o dla pa~u, Ja&D~c: •.

_Gdzie na chleb niema, t am I J18008C gunie

Odrzekłszy l\1ichał- bąknąl: hołotlt!

Wielka mi pani-kiedy niema zlota.

ł pr~ywolawszy swą córkę dzic\:icę,

]{11.Ił dług nowy, \... pi8a~ na tablicę"

A wnyscy t ym czasem Jedzą powoli,

Czekając c;h leb a i pieprzu i soli,

Bezużyteczną jeszcze będzie ta bros:t.:ur~,

dla \V.'Yltkich niewiast pudobnych do tĆJ:

która

- 10 _

Miuzkając ,.. świeto}:ch salonich hotelu,-

Wylułazy z puchu o pitrw~łćj z ilołudnia,

r siedząc w miękiln, wygodnym fotelu

'l'onie '" pół szubku przed natręctwem grudnia.

A ubarwiwszy rozem sw:) buzię

Dzwoni i woła na kucharkę FI'lIzię.

J Fruzia, pani 8WĆ; PO!lłUSZlllł woli, •

Chocial kuchal'k._ w p~nny jedrlak roli

Stnje i mówi: jestem proszę pani,

l pilnie .ducha, chddai j~ nagani.

A ta jak władzeil kO"ony_ POWalIli',

WAporach O wiarę śmiała i odwazna.

Bitna \V procesach, zwycięzka z łyd: .. n;,

numna z ubogim_ pokorna z Ilana/lli.

Zatrzymujqca swym ludziom uslugi,

J codzień 8\'f'oje Z\.jęk'8zaj~ca dlugi,

W kosciołach Idęcz'lca,

Nad świlltem l'łaczqca.

Pięknie i wzniośle o cnotach mówiąca,

Wszystkich ua dawic i mieniu krzywdząca,

Czemu nierychlo? pyta zagniewana_

Co dziś' ,.,. teatrze? jaka sztuka dana?

Długoł tak będziesz mnie napróino .iedzieć?

Alasz mi pójść UI'ar; i o w8zystkiem wiedzieć.

- A obiad proszę pani, z czego będzie?

- Jdiie mi t oczu,_ nudnaś z lem I)ytaniem-

Tak jak zaW8ze u lud:r;i i jłk wszędzie,

Slraszllieś natl'ętna śmieSlOnem 8wem gadaniem.:

Wumiesz dwa fuuty mięsa wotowego,

A propos... kupisz mi do czepka kwiatek,

Cóś na kotlety i funt cielęl."Cgo,

Tylko pamiętaj ł.eby był bł.wat~k.. ,

O! dla takićj pani, która cIelęce l WO-

łoWu mięso pr~cpl.ta

'..tłławatkami

Ilotlela~i

'1'~atral1li

J kwintkami

J czepkami .

książka o kuchni Jlic jest potrzebną, J~k

równie';-, żacłnćj wartości broszura ta me-

będzie mial. j dla tych kobiet, które

r.izlł.,wszy NicmczyM)'

Nielu),ią .P6Isz.czyzny

Cz)',ajó! Herdera

Szellinga, SZf'lera .

Lub slęczó!c nad wzrostem sztuk "

Chcą dawać światu nauki-

I wziąwszy 08tro przycięte pióro,

Myślą ugrządszy wswych nauk

roztworze,

Górą- i coraz bujają górą,

Widząc na 8tole z atramentu morze.

Do takiej pani, gdy przyjdzie Jagu8ił,

Panna słuląca, lub mlodsza Anu8ia,

Pierwsza usłyszy, by pieczeJl gotować,

Dwie drugie ZIlOWU, by włosy maglować.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: