historia norwegii.doc

(80 KB) Pobierz

ęłęóYnglingowie
640-700: Halfdan I Biały
700-730: Eystein Śmierdzący
730-784: Halfdan II Łagodny
784-821: Gudrod Myśliwy
821-840: Olaf
840-860: Halfdan III Czarny
ok. 858-928 Harald Pięknowłosy Harald I Harfagre
ok. 928-933 Eryk Krwawy Topór Eirik I (Haraldsson) Blodoks
933-959 Haakon I Dobry Hakon I (Haraldsson) Adelstensfostre den Gode
959-974 Harald II Szara Opończa Harald II (Eriksson) Grafell
974-985 Harald Sinozęby Harald Blatann
974-994 Jarl Haakon Sigurdsson Ladejarl Hakon Sigurdsson
987-994 Swen Widłobrody Svein Tjugeskjegg
994-999 Olaf I Tryggvasson Olav I Trygvasson
999-1015 Swen Widłobrody Svein Tjugeskjegg
999-1015 Jarl Eryk Haakonsson Ladejarl Eirik Hakonsson
1015-1016 Jarl Swen Haakonsson Ladejarl Svein Hakonsson
1016-1028 Olaf II Święty Haraldsson Olav II (Haraldsson) den Hellige
1028-1035 Kanut Wielki Knud den Mektige
1030-1035 Swen Alfivason Svein Knutsson (Alfivason)
1035-1047 Magnus I Dobry Magnus I (Olavsson) den Gode
1045-1066 Harald III Surowy Harald III Hardrade
1066-1069 Magnus II Haraldsson Magnus II Haraldsson
1066-1093 Olaf III Pokojowy Olav III (Haraldsson) Kyrre
1093-1095 Haakon Magnusson Hakon Magnusson Toresfostre
1093-1103 Magnus III Bosy Magnus III (Olavsson) Berrfott
1103-1115 Olaf Magnusson Olav Magnusson
 

Gudrod Myśliwy to legendarna postać pochodząca z dynastii Ynglingów, ojciec Halfdana Czarnego.
Gudrod Myśliwy jest uznawany za postać legendarną, ponieważ nie znamy żadnych potwierdzonych historycznie faktów na jego temat, wszystkie informacje o nim pochodzą ze spisanej w XII wieku sagi, Heimskringla.
Gudrod Myśliwy był synem Halfdana Łagodnego. Po śmierci ojca objął tron królestwa Vestfold. Poślubił Alfhildę, córkę Alfarina, króla Álfheim (według mitologii wikingów Álfheim było królestwem elfów). Miał z nią jednego syna, Olafa.
Kiedy w 820 Alfhilda zmarła, Gudrod Myśliwy wysłał swych wojowników do królestwa Agder, aby ci poprosili tamtejszego króla, Haralda, o wydanie jego cóki, Asy, za Gudroda. Harald nie wyraził zgody, dlatego wściekły Gudrod postanowił zabrać Asę siłą. Przybył do Agder nocą ze swymi najbardziej zaufanymi wojownikami. Harald uświadomił sobie napad, kiedy było już za późno. Zginął w walce z bratem, Gyrdem. Gudrod porwał Asę i zgwałcił ją; urodziła mu drugiego syna, Halfdana, który po jego śmierci został królem Halfdanem Czarnym. Tym samym objął panowanie w drugim królestwie, Agder.
W 821, rok po narodzinach Halfdana Czarnego podczas obchodów święta bardzo pijany Gudrod spacerował po pomoście, kiedy ktoś zaatakował go od tyłu włócznią. Król zginął, lecz morderca został natychmiast schwytany; rozpoznano w nim sługę Asy. Ta przyznała się, że działał on na jej zlecenie. Następnej nocy uciekła wraz z rocznym Halfdanem do Agder.

Halfdan Czarny Gudrodsson (820-860) był ojcem pierwszego króla Norwegii, Haralda Pięknowłosego oraz członkiem dynasti Yngling.
Jego przydomek, Czarny, pochodził od koloru jego włosów.
Halfdan Gudrodsson urodził się w 820. W 821, został zamordowany jego ojciec, Gudrod Myśliwy. Jego matka, Asa zabrała zaledwie rocznego Halfdana i uciekła do Agder, ówczesnego królestwa norweskiego, skąd pochodziła. Tam właśnie Halfdan wychował się i dorastał.
W 838, gdy miał 18 lat, został koronowany na króla Agder. Natychmiast postanowił rozszerzyć swe królestwo. Rozdzielił królestwo Vestfold pomiędzy siebie i swego brata Olafa oraz przekonał Gandalfa, króla Vingulmark, aby oddał mu połowę królestwa. Następnie Halfdan podbił teren zwany Raumarike (okolice dzisiejszego Oslo). Aby zabezpieczyć się przed utratą Raumarike, najpierw zabił króla tego cennego rejonu, a później jego brata.
Królestwa Norwegii w chwili śmierci Halfdana (860) Halfdan miał żonę Ragnhildę, córkę Haralda, króla Sogn. Pierwszy syn Halfdana otrzymał imię Harald po swym dziadku, a następnie został wysłany do Sogn, aby tam dorósł. Harald, król Sogn, wyznaczył Haralda (syna Halfdana) na swego następcę na krótko przed swą śmiercią. Gdy zmarł, Harald w młodym wieku wstąpił na tron Sogn, jednak rządził tylko rok, po czym zmarł na skutek choroby. Halfdan, kiedy tylko usłyszał o śmierci swego syna, wyruszył do Sogn i zażądał ogłoszenia go królem. Ponieważ nie spotkał się z żadnym oporem, został szybko koronowany i przyłączył Sogn do swego królestwa.
Trzej synowie Gandalfa, króla Vingulmark, który wcześniej oddał mu połowę królestwa, ułożyli spisek przeciwko Halfdanowi i napadli go w nocy, usiłując zabić, jednak ten zdołał uciec do lasu. Próbując się zemścić, Halfdan zamordował dwóch z nich, a trzeci został wygnany. Tym samym Halfdan otrzymał drugą połowę królestwa Vingulmark. W rezultacie posiadał już duże królestwo i był ważnym władcą.
Halfdan zmarł w 860, w wieku 40 lat, kiedy załamał się pod nim lód na jeziorze Randsfjorden. Wyłowiono jego martwe ciało spod lodu. Ponieważ każde z czterech królestw (Sogn, Raumarike, Agder, Vingulmark) rządzonych przez Halfdana chciało pochować tak wybitnego władcę na swym terenie, ciało Gudrødssona zostało poćwiartowane na cztery części i każda część została wysłana do innego królestwa, gdzie została pochowana.

Harald I Pięknowłosy, Harald I Harfagre , z rodu Ynglingów, ur. ok. 860(?), zm. ok. 930 lub 940, pierwszy król Norwegii; jeden z lokalnych władców norweskich, po wieloletnich walkach zjednoczył w końcu IX w. większość kraju.
Syn Halfdana Czarnego. Jeden z lokalnych władców norweskich, po walkach z przywódcami plemiennymi zjednoczył większość kraju (872). Po kolei zmusił do uległości wszystkich drobnych władców norweskich. Podzielił Norwegię na okręgi i ustanowił w każdym z nich swego namiestnika (jarla).
Aby zabezpieczyć się od wygnańców i emigrantów, którzy urządzali napady na brzegi norweskie, wyruszył za nimi na morze i zajął wyspy Szetlandzkie i Orkady. Wielu wygnańców pociągnęło wtedy dalej, na Wyspy Owcze (Faroer) i do Islandii (874). Miał kilkanaście żon i wiele dzieci, którym nadał obszerne lenna. Złożył władzę w 930 roku, abdykując na rzecz swego syna Eryka.
Pochowano go na sposób pogański w Hauge, gdzie w 1872 roku, w tysięczną rocznicę zjednoczenia Norwegii, wystawiono mu pomnik.

Eryk I Krwawy Topór, Eirik Blodoks, z rodu Ynglingów, ur. ok. 895, zm. 954, Stainmoor (Anglia), król Norwegii ok. 930–ok. 935, syn Haralda I Pięknowłosego; wypędzony przez brata, Hakona I Dobrego; zdobył panowanie w Nortumbrii (York) 947–948 i 952–954; poległ.
Urodził się około 885. W 920, jeszcze jako następca tronu zorganizował i poprowadził wyprawę Wikingów do Bjarmaland w północnej Rosji. W 930, kiedy miał około 45 lat, jego ojciec, Harald Pięknowłosy, abdykował na jego rzecz. Krótko po objęciu władzy Eryk popadł w poważny konflikt z braćmi i zamordował czterech z nich. Ze względu na ten fakt łacińskie kroniki wspominają o nim jako o fratris interfector (dosłownie zabójca braci). Także jego przydomek Krwawy Topór odnosi się właśnie do jego bratobójstwa i zamiłowania do morderstw.
W 934, w czwartym roku jego rządów do Norwegii przybył z Anglii jego młodszy brat, Haakon I Dobry, aby obalić jego rządy, określane jako despotyczne i krwawe. Ludność, podburzona przez Haakona przeciwko Erykowi strąciła go z tronu.
Eryk próbował potem jeszcze odzyskać tron i stawał na czele wielu kampanii przeciw bratu. W końcu wraz z najbliższą rodziną został wypędzony z Norwegii i zamieszkał na Orkadach na północy Szkocji, a później w Yorku. Został tam ciepło przywitany przez króla Anglii Athelstana, który nawet koronował go na króla Nortumbrii w 947. Athelstan zaopatrywał Eryka w wojsko, broń i twierdzę, które według niego miały mu pomagać w obronie przed ciągłymi najazdami Szkotów oraz Irlandczyków. Eryk Krwawy Topór sprawował funkcję króla Nortumbrii przez 9 lat.
W 954 przeciw Erykowi uknuto spisek. Podstępem został on wydalony z Nortumbrii i rozpoczął wojnę z Oswulfem, który został jej władcą. Eryk zginął w bitwie pod Stainmore w 954 w wieku sześćdziesięciu kilku lat. Razem z nim został zamordowany jego brat i syn.

Haakon I Dobry Haakon Adelstensfostre den Gode, z rodu Ynglingów, ur. ok. 920, zm. ok. 960, Fitjar, król Norwegii od ok. 935 (?), syn Haralda I Pięknowłosego; zdobył władzę wypędziwszy brata, Eryka I Krwawego Topora; podjął nieudane próby wprowadzenia chrześcijaństwa.
Urodzony ok. 915-920 r. Najmłodszy syn króla Norwegii Haralda I Pięknowłosego i nieznanej z imienia nałożnicy. Przyrodni brat Eryka zwanego Krwawym Toporem.
Za młodu przebywał w Anglii na dworze króla Athelstana (zm. 939), gdzie znalazł się w wyniku układu zawartego między angielskim królem a swoim ojcem. Podczas pobytu w Anglii Haakon został ochrzczony. Gdy doszły do niego wieści o śmierci ojca (ok. 933), który zjednoczył pod swym panowaniem Norwegię, Haakon postanowił powrócić do kraju i przejąć tam władzę. Przybywszy do Norwegii, przy pomocy angielskich wojsk i Norwegów niezadowolonych z okrutnych rządów Eryka Krwawego Topora, pozbawił swego brata królewskiego tronu (934), a następnie, po kilku latach walk, wygnał z kraju (945). W zamian za poparcie przeciwko Erykowi, król musiał obiecać swoim nowym poddanym przywrócenie praw i podatków, jakie obowiązywały za czasów Haralda Pięknowłosego.
Mimo, że Eryk Krwawy Topór został wygnany, Haakon nie zdołał opanować całej Norwegii, gdyż musiał się pogodzić z większą lub mniejszą samodzielnością poszczególnych jarlów, nadto problemem nowego króla był powszechny opór ludności przeciwko próbom wprowadzenia chrześcijaństwa. Sprzeciw wobec władzy Haakona wykorzystywali synowie zmarłego w 955 r. Eryka. Przebywali oni głównie na wyspach brytyjskich, skąd z pomocą Duńczyków systematycznie organizowali najazdy na Norwegię. Jeden z synów Eryka, Harald II zwany Szarym Płaszczem na czele posiłków duńskich, ofiarowanych przez króla Danii Haralda I Sinozębego, pokonał Haakona I w bitwie pod Fitje (960 lub 961), podczas której króla Haakon poległ.
Haakon I Dobry nie był żonaty, miał prawdopodobnie córkę o imieniu Thora, o której brak jest bliższych informacji.

Harald II Szary Płaszcz, Harald II Grafell, z rodu Ynglingów, ur. ok. 935, zm. ok. 970, k. Hals (Limfjord, Dania), król Norwegii od ok. 960, syn Eryka I Krwawego Topora; podporządkował sobie tereny aż po M. Białe; chrześcijanin, nie próbował chrystianizować kraju; zamordowany.Syn Eryka zwanego Krwawym Toporem, wnuk Haralda I Pięknowłosego. Po śmierci ojca wraz ze swymi braćmi przebywał w Danii, skąd organizował wyprawy na Norwegię walcząc przeciwko władzy króla Haakona I Dobrego, którego pokonał w bitwie pod Fitje (961). Następnie Harald II wraz z braćmi przejął władzę w kraju. Musiał walczyć z innymi potomkami Haralda Pięknowłosego, z których wielu ogłosiło swoją niezależność od króla Norwegii. Krwawo rozprawił się ze swymi przeciwnikami, jednego ze swych konkurentów - Sigurda - spalił w jego własnym domu. Syn Sigurda, jarl Haakon Sigurdsson, zwabił Haralda II do Danii, gdzie go zamordowano z rozkazu króla duńskiego Haralda I Sinozębego.
 

Harald Sinozęby Harald Blatann (ur. ok. 911 - zm. 1 listopada 987 w Wolinie) - król Danii w latach 958-987 i Norwegii w latach 974-985, syn Gorma Starego i Tyry, ojciec Swena Widłobrodego.
Harald Sinozęby wprowadził do Danii chrześcijaństwo. Legenda mówi, że gdy wahał się, kto jest silniejszym bogiem - Odyn czy Chrystus - przekonał go kapłan niemiecki Poppo demonstrując przeniesienie rozpalonego do białości kawałka żelaza gołą ręką.
W 956 Harald zaangażował się w sprawy wewnętrzne Norwegii, początkowo jako obrońca swej siostry Gunhildy (owdowiałej po wygnanym norweskim królu Eryku Krwawym Toporze), później już z zamiarem przejęcia terytorium norweskiego. Udało mu się to, zapanował w południowej części Norwegii, natomiast część północną oddał (nie zrzekając się nad nią zwierzchnictwa) możnemu norweskiemu jarlowi Håkonowi. Król wspomagał też księcia Normandii Ryszarda I Nieustraszonego w walce z królem Francji Ludwikiem IV Zamorskim.
Istotnym aspektem polityki Haralda były próby uniezależnienia się od Niemiec. W tym celu sprzymierzył się z Obodrytami (Harald za żonę wziął Tove, córkę Mściwoja). Harald planował zajęcie tzw. Haithabu, terenów położonych w Szlezwiku niegdyś będących pod kontrolą duńską. Jednak wojna z Niemcami skończyła się dla Duńczyków niepomyślnie; w 974 cesarz niemiecki Otton II zajął południową Jutlandię. Później Sinozęby popierał Słowian Połabskich podczas wielkiego powstania, które wybuchło w 983 roku. Również stosunki z Håkonem w Norwegii nie rozwijały się korzystnie - odmówił on przyjęcia chrześcijaństwa i zerwał stosunki z Danią.
Sytuacja ta, w połączeniu z nawrotem poprzedniej wiary w Danii, bardzo osłabiła pozycję Haralda. Już w 980 - za życia ojca - królem ogłosił się syn Sinozębego, Swen Widłobrody. Po nasileniu się tego konfliktu, podsycanego przez wychowawcę Swena, poganina Palnatoke, ranny Harald zbiegł do Jomsborga, gdzie wkrótce zmarł od odniesionych ran (Gesta Cnutonis, Adam z Bremy, Agrip).
Dzieci:
Eryk
Hakon
Swen Widłobrody
Tyre
Gunhild (Świętosława)
Mo
Thorgny
Przydomek Sinozęby prawdopodobnie wziął się od sinego (sczerniałego) zęba, który częściowo wybity w potyczce lub w wypadku uległ martwicy. Za życia Haralda raczej nie nazywano go w ten sposób; przydomek najpewniej nadano później. W staronorweskim blá ("siny") znaczyło także "czarny" lub "ciemny". Dlatego kupców arabskich Wikingowie zwali "blámenn", co można przetłumaczyć jako "ciemnoskórzy".

Swen Widłobrody Svein Tjugeskjegg (ur. ok. 950-960, zm. 2 lub 3 lutego 1014; król duński (ok. 987 - 1014) i norweski (987 - 994), władca Anglii (1013-1014).
Dokładny rok urodzenia Swena nie jest znany. Badacze podają daty od 950 do 965; sporą popularnością cieszy się pogląd, że przyszedł na świat około roku 960, gdy jego ojciec, Harald Sinozęby, przyjął chrześcijaństwo. Swenowi na chrzcie nadano imię Otto na cześć cesarza Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Według podań wychowywał go Palnatoke.
Żoną Swena była Gunhilda (Świętosława), córka Mieszka I i prawdopodobnie Dobrawy, siostra Bolesława Chrobrego. Miał z nią dwóch synów, późniejszych królów Danii - Haralda II i Kanuta I, oraz kilka córek, w tym Estrydę, matkę Swena II.
Jego przydomek, Widłobrody, został mu nadany najprawdopodobniej jeszcze za życia i odnosił sie do jego długich wąsów, splecionych na kształt wideł.
Tron Danii i Norwegii objął po śmierci swojego ojca w 986 lub 987 r. Niektórzy historycy uważają, że Swen stał na czele rebelii przeciwko swojemu ojcu. Nieprzepadający za Swenem kronikarz Adam z Bremy oskarża Widłobrodego o sojusz z poganami i bunt przeciwko chrześcijańskiemu władcy. Swen miał również wygnać biskupów Skanii i Zelandii, co spowodowało interwencję króla Szwecji Eryka Zwycięskiego i wygnanie Swena. Obecnie ta historia jest uznawana za nieprawdziwą, gdyż w czasie rzekomego wygnania Swen dowodził duńskimi najazdami na Anglię.
Po śmierci Eryka Zwycięskiego w 995 r. Swen umocnił swoją pozycję w Danii. W tym samym roku utracił jednak tron norweski na rzecz Olafa Tryggvasona. Ambicje nowego króla norweskiego do podboju całej Skandynawii nie podobały się Widłobrodemu, który zmontował antynorweską koalicję Danii, Szwecji i Słowian, która 9 października 1000 r. pokonała Olafa w bitwie pod Svolder. Olaf zginął, a Swen odzyskał władzę w Norwegii. Nie opanował jednak całego kraju, jego częścią rządził jarl Eiríkr Hákonarson, który był wasalem Swena.
Kwestią sporną jest wyznanie króla Swena. Nie ulega wątpliwości, że został w dzieciństwie ochrzczony, ale liczni ówcześni kronikarze, tacy jak Adam z Bremy, oskarżają go o wyznawanie pogaństwa. Swen wspierał Kościół i budował nowe świątynie, ale toczył spory z organizacją kościelną, która była zdominowana przez Niemców i bardziej oglądała się na interesy Cesarstwa niż Królestwa Danii. Król był również tolerancyjny wobec wyznawców starych bogów, ale nie słychać o jakiś większych pogańskich ceremoniach za jego panowania.
Swen wyprawiał się na Anglię już w latach 90. X wieku, ale były to tylko wyprawy łupieżcze. Do zorganizowanego podboju przystąpił w 1002 r. 13 listopada tegoż roku, w dzień św. Brycjusza, na rozkaz angielskiego króla Ethelreda II wymordowano kilka setek duńskich osadników. Wśród ofiar znalazła się Gunhilda, siostra Swena, wraz ze swoim mężem i małym synkiem. Widłobrody postanowił zemścić się na angielskimi królu. Od tamtej pory na Anglię regularnie spadały niszczące duńskie najazdy - w latach 1002-1005 na Essex i Anglię Wschodnią, w latach 1006-1007 i 1009-1012. Anglosasi unikali groźby podboju duńskiego regularnie płacąc haracz zwany danegeld, który dochodził do astronomicznej sumy 50 tys. funtów złota i srebra.
Wysokie sumy uzyskane w wyniku najazdu oraz słabość anglosaskiej obrony zachęciły Swena do próby podboju Anglii. W 1013 r. przed miesiącem sierpniem, król Swen przybył ze swoją flotą do Sandwich. Szybko przemaszerował przez Anglię Wschodnią i dotarł nad rzekę Humber. Tam pospieszyli do niego earl Nortumbrii Uhtred wraz ze swoimi stronnikami, jak również mieszczańcy Lindsay oraz Pięciu Miast (chodzi o pięć miast dawnej duńskiej Mercji - Derby, Leicester, Lincoln, Nottingham i Stamford). Otrzymał również hołd ze wszystkich shire'ów. Kiedy Swen zrozumiał, że cała okoliczna ludność poddała się jego władzy zarządził, że jego wojsko ma być zaopatrywane w żywność i konie. Następnie pomaszerował na południe z głównymi siłami inwazyjnymi, pozostawiając resztę pod wodzą swojego syna, Kanuta. Po przejściu Watling Street dotarł do Oksfordu, który poddał mu się i złożył mu hołd. Stamtąd udał się do Winchesteru, gdzie spotkał się z podobnym przyjęciem, a następnie pomaszerował na Londyn.
Londyńczycy jednak zdecydowali się stawić Duńczykom opór. Mosty na Tamizie zostały zniszczone, a frontalny atak Swena został odparty. Duńczycy cofnęli się ze sporymi stratami. Król Swen udał się do Wallingford, a potem do Bath, gdzie przybyli doń earl Aethelmaer oraz tanowie z zachodu i złożyli mu hołd. W ich ślady poszła reszta kraju, tylko Londyn wciąż stawiał opór. Sprawę przesądziła jednak ucieczka króla Ethelreda do Normandii. Wówczas nawet Londyn otworzył przed Swenem swoje bramy i Widłobrody został 25 grudnia 1013 r. ukoronowany na króla Anglii. Swen udał się następnie do Gainsborough, gdzie rozpoczął organizację władzy w swym nowym królestwie. Tam jednak zmarł 3 lutego 1014 r. po zaledwie 5 tygodniach panowania.
Ciało Swena zostało ugotowane, aby oddzielić skórę od kości. Te ostatnie przewieziono do Danii i pochowano w kościele w Roskilde, który sam Swen wybudował. Jego następcą na tronie Danii został jego starszy syn Harald, jednak duńska flota w Anglii okrzyknęła królem Kanuta. Po śmierci Swena do Anglii powrócił Ethelred II, który wyparł Kanuta z Wyspy. Powróci on jednak w 1016 r. i podobnie jak ojciec ozdobi swe skronie angielską koroną.
 

Olaf I Tryggvason, z rodu Ynglingów, ur. przed 970, zm. 1000 (999?), król Norwegii od 995; 991 i 994 jeden z wodzów wypraw wikingów na Anglię; jako król jednoczył Norwegię i siłą wprowadzał chrześcijaństwo; poległ w bitwie mor. k. Svolder.Svolder, Svold, miejsce bitwy mor. 1000; zwycięstwo Swena I Widłobrodego duńskiego i Olafa Skötkonunga szwedz. nad Olafem I Tryggvasonem norweskiego (poległ); lokalizacja niepewna.
Urodził się zapewne w latach 963-968 jako pogrobowy syn Tryggve Olafssona, norweskiego króla Viken. Jego ojciec został zabity na polecenie Haralda II Szarego Płaszcza, króla Norwegii. Wdowa po Tryggve wraz z małym synem schroniła się na Rusi (przypuszczalnie w Nowogrodzie Wielkim), gdzie Olaf się wychował. W wieku 12 lat rozpoczął karierę wikinga i z grupką piratów zaczął grasować na wodach Bałtyku.
Nadworny skald Olafa odnotował, że późniejszy król Norwegii walczył m.in. w okolicach Hedeby i na wybrzeżu flandryjskim. Na czele wielkiej armii wikingów dwukrotnie najeżdżał Anglię: najpierw w 991, później w 994 roku, wymuszając ogromne okupy na anglosaskim królu Ethelredzie II. W 991 odniósł zwycięstwo pod Maldon. W czasie drugiej wyprawy Olaf przyjął chrzest.
Olaf powrócił do Norwegii w 995 roku, gdzie objął tron jako następca zamordowanego jarla Hakona. Próbował wprowadzać siłą chrześcijaństwo, przez co natrafił na silny opór możnych.
Przeciwko Olafowi zawiązała się potężna koalicja do której należeli Swen I Widłobrody, król Danii, młody Olaf Skötkonung król Szwecji oraz jarl Eryk Hakonsson, przywódca norweskiej opozycji. Olaf próbował najechać Danię w roku 1000, ale 9 listopada tego roku poniósł śmierć w bitwie pod Svoldar, w której został pokonany przez połączone siły swoich przeciwników. Miał wpaść do wody i utonąć, a jego ciała nie odnaleziono. Rozeszły się pogłoski jakoby widziano go w Jerozolimie.
Jego żoną była Tove, pochodząca z Danii, być może córka duńskiego króla Haralda Sinozębego. Wiadomo, że zmarła na wieść o śmierci swojego męża 18 listopada 1000 roku. Późne, bałamutne i niewiarygodne, źródła przypisują Olafowi kilka żon oraz romans ze szwedzką królową-wdową Sygrydą. Przekazy te zostały odrzucone przez literaturę historyczną.

Olaf II Haraldsson Olav II den Hellige z rodu Ynglingów, ur. ok. 995, zm. 29 VII 1030, Stiklestad, król Norwegii 1015–28; zjednoczył kraj i utrwalił chrześcijaństwo; 1028 usunięty przez Kanuta W.; poległ walcząc o odzyskanie tronu.
Wprowadził w kraju chrześcijaństwo (między innymi stworzył w nim biskupstwa, zakazał spożywania końskiego mięsa), zniósł niewolnictwo, ograniczył władzę arystokracji i wprowadził lokalne ustawodawstwo). W 1028 został wygnany z kraju przez opozycję z okręgu Trøndelag wspomaganą przez duńskiego króla Kanuta Wielkiego. W 1030 wrócił do Norwegii, chcąc odzyskać tron. Zginął w bitwie pod Stiklestad 29 lipca 1030. Po śmierci został uznany za męczennika, później ogłoszony świętym.
Olaf urodził się w Ringerike w roku 995. Był synem Haralda Grenske i Åsty Gudbrandsdatter. Ojciec Olafa zmarł przed jego narodzeniem. Åsta wyszła ponownie za mąż, tym razem za posiadacza ziemskiego Sigurda Syra. Na jego posiadłości wychowywał się przyszły król. Na swoją pierwszą wyprawę wyruszył, kiedy miał 11 lat. Później brał udział w najazdach na kraje nadbałtyckie, Anglię. Brał udział w próbie podbicia Londynu, a w 1011 udało mu się zdobyć Canterbury.
Olaf uważał zjednoczenie Norwegii za swoje powołanie. W drodze powrotnej do kraju spędził zimę u normańskiego księcia Ryszarda III. Książę był chrześcijaninem, człowiekiem bardzo pobożnym i dzięki niemu Olaf miał sporo okazji do zapoznania się z nową wiarą. Chrzest przyjął w Rouen, stolicy Normandii. Podczas pobytu w Normandii Olaf wysłuchał też wielu legend i podań na temat dawnych władców Francji. Szczególnie zaimponował mu Karol Wielki, który stał się dla niego wzorem władcy. To właśnie francuskiemu królowi zawdzięcza swoje imię syn Olafa – Magnus.
Król Norwegii, Olaf Trygvason, zginął w bitwie pod Svolder w roku 1000. Od tego czasu Norwegią rządzili duński król Swen Widłobrody, władca Szwecji i norwescy jarlowie. Do tego pogańskie tradycje i ogromne znaczenie, jakie w organizacji społeczeństwa odgrywał ród, sprawiały, że wprowadzenie chrześcijaństwa i zjednoczenie kraju zdawało się być zadaniem bardzo trudnym.
Jedną z pierwszych rzeczy, które zrobił Olaf po powrocie do kraju, było porwanie mianowanego przez Svena Widłobrodego władcy Norwegii, jarla Håkona Eirikssona. W zamian za wypuszczenie na wolność miał on (Håkon) opuścić Norwegię i udać się do swojego ojca w Anglii. Następnie zdobył władze w okręgu Oppland, w Viken (nazwa historyczna: obszar dookoła fiordu Oslo) i w Agder. Później koronował się na króla w Trøndelag. W drodze powrotnej na południe na każdym tingu uznawano go władcą.
W owym czasie wielu Norwegów przyjmowało chrzest, co jednak nie znaczyło, że zrywali oni z pogańskimi tradycjami i wierzeniami. Na tingach w wielu miejscach w kraju chrześcijaństwo zostało, co prawda, wprowadzone jako religia oficjalna, nie wszędzie jednak przyjęcie nowej wiary odbywało się bez problemów. Snorre Sturlason opisuje przypadki, kiedy ludzie byli zabijani bądź kaleczeni, ponieważ nie chcieli przyjąć wiary w Chrystusa. Olaf sprowadził także do kraju czterech angielskich biskupów. Najważniejszym z nich był biskup Grimkjell.
Około roku 1032 w Moster odbyło się spotkanie biskupów i doradców królewskich, mające na celu uchwalenie prawa kościelnego. Tam ustalono, że kościół norweski związany będzie z władzą królewską, to jest, że chrześcijaństwo będzie religią państwową. Zapis prawa (uchwalono je ostatecznie w roku 1024) zaczynał się tymi słowami: "Rzeczą dla nas najważniejszą jest posłać ukłon na wschód i pomodlić się do Białego Chrystusa o pokój i o dobry rok (...) oby On był naszym przyjacielem..."
W ustawie tej znalazł się między innymi zakaz bigamii i jedzenia mięsa w piątki. Nakazano także post przez siedem tygodni przed Wielkanocą. Niewolnikom miano przywrócić wolność, a za gwałt i uprowadzenie kobiety miały grozić surowe kary. Małżeństwa zawierane między ludźmi blisko ze sobą spokrewnionymi były zakazane. Zmieniono również obrządki pogrzebowe: zmarłych od tej pory grzebać się miało w poświęconej ziemi, chyba, że byli złoczyńcami, zdrajcami albo samobójcami. W każdym okręgu miano budować nowe kościoły. Utrzymanie kościołów i księży miało spoczywać na barkach mężczyzn zamieszkujących każdy okręg.
Po uchwaleniu prawa Olaf odbywał wiele podróży, zwoływał tingi i odczytywał na nich prawo kościelne. Często spotykał się z oporem – nowe prawo bardzo różniło się od zwyczajów praktykowanych przez mieszkańców kraju. Niepokornym podwładnym groziły śmierć, okaleczenie bądź utrata majątku. To z kolei przysporzyło Olafowi wielu wrogów, tym bardziej, że w oczach króla wszyscy byli równi wobec prawa, a więc kary były tak samo surowe wobec możnych, jak i wobec biednych.
W 1028 Kanut Wielki przybył do Norwegii z 50 okrętami. Był wtedy królem zarówno Danii, jak i Anglii. Dzięki swojemu bogactwu i obietnicom, wkupił się w łaski lokalnych możnych. Olafa zdradzili nawet ludzie z jego osobistej armii. W końcu musiał opuścić kraj. Razem ze swoim synem i garstką zaufanych ludzi pojechał na Ruś i zamieszkał w Nowogrodzie u księcia Jarosława i jego szwedzkiej żony Ranghild. Kanut tymczasem został ogłoszony królem Norwegii, a Håkon Eiriksson został jego namiestnikiem. Jarosław zaoferował Olafowi koronę Bułgarii. Ten jednak odmówił – jego celem było odzyskanie władzy w Norwegii.
Bitwa pod Stiklestad
W 1030 roku Olaf wrócił do Norwegii, żeby odzyskać władzę. Decydująca bitwa rozegrała się w okręgu Trøndelag niedaleko Stiklestad dnia 29 lipca. Podobno tuż przed bitwą Olaf miał sen o tym, że wspina się po drabinie do nieba. Król i jego wojownicy walczyli dzielnie. Broniąca Trøndelagu armia przewyższała jednak liczebnie armię Olafa. Zginął od trzech ciosów zadanych mu przez trzech możnych: Kalva Arnessona, Torego Hunda i Torsteina Knarresmeda.
Po śmierci Olafa wielu ludzi żałowało, że występowali przeciwko królowi. Po kraju zaczęły krążyć historie o jego chwalebnych czynach, jak i o cudach, które dokonywać się miały przy jego zwłokach. Chłop ze Stiklestad pogrzebał Olafa niedaleko Nidaros. Podobno, kiedy rok później zwłoki ponownie wykopano, zobaczono, że zmarłemu urosły paznokcie i włosy. Stwierdzono, że oto stał się cud i król zyskał przydomek "święty". Później wielu pielgrzymów jechało do Nidaros, by szukać pocieszenia i pomocy u Olafa. Tam wzniesiono ku jego czci ogromny kościół.
Olafowi po śmierci udało się to, co nie udało mu się za życia – zjednoczył swój kraj i sprawił, że wielu ludzi nawróciło się na chrześcijaństwo.

Kanut Wielki Knud den Mentige (996/997 - 12 listopada 1035) - król Anglii w latach 1016-1035 (jako Kanut I Wielki, Canute the Great), Danii w latach 1018-1035 (jako Kanut II Wielki, Knud 2. den Store) i Norwegii w latach 1028-1035 (jako Knud den Mektige), a także zarządca Szlezwiku i Pomorza.
Był młodszym synem Swena Widłobrodego, króla Danii, Norwegii i Anglii. Jego matką była Sygryda Storrada (w historiografii brytyjskiej wystepuje pod imieniem Gunhilda Polska), najprawdopodobniej córka Mieszka I i Dobrawy. Miał starszego brata, Haralda, i kilka sióstr. Urodził się w 996 lub 997 r. Niewiele wiadomo o jego wczesnych latach. Niektórzy uważają, że już w 1004 r. towarzyszył swojemu ojcu podczas wyprawy na Norwich. Z tego względu datę urodzin Kanuta przesuwa się na ok. 990 lub nawet ok. 980 r. Pierwszą pewną informacją z jego życia jest udział w ojcowskiej wyprawie na Anglię w sierpniu 1013 r., która rozpoczęła duński podbój ziem anglosaskich i uczyniła Widłobrodego królem Anglii.
Kanut nie uczestniczył w głównych działaniach wojennych. Dowodził wojskami pozostawionymi na zapleczu głównych sił w Gainsborough. Po nagłej śmierci ojca (3 lutego 1014 r.) został okrzyknięty przez duńską armię i flotę królem Danii. Nie udało mu się jednak uzyskać korony, którą zdobył jego starszy brat, Harald II. Został również okrzyknięty królem Anglii, ale earlowie anglosascy woleli oddać koronę Ethelredowi II, który uciekł do Normandii przed armią Swena Widłobrodego. Ethelred zebrał armię i zmusił Kanuta do opuszczenia Anglii z resztą swoich wojsk. Kanut udał się do Danii, gdzie zaproponował swojemu bratu współrządy w Królestwie. Harald w odpowiedzi zaproponował Kanutowi pomoc w podboju Anglii, w zamian za zrzeczenie się przez Kanuta praw do tronu Danii.
Kanut nie przyjął propozycji brata i w 1015 r. ponownie ruszył podbijać Anglię. Prowadził ze sobą armię w liczbie ok. 10 000 żołnierzy. Wsparł go jego szwagier, norweski jarl Eiríkr Hákonarson, oraz słynny najemnik Thorkell Wysoki. Posiłki miał również przysłać wuj Kanuta, książę Bolesław I Chrobry. U wybrzeży Anglii do floty inwazyjnej przyłączył się anglosaski zdrajca, earl Eadryk Streona (równocześnie zięć Ethelreda II), z 40 okrętami. Najeźdźcy wylądowali na wybrzeżu hrabstwa Essex. Hrabstwo zostało błyskawicznie opanowane. Następnie ruszono na Nortumbrię, którą rychło zajęto. Tamtejszy earldorman, Uhtred, został ścięty na rozkaz Kanuta za załamanie przysięgi złożonej Swenowi Widłobrodemu.
W kwietniu 1016 r., gdy Kanut zyskiwał poparcie na terenach dawnego Danelaw, duńska flota skierowała się na Tamizę i zaatakowała Londyn. 23 kwietnia zmarł nagle Ethelred II i nowym królem okrzyknięto jego syna, Edmunda Żelaznobokiego. Oblężenie Londynu zajęło wikingom kilka miesięcy. Latem 1016 r. Edmund wydostał się z Londynu i udał się na prowincję w celu zebrania armii. Ponieważ oblężenie Londynu nie przynosiło rezultatów, Kanut ruszył ze swoją armią do Mercji i na Wessex, z zamiarem zmuszenia Edmunda do bitwy. Tymczasem Eadryk Streona ponownie zmienił front i doszedł do porozumienia z Edmundem, i zaatakował duńską armię w Kencie. Kanut zebrał całą swoją armię w Essex i zmusił w końcu Edmunda do stoczenia bitwy w okolicach Ashingdon.
18 października armia anglosaska poniosła klęskę (w głównej mierze spowodowaną przez Streonę, który ponownie w trakcie bitwy przeszedł na stronę Duńczyków). Ranny Edmund musiał cofać się na pogranicze walijskie, ale w końcu musiał zacząć pertraktować z Kanutem z pozycji przegranego. Uzyskał jednak całkiem znośne warunki. Anglia została podzielona na dwie części - ziemiami na północ od Tamizy miał władać Kanut, ziemie położone na południe od rzeki pozostały w ręku Edmunda. Obydwaj władcy zaprzysięgli, że w razie śmierci jednego z nich, drugi przejmie jego terytoria. Nastąpiło niecały miesiąc później. Edmund zmarł 30 listopada, prawdopodobnie zamordowany na rozkaz Kanuta przez jednego z ludzi Streony. Duński władca przejął jego ziemie i w styczniu 1017 r. został uznany królem przez całą Anglię.
Aby usunąć groźbę powrotu starej dynastii i zabezpieczyć się od ataku ze strony księstwa Normandii, gdzie przebywali młodsi bracia Edmunda II, Edward i Alfred, Kanut poślubił wdowę pod Ethelredzie, Emmę, córkę Ryszarda I Nieustraszonego, księcia Normandii. Syn z tego małżeństwa, Hardekanut, został ogłoszony dziedzicem ojca i odesłany do Danii, by wychował się tam jako przyszły król tego państwa. Kanut odciął się również od morderstwa Edmunda II. Niedługo po swojej koronacji rozkazał ściąć Eadryka Streonę. Dokonał tego nowy earl Nortumbrii, Eryk z Lade.
Jako król Anglii Kanut utworzył administrację państwową składającą się zarówno z Duńczyków jak i Anglosasów. W 1017 r. podzielił kraj na cztery hrabstwa - Wessex, Mercję, Nortumbrię i Anglię Wschodnią. Ustalił w ten sposób system podziału terytorialnego państwa, który stał się podstawą późniejszych podziałów administracyjnych. W 1018 r. pobrano ostatni podatek danegeld w wysokości 82 500 funtów złota i srebra. Kanut odesłał również do Danii większość armii, pozostawiając ze sobą flotę i straż przyboczną. Utrzymano tradycyjne anglosaskie prawa i zwyczaje. Kanut zreformował system monetarny, wprowadzając monety o wartości zbliżonej do monet używanych w Danii i Norwegii. Nastąpił również rozwój handlu po wielu latach zastoju.
Panowanie Kanuta w Anglii to okres 20 letniego spokoju wewnętrznego. Po stłumieniu ostatnich buntów Kanut rządził pokojowo. Nastąpił rozwój wewnętrzny. Król utrzymywał znakomite stosunki z Kościołem, dzięki czemu doczekał się pochlebnych opinii w średniowiecznej historiografii. Przywrócono prawa z okresu panowania króla Edgara, ale Kanut wprowadził tam pewne kosmetyczne innowacje.
Z okresu rządów Kanuta w Anglii pochodzi popularna legenda o tym, jak król rozmawiał z morzem, rozkazując falom cofnąć się. Robił to, by udowodnić swoim dworzanom, że nawet władza królewska ma granicę (morze, oczywiście, nie posłuchało rozkazów króla). Na koniec tej "rozmowy" król zszedł z tronu, uklęknął i ogłosił, że nie ma prawdziwego króla oprócz Jezusa.
Jak już zostało wspomniane w poprzednich paragrafach, po śmierci Swena Widłobrodego w 1014 r. królem Danii został starszy brat Kanuta, Harald II, który odrzucił kanutową propozycję współrządów w Danii. Harald pozostał więc jedynowładcą. Prawdopodobnie towarzyszył on Kanutowi w podboju Anglii i brał udział w oblężeniu Londynu 1016 r. Dwa lata później powrócił do Danii z większością armii inwazyjnej. W tym samym roku zmarł nie pozostawiając potomstwa. Królem Danii został więc Kanut, który przybył objąć tron wiosną 1019 r.
Przejęcie władzy nie obyło się bez problemów. Zdaje się, że w Danii istniała opozycja przeciwko Kanutowi, która wezwała na pomoc słowiańskich Wendów. Dopiero odparcie ich najazdu umocniło władzę Kanuta nad Danią. Kiedy w 1020 r. odpływał z powrotem do Anglii jego władza była już ustabilizowana. W jego zastępstwie rządy w Danii miał sprawować jarl Ulf, który był mężem siostry Kanuta, Estrydy (był on również ojcem późniejszego króla Danii Swena II).
Nieobecność Kanuta próbowali wykorzystać królowie Szwecji i Norwegii - Anund Jakub i Olaf II Święty, którzy zaatakowali Danię. Ulf w odpowiedzi doprowadził do uznania królem małego Hardekanuta. Tym samym, jako opiekun małego królewicza, został faktycznym władcą Danii. Kanut dowiedział się wydarzeniach w swoim królestwie i w 1026 r. powrócił z Anglii. Razem z Ulfem pokonał duńsko-norweską koalicję w morskiej bitwie pod Helgeå. Sukces ten nie oznaczał pogodzenia się Kanuta z Ulfem. Król nie wybaczył szwagrowi jego zamachu stanu.
24 grudnia 1026 r. król wydał bankiet z okazji wigilii Bożego Narodzenia w Roskilde. Kanut i Ulf zaczęli następnie grać w szachy. Później pokłócili się i każdy z nich odszedł w swoją stronę. Następnego dnia jeden z członków straży przybocznej króla zamordował Ulfa w kościele św. Trójcy, najpewniej za wiedzą i z błogosławieństwem Kanuta.
Earl Eiríkr Hákonarson zarządzał Norwegią podczas rządów ojca Kanuta, Swena Widłobrodego. Towarzyszył mu również podczas inwazji na Anglię w latach 1015-1016. Po podboju został earlem Nortumbrii. Zarząd nad Norwegią spoczął w 1015 r. w rękach jego brata Sveinna Hákonarsona. Wykorzystali to Norwegowie, którzy w 1015 r. podnieśli bunt i pokonali Sveinna w bitwie pod Nesjar. Syn Eirikra, Haakon, uciekł z Norwegii. Norwegowie na króla powołali Olafa II, potomka króla Haralda Pięknowłosego. Duńczycy utracili kontrolę nad Norwegią.
Przec...

Zgłoś jeśli naruszono regulamin