Europa%20w%201244%20roku.pdf

Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego

Władca: Fryderyk II

Ważne miasta: Akwizgran, Lubeka, Trewir, Moguncja, Ratyzbona, Kolonia

Trudno Cesarstwo Rzymskie nazwać krajem Niemców. Po prawdzie jest to

imperium, gdzie mówi się w dziesiątkach języków, rozciągające się od Italii po

Danię i od Flandrii do na poły pogańskich krajów Słowian i Węgrów, a Liwonią

graniczące nawet z Rusią. I słusznie mieniłoby się tytułem spadkobiercy

Rzymu, gdyby nie władcy Francji nie dający się za nic podporządkować, wciąż

stanowiący opór dla wielkich ambicji Niemców.

Imperium rządzi Fryderyk II będący spadkobiercą potęgi Ottonów. Jest on

nadzwyczaj nietuzinkową postacią. Włada - głównie dzięki swoim zasługom –

największym krajem w historii chrześcijańskiej Europy. Przez kilkanaście lat

był królem Jerozolimy, którą uzyskał od Mameluków dzięki zręcznej

dyplomacji. I to wtedy gdy ciążyła nań ekskomunika. Jest wielkim przyjacielem

zakonu krzyżackiego, który za jego panowania otrzymał przywileje i ogromne

posiadłości w Rzeszy.

Niemcy z pewnością nienawidzą Słowian, którzy w ich odczuciu wciąż są na

poły pogańskim narodem, który pomimo braku przywódców wciąż nie daje się podporządkować. Nadal

czują wrodzony lęk przed Węgrami, jakoby wyssany z mlekiem matki. Wszak jeszcze do teraz wspominane

są dawne najazdy tych dzikich, przybyłych zza Rusi (a może i z samego piekła?) ludów, których horda

pustoszyła ziemie Imperium. Ale największą nienawiść z pewnością odczuwają do Prusów. Budując nowe

miasta na świeżo co wykarczowanych bagnach, wciąż z obawą spoglądają w stronę nieprzeniknionych kniei.

Zdają sobie sprawę, że tam wciąż są poganie i to ich przeraża. Wszak przed upiorem z pradawnego lasu nie

sposób zasłonić się krzyżem...

Ruś

Władca: Aleksander Newski (książę nowogrodzki)

Ważne miasta: Kijów, Nowogród Wielki, Smoleńsk, Psków, Twer, Włodzimierz

Ruś to ogromny kraj. Kraj na poły stepów, na poły puszcz, za którym nie ma już

nic. Jest to terytorium podzielone pomiędzy rywalizującymi książętami, z których

każdy mieni się być spadkobiercą wielkiego Ruryka, który zjednoczył tę ogromną

połać lądu około trzy setki lat temu. Ale to było dawn. Po tamtych czasach

ogromnego sojuszu Rusinów i Bizantyjczyków, gdy Kijów powoli stawał się

drugim Konstantynopolem nie pozostało już oprócz Religii i pisma niemalże nic.

Ruś jest słaba, nazbyt rozległa i poszarpana wewnętrznymi sporami. Gdy na

horyzoncie pojawiła się Horda, a wielka bitwa nad Kałką została przegrana,

niemalże nikt nie stawiał oporu. Władcy pozamykani w swych grodach

otoczonych ostrokołem liczyli na to, iż to tylko zły sen. Że stutysięczna armia

skośnookich jeźdźców, którzy nigdy nie biorą jeńców zniknie tak samo szybko

jak się pojawiła. Mylili się.

Każdy gród został zniewolony przez armię ze wschodu - stamtąd gdzie nie miało być już nic. Każdy za

wyjątkiem potężnego Nowogrodu, który jednak jest prędzej wyspą pośrodku dzikiej północy niźli

faktycznym spadkobiercą dumnej tradycji Książąt.

Rusini nie noszą się zgodnie z zachodnią modłą. Cały ich sposób bycia, objawiający się zarówno w ubiorze i

sposobie myślenia zdaje się być syntezą bizantyjskiego przepychu i pogańskich tradycji. Stąd też rycerze

wywodzący się z tej krainy pomimo futer i gęstych bród, nieraz noszą złote pokryte filigranowym

ornamentem zbroje. Ruscy kupcy wciąż jeszcze pamiętają obyczaje pogańskich przodków i zręcznie wplatają

je w skomplikowany obrządek wschodniego chrześcijaństwa.

Lecz, teraz ta ogromna kraina zakuta jest w kajdany. Kto wie, co stanie się z dumnymi mieszkańcami tych

ziem, gdy życie najpotężniejszego nawet kniazia, zależy od kaprysu mongolskiego chana. Gdyż z całą

pewnością niewola odciska na człowieku swoje piętno i wlewa w jego serce jad.

Horda

Władca: Batu Khan

Ważne miasta: Saraj Batu, Kazań, podbite miasta ruskie

Na dalekim wschodzie, hen za Uralem, urodził się pół wieku temu

pewien niezwykły człowiek. Przyszedł na świat w rodzinie dzikich

jeźdźców z na poły pustynnych stepów, trudniących się wyłącznie

napadaniem na karawany i wrogie sąsiednie plemiona. Wystarczyło

kilkanaście lat dorastania, aby wyrósł na niezwyciężonego

wojownika. Zabiwszy przywódców wszystkich pozostałych plemion

sam obwołał się Czyngis Chanem - wodzem. Lecz na tym nie spoczął.

Podbił Chiny, Imperium przed którym przez wieki jego bracia

odczuwali nieprzemożony lęk. Lecz to nie zaspokoiło jego żądzy.

Postanowił ruszyć na zachód, za słońcem, chcąc przekonać się dokąd

to odchodzą pełne przypraw i porcelany karawany. A jego armia z

każdym podbitym krajem rosła. I tak też podbiwszy wszystko co

tylko stało na jego drodze, zginął. Jednak jego dzieło kontynuują

synowie. Arabowie ciągle drżą na myśl o ataku ze spustoszonej Persji.

Słowianie i Niemcy wciąż obawiają się niezwyciężonej stutysięcznej

hordy wojowników. Czy aby nie spotka ich ten sam los, co do

niedawna dumną, a teraz spętaną i upodloną Ruś? Zwłaszcza, że po

bitwie pod Legnicą drzwi do Europy stoją otworem.

Francja

Władca: Ludwik Święty (syn Filipa II)

Ważne miasta: Paryż, Bordeaux, Tuluza, Brugia, Laon, Dijon

Francja jest krajem kawalerów. To stąd wywodzą się nieprzeliczone rzesze wielkich

bohaterów i rycerzy. To tu zakon Templariuszy może dzięki swej ogromnej władzy

przeciwstawiać się królom, a zakonnicy i papieże zdobywając poparcie pośród

potężnych poddanych władcy wypowiadać monarsze posłuszeństwo i prowadzić nieraz

niezależną politykę. Ale mimo to kraj ten jest potężny. Stąd właśnie pochodzi większość

krzyżowców toczących nieustanne boje w Hiszpanii, Egipcie i Palestynie. Pomimo

braku faktycznej władzy i skrajnej decentralizacji, to jednak tu powstają największe

armie w historii. To ten kraj jest ojczyzną najwybitniejszej poezji i schronieniem dla

wielkich myślicieli i naukowców Wszak wystarczy znaleźć możnego protektora,

którego jedynie luźna sieć zależności feudalnych łączy z królem, aby uchronić się przed

prześladowaniem za niepopularne, a często i rewolucyjne poglądy.

We Francji mówi się co najmniej czterema językami, a gdyby każdy z dialektów potraktować oddzielnie

zapewne można by języków naliczyć tyle co księstw i hrabstw tworzących ten kraj. Tak więc na północy, w

Normandii, gdzie mieszkają potomkowie wikingów, mówi się głównie po normańsku, który nadzwyczaj

podobny jest do angielskiego. W puszczach Bretonii, na Zachodzie, gdzie znaleźli schronienie starożytni

Celtowie, używany jest przede wszystkim ich pradawny język. Dalej, w Ile-de-France - we Francji właściwej

– gdzie leży Paryż, używa się języka d’oil, który językiem jest Franków. To właśnie ich pierwszy ochrzczony

władca – Chlodwig – podbił całą połać galijskiej ziemi i to od nich Francja wzięła swą nazwę. I wreszcie na

południu, przedarłszy się przez nieprzeliczoną ilość dialektów i krain – Owernię, Gaskonię, Burgundię,

Akwitanię - docieramy do Langwedocji – ojczyzny języka d’oc, który więcej wspólnego ma z włoskim i

celtyckim, niż z jakimkolwiek innym, a zwłaszcza francuskim.

Francuzi, pomimo ogromnych różnic kulturowych między północą i południem, wschodem i zachodem,

toczą ramię w ramię nieustanną wojnę z Maurami. Czy to Ziemia Święta, czy Hiszpania, czy nawet Egipt,

wszędzie tam można spotkać dzielnych francuskich kawalerów walczących za wiarę i honor. Właśnie w

głównej mierze Francuzi, jakkolwiek nie można nie wspomnieć o Włochach, Anglikach i Niemcach,

zakładają hrabstwa na ziemi wydartej muzułmanom - jakby z pyska ogromnej bestii. Tak jest z Hiszpanią,

gdzie krzyżowcy z Galii założyli księstwa Leonu, Aragonii, Kastylii i Portugalii.. Tak jest z Ziemią Świętą,

podzieloną na chrześcijańskie Księstwo Antiochii, Trypolis i miasta Tyr czy Akkę. Kto wie, może i ten sam

los czeka Egipt?

Italia

Władca: Innocenty III (papież), Fryderyk II (cesarz i król Neapolu)

Ważne miasta: Rzym, Mediolan, Wenecja, Florencja, Piza

Dziwnie to losy Italii się układają. Od czasów upadku Cesarstwa Zachodniego najeżdżana niezliczenie wiele

razy przez kolejne masy barbarzyńskich ludów, stała się mozaiką przeróżnych kultur. Może właśnie w tym

zróżnicowaniu należałoby upatrywać przyczyn unikalnego charakteru tej krainy? Wszak jest to ojczyzna

innowacyjności i postępu w czasach, gdy dziesiątki osób giną na stosach. Być może dlatego, że każdy stara

się za wszelką cenę w zdobyć przewagę nad sąsiadami, którzy nieraz mówią zupełnie niezrozumiale,

pomimo iż mieszkają tuż za miedzą. To tu, w Rzymie, ma swoją siedzibę papież i stąd steruje on

nieoświeconymi władcami północy, jak pionkami na swojej szachownicy. Jest to kraj powstających republik

miejskich, w chwili gdy reszta europy tonie w feudalnej anarchii. Jest to kraj kupców i handlarzy. Jest to

kraina papieskiego krzyża i weneckiego pieniądza.

Italia podzielona jest pomiędzy dwoma głównymi siłami. Jest to Cesarstwo Niemieckie na północy, które

swym zwierzchnictwem obejmuje cały półwysep od Alp po Państwo Kościelne z Rzymem włącznie. Na

południu z kolei wciąż istnieje Królestwo Neapolu, które jest bezpośrednim spadkobiercą Królestwa Obojga

Sycylii założonego przed niemalże dwustoma laty przez normańskich zdobywców. Pozostaje jeszcze siła

trzecia – Wenecja. Kraj ten słusznie mieni się spadkobiercą antycznych tradycji. Niczym Grecy, broniący

dumnie przez wieki swej małej ojczyzny, tak też i bronią się Wenecjanie przed imperialnymi zakusami

Rzeszy, Konstantynopolem i dzikimi Węgrami.

Ile to już razy Włosi wpływali na losy świata? W 1204 roku, wioząc na swych statkach rządnych krwi

krzyżowców z Francji i Niemiec, wenecka flota miast do Jerozolimy, wyładowała ich u brzegów

Konstantynopola, który legł pod naporem wojowniczych Franków. Wszak, cóż to za różnica dla

francuskiego rycerza – muzułmanie, czy prawosławni; Jerozolima, czy Konstantynopol? Włoscy kupcy

ograniczyli się do skupu nieprzeliczonych kosztowności z rabowanego miasta. Tak padło niezwyciężone

Bizancjum. A czy można zapomnieć o włoskich kupcach ryzykujących życie i majątek podczas wypraw do

dalekich Indii i Chin? Nie. Z całą pewnością to właśnie dzielnym synom Italii Europa zawdzięcza

fantastyczne historie o niesamowitych krainach, jednorożcach, cyklopach i rzekach pełnych złota, leżących

na krańcu świata.

Anglia

Władca: Henryk III (syn Jana bez Ziemi)

Ważne miasta: Londyn, Warwick, Cambridge, Oxford, Nottingham, Gloucester

Anglia jest doskonałym przykładem, co może zrobić nieudolny monarcha z najpotężniejszym nawet

królestwem. Jan bez Ziemi, który objął w swe władanie ogromne królestwo Ryszarda Lwie Serce swobodnie

mógł wynosić się ponad królów francuskich. Wszak jego posiadłości we Francji dwukrotnie niemalże

przewyższały swym rozmiarem domenę Filipa II Francuskiego. Hołd złożyły mu Akwitania, Gaskonia,

Bretonia, a bezpośrednio poddana mu była Normandia. Jednakże to co się później stało powinno być

przestrogą dla innych władców. Otóż Jan zapragnął doszczętnie podporządkować sobie Francję, a swą

siedzibą uczynić Paryż. Jakże się przeliczył! Podczas jego przegranych wojen, podczas gdy marnował on

sojusze z Tuluzą i Flandrią zadzierzgnięte jeszcze przez jego starszego brata – Ryszarda – możni w Anglii nie

próżnowali. Wykorzystując brak króla i armii w ojczyźnie, skutecznie pozbawili władcy władzy. Jakież

musiało być zdziwienia Jana, który wracając jako przegrany z Francji – gdzie utracił większość swych

posiadłości – dowiedział się, iż nawet w Anglii ma przeciwko sobie silniejszych wrogów – baronów. Na nic

zdało się kilkanaście lat wojen domowych; król był słaby. W 1215 – rok przed swoją śmiercią – wycieńczony

swym przegranym życiem władca zgodził się na wydanie wielkiej karty swobód, która zagwarantowała

radzie możnych prawa porównywalne niemalże z królewskimi.

Anglicy to dumni rycerze. Nie odczuwają wielkiego respektu przed królem i nie czują się specjalnie

przywiązani do własnych ziem. Właśnie wolność, którą zagwarantowała karta swobód cenią sobie

najbardziej. Wielu angielskich kawalerów służy w armiach Francuzów czy Niemców. Najlepszym

przykładem może być Szymon z Montfort, który posiadając swoje hrabstwo Warwick, większość życia

spędził na krucjacie w Langwedocji.

Mówiąc o Anglii nie sposób też nie wspomnieć o najwybitniejszej bodaj uczelni chrześcijańskiej, czyli

Oxfordzie. To tu znajdują schronienie wszelkiego rodzaju alchemicy, myśliciele i teologowie, którzy na

kontynencie dawno skazani by byli na prześladowanie, a może i stos. Dość wspomnieć takie nazwiska, jak

alchemik Roger Bacon, czy filozof Robert Grosseteste. Anglia to schronienie dla ludzi dociekliwych i

ceniących swą wolność.

Bizancjum

Władca: Baldwin II i Jan z Briene (cesarze łacińscy), Teodor II Laskarys (cesarz nicejski)

Ważne miasta: Konstantynopol, Nicea, Pergamon, Smyrna, Trapezunt, Ateny

Bizancjum to Cesarstwo Rzymskie. A raczej to co z niego zostało. Konstantynopol założony przez

Konstantyna Wielkiego, pierwszego cesarza – katolika, do całkiem niedawna był największym i

najbogatszym miastem świata. Choć łacinę zastąpiła greka, a legiony ciężkozbrojni jeźdźcy za wschodu, to

właśnie to miejsce można nazwać ostoją starożytnej kultury, tradycji i filozofii. W czasach gdy barbarzyńscy

przodkowie Francuzów pod wodzą Chlodwiga pustoszyli Galię i Italię, tu powstawały ogromne kościoły o

dachach wykładanych złotem.

Chwała, bogactwo i potęga Bizancjum zapewne trwałyby kolejne tysiąc lat gdyby nie Arabowie. Jednakże to

nie muzułmanie okazali się czynnikiem najbardziej niszczącym Wschodnie Cesarstwo. Owszem odebrali oni

Grekom Egipt z Aleksandrią oraz Ziemię Świętą, ale na tym ich podboje się skończyły. Dużo groźniejsi

okazali się ci, którzy przybyli odbijać Jerozolimę z rąk niewiernych – krzyżowcy. Już Ryszard Lwie Serce

odebrał Bizantyjczykom Cypr – centrum handlu z deltą Nilu i Syrią – aby posiadać dogodną bazę wypadową

dla zachodniego rycerstwa. Jednakże to co zdażyło się w 1204 roku było istną katastrofą. Otóż Aleksy, syn

zdetronizowanego cesarza – a detronizacja cesarzy w Bizancjum nie była niczym niezwykłym – zażądał

pomocy od Wenecjan w przywróceniu mu tronu. Wenecjanie wykorzystując niewypłacalność Francuzów

dążących na krucjatę do Palestyny, postawili im ultimatum. Mieli oni zdobyć stolicę Bizancjum, a w zamian

za to Włosi dostarczyliby ich do Ziemi Świętej. Tak też się stało, jednakże zachodni rycerze widząc

wspaniałość Miasta Cesarzy, bynajmniej nie chcieli oddawać tronu Aleksemu...

Tak też wielkie Bizancjum zostało podzielone, a wręcz pocięte na księstwa rządzone przez Francuzów, jak

Księstwo Aten, Epiru, czy Cesarstwo Łacińskie w Konstantynopolu. Oczywiście nie należy nawet

wspominać, iż ta sytuacja nie podoba się zniewolonym Grekom. Przez ostatnie trzydzieści lat knują intrygi

w Nicei – tymczasowym greckim spdkobiercy Imperium – by skłócić ze sobą panujących Francuzów.

Wszystko dla odbicia okupowanego Knstantynopola.

Bizantyjczycy są mistrzami intryg. Zwłaszcza teraz, gdy krzyżowcy odebrali im Złote Miasto, zmuszeni

zostali do prowadzenia przebiegłej i skrytej polityki. A tę dziedzinę dyplomacji Grecy doprowadzili do

perfekcji.

Niemalże milenium jedynie sporadycznych kontaktów z władcami zachodu odcisnęło na mieszkańcach

Wschodu swoje piętno. Są oni przekonani o własnej wyższości wynikłej z dziedzictwa Imperium

Rzymskiego. Są też przesiąknięci wschodni poddaństwem i uwielbieniem bogactwa. To tu niebotyczny

poziom osiągnął skomplikowany rytuał dworski budzący nieraz śmiech wśród przybyszów z Niemiec czy

Francji. To tu kościoły pełne są złota i kadzideł, które na zachodzie słusznie kojarzyłyby się z rozpustą.

Tylko w tej krainie przybysz z zachodu najpierw onieśmielony byłby złotem i relikwiami Chrystusa, później

znieważony za brak kultury, a na końcu otruty. Złoto, wiara, intryga i trucizna zawsze idą w jednym

rzędzie. Przynajmniej w Bizancjum.

Maurowie

Władcy: Sułtan Ajjub (władca Egiptu i Syrii), Ali as-Said (władca muzułmańskiej Hiszpanii i Maroka)

Ważne miasta: Bagdad, Aleksandria, Kair, Kordoba, Sewilla, Grenada, Damaszek

Nadszedł ciężki czas dla Arabów. Ten najbardziej oświecony naród - bez którego Europa zostałaby

pozbawiona towarów z Indii i Chin, bez którego dzieła takich twórców starożytności jak Pitagoras czy

Arystoteles zniknęłyby w pomroce dziejów - stoi nad przepaścią. Od wschodu nadeszła Horda wilekiego

Chana, która pustosząc Persję stała się niewiarygodnym zagrożeniem. Od zachodu kolejne masy

francuskiego rycerstwa wydzierają Hiszpanię z rąk Almohadów, którzy to Toledo i Granadę uczynili

piękniejszymi od Bagdadu. Jakby tego nie było dość, w samym sercu Islamu, w Ziemi Świętej, wciąż swe

królestwa posiadają potomkowie krzyżowców, którzy po śmierci Saladyna i trzeciej krucjacie dowodzonej

przez Ryszarda Lwie Serce wciąż rosną w siłę. Co jeszcze gorszego może spotkać Muzułmanów?

Islam jest rozdrobniony. Dostrzegał to Saladyn; jednakże on od dwudziestu lat już nie żyje. Kolejne rody

możnych wywodzące swoje rodowody od krewniaków Proroka wzajemnie wydzierają sobie ziemie. Ale po

Saladynie nie ma nikogo kto byłby w stanie zjednoczyć pod sobą wszystkich Arabów, aby w świętej wojnie

przegonić najeźdźców. Złe to czasy dla wyznawców Mahometa.

Wbrew temu, jakkolwiek chcieliby to ukryć zachodni uczeni, bardzo często ich traktaty i nauka wzoruje się

na arabskiej. Wszak przez wieki muzułmańska wiedza stała na nieporównywalnie wyższym poziomie, niż w

chrześcijańskiej Europie. Któż dał pierwszy zegar Karolowi Wielkiemu? Harun Al Raszyd. Na czyich

naukach opiera się cała medycyna zachodu? Awicenny, a raczej Ibn Sina. Na czyich naukach opiera się

filozofia Europy? Awerroesa z Kordoby.

Maurowie to naród pełen poszanownowania dla religii i tradycji, a także posiadający ogromną wiedzę

będącą syntezą nauki indyjskiej, arabskiej oraz greckiej. Wbrew temu jak stara się ich przedstawić na

zachodzie papiestwo, szacunkiem i tolerancją dażą chrześcijan. Dość by rzec, iż Jerozolima, po zdobyciu jej

przez wojska Muzułmanów, była zamknięta dla pielgrzymów tylko przezm cztery dni. I to pomimo

panującej z krzyżowcami wojny!

Jadnakże czy szacunek względem wrogów i nauki ma jakieś znaczenie w dzisiejszych czasach? Stanowczo

nie. Kalifat może nie przetrwać próby czasów...

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: