HAPIK ćwiczenia 2012-02-17
Sytuacja w Europie przed pierwszą wyprawą Kolumba
Bodźce:
- duchowe – ciekawość świata, poznanie geografii Greków, legendy i opowieści. List księdza Jana: kraina niesamowitego bogactwa, chrześcijanie na dalekim wschodzie- zaproszenie do podróży na wschód.
- materialne – luksusowe produkty, brak surowców – szukanie innej drogi handlowej – Turkowie blokowali drogę do Indii i Chin, Wenecja i Genua mają monopol na handel z nimi (jedyni pośrednicy)
- postęp techniczny
- druk i powszechność lektury
- wynaleziono
- rozwój kartografii
- tłumaczenia tekstów starożytnych
- luksusów- przyprawy(goździki, kamfora, gałka m., cynamon), złoto, materiały – jedwab, wonności, składniki farmaceutyczne, laka, porcelana, kobierce,
- rycerze mieli brak zajęcia – prawo dziedziczenia (primogenitura) dyskryminowało młodszych synów, musieli oni szukać swojego miejsca – wyruszali w morze szukać szczęścia
- powiększyć zasięg wpływu Kościoła – jako pretekst- wyzwolenie seksualne i obyczajowe
- geografia Greków – pomyłki starożytnych równało się przeoczeniu kontynentu
- lektury : „Historia naturalna” Pliniusza (I w.) à wiedza encyklopedyczna
Marco Polo „Opisanie świata”
Historia wszelkich zdarzeń
Imago Mundi –I Piotr z Ailly -> ocean między Hiszpanią a Indiami niezbyt szeroki
„Kosmografia” i „Geografia” Ptolemeusza
„Podróże Sir Johna Mandeville’a” kompilator – ludzie bez głowy, ludzie z wielką stopą chroniącą przed słońcem
Wątki fantastyczne zwiększają poczytność.
OBRAZ ŚWIATA
- Europa, Azja, Afryka + Terra Australis (przeciwwaga kontynentów na północy). Krainy zmieniały swoje lokalizacje, lokuje tam fantastyczne, baśniowe krainy
- Jerozolima- środek
- Ocean Indyjski – od 1415 jako morze otwarte
Mityczne krainy
Kataj, Ofir, Eldorado, Atlantyda, Zipangu, Źródło Wiecznej Młodości, Kraina Amazonek, ziemski raj, ziemie Goga i Magoga, Cibola (założone domniemanie przez mnichów hiszp.), wyspa świętego Brandana, królestwo Księdza Jana, 5 tys. wysp szczęśliwych
Świat nieznany jest pełen niezwykłych stworzeń. Świat budził strach.
Podróże w śr. Europie
· 1275 – 1291 Marco Polo w Chinach
· Pocz. XIV, genueńczyk Lanzarotto Malocello -> Wyspy Kanaryjskie
· Poł. XIV, genueńczycy -> Azory i Madera
· 1402 tuluzańczyk Anzelm d’Isalguier
· 1419 wenecjanin Niccolo Conti -> Damaszek
· 1. Poł XV, Henryk Żeglarz
· 2 poł. XV, Portugalczycy, systematyczna eksploracja wybrzeży Afryi (opłynięcie przylądka Zielonego 1445, opłynięcie Przylądka Dobre Nadziei 1488 – Barolomeu Dias
· Koniec XV, Portugalczycy -> dążenie do handlu bez pośredników
· 1497- Vasco da Gama
Postęp techniczny
· Portulany – mapy
· Przyrządy astronomiczne służące lokalizacji – igła magnetyczna; laska św. Jakuba, astrolabium, sekstant
· Karawele- mogą płynąć pod wiatr 1420, siła wiatru, można było pływać na nich dłużej niż miesiąc – zabudowane dwie części na dziobie i na rufie można było przechowywać zapasy żywności (galery siłą wioseł), mogły pomieścić więcej towarów
Czy Kolumb był pierwszy?
- są przypuszczenia, że dopłynięto wcześniej, po Grenlandii.
- głaz z napisany językiem Wikingów- Kanada
- mapa z Yale – podważa się jej autentyczność
- ok. 1000 Wiking Leif Ericson
- chińscy i japońscy żeglarze?
- bretońscy rybacy?
-1448 „Wyspa prawdziwa”
- „Nowe ziemie Sztokfiszy”
piotrzachu69