Zmiany ogólnoustrojowe w organizmie kobiety ciężarnej
Zmiany w ukł. krążenia ciężarnej
• Zmniejszenie oporów w naczyniach obwodowych
• Zwiększenie obj. krwi krążącej
• Zwiększenie obj. minutowej serca
Zmiany w ukł. krwiotwórczym
i krwi obwodowej
• Zwiększenie obj. osocza 40% (hydraemnia)
• Wzrost ogólnej liczby erytrocytów
• Spadek stężenia hemoglobiny i hematokrytu
• Bezwzględny wzrost liczby leukocytów
Zmiany w ukł. oddechowym
• Pobudzenie ośr. Oddechowego
• Wzrost wentylacji płuc o 40%
• Wzrost minutowej pojemności oddechowej przy nie zmienionej liczbie oddechów
• Wzrost wymiany gazowej
• Obniżenie pCO2 (28-32 mmHg)
Zmiany w czynności nerek i dróg moczowych
• Poszerzenie dróg moczowych
• Wzrost przepływu krwi przez nerki 50%
• Wzrost przesączania kłębuszkowego 35%
• Spadek stęż. kreatyniny,mocznika, kw. moczowego
Zmiany w ukł. pokarmowym
• Spowolnienie motoryki przewodu pokarmowego ( spowolnienie opróżniania żołądka
i przesuwania treści jelitowej, zaparcia)
• Osłabienie napięcia mięśni gładkich w ścianach przewpodu pokarmowego (refluks, zgaga)
• Wzrost wydzielania śliny o niższym pH, próchnica
• Krwawienia z dziąseł
Zmiany w ukł. gruczołów dokrewnych
• Przysadlka: namnożenie kom wydz. prolaktynę, spadek stęż FSH i LH
• Jajnik: wzrost obj. w pierwszych 3 miesiącach
• Tarczyca: powiększenie (wzrost utraty jodu w czasie filtracji nerkowej)
• Przytarczyce: wzrost wydzielania PTH, wzrost wch łaniania Ca, spadek wydalania
• Kora nadnerczy: wzrost wolego kortyzolu i aldosteronu
Przemiana materii
• Wzrost masy ciała o 20% (rozwój tk tłuszczowej, zatrzymanie wody w organiźmie, wzrost masy
płodu i łożyska)
• Wzrost zapotrzebowania kalorycznego ( 500 kcal/dzień pod koniec ciąży)
• Gosp. węglowodanowa
• Gosp. białkowa i tłuszczowa
• Gosp. mineralna
Zmiany w gruczołach sutkowych
• Przyrost utkania gruczołowego I trymestr
• Rozrost i przekrwienie sutków II trymestr
• Wstępna laktogeneza
• Wydzielanie sairy III trymestr
• Rozpoczęcie wydzielania mleka po wydaleniu łożyska- spadek estrogenów łożyskowych i progesteronu
Zmiany w narządach płciowych
• Pochwa: zasinienie, wzmożone wydz. śluzu, wzrost pH
• Macica: przerost, bł. mięśniowa zwiększa masę od30-60 razy, szkielet włóknisty, skurcze
macicy- połączenia typu nexus(wzrost szybkości rozchodzenia się bodźca kurczącego i koordynacji skurczowej)
Zmiany w obrębie skóry
• Przebarwienia – hiperpigmentacja
• Zmiany naczyniowe: rumień dłoni, znamiona naczyniowe
• Rozstępy i kresy skórne brzuch, sutki, biodra, uda – zmiany we włóknach kolagenowych,
zwiotczenie powłok i prześwitywanie poszerzonych naczyń skórnych
Zmiany w psychice ciężarnych
• I trymestr psychiczna świadomość stanu
• II trymestr świadome poczucie dbania o ochronę rozwijającego się płodu
• III trymestr wzrost obaw, niepewność, odpowiedzialność
Zapłodnienie
Połączenie się dwóch gamet, męskiej i żeńskiej w zygotę, która jest pierwszą
komórką nowego (potomnego) organizmu. Zapłodnienie przebiega w kilku etapach:
gdy gamety są w bezpośrednim kontakcie najpierw rozpoznają się, jeśli spełniają
warunki identyfikacji (należą do tego samego gatunku) plemnik wnika przez osłonę
komórki jajowej (jest przez nią czynnie wciągany) w tym momencie rozpoczynają działanie
mechanizmy zamykające innym plemnikom drogę w głąb jaja; następnie z jąder plemnika i jaja
tworzą się przedjądrza, które z kolei zlewają się ze sobą w jądro zygoty; na skutek obecności
plemnika komórka jajowa ulega pobudzeniu i następują w niej szybkie zmiany prowadzące do rozpoczęcia
podziałów. U niektórych grzybów i glonów zapłodnienie zachodzi między morfologicznie podobnymi gametami,
a u podstawczaków nawet między komórkami somatycznymi; u innych glonów i grzybów oraz u roślin wyższych
gamety są zróżnicowane (plemniki, komórki jajowe). Zapłodnienie podwójne – u roślin okrytonasiennych w
ziarnie pyłku znajdują się dwie gamety męskie, obie biorą udział w zapłodnieniu - z połączenia jednego
plemnika z komórką jajową powstaje zygota (przyszła roślina), a drugi plemnik łącząc się komórką
centralna daje początek bielmu (tkance odżywczej zarodka). Zapłodnienie wewnętrzne – zapładniane
jest jajo znajdujące się wewnątrz ciała (w układzie rozrodczym) samicy. Zapłodnienie zewnętrzne –
zapładniane jest jajo znajdujące się poza ciałem samicy, w środowisku (najczęściej w wodzie).
Zapłodnienie krzyżowe – u gatunków zwierząt, których osobniki są obojnakami zachodzi po wzajemnej
wymianie gamet między dwoma partnerami.
Rozwój płodowy
1 dzień życia
Życie człowieka zaczyna się od chwili poczęcia. W chwili tej zostają określone takie cechy
dziecka jak: płeć, kolor oczu, włosów i skóry, tendencja do wysokiego lub niskiego wzrostu,
krzepkie zdrowie lub skłonność do pewnych chorób
1 miesiąc życia
Powstają zawiązki poszczególnych układów i narządów wewnętrznych oraz kończyn.
Od 21 dnia zaczyna bić serce dziecka: od 28 dnia widać soczewkę oka: do tego też czasu
prawidłowo kształtuje się cewa nerwowa, która zamyka się i tworzy później prawidłowo
ukształtowany mózg i rdzeń przedłużony; tworzą się zaczątki 33 kręgów i 40 par mięśni
położonych wzdłuż ciała. Dziecko jest wielkości ziarenka grochu, ma główkę i tułów zwinięty w łuk.
2 miesiąc życia
Kształtuje się mózg, pojawiają się odruchy nerwowe. Można zarejestrować fale elektromagnetyczne
wysyłane przez mózg człowieka. Tworzy się szkielet, kształtują się kończyny. Funkcjonują już nerki,
wytwarzając kwas moczowy do krwi. Wątroba, żołądek wytwarzają soki.
Pod koniec tego miesiąca dziecko osiąga 3 cm, waży 1 g (40 tyś. większe niż przed poczęciem)
W tym czasie pojawiają się pierwsze objawy ciąży. Dziecko dla swego prawidłowego rozwoju potrzebuje
miłości i bezpieczeństwa, akceptacji, przyjęcia przez rodziców Pojawiają się pierwszy ze zmysłów dotyk.
Okolice warg staja się wrażliwe na dotyk i ich podrażnienie wywołuje ruch ciała. Później rozwinie się on
bardziej (zamykanie powiek, zginanie palców). Dziecko reaguje na zmiany temperatury i natężenie światła,
kiedy kobieta porusza się otaczające go wody płodowe dostarczają przyjemnych odczuć.
3 miesiąc życia
Dziecko waży już ok. 28 g i ma długości ok. 9 cm. Następuje dalszy rozwój układu nerwowego, przybywa tysiące
nowych komórek nerwowych, powstają połączenia między nimi, a mięśniami. Dziecko zaczyna ćwiczyć mięśnie,
potrzebne po urodzeniu do oddychania pobierania pokarmu i wydawania głosu. Są już ukształtowane nóżki i
rączki (linie papilarne). Jest w ciągłym ruchu, przeciąga się, podskakuje. Pojawiają się zalążki paznokci,
zębów mlecznych. Szpik kostny produkuje - krwinki; woreczek żółciowy - żółć; trzustka - insulinę; przysadka
mózgowa - hormon wzrostu; nerki - sterylny mocz.
Dziecko reaguje na bodźce zewnętrze: -zmysł równowagi, dotyk, węch, smak, zapach, ból.
Aktywność dziecka, zależy od kobiety. Kiedy kobieta leży lub siedzi wówczas dziecko jest
aktywne. Zbyt aktywna kobieta ogranicza ruchy dziecka. Zmysły smaku, zapachu kierowane są
mechanizmem chemicznym, zawarte w wodach płodowych. Jest to uzależnione od tego, co kobieta spożywa.
Stany emocjonalne matki wpływają na odczucia i rekcje dziecka.
4 miesiąc życia
Długość dziecka 15 cm, waga ok. 20 dkg. Narządy wewnętrzne doskonała swoje funkcje dziewczynek
tworzą się w jajnikach komórki jajowe. W mózgu tworzą się bruzdy i zwoje. Dziecko jest bardzo
aktywne wykonuje ok. 20 tys. różnych ruchów w ciągu dnia. Reaguje na nastroje matki, niepokoje i
lęki, przyśpieszoną akcją serca tzw. tachykardią. Dziecko zaczyna słyszeć, reaguje przyśpieszonymi ruchami.
Matka powinna rozmawiać ze swoim dzieckiem, dbać o dobry nastrój.
5 miesiąc życia
Dziecko ma 25 cm i 40 dkg. Rosną włosy, rzęsy oraz paznokcie. Tony serca można wysłuchać słuchawką
położniczą (przez ucho).Pierwsze ruchy są wyraźnie różnicowane. Dziecko ma czkawkę i jest bardzo ruchliwe.
Przyjmuje rytm matki. Reaguje na smak wód płodowych; połyka, gdy są słodsze, zaprzestaje pić, gdy są gorzkie,
kwaśne, słone. Reaguje na silne dźwięki, wibracje. Można uspokoić dziecko przemawiając do niego czule posyłając
mu serdeczne myśli, słuchając muzyki, śpiewając coś miłego.
6 miesiąc życia
Macica jest na wysokości pępka. Skóra obficie pokryta mazią płodowa. Wytwarzają się więzadła stawowe,
płuca wytwarzają substancję, która pomoże po urodzeniu w rozprężeniu i nabieraniu powietrza. Organizm
magazynuje produkty potrzebne po urodzeniu np. żelazo, wapń, białko, ciała odpornościowe. Ćwiczy ruchy
ssące. Długość 25 cm ;waga 50-70 dkg.
7 miesiąc życia
Macica 2-3 palce powyżej pępka. Waga od 900-1350 g. U chłopców jąderka stępują do moszny.
Wyrażanie reaguje na bodźce bólowe. Wykonuje precyzyjne ruchy kończyn i twarzy. Spokojnie
reaguje na dźwięki o niskiej częstotliwości. Tryb życia matki i jej stosunek do dziecka i
otoczenia kształtuje osobowość przyszłego człowieka. Powinien w tym czasie odwrócić się główką do dołu.
Przygotowanie do porodu fizjologicznego.
8 miesiąc życia
Macica w połowie odległości między pępkiem, a wyrostkiem mieczykowatym. Dziecko osiąga ok.
40-45 cm, a jego ciało zaokrągla się i różowieje, organizm nadal gromadzi zapasy. Narządy
doskonalą swoje funkcje. Dziecko współuczestniczy w radościach smutkach, relaksie niepokojach.
9 miesiąc życia
Dwa tygodnie przed porodem, macica z wysokości wyrostka mieczykowatego obniża się o 2 palce poniżej.
Dziecko mniej ruchliwe, bo wypełnia sobą przestrzeń macicy. Zwiększa swój ciężar i nabywa odporności.
W jelitach gromadzi się smółka, zwartość pierwszego stolca.
Bezpośrednią przyczyną stanów zapalnych narządów rodnych (potocznie chorób kobiecych)
nie jest siadanie na betonie i nienoszenie ciepłych majtek, lecz drobnoustroje chorobotwórcze,
chlamydia lub grzyby. Oziębienie niekiedy osłabia odporność, co ułatwia rozprzestrzenianie się
infekcji, nie stanowi jednak bezpośredniej przyczyny schorzeń tego typu.
Zapaleniu najczęściej ulegają: pochwa, szyjka macicy i przydatki. Nieco rzadziej występuje stan
zapalny przymacicz i błony śluzowej macicy.
Jak dochodzi do zakażenia?
Wyróżniamy tutaj tzw. drogę wstępującą i zstępującą. W tej pierwszej drobnoustroje wędrują ze środowiska
zewnętrznego kolejno przez srom, pochwę, szyjkę macicy, jamę macicy, jajowody do jajników i przymacicz.
Do zakażenia drogą zstępującą (zdarza się rzadko) dochodzi wtedy, gdy narząd rodny zostaje zakażony poprzez
krew z ognisk znajdujących się w innych narządach, np. wyrostku robaczkowym, jelitach, migdałkach podniebiennych,
zębach.
Warto dodać, że pochwa jest chroniona przed drobnoustrojami. Pierwszą barierę stanowi jej przedsionek,
który np. u dziewic zamyka błona. Kwaśne środowisko pochwy sprawia również, że drobnoustroje bardzo słabo
się namnażają, gdyż kwaśne pH nie sprzyja podziałom komórkowym w ich cyklu rozwojowym. Wejście do szyjki
macicy zamyka z kolei czop śluzowy, którego pH jest zasadowe i to znów utrudnia rozwój bakteriom rozmnażającym
się w wysokim pH. Ruchy perystaltyczne jajowodów, a także znajdujących się w nich rzęsek, skierowane są do macicy,
co utrudnia szerzenie się infekcji w wyżej umiejscowionych częściach kobiecych narządów płciowych.
Zapalenie sromu
Srom jest bardzo odporny na zakażenie. Stany zapalne pojawiają się najczęściej w miejscu uszkodzenia nabłonka
lub z powodu zmniejszenia jego odporności na czynniki zakaźne, co następuje w wyniku:
• urazu mechanicznego;
• nieprzestrzegania higieny (doprowadza to do maceracji naskórka);
• otyłości (sprzyja zakażeniom bakteryjnym i grzybiczym, utrudnia utrzymanie higieny);
• upławów (drażnią nabłonek i są również nosicielami infekcji);
• alergii na środki piorące i zmiękczające lub na materiał, z którego wykonana jest bielizna;
• zwiększenia podatności na urazy i infekcje, która pojawia się u kobiet w wyniku niedoboru estrogenów
w czasie menopauzy. Podstawowe objawy zakażenia sromu to:
• zaczerwienienie,
• ból i pieczenie,
• podwyższona temperatura sromu,
• obrzęk.
W leczeniu zakażeń zewnętrznych organów rodnych kobiety stosuje się miejscowo środki bakteriobójcze,
przeciwgrzybicze lub przeciwzapalne w postaci kremów, maści, zasypek. Warto pamiętać, że stany zapalne
sromu mają tendencję do nawracania, o ile nie została usunięta ich pierwotna przyczyna.
Ropień gruczołu Bartholina
Gruczoł Bartholina - gruczoł przedsionkowy większy - uchodzi do przedsionka pochwy na wysokości 1/3
dolnych warg sromowych mniejszych. Najczęstszą przyczyną zapalenia tego gruczołu jest zakażenie dwoinkami
rzeżączki, pałeczką okrężnicy lub paciorkowcami. W wyniku zainfekowania bakteriami ujście gruczołu zamyka się
i dochodzi do zakażenia zbierającej się w nim wydzieliny. Do głównych objawów zapalenia należą:
• obrzmienie lub guz w przedsionku pochwy;
• zaczerwienienie okolicy guza;
• podwyższenie temperatury ciała;
• silny ból okolicy sromu narastający przy siadaniu i zmianie pozycji.
Leczenie polega na chirurgicznym nacięciu ropnia w takiej fazie choroby, w której treść ropnia jest
na tyle płynna, że może swobodnie wydostać się na zewnątrz. Brzegi nacięcia należy obszyć lub skoagulować,
aby zapobiec zbyt szybkiemu zamknięciu się gruczołu. Niekiedy konieczne jest miejscowe lub ogólne leczenie
antybiotykami i środkami przeciwzapalnymi. Schorzenie to często nawraca, zwłaszcza gdy nie opróżniono ropnia
do końca albo gdy antybiotykoterapia była nieskuteczna.
Zapalenie pochwy
Pochwa sąsiaduje z ujściem cewki moczowej i odbytu, dlatego jest narażona na wszelkiego rodzaju zakażenia.
Czynniki sprzyjające stanom zapalnym to:
• urazy mechaniczne - powstałe podczas stosunków, masturbacji lub zakładania tamponów;
• urazy termiczne - płukanie pochwy zbyt gorącymi roztworami;
• urazy chemiczne - płukanie pochwy środkami dezynfekującymi o zbyt silnym stężeniu;
• drobnoustroje chorobotwórcze.
Do objawów zapalenia pochwy należą upławy, świąd i pieczenie.
Stan zapalny pochwy można rozpoznać poprzez dokładne oglądanie jej ścian we wziernikach, a także na podstawie
wyniku rozmazu biologicznego. Leczenie jest dość proste i polega na miejscowym lub sporadycznym stosowaniu
środków bakteriobójczych, grzybobójczych, odkażających lub przeciwzapalnych. Najczęściej dochodzi do nawrotów
grzybiczego zapalenia pochwy. Jego leczenie jest długotrwałe i żmudne.
Zapalenie szyjki macicy
Jest najczęstszą chorobą narządów płciowych kobiety. Źródłem zakażenia jest pochwa, skąd bogata flora
bakteryjna lub wirusowa atakuje szyjkę macicy. Zapalenie nie daje objawów bólowych, świądu lub pieczenia,
jedynym sygnałem tego stanu są upławy. Zapalenie można rozpoznać, oglądając szyjkę we wzierniku - jeżeli
doszło do infekcji, jest ona zaczerwieniona, niekiedy lekko przerośnięta. Diagnostykę dopełniają rozmazy i
posiewy pobrane z szyjki macicy.
Leczenie polega na miejscowym podawaniu gałek, tabletek lub żeli. Sporadycznie stosuje się antybiotyki lub
sulfonamidy.
Zapalenie błony śluzowej macicy (endometrium)
Sprzyjają mu wszystkie zabiegi ginekologiczne, w których naruszany jest czop śluzowy w szyjce
(stanowiący barierę dla drobnoustrojów), czyli zabiegi wyłyżeczkowania, histerosalpingografii,
histeroskopii, porody lub poronienia.
Wśród głównych objawów zapalenia wyróżnia się plamienie i krwawienie z dróg rodnych, ból w dole brzucha.
W badaniu ginekologicznym trzon macicy jest rozpulchniony i nieco powiększony.
Aby wyleczyć stan zapalny, stosuje się ogólnie antybiotyki lub sulfonamidy. Niekiedy wskazane jest
leczenie hormonalne. W stanach przewlekłych zawsze należy przeprowadzić badania wykluczające raka endometrium.
Zapalenie przydatków
Przydatki to wspólne określenie jajników i jajowodów. Organy te leżą tuż przy sobie, toteż w
stanach zapalnych zazwyczaj razem są objęte chorobą.
Do ostrego zapalenia dochodzi najczęściej drogą wstępującą - flora bakteryjna wędruje z pochwy
poprzez macicę do przydatków. Kobieta odczuwa wtedy silny ból w dole brzucha, ma wysoką temperaturę, czasami
wymioty, zdarzają się też omdlenia. Niekiedy nawet można stwierdzić objawy zapalenia otrzewnej.
Lekarz w badaniu ginekologicznym zauważa dużą bolesność w obrębie przydatków, wzmożoną obronę
mięśniową brzucha pacjentki. Badania laboratoryjne wykazują ogólną infekcję.
Niekiedy ostre zapalenie przydatków powoduje objawy bardzo podobne do objawów ostrego zapalenia
wyrostka robaczkowego lub skręcania się torbieli jajnika. Gdy proces zapalny dotyczy lewej strony,
a w badaniu USG nie stwierdzamy torbieli, diagnoza jest prosta. Problemy z rozpoznaniem schorzenia
pojawiają się, gdy ból jest zlokalizowany w prawym dole biodrowym, a w USG widoczna jest torbiel.
Po otwarciu powłok brzusznych może się okazać, że wyrostek nie jest zmieniony zapalnie, torbiel
jajnika nie jest skręcona, a stan zapalny dotyczy wyłącznie przydatków.
Leczenie ostrego zapalenia przydatków polega na ogólnym i dopochwowym podawaniu antybiotyków lub
sulfonamidów oraz środków przeciwbólowych.
Przewlekłe zapalenie przydatków jest najczęściej procesem zejściowym zapalenia ostrego. W jego wyniku
dochodzi do powstania zrostów przydatków z okolicznymi tkankami. Same zrosty mogą powodować ból, a nawet ...
Wasica