Michał Archanioł.txt

Micha� Archanio�
        
ks. Roman Zaj�c 
    
Pismo �wi�te w Ksi�dze Tobiasza (Tb 12,15) i w Apokalipsie (Ap 1,4) m�wi, �e w�r�d niezliczonej liczby duch�w niebia�skich wyr�nia si� siedmiu, kt�rzy "wchodz� przed majestat Pa�ski". Anio�owie ci znajduj� si� najbli�ej tronu Boga, ale imiona ich, opr�cz jednego, nie s� znane. Pismo �wi�te podaje tylko, �e nale�y do nich Rafa� (Tb 12,15). Inni nie s� nam znani. Jednak�e Ojcowie Ko�cio�a przypuszczali, �e do tych siedmiu ksi���t niebieskich nale�y zaliczy� tak�e Gabriela i archanio�a Micha�a. Tylko ci dwaj anio�owie (opr�cz Rafaela) ujawniaj� bowiem w Biblii swoje imiona, a zarazem charakteryzuj�ce ich funkcje: Rafael - "B�g uleczy�" (Tob 3,17), Gabriel - "B�g jest moc�" (Dn 8,16), Micha� - "Kt� jak B�g?" (Dn l0, 13). 

Artyku� publikujemy za zgod� Autora - dzi�kujemy! 

  

  

Imiona przypisywane pozosta�ym czterem duchom (np. Uriel) pochodz� z apokryf�w i fantazji ludzkiej (Patrz artyku� Uriel - niebiblijny archanio�). Sugerowano imiona: Uriel, Sariel, Raguel i Jeremial, gdy� pojawiaj� si� w apokryfach: etiopskiej Ksi�dze Henocha i w IV Ksi�dze Ezdrasza (IV Ezd 4, 1), ale Ko�ci� nie uznaje ich za ksi�gi kanoniczne, wi�c nie mo�na si� na nich opiera�. 

W pocz�tkach chrze�cija�stwa zbyt pochopnie oddawano cze�� anio�om wymienianym w apokryfach. Synody w Laodycei (361 r.) i w Rzymie (492 r. i 745 r.) zezwoli�y, by otoczy� kultem liturgicznym tylko Micha�a, Gabriela i Rafa�a, poniewa� tylko o nich mamy wyra�ne �wiadectwo w Pi�mie �wi�tym. Warto przy okazji zauwa�y�, �e okre�lenie "archanio�" wyst�puje w Biblii tylko dwa razy i znajdujemy je wy�acznie w NT. Czytamy mianowicie, �e "archanio� Micha�, tocz�c rozpraw� z diab�em spiera� si� o cia�o Moj�esza" (Jud 9). W 1 Tes 4, 16 jest za� zapowied�: "Sam bowiem Pan zst�pi z nieba na has�o i na g�os archanio�a, i na d�wi�k tr�by Bo�ej". Niekt�rzy uwa�aj�, �e przedrostek "arch" (znacz�cy "g��wny" lub "zwierzchni") wskazuje, �e jest tylko jeden Archanio� - zwierzchnik anio��w. Faktycznie w Biblii nie znajdujemy nigdzie s�owa "archanio�" w liczbie mnogiej. 

W Pi�mie �wi�tym nie wymieniono �adnego innego archanio�a poza Micha�em. St�d wyci�gany jest wniosek, �e zastosowanie rodzajnika okre�lonego w oryginalnym tek�cie greckim w 9 wersecie Listu Judy sugeruje, �e ten tytu� przys�uguje tylko Micha�owi. Na tej podstawie �wiadkowie Jehowy twierdz�, �e pe�n� w�adz� nad wszystkimi anio�ami B�g powierzy� wy��cznie jednemu ze swych niebia�skich stworze� tzn. Micha�owi, uta�samianemu zreszt� przez nich z Jezusem. Tradycyjnie jednak przyjmuje si� istnienie siedmiu archanio��w poniewa� Rafa� powiedzia� Tobiaszowi, �e jest jednym z siedmiu, kt�rzy stoj� przed tronem Boskim. Tych siedmiu niew�tpliwie ma inny status ni� reszta anio��w, dlatego uwa�a si� ich wszystkich za archanio��w. Warto jednak o tym pami�ta�, �e ani Rafael ani Gabriel nie s� w Biblii nazwani archanio�ami, tylko ten jeden - Micha�. 

Jak ju� wspomina�em hebr. imi� Mika'el znaczy "Kt� jak B�g". W tradycji chrze�cija�skiej Micha� to pierwszy i najwa�niejszy spo�r�d anio��w, mo�na powiedzie� - w�dz zast�p�w anielskich. Od czas�w �redniowiecza powtarzana by�a opowie�� o tym, �e kiedy Lucyfer zbuntowa� si� przeciwko Bogu i do buntu nam�wi� cz�� anio��w, archanio� Micha� mia� wtedy wyst�pi� z okrzykiem "Kt� jak Bog!", wypowiedaj�c wojn� Zbuntowanemu. To on mia� skupi� wok� siebie anio��w wiernych Bogu, a po zwyci�stwie zaja� dawne miejsce Lucyfera po prawicy Boga. Pisz� o tym wyra�nie: Kasjodor, Eukumeniusz, Andrzej z Cezarei. Biblia jednak nie przytacza tej historii. Jan Aposto� okre�la co prawda Micha�a w Apokalipsie jako stoj�cego na czele duch�w niebieskich i walcz�cego z szatanem oraz jego anio�ami (Ap 12, 7), ale kontekst wskazuje, �e walka ta nast�pi�a po �mierci Jezusa na krzy�u, a nie w czasach przedhistorycznych. W og�le zreszt� w Biblii nie mamy nic na temat buntu Lucyfera (zob. artyku� Szatan i demonologia). 

Pismo �w. wspomina pi�� razy Micha�a. Trzykrotnie w proroctwie Daniela, raz w Li�cie Judy i raz w Apokalipsie. Czytamy np.:"Wtedy przyby� mi z pomoc� Micha�, jeden z pierwszych ksi���t" (Dn 10, 13). 

Autor natchniony rozwija my�l zapocz�tkowan� przez proroka Zachariasza, �e jednostki, spo�eczno�ci, narody maj� swoich duchowych opiekun�w. Pierwszym po�r�d nich jest Micha�. "Oznajmi� tobie, co jest napisane w Ksi�dze Prawdy. Nikt za� nie mo�e mi skutecznie pom�c przeciw nim, z wyj�tkiem waszego ksi�cia, Micha�a" (Dn 10, 21). Tak m�wi Prorok o wstawiennictwie i pot�dze Micha�a - Archanio�a. Tylko on mo�e przeciwstawi� si�, symbolizuj�cej z�o, pot�dze perskiej. "W owych czasach wyst�pi Micha�, wielki ksi��e, kt�ry jest opiekunem dzieci twojego narodu. Wtedy nast�pi okres ucisku, jakiego nie by�o, odk�d narody powsta�y, a� do chwili obecnej. W tym czasie nar�d tw�j dost�pi zbawienia: ci wszyscy, kt�rzy zapisani s� w ksi�dze" (Dn 12, 1). 

Jak wida� w ksi�dze Daniela Micha� jest nazwany "jednym z przedniejszych ksi���t nieba" (Dn 13, 21) oraz "obro�c� ludu izraelskiego" (Dn 12, 1). Micha� wyst�puje ponadto jako opiekun narodu wybranego, sprawiedliwych i �wi�tych, tj. zapisanych w ksi�dze �ycia. 

Znaczenie �w. Micha�a akcentuj� �ydowskie ksi�gi apokryficzne: Ksi�ga Henocha, Apokalipsa Barucha, Apokalipsa Moj�esza itp., w kt�rych Micha� wyst�puje jako najwa�niejsza osoba po Panu Bogu, jako wykonawca plan�w Bo�ych odno�nie ziemi, rodzaju ludzkiego i Izraela. Micha� jest ksi�ciem anio��w, kt�ry ma klucze do nieba. Jest anio�em s�du i Bo�ych kar, ale te� anio�em mi�osierdzia Bo�ego. 

W NT pojawia si� wzmianka o Michale nawi�zuj�ca do apokryficznej legendy: "Gdy za� Archanio� Micha�, tocz�c rozpraw� z diab�em, spiera� si� o cia�o Moj�esza, nie odwa�y� si� rzuci� wyroku blu�nierczego, ale powiedzia�: Pan niech ci� skarci!" (Jud 9). Najbardziej znany tekst o Michale pochodzi jednak z Apokalipsy: "I nast�pi�a walka na niebie. Micha� i jego anio�owie mieli walczy� ze Smokiem. I wyst�pi� do walki Smok [...] ale nie przem�g�" (Ap 12, 7-8). 

W por�wnaniu z niezwykle szczeg�owym i wr�cz dramatycznym opisem smoka - Szatana, prezentacja jego przeciwnika jest zaskakuj�ca kr�tka i zwi�z�a: "Micha� i jego anio�owie" (w.7). �wiadczy to o tym, �e pierwszym czytelnikom Apokalipsy Janowej posta� Archanio�a Micha�a by�a dobrze znana i bliska. R�wnie� sam przebieg bitwy uj�ty jest w kilku s�owach, a jedynie jej rezultat i konsekwencje rozwini�te s� szerzej: kl�ska Szatana, definitywna utrata miejsca w niebie i zrzucenie na ziemi�. 

Smok wszczyna walk� r�wnie� na ziemi, gdzie ma do dyspozycji dwie bestie, z morza i z l�du: ba�wochwalcze mocarstwo (przemoc) i fa�szywego proroka (symbol walki ideologicznej i k�amliwej propagandy). Obie bestie s� narz�dziami Smoka w walce z Niewiast� - Ko�cio�em. Walka obejmuje wszystkie napa�ci i pora�ki od pocz�tku do ko�ca �wiata. Komentatorzy uwa�ali, �e ten kt�ry wypedzi� Szatana z nieba, aby nie m�g� by� nadal oskar�ycielem rodzaju ludzkiego, nadal jest rzecznik Ludu Bo�ego i pielgrzymuj�cego Ko�cio�a. W Starym Testamencie Micha� by� wi�c obro�c� ludu wybranego, a w Nowym sta� si� obro�c� Ko�cio�a. 

Pisarze wczesnochrze�cija�scy przypisywali Micha�owi wiele zada�, uwa�aj�c go za anio�a od szczeg�lnie wa�nych zlece� Bo�ych. Pisz� o nim m.in. Tertulian, Orygenes, Hermas i Didymus. Chocia� Biblia nie dokona�a takiej identyfikacji, Ojcowie Ko�cio�a i teologowie nauczali, �e to Micha� Archanio� ukaza� si� Moj�eszowi i poleci� mu wyzwoli� �yd�w z niewoli egipskiej; to on w s�upie ognistym prowadzi� nar�d wybrany z Egiptu, a potem o�lepiwszy Egipcjan ciemnym ob�okiem, zatopi� ich w Morzu Czerwonym; to on zgromi� proroka Balaama, kt�ry chcia� z�orzeczy� narodowi wybranemu i zmusi� go do wypowiedzenia b�ogos�awie�stwa. On r�wnie� podni�s� na duchu Jozuego, ukazuj�c si� mu pod miastem Jerycho z wydobytym mieczem i m�wi�c "Jestem wodzem zast�p�w Pa�skich" (Joz 5,14); to on doda� Gedeonowi si� do walki i pom�g� mu odnie�� wielkie zwyci�stwo nad przewa�aj�cymi liczebno�ci� wojskami Madianit�w; on by� wodzem hufc�w ognistych, kt�re otacza�y proroka Elizeusza; on te� w ci�gu jednej nocy wytraci� 185000 �o�nierzy armii asyryjskiego kr�la Sennacheryba i on ukry� cia�o Moj�esza, aby uchroni� lud wybrany przed ba�wochwalstwem. 

Wybitny Ojciec Ko�cio�a Orygenes przypisywa� Micha�owi przywilej zanoszenia modlitw ludzi do Boga, a w koptyjskim t�umaczeniu mowy Cyryla Jerozolimskiego znajdujemy takie zdanie; "Gdy Chrystus mia� przyj�� na ziemi� do ludzi, B�g-Ojciec wybra� pot�n� moc, kt�rej na imi� Michael, i powierzy� Chrystusa jego opiece i trosce". 

Jako praepositus paradisi Micha� ma wa�y� dusze na S�dzie Ostatecznym. Ko�ci� czci go jako swego opiekuna. Papie� Leon XIII ustanowi� nawet osobn� modlitw�, kt�r� kap�ani odmawiali po Mszy �wi�tej z ludem, prosz�c �w. Micha�a o opiek� nad Ko�cio�em. 

Kult �w. Micha�a archanio�a jest w chrze�cija�stwie bardzo dawny i �ywy. Si�ga on wieku II. Symeon Metafrast pisze, �e we Frygii, w Ma�ej Azji, �w. Micha� mia� si� objawi� w Cheretopa i na pami�tk� zostawi� cudowne �r�d�o, do kt�rego �pieszy�y liczne rzesze pielgrzym�w. Podobne sanktuarium by�o w Chone, w osadzie odleg�ej 4 km od Kolos�w. Pierwsze znane �wi�to ku czci �wi�tego Micha�a Archanio�a si�ga po�owy czwartego wieku. Obchodzono je 8 maja na Monte Sant'Angelo na p�wyspie Gargano we W�oszech, gdzie r�wnie� mia� si� objawi� Ksi��� ch�r�w anielskich. 

�w. Papie� Bonifacy I w V w. po�wi�ci� �w. Micha�owi bazylik� w Rzymie i nakaza� corocznie, dnia 29 wrze�nia obchodzi� rocznic� tego faktu. �wi�to rozci�gni�to na Ko�ci� powszechny i do dzi� je obchodzimy. 

W Konstantynopolu kult �w. Micha�a by� tak �ywy, �e posiada� on tam ju� w VI w. a� 10 po�wi�conych sobie ko�cio��w, a w IX w. ko�cio��w i klasztor�w pod jego wezwaniem by�o tam ju� 15. Sozomenos i Nicefor wspominaj�, �e nad Bosforem istnia�o sanktuarium �w. Micha�a, za�o�one przez cesarza Konstantyna (w. IV). W samym za� Konstantynopolu w V w. istnia� obraz...