36.FRANK CAPRA (1897-1991)
Ur. 18.05.1897 w Bisacquino na Sycylii, zm. 3.09.1991 w kalifornijskiej La Quinta; amerykański reżyser, producent i scenarzysta. W USA od 1903r. Przygodę z kinem rozpoczął w 1919r jako statysta w filmach Johna Forda; jako reżyser debiutował w 1922r krótkim filmem wg ballady R. Kiplinga. W l. 1924-25 gagman u H. Rocha i M. Sennetta, potem pracował dla H. Langdona, reżyserując 3 jego klasyczne komedie, w tym sławne Długie spodnie (1927). Zabłysnął reżyserując od 1927 dla Columbii, gdzie po pierwszych sukcesach uzyskał dużą swobodę. W 1931r, przy Platinum Blonde , spotkał scenarzystę R. Riskina; stworzyli jedną z najbardziej kreatywnych par. W Szaleństwie amerykańskim, drugim wspólnym filmie, skonstruowali prototyp bohatera Capry: idealisty związanego emocjonalnie ze swoją wspólnotą.
W 1934r Capra otrzymał pierwsza nominację do Oscara za reżyserię Arystokracji podziemi. Następne Ich noce obsypane wprost zostały nagrodami Akademii, zdobywając 5 najważniejszych: za najlepszy film, reżyserię, scenariusz adaptowany i główne role (C. Gable i C. Colbert). Później Capra zdobył jeszcze trzy Oscary- za reżyserię Pana z milionami, 1936i dwa za Pieniądze to nie wszystko, 1938 (za najlepszy film, czyli za produkcję, i po raz trzeci za reżyserię).
W swym najszczęśliwszym okresie Capra zrealizował inne głośne filmy: Gorzką herbatę generała Yen (1933), Broadway Billa (1934), Zaginiony horyzont(1937) i Mr. Smith jedzie do Waszyngtonu (1939). W 1939r stał się niezależnym producentem; pierwszym filmem jego wytwórni był Obywatel John Doe (1941).
Po japońskim ataku na Pearl Harbor został zmobilizowany i wcielony do służb filmowych. Wraz z A. Litwakiem stworzył m.in. serię znakomitych dokumentów Dlaczego walczymy. Preludium wojny i Bitwa o Rosję otrzymały Oscara w kategorii najlepszego filmu dokumentalnego. Po wojnie Capra wyreżyserował jeszcze 6 filmów fabularnych; pierwszy z nich – Życie jest cudowne (1946)- należy w USA do ulubionych, ostatni zaś, Kieszeń pełna cudów (1961), to remake Arystokracji podziemi. Nakręcił też (wraz z W. T. Hurtzem) 4 animowane popularnonaukowe filmy telewizyjne. W 1971 wydał autobiografię Frank Capra: The Name Above The Title.
Filmografia:
- Fultah Fisher’s Boarding Mouse (1922)
- Szczęście w butach (1926)
- The Strong Man (1926)
- Długie spodnie (1927)
- For the Love of Mike (1927)
- That Certain Thing (1928)
- The Matinee Idol (1928)
- So This Is Love?(1928)
- The Way Of The Strong (1928)
- Say It With Sables (1928)
- Łódź podwodna S-44 (1928)
- The Power of Press (1928)
- Włamywacz
- Młode pokolenie (1929)
- Sprawa Donovana (1929)
- Lotnik (1929)
- Ćmy nocne (1930)
- Biały Anioł (1930)
- Sterowiec LA3 (1931)
- The Miracle Woman (1931)
- Platinum Blonde (1931)
- Forbidden (1932)
- Szaleństwo amerykańskie (1932)
- Gorzka herbata generała Yen (1933)
- Arystokracja podziemi (1933)
- Ich noce (1933)
- Broadway Bill (1933)
- Pan z milionami (1936)
- Zaginiony horyzont (1937)
- Pieniądze to nie wszystko (1938)
- Mr. Smith jedzie do Waszyngtonu (1939)
- Obywatel John Doe (1941)
- cykl Why We Fight (1943-44)
- Arszenik i stare koronki (1941-44)
- Życie jest cudowne (1946)
- State of Union (1948)
- Riding High (1950)
- Here Comes The Groom (1951)
- Hemo The Magnificent (1956)
- The Strange Case Of the Cosmic Rays (1957)
- The Unchained Goddess (1958)
- A Hole in the Head (1959)
- Kieszeń pełna cudów (1961)
celebrityskin