Hierarchia aktów normatywnych.
1. Konstytucja.
2. Ustawy:
· rozporządzenia,
· umowy międzynarodowe.
3. Rozporządzenia stanowione przez:
- prezydenta RP,
- Radę Ministrów,
- Ministra kierującego działaniem administracji rządowej,
- Przewodniczącego komitetu w składzie RM,
- KRRiT (Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji).
4. Układy zbiorowe pracy:
· Umowy z Kościołami,
· Regulaminy Sejmu i Senatu.
Umowa o pracę -> stosunek do pracy jest dobrowolny, ma charakter osobisty i musi towarzyszyć mu wynagrodzenia.
Umowa:
¨ Na czas określony,
¨ Na czas nieokreślony,
¨ Na czas próbny,
¨ Na zlecenie,
¨ O dzieło.
Umowa o pracę musi być zawarta na piśmie, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy i powinna wyraźnie określać jej rodzaj, stanowisko, miejsce świadczenia pracy, termin rozpoczęcia pracy, wysokość wynagrodzenia („+” prowizja) i wymiar czasu pracy.
Umowa o pracę może być rozwiązana przez każdą ze stron:
1. na mocy porozumienia stron (zgodne oświadczenie woli pracownika i pracodawcy), termin wypowiedzenia uzgadniają obie strony,
2. na mocy porozumienia stron (zgodne oświadczenie woli, nie wymagające zgody drugiej strony), termin wypowiedzi,
o okres próbny: 3dni (do 2tyg), 1tydzien (od 2tygodni <3miesięcy), 2tygodnie (3miesiące),
o okres próbny o pracę: 2tygodnie(do 6miesięcy), 1miesiąc (co najmniej 6miesięcy), 3 miesiące (co najmniej 3lata).
3. bez wypowiedzenia z winy pracownika, np. ciężkie naruszenie przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych, przedsiębiorstwo, termin wypowiedzenia -> natychmiast.
4. bez wypowiedzenia z winy pracownika – niezdolność pracownika do pracy w skutek choroby lub innej usprawiedliwionej nieobecności i traw dłużej niż 1miesiąc.
PIP – Państwowa Inspekcja Pracy
PIS – Państwowa Inspekcja Sanitarna
1dzień urlopu = 8h
młodociany 16-18 lat
Obowiązki pracownika i pracodawcy.
SIP – Społeczny Inspektor Pracy (związki zawodowe).
Obowiązki pracownika:
Podstawowym obowiązkiem pracownika jest przestrzeganie przepisów i zasad BHP, w szczególności jest on zobowiązany:
a) brać udział w szkoleniach i egzaminach sprawdzających z zakresu BHP,
b) poddawać się wszystkim badaniom lekarski zleconym przez pracodawcę,
c) używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwie robocze zgodnie z przeznaczeniem,
d) dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi oraz porządek i ład w miejscu pracy zgodnie z przepisami BHP,
e) niezwłocznie zawiadamiać przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku lub zagrożeniu życia lub zdrowia,
f) współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnieniu obowiązków dotyczących BHP.
UDT – Urząd Dozoru Technicznego. Podlega ministrowi przemysłu, sprawując nadzór nad urządzeniami technicznymi, maszynami, zbiornikami, określone w ustawie.
PSP – Państwowa Straż Pożarna.
PIOŚ – Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska.
PIP - Organ powołany do nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy w szczególności przepisów i zasad BHP, a także przepisów dotyczących legalności zatrudnienia i innej pracy zarobkowej w zakresie określonym w ustawie. Podlega Sejmowi. PIP tworzy główny inspektor pracy i okręgowe inspektory pracy (16sztuk). PIP uprawniony jest do przeprowadzenia kontroli bez uprzedzenia i o każdej porze dnia i nocy.
PIS – podlega ministrowi do spraw zdrowia, kieruje nią główny inspektor sanitarny oraz państwowe, wojewódzkie lub powiatowe inspektoraty sanitarne. PIS sprawuje nadzór nad warunkami:
§ higieny środowiska,
§ higieny pracy w zakładzie pracy,
§ higieny radiacyjnej,
§ higieny wypoczynku i rekreacji,
§ żywnością i żywieniem publicznym,
§ w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środków pracy, zapobieganiu powstawania chorób zakaźnych i zawodowych.
PIOŚ – sprawuje kontrolę przestrzegania przepisów o ochronie środowiska oraz prowadzi badania stanu środowiska.
SIP – jest służbą społeczną pełniona przez pracowników mającą na celu zapewnienie przez zakłady pracy bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz ochronę uprawnień pracowniczych.
Czynniki niebezpieczne (urazowe):
Ø elementy ruchome,
Ø elementy luźne,
Ø elementy wystające,
Ø przemieszczanie się ludzi,
Ø prąd elektryczny,
Ø poparzenie,
Ø pożar i/lub wybuch.
Czynniki szkodliwe i uciążliwe:
1) Czynniki fizyczne:
· hałas,
· wibracja (drganie),
· mikroklimat,
· oświetlenie,
· promieniowania: jonizujące, podczerwone, ultrafioletowe, laserowe,
· pole elektromagnetyczne (komputery),
· pole elektrostatyczne,
· pyły przemysłowe.
2) Czynniki chemiczne:
· O właściwościach wybuchowych,
· O właściwościach utleniających,
· O właściwościach łatwopalnych,
· O właściwościach toksycznych,
· O właściwościach drażniących,
· O właściwościach uczulających,
· O właściwościach żrących,
· O właściwościach rakotwórczych,
· O właściwościach niebezpiecznych dla środowiska.
3) Czynniki biologiczne:
· Mikroorganizmy roślinne i zwierzęce (wirusy, grzyby),
· Mikroorganizmy roślinne i zwierzęce (osa, kleszcz, pająk).
4) Czynniki psychofizyczne:
· Obciążenia psychiczne,
· Obciążenia fizyczne (praca fizyczna i praca statyczna).
NDS -> Najwyższe Dopuszczalne Stężenie; jest to wartość średnia ważona stężenia, która oddziaływuje na pracownika w ciągu 8h dobowego i przeciętnego tyg. dn wymiaru do czasu pracy określonego w KP przez okres jego aktywnego zawodowstwa nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń.
NDN -> Najwyższe Dopuszczalne Natężenie (to samo co NDS tylko natężenie).
NDSCh -> Najwyższe Dopuszczalne Stężenie Chwilowe; wartość średnia stężenia, które nie powinno spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracowników i jeżeli występuję w środowisku pracy nie dłużej niż 15min, nie częściej niż 2 razy w czasie zmiany roboczej, w odstępie czasu nie krótszym niż 1h.
NDSP -> Najwyższe Dopuszczalne Stężenie Pułapowe; które ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia pracownika nie może być w środowisku pracy przekroczone w żadnym momencie.
Pracodawca, w którego zakładzie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia jest zobowiązany do dokonania badań i pomiaru tych czynników:
§ Co najmniej raz do roku przy stwierdzeniu w ostatnich badaniach stężenia lub natężenia czynników >0,5 wartości NDS lub NDN,
§ Co najmniej raz na 2lata, przy stwierdzeniu w ostatnich badaniach stężenia lub natężenia czynnika powyżej 0,1 do 0,5 wartości NDS lub NSN,
§ W każdym przypadku wprowadzenia zmiany w warunkach występowania tego czynnika.
Zagrożenia poparzeniem prądem elektrycznym.
Porażenie prądem elektrycznym następuje na skutek przepływu przez ciało człowieka prądu elektrycznego. Działanie prądu na człowieka może być:
o Bezpośrednie, gdy następuje włączenie ciała lub jego części w obwód elektryczny,
o Pośrednie, który polega na powstaniu uszkodzeń bez przepływu prądu przez ciało człowieka np. reakcję człowieka na porażenie łukiem elektrycznym mogą być obrażenia na skutek upadku z wysokości.
Na człowieka może działać:
· Prąd stały, powoduje zaburzenia czynności komór,
· Prąd przemienny, powoduje ujemne skutki przez działanie na krążenie krwi i oddychanie, działanie na układ nerwowy, działanie cieplne, oraz uszkodzenia mięśni i kości.
Zagrożenia poparzeniem.
Poparzenie to trwałe uszkodzenie części miękkich organizmu człowieka na skutek bezpośredniego działania (najczęściej w krótkim czasie) w wysokich lub niskich temp. substancji chemicznych głównie żrących i parzących oraz skoncentrowanych różnego rodzaju energii. W zależności od ciężkości oparzenia dzieli się je na 3 stopnie:
ü I -> oparzenie powierzchniowe, całkowitemu zniszczeniu ulega naskórek bez uszkodzenia cebulek włosowych i gruczołów potowych,
ü II -> oparzenia głębokie, zniszczona zostaje znaczna część skóry z gruczołami łojowymi i potowymi,
ü III -> oparzenia całkowite, zniszczona cała warstwa skóry.
Źródła ciepła:
v Gorące powierzchnie o temp powyżej progu oparzenia,
v Gorące przedmioty znajdujące się w otoczeniu człowieka,
v Zimne powierzchnie, a także powietrze o temp około 0°C i >.
Źródła promieniowania -> przechowywanie substancji żrących i parzących w nieodpowiednim opakowaniu oraz niewłaściwy ich transport.
Sposób ochrony przed pożarem:
Ø Odpowiednia konstrukcja maszyn i urządzeń,
Ø Dobór odpowiednich procesów technologicznych,
Ø Odizolowanie człowieka od źródła zagrożenia przez zastosowanie osłon, ekranów, hermetyzacji,
Ø Stosowanie środków ochrony osobistej.
Grupy pożarów w Polsce.
A – ciała stałe
B – ciecze palne (benzyna, nafta)
C – gazy palne (metan, propan, butan, etan)
D – metale
F – tłuszcze w kuchni
Wyjście ewakuacyjne:
Gaśnica: Telefon: Hydrant: Alarm: Zestaw sprzętu pożarowego:
G H A
Zgodnie z rozporządzeniem o ochronie przeciwpożarowej, każdy budynek lub teren powinien być wyposażony w odpowiednią, wymaganą przepisami ilość gaśnic lub agregatów gaśniczych.
Gaśnice w obiekcie powinny być rozmieszczone:
1) W miejscach łatwo dostępnych i widocznych, a w szczególności przy wejściach do budynków, na klatkach schodowych, na korytarzach, przy wyjściach z pomieszczeń na zewnątrz,
2) W miejscach narażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła,
3) ...
xXxxRuudaaxxXx