CiekaweMiejsca_Maj_2008.pdf

www.ciekawe-miejsca.net Spistre±ci

Spistre±ci

3 OpactwoTihanynaW¦grzech

W¦gry:PólwysepTihany

8 StareMiastowWarszawie

ZabytkiUNESCOwPolsce

18 OpactwocystersówwJ¦drzejowie

SzlakRoma«skiwPolsce

22 BielicznawBeskidzieNiskim

GórywPolsce

24 KlasztoricerkiewwSupra±lu

Miejscaniezwykłe

29 RezerwatJata–nasz±ladwjodłowejpuszczy

Lubelszczyzna

32 Przasnysz

OkoliceWarszawy

36 SynagogawWodzisławiu

Zapomnianemiejsca

39 DługopoleZdrój

Materiałpromocyjny

2 nr5(14),Maj2008

www.ciekawe-miejsca.net Europa:W¦gry

OpactwoTihanynaW¦grzech

Gdyju»niemamysiłkolejnydzie«k¡pa¢si¦,opala¢,popija¢

wod¦zdrojow¡,lubwinowwieluurokliwychmiasteczkachnad

Balatonem,przychodziwreszcieczas,»ebyco±zwiedzi¢.Opac-

twoTihany,pi¦kniepoło»onewwioscewci±ni¦tejmi¦dzyBalaton

awulkanicznejezioro,nadajesi¦dotegoceluznakomicie.

dykty«skieopactwooprawietysi¡clet-

niejhistoriiprzyci¡gazarównobaroko-

wymwn¦trzemko±cioła,jakimiejscami

zwi¡zanymiznajwa»niejszymiwyda-

rzeniamiwdziejachW¦gier.

Dwuwie»owafasadako±ciołazdecydowaniegó-

rujenadokolic¡

Jegohistoriarozpocz¦łasi¦w1055

rokudzi¦kikrólowiAndrzejowiI,któ-

rynaniewielkipółwysepnadBalato-

nemsprowadziłzakonników.Wydany

przezniegodokumentfundacyjnyza-

wierapierwszepisaneprzykładyj¦zy-

kaw¦gierskiego,”wtr¡cane”dołaci«-

skiegotekstu.KiedywXVIiXVIIstule-

ciuopactwozostałoufortyﬁkowanedla

obronyprzeciwkoTurkom,benedykty-

niopu±ciliTihany,abudynkiklasztoru

iko±ciołauległynajpierwprzebudowie,

apó¹niejznacznymzniszczeniom.Gdy

zagro»eniemin¦ło,mnisimogliodzy-

ska¢swoj¡własno±¢,wystarczyłoje-

dyniezapłaci¢MonarchiiHabsburskiej

odpowiedni¡sum¦.WprzypadkuTiha-

nykwotaokazałasi¦jednakzbytwyso-

ka,jaknamo»liwo±citutejszychbene-

dyktynów.Skorzystałonatymopactwo

waustriackimAltenburg,którew1702

rokuzakupiło„posiadło±¢”,bydopiero

Stwierdzenie,»epopularno±¢Tihany

bierzesi¦jedyniezpowodupoło»e-

nianad„w¦gierskimmorzem”,byłoby

jednakzupełnienieuprawnione.Bene-

3 nr5(14),Maj2008

www.ciekawe-miejsca.net Europa:W¦gry

w1716rokuodsprzeda¢j¡w¦gierskim

braciom.Wnast¦pnychstuleciachhisto-

riapowtarzałasi¦jeszczedwukrotnie.

goarchitektaMartinaWitweraimo»e

gdzie±wjegokr¦gunale»ałobyszuka¢

anonimowegojakdot¡dtwórcyko±cio-

ła.Nadgłównymwej±ciemznajduj¡si¦

rze¹bybli¹niaczegorodze«stwazało»y-

cielim¦skieji»e«skiejgał¦zibenedyk-

tynów–±w.Benedyktaoraz±w.Scho-

lastyki.Mi¦dzynimiznajdujesi¦tarcza

herbowaopataLecsa,przyj¦tapotem

zaherbopactwa.

W1786rokubenedyktynimusieli

opu±ci¢opactwozgodniezdekretem

cesarzaJózefaII,wrócilijednakpo

16latach.W1950rokuza±komuni±ci

odebralimnichomTihany,przekształci-

linast¦pnieklasztorwdomdlaubo-

gich,apó¹niejmuzeum,ko±ciółza±

stałsi¦±wi¡tyni¡paraﬁaln¡.W1994

rokunadBalatonpowrócilibenedykty-

ni.Wzmiennychkolejachlosuokre-

semnajwi¦kszejpomy±lno±cibyłwiek

XVIII,kiedyprzez70latTihanyniezwy-

kledynamiczniesi¦rozwijało,zbudowa-

newtedynowyko±ciółiklasztormo»e-

mypodziwia¢dzi±.

Wniszachpowy»ejprzedstawiono

patronów±wi¡tyni–Mari¦i±w.Anianu-

sa.Tenmałoznany±wi¦tybyłbiskupem

Orleanu,któryobroniłmiastoprzedna-

jazdemHunówAtylli,przezcojegokult

rozpowszechniłsi¦weFrancji.Czemu

zatemtojegoopiecepowierzonow¦-

gierskieTihany–trudnowywnioskowa¢.

wi¦terodze«stwobenedyktynów–Benedykti

Scholastykanadwej±ciemdoko±cioła

OpatAgostonLecspoło»yłnatym

polunajwi¦kszezasługi.Zajegorz¡-

dówprzypadaj¡cychnalata1740–1760

powstałwspaniały barokowyko±ciół ,

konsekrowanyw1754roku.Dwuwie-

»owabudowla,zaprojektowanawdo±¢

oszcz¦dnejwersjipó¹negobaroku,

przypominaniecodziełaaustriackie-

StacjeDrogiKrzy»owejnaKalwarii

4 nr5(14),Maj2008

www.ciekawe-miejsca.net Europa:W¦gry

Wn¦trzeko±ciołajestciekawym

przykłademspójnegopó¹nobarokowe-

gowystrojuzaprojektowanegoprzezje-

denwarsztat.ArtystamizmiastPapa

iVeszpremkierowałSebestyenStul-

ho,którywedługXIX-wiecznychle-

gendzanimstałsi¦rze¹biarzempraco-

wałjakoogrodnik.Innalegendautrzy-

muje,»eStulhoprzybyłdoTihanypo

±mierciukochanejkobietyiwst¡piłtu

doklasztoru.Faktemjest,»etajemniczy

twórcaprzebywałwopactwieprzez25

lat,a»do±mierciw1779roku.Wbrew

temucomówilegenda,nieprzyj¡łre-

guły,niebyłte»±wieckimbratem,zo-

stałjednakpochowanywkryptachdla

zakonnikówpodnaw¡główn¡.

naj¡cydziełaMatthiasaSteinla,które

StulhoznałzapewnezWiednia,zktó-

regolosskierowałgodoTihany.Mi¦-

dzykolumnamiznajdziemyznówrze¹by

±w.Benedyktai±w.Scholastyki,atak»e

ﬁgurydwóchw¦gierskich±wi¦tychkró-

lów–StefanaiWładysława.

Naambonie±w.Hieronimmedytujenadczasz-

k¡iBibli¡

Ołtarzgłównyzobrazemtajemniczego±w.

Anianusa

Obraz,b¦d¡cykopi¡oryginalnego

XVIII-wiecznego,przedstawiapatrona

±wi¡tyni–±w.Anianusa.Jedenzołtarzy

bocznychpo±wi¦conyzostałMatceBo-

skiejzaustriackiegoopactwaMariazell,

którejniewielkaﬁgurkajestobiektem

kultuporównywalnegoskal¡zobrazem

naJasnejGórze.

W±ródbogactwaołtarzyuwag¦zwra-

caoczywi±cieołtarzgłówny,przypomi-

Aniołkl¦cz¡cyzprawejstronyołta-

rzamapono¢rysytwarzyukochanej

Stulhoa.Stylpó¹nobarokowyprezentu-

5 nr5(14),Maj2008

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: