Zioła w kosmetyce
Roślinne substancje biologicznie czynne
Flawonoidy
· Zaliczane są do grupy witamin à witamina P
· Związki powszechnie występujące w przyrodzie
· Spełniają funkcję barwnika
· Działanie:
o Ochronne na naczynia kapilarne
o Zdolność stabilizowania witaminy C
o Korzystny wpływ na biosyntezę kolagenu
o Antyoksydacyjne
o P/zapalne
o P/alergiczne
o Zdolność pochłaniania prom. UV
· Niedobór:
o Rozszerzenie naczyń włosowatych
o Podskórne mikrowylewy
o Siniaki
o Powstawanie tzw. „pajączków”
· Surowce:
o Ziele ruty
o Ziele fiołka trójbarwnego
o Ziele gryki
o Ziele skrzypu
o Liście brzozy
o Kwiat bzu czarnego
Garbniki
· Zdolność do trwałego wiązania z proteinami
· Działają: ściągająco, p/ bakteryjnie, p/zapalnie, p/ wysiękowo, hamują drobne krwawienia, likwidują uczucie pieczenia i swędzenia
o Kora dębu
o Kora wierzby
o Kora kasztanowca
o Liść szałwii
Węglowodany = sacharydy =cukry
· Cukry proste wchodzą w skład kosmetyków naturalnych (np. miód) – składnik preparatów odżywczych
· Polisacharydy à substancje wypełniające, ochronne, łagodzące (pudry, zasypki)
· Skrobia
o Źródła: ziemniak, pszenica, ryż
o Najprostsza zasypka
· Celuloza
o Źródło: bawełna
o Wata, bandaże
o Pochodne celulozy – etyloceluloza (czynnik powłokotwórczy m.in. w lakierach do paznokci)
Śluzy
· Polisacharydy
· W obecności wody pęcznieją i tworzą roztwory koloidalne
· Właściwości: powlekające, ochronne, zmiękczające, nawilżające, łagodzą podrażnienia
· Działanie miejscowe à nie wchłaniają się przez skórę (tworzą na naskórku cienki film ochronny, który zapobiega nadmiernej utracie wody
· Okłady śluzowe mają zdolność utrzymywania ciepła i wilgoci w wyniku czego następuje zmiękczenie naskórka i rozszerzenie porów à przed zabiegiem oczyszczania
o Korzeń i liść prawoślazu
o Siemię lniane
o Kwiat lipy
Pektyny
· Podobne do śluzów
· Mają zdolność pęcznienia
· Rozpuszczone w gorącej wodzie, po ostudzeniu zastygają
· W kosmetyce wykorzystuje się je do produkcji kremów beztłuszczowych
o Owoce, głównie jabłka
o Skórki owoców cytrusowych
Glikozydy
· Pochodne węglowodanów
· Szczególne znaczenie w kosmetyce à saponiny
o Wykazują zdolność obniżania napięcia powierzchniowego na granicy fazy wodnej, co powoduje wytworzenie obfitej piany ( wykorzystywane do produkcji szamponów, płynów do kąpieli)
o Mają właściwości p/grzybicze, p/bakteryjne, p/zapalne, p/obrzękowe, uszczelniają naczynia włosowate
o Posiadają właściwości emulgujące
o Ułatwiają przenikanie przez skórę i błony śluzowe trudno rozpuszczalnych związków (dodawane do kosmetyków w celu poprawy wchłaniania innych związków)
o Surowce saponinowe:
§ Korzeń mydlnicy lekarskiej
§ Nagietek lekarski
§ Lukrecja gładka
§ Kasztanowiec zwyczajny
Lipidy = tłuszcze
· Podział:
o Tłuszcze proste – zbudowane z alkoholu i kwasów tłuszczowych
§ tłuszcze właściwe
§ woski
o Tłuszcze złożone – w ich skład wchodzą dodatkowo jeszcze inne składniki np. cukry
· Tłuszcze roślinne są bogatym źródłem NNKT à patrz wit. F
· Największe ilości zawierają nasiona roślin oleistych:
o Rzepak
o Len zwyczajny
o Rącznik zwyczajny
o Słonecznik zwyczajny
· Oleje roślinne działanie:
o Natłuszczenie, odżywienie, regeneracja naskórka
o Tworzą na powierzchni skóry zabezpieczający film
o Mają właściwości wygładzające i zmiękczające
o Poprawiają elastyczność
o Wpływają na stan nawodnienia
· Zastosowanie:
o Cera sucha à olej z awokado, wiesiołka, pestek moreli
o Cera wrażliwa à olej sezamowy, z rokitnika zwyczajnego
o Cera dojrzała à olej z kiełków pszenicy, z nasion dzikiej róży
Cera tłusta à z pestek winogron
Alkaloidy
· Pochodne aminokwasów
· Wykazują bardzo silne, nieraz trujące działanie na organizm człowieka
· Kofeina:
o Surowce: kawa, herbata, guarana
o Środki odchudzające à termogeneza
Azuleny
· Wykazują działanie p/zapalne, bakteriobójcze, bakteriostatyczne, p/alergiczne, przyczyniają się do zmniejszenia obrzęków
o Rumianek
o Krwawnik
Olejki eteryczne i terpeny
· Lotna, aromatyczna, wieloskładnikowa mieszanina różnych związków chemicznych (głównie terpeny)
· Działanie olejków jest wielostronne
· Aromaterapia
Żywice i balsamy
· substancje zawarte w niektórych roślinach, najczęściej w drzewach, szczególnie iglastych, służą do zabezpieczania miejsc będących ranami drzewa
· żywice – wieloskładnikowa mieszanina związków aromatycznych, pod względem chemicznym są zbliżone olejków eterycznych i uważane za produkty ich utleniania
· balsamy – roztwory żywic w olejkach eterycznych o półpłynnej konsystencji. Wykazują silne właściwości antyseptyczne i p/zapalne. Przykład: balsam peruwiański
Sosna zwyczajna (żywica sosnowa) à olejek terpentynowy i kalafonia
Kwasy organiczne: Hydroksykwasy
· Właściwości:
o Peeling chemiczny
o Nawilżenie skóry
o Wpływ na skórę właściwą à zwiększenie produkcji kolagenu i elastyny
· AHA à α – hydroksykwasy:
o Kwas glikolowy – otrzymywany z soku trzciny cukrowej
o Kwas mlekowy – powstaje podczas fermentacji, występuje w kwaśnym mleku, kiszonych owocach i warzywach
o Kwas jabłkowy – obecny w wielu owocach
o Kwas cytrynowy – występuje w owocach np. cytrynach, ananasach
o Kwas winowy – występuje w winogronach i winie
· BHA à β – hydroksykwasy:
o Kwas salicylowy – otrzymywany z kory wierzby
Fitohormony à Hormony roślinne
· Niektóre hormony roślinne swoją budową i właściwościami są zbliżone do hormonów ludzkich (wiążą się z tymi samymi receptorami)
· Fitoestrogeny – substancja czynna zbliżona do estrogenu (hormonu żeńskiego)
o Działanie:
· Antyoksydacyjne
· Zapobiegają uszkodzeniem spowodowanym prom UV
· Hamują działanie enzymów rozkładających kolagen
· Wpływają na stopień nawilżenia tkank
· P/zapalne
· Kosmetyki zawierające fitoestrogeny polecane są do pielęgnacji cer dojrzałych, szczególnie w okresie okołomenopauzalnym
o Soja à daidzeina, genisteina
Fitosterole à
· Mają budowę zbliżoną do steroli występujących w sebum i cemencie międzykomórkowym
· Wzmacniają lipidową barierę naskórka
· Hamują utratę wody
· Występują w niezmydlonych frakcjach olejów roślinnych
Sposoby przyrządzania ziół:
· Napar
· Odwar
· Odwaro – napar
· Nalewka
· Macerat
· Okład
...
kassskah