BUDOWA UKŁADU OKRESOWEGO.

Ze względu na podobieństwo struktur elektronowych pierwiastki podzielono na tzw. bloki:

-          blok s – grupa 1 i 2 (mają elektrony walencyjne opisane orbitalami typu s)

-          blok p – grupa 13-18 (elektrony walencyjne opisane orbitalami typu s i p)

-          blok d – grupy 3-12

-          blok f (lantanowce i aktynowce)

Wraz ze spadkiem okresu:

-          wzrasta charakter metaliczny pierwiastków,

-          wzrasta zdolność oddawania elektronów,

-          maleje zdolność przyjmowania elektronów,

-          wzrasta charakter niemetaliczny,

-          maleje elektroujemność.

Wraz ze wzrostem grupy:

-          wzrasta charakter niemetaliczny pierwiastków,

-          wzrasta elektroujemność.

ELEKTROUJEMNOŚĆ. RODZAJE WIĄZAŃ CHEMICZNYCH.

Atomy dążąc do tego, aby być trwałymi, wchodzą w kontakt z innymi atomami (tworzą wiązania chemiczne). Atomy mogą przyjmować lub oddawać elektrony, dzięki czemu uzyskują trwałą konfigurację gazów szlachetnych. Atomy dążą do tego, aby uzys6 kać oktet lub dublet elektronowy.

Sposób, w jaki następuje uzupełnianie lub redukcja elektronów walencyjnych zależy od elektroujemności danego pierwiastka. Elektroujemność jest miarą zdolności przyciągania elektronów przez atom danego pierwiastka. Atomy o niskiej elektroujemności nazywa się elektrododatnimi, czyli łatwo oddającymi elektrony.

Różnica elektroujemności między atomami pierwiastków tworzących wiązanie ma wpływ na rodzaj wiązania. Różnica elektroujemności > 1,7 => wiązanie jonowe. Różnica elektroujemności < 1,7 => wiązanie atomowe.

Niska elektroujemność – metale

Wysoka elektroujemność - niemetale

WIĄZANIA ATOMOWE SPOLARYZOWANE I NIESPOLARYZOWANE. MOMENT DIPOLOWY CZĄTECZKI.

Wiązanie atomowe niespolaryzowane polega na uwspólnieniu pary elektronów (wiązanie pojedyncze), dwóch par elektronów (wiązanie podwójne) lub trzech par elektronów (wiązanie potrójne). Wiązanie niespolaryzowane tworzy się pomiędzy pierwiastkami o tej samej elektroujemności.

Wiązanie typu sigma powstaje z osiowego nałożenia się orbitali atomowych.

Wiązanie typu pi powstaje z bocznego nałożenia się orbitali atomowych.

Wiązanie pojedyncze – sigma.

Wiązanie podwójne – sigma i pi.

Wiązanie potrójne – sigma i dwa pi.

Wiązanie atomowe spolaryzowane tworzy się pomiędzy pierwiastkami różniącymi się nieznacznie elektroujemnością. Cechą charakterystyczną tego wiązania jest przesunięcie wspólnej pary elektronów w kierunku atomu pierwiastka bardziej elektroujemnego. Powoduje to polarną budowę cząsteczki, która staje się dipolem, tzn. posiada dwa bieguny –ujemny w pobliżu atomu bardziej elektroujemnego i dodatni w pobliżu atomu mniej elektroujemnego. Miarą polarności wiązania jest moment dipolowy – η=e*l

e – ładunek elektronu

l – odległość między biegunami

[D] – debaj

WIĄZANIE KOORDYNACYJNE

Wiązanie koordynacyjne jest szczególnym wypadkiem wiązania kowalencyjnego. Powstaje, gdy oba elektrony tworzące wspólną parę elektronową pochodzą od tego samego atomu, tzw. donora, a drugi atom, tzw. akceptor, jest zdolny do przyjęcia tej pary elektronowej.

WIĄZANIE JONOWE

Wiązanie jonowe tworzy się pomiędzy atomami pierwiastków o dużej różnicy elektroujemności (pow. 1,7), czyli między atomami metali i niemetali. Polega na tym, że atomy pierwiastka o małej elektroujemności tracą swoje elektrony na rzecz atomów pierwiastka o dużej eletroujemności.

Metaliczne – 2 metale

Jonowe – metal + niemetal

Atomowe niespolaryzowane – ten sam pierwiastek

Atomowe spolaryzowane – 2 niemetale

Koordynacyjne - SO2, CO, HNO3, H2SO4