Objawy wskazujące na możliwość rozwoju cukrzycy.pdf

(456 KB) Pobierz
Objawy wskazujące na możliwość rozwoju cukrzycy:
2009-03-13
Objawywkaującenamożliwodrowoju
cukrzycy:
Jeliniewytpująobjawyhiperglikemiibadaniewkierunku
cukrycynależypreprowadidrawcią­gu3latukażdejooby
powyżej45rokużyciaPonadtonieależnieodwiekubadanie
tonależywykonadcorokuuoóbnatpującychgrupryyka
mniejeniemayciała
wmożonepragnienie
wielomocz;
ołabienie
pojawienieimianropnychnakóreoratanów
apalnychnarądówmocowo-płciowych
nadwagą(BMI25kg/m2)
cukrycąwytpującąwrodinie(rodicebąd
rodeotwo)
małoaktywnychiycnie
grupyrodowikowejlubetnicnejcciejnara­
żonejnacukryc
uktórychwpoprednimbadaniutwierdononie­
prawidłowąglikemi na czczo (> 100 mg/dl;
> 5,6 mmol/l)lubnietolerancjglukoy
Podejrewającuchoregocukrycnależy
wykonadnatpującebadania
Naewnictwotanówhiperglikemicnych
oznaczenie glikemiiprygodnejwmomenciewytpowania
objawówhiperglikemii—jeliwynosiona > 200 mg/dl (11,1
mmol/l)wyniktenjetpodtawądoroponaniacukrycy
jeli200mg/dl(111mmol/l)należywykonadonacenie
glikemii
naccowoocu/urowicykrwiżylnej(patrponiżej)
prawidłowaglikemianacco60-99 mg/dl (3,4-5,5
mmol/l);
nieprawidłowaglikemianacco(IFG impaired fasting glucose):
100-125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l);
nieprawidłowatolerancjaglukoy(IGT impaired glucose
tolerance): w2godinietetutolerancjiglukoywedług
wiatowejOrganiacjiZdrowia
(WHO, World Health Organization) glikemia 140-199 mg/dl (7,8-
11 mmol/l);
stan przedcukrzycowy (prediabetes) —nieprawidłowaglikemia
naccolubnieprawidłowatolerancjaglukoy
cukrzyca: objawy hiperglikemii i glikemia przygodna > 200 mg/dl
(11,1mmol/l) lub 2-krotnie glikemia na czczo > 126 mg/dl (7,0
mmol/l)alboglikemiaw2godiniepoobciążeniuglukoą
wedługaleceoWHO200mg/dl(111mmol/l)
prybrakuwytpowaniaobjawówlubprywpółitnieniu
objawówiglikemii przygodnej < 200 mg/dl (11,1mmol/l)
należy2-krotniewkolejnychdniachonacydglikemina
czczo;
jeliglikemia 2-krotnie wyniesie > 126 mg/dl (7,0mmol/l) —
roponajeicukryc
Oznaczenia glikemii w celu monitorowania
leceniaiocenywyrównaniametabolicnego
cukrycywykonujeiwpełnejkrwi
włonickowejBadaniepreprowadająpacjenci
(amokontrola)lubpracownicyłużbydrowia
Onaceniawpróbkachkrwiwłonickowejw
ramachamokontrolipacjenciwykonują
samodzielnie, metodami tzw. suchej chemii za
pomocąglukometrów
Pacjentpowinienbydprekolonywakreie
obługiglukometruwplacówcełużbydrowia
wktórejjetlecony
1
451455649.002.png
2009-03-13
Onaceniatżeniaglukoywpełnejkrwi
włonickowejwplacówkachłużbydrowia
wykonujeiapomocąglukometrówlub
innychanaliatorówglukoyWynikiuykiwane
aichpomocąpowinnybydytematycnie
porównywanewynikamiuykiwanymimetodą
laboratoryjną
Onaceniawykonujeiwporachdnia
ależnychodaktywnocichoregoi
pryjmowanychpoiłkówkiedyocekiwaneą
krajnewartociglikemiiwciągudoby(dobowy
profil glikemii).
Pełnydobowyproilglikemiiobejmuje
oznaczenia:
Kryteriawyrównaniagopodarkiwglowodanowej(nakażdym
etapieiwprypadkukażdegopoobuprowadenialecenia
pouwgldnieniuwyżejwymienionychuwag)
rano, na czczo;
predkażdymgłównympoiłkiem
120minutpokażdymgłównympoiłku
przed snem;
o godzinie 24.00;
w godzinach 2.00-4.00.
Hb1c(%)od61%do65%(należydążyddooiągnicia
akreuHb1cod65%do61%prycymdrugicelmożebyd
aakceptowanyuwyedukowanegopacjentabewikonego
ryykahipoglikemiiWgrupachpacjentówwymagających
oiągnicianormoglikemiirekomendujeiwartodHbk61%)
glikemianaccowoocużylnym110mg/dl(61mmol/l)
glikemia na czczo - podczas samokontroli: 70-90 mg/dl (3,9-5,0
mmol/l);
glikemiapopoiłku- podczas samokontroli: do 135 mg/dl (7,5
mmol/l).
Kryteriawyrównaniagopodarkilipidowej
Kryteriawyrównaniacinieniattnicego
tżeniecholeterolucałkowitego175mg/dl(45mmol/l)
tżeniecholeterolurakcjiLDL100mg/dl(26mmol/l)
tżeniecholeterolurakcjiLDLuchorychnacukrycichorob
niedokrwiennąerca70mg/dl(19mmol/l)
tżeniecholeterolurakcjiHDL40mg/dl(
10mmol/l)*dlakobietwyżyo10mg/dl
(o 0,275 mmol/l)];
tżeniecholeterolu„nieHDL"130mg/dl(34mmol/l)
tżenietriglicerydów150mg/dl(17mmol/l)
cinieniekurcowe130mmHg(cinienie115/75
mmHgwiążeiewikonymryykiemwytąpienia
powikłaoetronyukładuercowo-naczyniowego; jego
wartocimożnaobniżaddogranicdobrejtolerancji)
cinienierokurcowe80mmHg(patruwagaw
nawiaiepowyżej)
prywartociachcinieniattnicego130/80mmHg
należyropocądleceniearmakologicnewcelu
oiągniciawartoci130/80mmHg
2
451455649.003.png
2009-03-13
Cukrzyca typu 1
Cukrzyca typu 2
De novo
Wieloletnia
De novo
Wieloletnia
Hospitalizacja na oddziale
Diabetologicznym
—wstępna edukacja terapeutyczna
—wdrożenie leczenia
• modyfikacja żywienia
• insulinoterapia
— samokontrola
Specjalistyczna poradnia diabetologiczna
— wizyty co 4-6 tygodni
• określenie indywidualnych celów leczenia
• indywidualna i grupowa edukacja terapeutyczna chorych
• wdrożenie prozdrowotnego stylu życia
• wdrożenie systematycznej samokontroli i samoopieki
• systematyczna kontrola czynników ryzyka powikłań naczyniowych
• ocena obecności powikłań i wydolności narządów
• insulinoterapia w układzie indywidualnych algorytmów
• ocena wyników leczenia
• ocena stanu psychicznego i ustalenie strategii psychoterapeutycznej
Hospitalizacjana oddziale
Diabetologicznymlub wizytaw poradni
diabetologicznej
—ustalenie celów leczenia
— strukturyzowana edukacja terapeutyczna
—ustalenie zaleceń leczniczych
—ustalenie zaleceń prewencyjnych w
odniesieniu do późnych powikłań cukrzycy
Wizytaw poradni diabetologicznejlub wizytau lekarza podstawowej opieki medycznej
—stałe aktualizowanie celów leczenia
—indywidualna edukacja terapeutyczna w czasiekażdej wizyty kontrolnej
—wdrażanie prozdrowotnego stylu życia
—modyfikacja zaleceń leczniczych i prewencyjnych
— systematyczna samokontrola i samoopieka
—poszukiwanie chorób współistniejącychoraz późnych powikłań
—systematyczna kontrola czynników ryzyka powikłańnaczyniowych
— leczenie wieloczynnikowe
— ocena stanu psychicznego i ustalenie strategii
Zaadypodejmowaniawyiłkuiycnego
Ryykodotycącewyiłkuiycnegou
chorychnacukryc
pocątkowealeceniadotycąceaktywnociiycnejpowinnybyd
umiarkowaneiuależnioneodmożliwocipacjentadowykonywaniawyiłku
wyiłekiycnymożekorytniewpływadnawrażliwodnainulincinienie
ttniceiproillipidowyooca
wceluuykaniaoptymalnegoeektuwyiłekiycnypowinienbydregularny
podejmowany co najmniej co 2 3 dni, jednak najlepiej codziennie;
ropocynającintenywnąaktywnodiycnąnależywykonywadtrwające5-
10minutdwiceniawtpneanaakooceniedwiceniaupokajające
wyiłekiycnymożewikadryykootrejlubopónionejhipoglikemii
alkoholmożewikadryykowytąpieniahipoglikemiipowyiłku
należywracaduwagnaapobieganieodwodnieniuorganimuwwarunkach
wysokiej temperatury otoczenia;
należypamitadoryykuukodeotóppodcawyiłkuwłacapry
wpółitniejącejneuropatiiobwodowejiobniżeniuprogucuciabólu
pielgnacjitópiwygodnymobuwiu
1 Hipoglikemia:
należyonacadglikemiwtonickowąpredwtrakcieipo
akooceniuwyiłkuiycnego
predplanowanymwyiłkiemnależyroważydredukcjo30-50%
(wależnociodindywidualnejreakcji)dawkiinulinyybko
/krótkodiałającejktórejcytdiałaniaprypadanaokrewyiłku
lubwkrótcepojegoakooceniu
prednieplanowanymwyiłkiemiycnymnależypożyd
dodatkowąporcjwglowodanów(20-30g/30minutwyiłku)
roważydewentualnąredukcjdawkiinulinypodawanejpo
wyiłku
należyunikadwtrykiwaniainulinywkoocynyktórebdą
obciążonewyiłkiemwprypadkugdywyiłekiycnyropocyna
i30-60minutodmomentujejwtryknicia
Ryzyko dotycącewyiłkuiycnegouchorychna
cukryc
Ryykodotycącewyiłkuiycnegouchorychna
cukryc
2. Dekompensacja metaboliczna:
bardointenywnykrótkotrwaływyiłekiycny
(90%V02max)możeprowadiddohiperglikemiiiketoy
jeliwartodglikemiiprekraca250mg/dl(139
mmol/l)chorynacukryctypu1powinniwykonad
onacenieciałketonowychwmocuiwprypadku
twierdeniaketonuriiunikadwyiłku
chorynacukryctypu2powinniroważydanalogicne
ograniceniewprypadkugdywartodglikemiiprekraca
300 mg/dl (16,7 mmol/l).
3Powikłanianaczyniowecukrzycy
retinopatia cukrzycowa proliferacyjna — ryzyko krwawego
wylewudociałaklitegoodwartwienieiatkówki
nefropatia cukrzycowa — nasilenie wydalania albumin i
białkomocu
neuropatia autonomiczna —obecnodhipotonii
ortostatycznej;
ryykowytąpienianiemegoniedokrwienia
3
451455649.004.png
2009-03-13
Wkaaniadowykonaniatetuwyiłkowegou
chorychnacukryc
Kryteriaropoccialeceniainuliną
typowelubatypowedolegliwociercowe
pocynkowyapiEKGwkaującynaniedokrwienieminia
sercowego;
chorobaobturacyjnattnicyjnychlubobwodowych
iedącytrybżyciawiek35latiamiarintenyikacjiwyiłku
fizycznego;
wpółitnienie(opróccukrycy)conajmniejdwóch
cynnikówryyka
tżeniecholeterolucałkowitego240mg/dl(62mmol/l)choleterolu
frakcji LDL > 160 mg dl (4,1 mmol/l) lub cholesterolu frakcji HDL < 35
mg/dl (0,9 mmol/l);
cinieniettnice140/90mmHg
palenie tytoniu;
wywiadrodinnywkierunkuchoreoukładu
sercowo-naczyniowego;
obecnodmikro- lub makroalbuminurii.
niedawno rozpoznana cukrzyca:
glikemiaokoło300mg/dl(167mmol/l)e
wpółitniejącymiobjawamiklinicnymicukrycy
cukrycadługotrwała
Wskazania do czasowej insulinoterapii
lgorytmywielokrotnychwtryknid
dekompenacjacukrycywywołanapremijającymi
przyczynami (infekcja, uraz, kortykoterapia itp.);
zabieg chirurgiczny;
udarmógu
abiegprekórnejwewnątrnacyniowej
angioplatykiwieocowej(PTC percutaneous
transluminal coronary angioplasty);
otryepółwieocowy
1. lgorytm4wstrzyknid
predniadaniem—inulinakrótkodiałającalubanalog
ybkodiałający
przed obiadem —inulinakrótkodiatającalubanalog
ybkodiałający
predkolacją—inulinakrótkodiatającalubanalog
ybkodiałający
przed snem (22.00) —inulinaopredłużonymdiałaniu
*ioanowa(NPH)lubdługodiałającyanaloginuliny+40-50%
dawki dobowej (u dzieci od 20%).
lgorytmywielokrotnychwtryknid
Pożądanewartociparametrówlipidowychuchorychna
cukryc(małeryykochoróbukładukrążenia)napodtawie
onaceniatżenia
2. lgorytm5wstrzyknid
predniadaniem—inulinakrótkodiałającalubanalog
ybkodiałający
przed obiadem —inulinakrótkodiałającalubanalog
ybkodiałający
predpierwąkolacją(1700-18.00) — insulina w roztworze lub
analogybkodiałający
preddrugąkolacją(2000-21.00) —inulinakrótkodiałającalub
analogybkodiałający
przed snem (22.00-23.00) —inulinaopredłużonymdiałaniu
*ioanowa(NPH)lubdługodiałającyanaloginuliny+30%dawki
dobowej.
Wniektórychprzypadkachmożebydkonieczneroz­ważenie2
wstrzyknidinsulinyizoanowejlubanalogówinsulinyo
przedłużonymdziałaniu .
choleterolucałkowitego45mmol/l(175mg/dl)
choleterolurakcjiHDL10mmol/l(40mg/dl)umżcyniHDL13
mmol/l (50 mg/dl) u kobiet;
triglicerydów17mmol/l(150mg/dl)
choleterolurakcjiLDL26mmol/l(100mg/dl)uchorychnacukryci
chorobniedokrwiennąercatżeniecholeterolurakcjiLDLpowinno
wynoid70mg/dl(19mmol/l)+
choleterolu„nieHDL"*34mmol/l(130mg/dl)
tżeniecholeterolurakcjiLDL(LDL-C)możnaobli­cydeworu
Friedewalda**jelitżenietriglicerydówwurowicykrwiwynoi399
mg/dl (4,5 mmol/l)]:
LDL-C*mmol/l+=choleterolcałkowity*mmol/l+-
- cholesterol frakcji HDL [mmol/l] -Tg/2,2 mmol/l
choleterol„nieHDL"=choleterolcałkowity
- cholesterol frakcji HDL
4
451455649.005.png
2009-03-13
Doustna antykoncepcja u chorych na
cukryc
Wkaaniadoropoccialeceniadoutnymihormonalnymi
rodkamiantykoncepcyjnymiukobiet
chorychnacukryc
Kobietachoranacukrycpragnąca
wiadomieaplanowadmacieryotwo
matrudnydylematdotycącyryyka
wiąanegonietylkonieplanowaną
ciążąalerównieżetoowaniem
doustnej antykoncepcji.
wiek < 35 lat;
niepalenie tytoniu;
braknadcinieniattnicego
brak nefropatii, retinopatii lub
innychchoróbnacyo
BMI < 30 kg/m2.
Preciwwkaaniadoropoccialeceniadoutnymi
hormonalnymirodkamiantykoncepcyjnymiukobiet
chorychnacukryc
ryykoawycajpreważanadkoryciami(npcukryca
bemiannarądowych)—możliweatoowanie
doutnychrodkówantykoncepcyjnychprybraku
akceptacjiinnychmetodiuwiadomieniupacjentceryyka
wytpującegowprypadku
Metodąwyboruukobietchorychnacukrycjet
minitabletkagetagenna(nikomylubbrakwpływu
nagopodarkwglowodanową)wyjątkiem
lewonorgestrelu (niewielkiego stopnia zaburzenia
tolerancjiglukoyikłonnoddohiperinulinimu)
cukrzycy o chwiejnym przebiegu;
krótkiegocautrwaniacukrycy
obecnocipowikłao(retinopatianeropatia)
Niealecaiminitabletkigetagennejwcukrycy
powikłanejangiopatią(brakpewnocicodokutków
metabolicznych).
Alternatywą dla doustnej antykoncepcji jest
wkładka domaciczna, metody mechaniczne
lub naturalne.
5
451455649.001.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin