Norwid.pdf

Cyprian Kamil Norwid

Aerumnarum plenus

Czemu mi smutno i czemu

najsmutniej,

Mamże ci śpiewać ja - czy świat i

czas?...

Och! bo mi widnym strój tej

wielkiej lutni,

W którą wplatany duch każdego

z nas.

I wiem, ze każda radość tu ma

drugę,

Poniżej siebie, przeciw-rada łzę,

I wiem, ze każdy byt ma swego

sługę,

I wiem, ze nieraz, błogosławiąc,

klnę.

Czemu mi smutno? - bo nierad

bym smucić,

Ani przed sobą kłamstwa rzucać

cień,

By skryć, jak czego nie można

odrzucić,

By uczcić, czego trudno wyciąć

w pień.

Więc to mi smutno - aż do kości

smutno,

I to - że nie wiem, czy ten ludzi stek

Ma już tak zostać, komedią okrutną,

I spać, i nucić, śpiąc:

"T o - t a k i w i e k!"

Więc to mi smutno, i tak coraz gorzej,

Aż od-człowiecza się i pierś, i byt

I nie wiem, czy już w akord się ułoży,

I nie wiem, czy już kiedy będę syt!...

I nie wiem - czy już będę mógł nie

wiedzieć,

Że coraz żywot mniej uczony tu -

Że coraz łatwiej przychodzi

powiedzieć,

Ze snu się budząc:

"W r ó ć m y ż znów do snu!"

1850

Moja piosnka [ I ]

Źle, źle zawsze i wszędzie,

Ta nic czarna się przędzie:

Ona za mną, przede mną i przy

mnie,

Ona w każdym oddechu,

Ona w każdym uśmiechu,

Ona we łzie, w modlitwie i w

hymnie...

Wiec do serca o rade

Dłoń podniosłem i kładę,

Alić nagle zastygnie prawica:

Głośno śmieli się oni,

Jam pozostał bez dłoni,

Dłoń mi czarna obwiła pętlica.

Nie rozerwę, bo silna,

Może święta, choć mylna,

Może nie chcę rozerwać tej wstążki;

Ale wszędzie - O! wszędzie -

Gdzie ja będę, ta będzie:

Tu - w otwarte zakłada się książki,

Tam u kwiatów zawiązką,

Ówdzie stoczy się wąsko,

By jesienne na łąkach przędziwo,

I rozmdleje stopniowo,

By ujednić na nowo,

I na nowo się zrośnie ogniwo.

Źle, źle zawsze i wszędzie,

Ta nic czarna się przedzie:

Ona za mną, przede mną i przy

mnie,

Ona w każdym oddechu,

Ona w każdym uśmiechu,

Ona we łzie, w modlitwie i w

hymnie..

Lecz nie kwiląc jak dziecię,

Raz wywalczę się przecie;

Zlotostruna, nie opuść mię, lutni!

Czarnoleskiej ja rzeczy

Chcę - ta serce uleczy!

I zagrałem...

... i jeszcze mi smutniej.

Pisałem we Florencji 1844 r.

Lecz, nie kwiląc jak dziecię,

Raz wywalczę się przecie.

Niech mi puchar podadzą i

wieniec!...

I włożyłem na czoło,

I wypiłem, - a wkoło

Jeden mówi drugiemu: "Szaleniec!!"

Moja piosnka [II]

Tęskno mi jeszcze i do rzeczy innej,

Której już nie wiem, gdzie leży

mieszkanie,

Równie niewinnej...

Tęskno mi, Panie...

Do kraju tego, gdzie kruszynę

chleba

Podnoszą z ziemi przez

uszanowanie

Dla d a r ó w Nieba....

Tęskno mi, Panie...

Do bez-tęsknoty i do bez-myślenia,

Do tych, co

mają t a k za t a k - n i e za

n i e,

Bez światło-cienia...

Tęskno mi, Panie...

Do kraju tego, gdzie winą jest

dużą

Popsować gniazdo na gruszy

bocianie,

Bo wszystkim służą...

Tęskno mi, Panie...

Tęskno mi owdzie, gdzie któż o mnie

stoi?

I tak być musi, choć się tak nie

stanie

Przyjaźni mojej...

Tęskno mi, Panie...

[Wiersz z 1854 r.]

Do kraju tego, gdzie pierwsze

ukłony

Są, jak odwieczne Chrystusa

wyznanie,

"B ą d ź p o c h w a l o n y!"

Tęskno mi, Panie...

Ty mnie do pieśni pokornej nie

wołaj

Pamiątka

Ty mnie do pieśni pokornej nie

wołaj,

Bo ta już we mnie bez głosu;

A jeśli milczę, nie przeto mnie

połaj,

Kwiatów Ty nie chciej od kłosu.

Jeżeli kiedy płatne serca dzwonów

Leniwo zadrżą, echo porwie jęki

I do wesołych rzuci je salonów -

Ty westchnij! - smutek uzalotnia

wdzięki...

A jeśli karta będzie pogrzebowa

Po rogach ulic czernić się nazwiskiem

Ty odwróć oczy, wraz podąży nowa

Oczekiwanym ciesząc

w i d o w i s k i e m...

Bo ja z przeklętych jestem tego

świata,

Ja bywam dumny i hardy,

A miłość moja, bracie,

dwuskrzydlata:

Od uwielbienia do wzgardy.

A jeśli w cmentarz się zapuścisz

głuchy,

Ku ziemi czoło chyląc zamyślone,

I zerwiesz listek - niźli będzie suchy,

Pamiętaj, proszę, przegrać

go w z i e l o n e.

[Szkoda, mój bracie, na wiatr

ducha wywiać

I krew wypluwać tęsknotą,

Żeby siedzących w cyrku

uszczęśliwiać -

Więc mów, że milczę tak oto.]

Kto wygra, [niech ci] te powtórzy

słowa,

Dla jakich miałem nieprzyjaciół wielu:

"Nie szukaj świata, kochaj, i... bądź

zdrowa...

A za umarłych módl się - po weselu".

Pisałem we Florencji 1844 r.

Gdy w głębie serca purpurę

okrutną

Wyrabia prządka cierpienia,

Smutni - lecz smutni, że aż Bogu

smutno -

Królewskie mają milczenia.

[wiersz z 1855 r., skierowany do T.

Lenartowicza]

Trylog

Jak fontanna tak wstawała,

Z tymi swymi warkoczami,

Z tymi swymi półsłówkami,

Co kropliła, odkraplała,

Co dzwoniła, co szeptała...

Bodaj szepnę jej te mocy,

Co olbrzymią pierś i ramię -

Że wylatasz jakby z procy,

Ból się łamie, grom się łamie!...

Tak - jej szepnę o północy...

A ja miałem skrzydeł cztery,

Dla niej jednej cztery skrzydeł,

I latałem przez Etery,

Do tej mojej, do nieszczerej,

Do tej Jasnej-pani sideł...

Aż poznałem znów, że k ł a m i e...

Mniejsza o to... bardzo ładnie...

Najżyczliwszym jestem sługą:

jak wypadnie, tak wypadnie,

Przecudownie czy szkaradnie,

Zawsze pewność - że n i e d ł u g o.

Od-kraplalem na nią słowa -

Te, dzwoniące najzabawniej,

I szeptałem: "N a d z m y s ł o w a!

Jak my bliscy, jak my dawni,

Jak ta przyjaźń już nie nowa..."

Przy księżycu dziś herbata?

Z dawna miłe mi księżyce...

A zieloność - jak sałata;

Dzikie także okolice?...

- Burze - bębny - błyskawice.

Aż poznałem!... że tak n o w a!

N a d z m y s ł o w a bo też była

Onegdajsza tamta pani,

I nie taka jak ta miła,

Com zapomniał pierwszej dla niej...

Ani do niej się umyła!

Bardzo ładnie - owszem - służę -

Romantycznie albo z grecka,

Z tym wszech-smiechem, co w

naturze,

Socjalistka czy szlachecka,

Kanoniczka albo świecka?...

Jak zatęskni - to niesztucznie;

słowem, okiem, takim okiem,

Co wyrzuca włócznią w włócznię;

A zapłacze - to potokiem...

A zaśmieje się - to hucznie...

Bardzo ładnie... owszem, służę.

Paryż 1849-o

Spartakus

Ubi depuit orbis...

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: