Preston John - Pokonać depresję.pdf

(326 KB) Pobierz
45204493 UNPDF
Tego e-booka otrzymujesz dzięki: www.ksiazkidosluchania.tnb.pl
John Preston
Pokonać depresję
przekład:
Jolanta Bartosik
GDAŃSKIE WYDAWNICTWO PSYCHOLOGICZNE
Gdańsk 2002
Tytuł oryginału: You can beat depression
Copyright © 1989, 1996, 2000, 2001 by John Preston
Copyright © for the
Polish edition by
Gdańskie
Wydawnictwo
Psychologiczne s.
c., Gdańsk 2002
Wszystkie prawa
zastrzeżone. Książka
ani jej część nie
może być
przedrukowywana
ani w żaden inny
sposób
reprodukowana,
powielana
mechanicznie,
fotograficznie,
elektronicznie lub
magnetycznie ani
odczytywana w
środkach masowego
przekazu bez
pisemnej zgody
Gdańskiego
Wydawnictwa
Psychologicznego.
Wydanie pierwsze w języku polskim
Redakcja: Jolanta Stecewicz
Korekta: Anna Świtalska-Jopek, Grażyna Kompowska
Projekt okładki: Agnieszka Żelewska
Zdjęcie na okładce: Joanna Olechnowicz-Sadocha
Skład: Piotr Żylicz
ISBN 83-89120-38-0
Druk: WDG Drukarnia w Gdyni sp. z o. o.,
ul. Św. Piotra 12, 81-347 Gdynia
tel. 058 660 73 10, tel./fax 058 621 68 51
Mojej matce, Betty, i pamięci mojego ojca, Conrada Prestona
Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne s. c.
81-753 Sopot, ul. Bema 4/1a, tel./fax O (pretix) 58 551 61 04
e-mail: gwp@gwp.gda.pl
Od autora
-L/awki leków przeciwdepresyjnych, które zalecam w tej książce, odpowiadają stanowi mojej wiedzy, jednak
lekarz, zanim wypisze receptę, powinien jeszcze sprawdzić, jakie dawki podaje spis leków i jakie zaleca
producent w ulotce informacyjnej.
Imiona wszystkich pacjentów, o których napisałem, zostały zmienione.
Od wydawcy
^^elem tej publikacji jest dostarczenie rzetelnej wiedzy na tematy, które zostały tu poruszone, należy jednak
pamiętać, że wydawca nie świadczy usług medycznych ani nie udziela pomocy psychologicznej. Osoby, które
takiej pomocy potrzebują, powinny się zgłosić do specjalisty.
Jeśli jesteś w depresji, pewnie nie masz ochoty na czytanie. Nie jesteś wyjątkiem. W iększość ludzi cierpiących
 
na depresję doświadcza braku sił życiowych i trudności z koncentracją uwagi. Pamiętałem o tym i pisząc tę
książkę, starałem się formułować myśli prosto i zwięźle. Myślę, że książka jest praktyczna i łatwa w odbiorze.
Warto wiedzieć, że depresja jest:
• powszechna (co roku dotyka 10% populacji; w którymś momencie życia cierpi na nią co piąta osoba),
• poważna (jest źródłem ogromnego cierpienia, nieleczona może trwać wiele miesięcy),
• przeważnie uleczalna.
Mimo to tylko jedna na trzy osoby, które są w depresji, szuka pomocy!
Mam nadzieję, że ta książka ci pomoże. Jeśli jednak nic masz siły na nic innego, przynajmniej pójdź do
lekarza! Zgłoś się do poradni zdrowia psychicznego albo spytaj swojego lekarza, gdzie możesz uzyskać pomoc.
Nie odkładaj tego na później. Z depresją można wygrać!
John Preston
Spis treści
Podziękowania ...................................................................................11
Wprowadzenie....................................................................................12
Rozdział l Czym jest depresja?..........................................................................14
Rozdział 2 Depresja może mieć różne oblicza ..................................................18
Rozdział 3 Objawy depresji .................................................................................23
Rozdział 4
Samodzielne stawianie diagnozy
i obserwowanie postępów leczenia.................................................30
Rozdział 5 Jakie są przyczyny depresji? Historia przypadku .........................35
Rozdział 6 Jakie są przyczyny depresji? Aktualne wydarzenia życiowe.......42
Rozdział 7 Jakie są przyczyny depresji? Czynniki biologiczne......................48
Rozdział 8 Przebieg depresji i zapobieganie nawrotom ..................................55
Rozdział 9 Wybór terapii ......................................................................................62
Rozdział 10 Zdrowe i niezdrowe sposoby reagowania na ból emocjonalny .......65
Rozdział 11 Czy można pomóc sobie samemu?.................................................69
Rozdział 12 Zmiana negatywnego myślenia........................................................75
Rozdział 13 Inne techniki do samodzielnego wykorzystania ............................87
Rozdział 14 Psychoterapia i inne specjalistyczne metody terapeutyczne ......96
Rozdział 15 Leki przeciwdepresyjne .................................................................106
Rozdział 16
Czy w depresji biologicznej może pomóc tylko leczenie
farmakologiczne?.................................................... 121
Rozdział 17 Depresja a rodzina........................................................................... 128
Rozdział 18 Nie trać nadziei! ...............................................................................133
Bibliografia....................................................................................... 135
Podziękowania
(J estem pełen podziwu dla doktorów Alberta Ellisa, Aarona Becka i Johna Rusha, którzy podjęli pionierskie
badania. Ich wiedza i innowacje tchnęły nadzieję w ludzi cierpiących na depresję.
Słowa uznania należą się też Isabel Davidoff i innym członkom Narodowego Instytutu Zdrowia
Psychicznego, uczestniczącym w programie Depression Awareness, dzięki któremu społeczeństwo zaczęło
rozumieć, że depresję można leczyć. Redaktor Robert Alberti udzielił mi wielu cennych wskazówek. Jestem
bardzo wdzięczny za jego pomoc.
Specjalne podziękowania należą się moim przyjaciołom i kolegom:
doktorowi Johnowi 0'Nealowi i doktorowi Mike'owi Duveneckowi. Zawsze mogę liczyć na zachętę, pomoc i
miłość z ich strony.
Bonnie, mojej żonie, dziękuję za to, że dzieli ze mną życie i uczestniczy w realizacji wspólnych celów, przez
co moje cierpienie jest mniejsze.
Pragnę podziękować również moim pacjentom, którzy nauczyli mnie, jak można wytrwać i się odrodzić.
John Preston, doktor psychiatrii
Wprowadzenie
'epresjajest źródłem cierpienia.
To wyniszczająca choroba, która co roku dotyka miliony ludzi. Powoduje emocjonalny ból, komplikuje życie
codzienne, rodzinne i zawodowe, zwiększa podatność na inne choroby, czasem kończy się samobójczą śmiercią...
A przecież można ją leczyć! Niestety, większość chorych na depresję nie korzysta z pomocy lekarskiej i nawet nie
wie, że taka możliwość istnieje.
Jednym z najbardziej bolesnych aspektów depresji jest poczucie bezradności i bezsilności. Chory czuje się
jak w pułapce, jest zrozpaczony, nie ma żadnej nadziei na poprawę i nie potrafi sobie poradzić z tymi uczuciami.
Zaniepokojeni przyjaciele często próbują go podnosić na duchu. Mówią: „Nie jest aż tak źle; jutro będzie lepiej",
ale takie słowa nie przenikają przez gęstą zasłonę smutku i pesymizmu. Źródłem nadziei może się stać
wskazanie takiego sposobu wyjścia z depresji, który wyda się choremu sensowny i który wcześniej okazał się
skuteczny.
W tej książce zwięźle i zrozumiale opisano kilka metod leczenia depresji u osób dorosłych i u starszych
nastolatków. W szystkie metody terapeutyczne mają solidne, naukowe podstawy i sprawdziły się w praktyce.
Można je podzielić na dwie duże grupy: leczenie specjalistyczne i pomaganie sobie we własnym zakresie.
Niejeden chory potrzebuje pomocy psychiatry, ale wiele można zrobić samemu, żeby poprawić swój stan. Próby
samodzielnego zapanowania nad własnym życiem przynoszą wiele korzyści.
• Opisane przeze mnie sposoby pomagania sobie we własnym zakresie są bardzo skuteczne, bardzo szybko
można zauważyć poprawę. Badania wielokrotnie potwierdzały efektywność tych metod.
• Świadomość, że można samemu coś zrobić, żeby zmienić sytuację, że panuje się nad swoimi uczuciami i
ma się siłę do pokonania
depresji, daje poczucie satysfakcji i podbudowuje wiarę w siebie. Odbudowanie zaufania we własne
 
możliwości i szacunku dla siebie samego to ważny element walki z depresją.
• Metody, które można stosować we własnym zakresie, pomogą także tym, którzy są objęci leczeniem
specjalistycznym.
• Człowiek, który wie, jak walczyć z depresją, dysponuje narzędziem, którego będzie mógł używać w
przyszłości w celu zapobiegania nawrotom choroby.
• Oczywiście, samodzielna walka z chorobą nie zastąpi specjalistycznego leczenia. Osoba, która zdecyduje
się skorzystać z przedstawionych tu metod, powinna mimo to zgłosić się do lekarza. W podjęciu decyzji
pomogą informacje zamieszczone w rozdziałach czwartym i piątym.
Zdaję sobie sprawę z tego, że dla wielu osób, które cierpią na depresję, nawet przeczytanie książki może być
trudnym zadaniem, dlatego starałem się pisać zwięźle i jasno. W pierwszym rozdziale odpowiadam na pytanie,
czym jest depresja; w dalszych skoncentrowałem się na tym, jak sobie z nią poradzić i kiedy trzeba się zwrócić o
pomoc do specjalisty.
Mam gorącą nadzieję, że moja książka odmieni Twoje życie albo życie bliskiej Ci osoby.
Rozdział l
Czym jest depresja?
(J eśli jesteś w depresji, pewnie próbowałeś różnych sposobów, żeby poczuć się lepiej, ale trudno jest się
wyrwać z przygnębienia. W iele osób stara się jakoś pozbyć tego nieprzyjemnego uczucia, walczyć ze
zmęczeniem, apatią i brakiem nadziei, jednak bez skutku.
Na oddziale psychiatrycznym dużego szpitala na zachodnim wybrzeżu otworzyłem klinikę walki z depresją.
Uczymy w niej pacjentów, czymjest depresja, jakie sąjej przyczyny i jak psychiatria może pomóc chorym. W
pierwszych trzech latach działalności kliniki mieliśmy około 2500 pacjentów. Z wieloma rozmawiałem po
zakończeniu zajęć i dowiedziałem się, że spotkania bardzo im pomogły i dały nadzieję na lepszą przyszłość.
Oto kilka typowych wypowiedzi pacjentów, którzy uczęszczali w zajęciach:
„ Teraz rozumiem, co się ze mną działo, a już myślałam, że zaczynam wariować. Szkoda, że nikt
mi wcześniej nie wyjaśnił, o co chodzi w tej cale] depresji".
„Pierwszy raz od długiego czasu mam nadzieję [...] Czuję, że mogę zrobić coś konkretnego, żeby
zmniejszyć objawy depresji".
„Techniki do samodzielnego wykorzystania wydają mi się rozsądne".
Pewna kobieta, która zapisała się na kurs drugi raz, oświadczyła:
„Myślałam, że nic mi nie pomoże. Byłam sceptyczna i nie miałam żadnej nadziei, ale po ostatnich
zajęciach, w których
uczestniczyłam, wypróbowałam metody przeznaczone do samodzielnego zastosowania i to mi pomogło.
Teraz wróciłam tu po zastrzyk wzmacniający, żeby znów nie wpaść w depresję".
Przygotowując zajęcia i pisząc książkę, pamiętałem, że pacjentom w depresji potrzebne są rzeczowe wskazówki i
że metody walki z chorobą powinny być proste, łatwe do zastosowania i skuteczne. Napisałem tę książkę za
namową moich pacjentów, żeby również z tobą, Czytelniku, podzielić się tym, czego uczymy podczas zajęć w
naszej klinice. Mam nadzieję, że znajdziesz tu wiele praktycznych i skutecznych rad, które pomogą Ci wygrać z
depresją. Zacznijmy od zdefiniowania depresji.
Każdy człowiek doświadcza czasami smutku, żalu, rozpaczy i przeżywa rozczarowania. Ludziom zależy na
wielu rzeczach: na rodzinie, na przyjaciołach, na pracy, na zwierzętach. Kiedy odchodzi ukochana osoba, kiedy
rozpada się małżeństwo, kiedy tracimy pracę, jesteśmy smutni i rozbici - to normalne. Wcześniej czy później
każdy przeżywa rozczarowanie albo tragedię. Żal w obliczu straty jest równie naturalny, jak krwawienie z rany.
Często ludzie, którzy mają za sobą bolesne doświadczenia życiowe, mówią, że są w depresji. Trzeba jednak
pamiętać, że smutek nie jest tym samym co depresja.
Depresja kliniczna różni się od normalnego smutku pięcioma aspektami:
• jest dużo bardziej bolesna,
• trwa dłużej,
• uniemożliwia normalne życie,
• niszczy życie emocjonalne (normalny żal też boli, ale jest nowym doświadczeniem emocjonalnym, które w
końcu przynosi uzdrowienie),
• zwykle jest czymś więcej niż tylko bolesnym doświadczeniem emocjonalnym; wiąże się z całym zespołem
objawów, które zaburzają życie towarzyskie, procesy myślowe, funkcje biologiczne i powodują zmiany w
zachowaniu.
Pełnoobjawowa depresja wcale nie jest rzadka. Jedna piąta ludzi chorowała lub choruje na ciężką depresję
kliniczną. Co piętnasty chory na depresję jest w tak poważnym stanie, że trzeba go hospitalizować. Spośród tych
pacjentów, u których następuje powrót ciężkiej depresji klinicznej, samobójstwo popełnia aż 15%. W
niektórych rodzajach depresji zachodzą zmiany hormonalne, zaburzające funkcjonowanie układu
odpornościowego. Taki pacjent jest bardziej podatny na inne choroby i ma różne problemy zdrowotne.
Statystyki są więc ponure, ale pragnę podkreślić dwa fakty, które dają nadzieję. Po pierwsze, jeśli jesteś w
depresji, nie jesteś sarn. Ludzie, którzy cierpią, często czują się straszliwie osamotnieni. Depresja to dość
powszechna dolegliwość, ale podobnie jak w wypadku problemów emocjonalnych wiele osób czuje zbyt duże
zahamowanie lub wstyd, by się do niej przyznać. Depresja jest zazwyczaj oceniana negatywnie. To bardzo
niefortunne, zwłaszcza że jest to tak częsta przypadłość i spotyka sieją prawie w każdej rodzinie.
Po drugie pacjentowi w depresji można pomóc i jest nadzieja na poprawę. Depresja to zaburzenia
emocjonalne, które poddają się leczeniu. Książka, którą Czytelnik trzyma w ręce, pomoże zrozumieć depresję i
podjąć decyzję o rozpoczęciu terapii, wyposaży w umiejętności, które pomogą pokonać chorobę, i przedstawi
sposoby leczenia, którymi dysponuje współczesna medycyna.
„Jestem w depresji"
Pacjent przychodzący do lekarza zwykle skarży się na te objawy, które sprawiają mu ból albo innego rodzaju
przykrości. Podobnie jest w wypadku chorych na depresję. Jeśli ktoś mówi, że jest w depresji, może mieć na
myśli wiele różnych rzeczy. Pacjenci często:
• czują się smutni, jakby coś stracili; odczuwają wewnętrzną pustkę (większość nas doświadcza podobnych
emocji po stracie ukochanej osoby),
• są apatyczni, obojętni na wszystko, mają słabą motywację, są zmęczeni,
• nie odczuwają przyjemności, nic ich nie cieszy,
 
• są nadmiernie wrażliwi na krytykę i odrzucenie; są drażliwi,
• brakuje im szacunku dla siebie, zaufania we własne siły i możliwości, łatwo wpadają w gniew,
• doświadczają poczucia winy, mają sobie wiele do zarzucenia, nienawidzą siebie,
• czują się bezradni, nie mają nadziei na poprawę.
W ymienione powyżej objawy należą do najczęściej spotykanych, ale depresja jest bardzo złożoną chorobą i
wywołuje też inne dolegliwości.
W ielu pacjentów, oprócz nieprzyjemnych uczuć, doświadcza również innych objawów.
W następnym rozdziale będzie mowa o najczęściej spotykanych postaciach depresji. Leczenie zależy od tego,
z jakiego rodzaju depresją mamy do czynienia. Czytając, warto myśleć o sobie i zapisywać problemy oraz
objawy, których się doświadcza. Później ta wiedza pomoże w podjęciu decyzji o wyborze sposobu leczenia.
Rozdział 2
Depresja może mieć różne oblicza
LJ poszczególnych osób depresja wywołuje różne zmiany, a jej objawy często są niepokojące i wprawiają w
zakłopotanie. Pacjenci w depresji często myślą, że tracą rozum albo że są poważnie chorz fizycznie (nawet jeśli
lekarz nie potwierdza tego podejrzenia). Kiedy zrozumieją naturę problemu, czują się mniej przerażeni i
zagubieni. W iedza na temat choroby pomaga w wyborze terapii. Depresja może mieć różne oblicza i wiele jest
też sposobów jej leczenia.
W depresji klinicznej można wyróżnić trzy kategorie: depresję psychologiczną (jest reakcją emocjonalną na
poniesione straty i przeżyte rozczarowania), depresję biologiczną (pod wieloma względami jest chorobą ciała) i
depresję mieszaną (łączy objawy emocjonalne i somatyczne).
Depresja psychologiczna. Można ją definiować na dwa sposoby. Po pierwsze podłożem takiej depresji jest
psychologiczna lub emocjonalna reakcja na konkretne wydarzenia. Przykładem może być kobieta, która wpadła
w depresję, kiedy mąż poprosił ją o rozwód. Jej uczucia są zrozumiałe, bo rozpacz jest normalną reakcją na
rozpad małżeństwa. W tym przykładzie mamy do czynienia z konkretnym, bolesnym, stresującym wydarzeniem
(rozwód), ale czasami ustalenie, co spowodowało depresję, jest dużo trudniejsze. Przykładem może być
mężczyzna, który od dawna widzi, że w jego małżeństwie miłość powoli wygasa. Żona okazuje mu coraz mniej
uczucia i staje mu się coraz
bardziej obca. Mimo że nie wydarzyło się nic dramatycznego, mężczyzna czuje, że coś traci, że w jego
małżeństwie czegoś brakuje, i wpada w depresję. Czynnik psychologiczny lub emocjonalny może być nagły i
oczywisty albo podstępny i działający przez drugi czas, ale zawsze dochodzi do jakiejś zmiany (w relacjach z
ludźmi, w stylu życia, w pracy) i ta zmiana wywołuje depresję.
Po drugie depresja psychologiczna cechuje się tym, że powoduje tylko psychologiczne (emocjonalne) objawy
i nie zmienia biologicznych funkcji organizmu.
Psychologiczne objawy depresji
smutek i rozpacz
rozdrażnienie
niska samoocena
apatia; brak motywacji
trudności w relacjach międzyludzkich
poczucie winy
negatywne myślenie
myśli samobójcze
Rycina 2.1
Mikę cierpi na depresję psychologiczną. Po dwóch latach pracy spodziewał się awansu. Dawał z siebie wszystko
i czuł, że osiąga sukcesy. W końcu zwolniło się interesujące go stanowisko, ale objął je ktoś, kto przepracował w
firmie tylko sześć miesięcy. Mike'a bardzo rozczarował fakt, że awans otrzymał ktoś inny. Przez kilka tygodni
walczył z przeświadczeniem, że jest nic niewart i nic nie potrafi. Często myślał: „Nigdy mnie nie awansują,
widocznie czegoś mi brakuje". Jedną z reakcji na to wydarzenie było to, że zaczął się izolować. Kiedy zapraszano
go na kolację, odmawiał. Wolał po pracy wrócić do domu, wypić drinka i położyć się spać. Był smutny i stracił
motywację. Czasem myślał o samobójstwie.
Mikę sypia normalnie, je tyle co zwykle, nie zauważył u siebie zmiany popędu seksualnego, ale robi się
coraz bardziej smutny, czuje się bezwartościowy i unika ludzi. Jego reakcja emocjonalna na doświadczenie
życiowe jest charakterystyczna dla depresji psychologicznej.
Depresja biologiczna jest raczej skutkiem zmian biologicznych w organizmie niż reakcją na zmiany w
życiu czy bolesne doświadczenia. Zwykle chory jest zdziwiony objawami choroby i nie rozumie, co się z nim
dzieje. Myśli: „Dlaczego czuję się tak źle? Przecież wszystko było w porządku. To nie ma sensu". Oprócz
symptomów psychologicznych lub emocjonalnych w depresji biologicznej zwykle występują objawy somatyczne,
spowodowane zaburzeniami funkcji chemicznych w obrębie układu nerwowego i hormonalnego (więcej na ten
temat można się dowiedzieć z rozdziałów siódmego i piętnastego).
Somatyczne objawy depresji
zaburzenia snu
zaburzenia łaknienia
zanik popędu seksualnego
zmęczenie i brak energii życiowej
niezdolność do odczuwania radości (anhedonia)
w rodzinie były przypadki depresji, zaburzeń jedzenia,
alkoholizmu lub samobójstwa
 
Rycina 2.2
Pięćdziesięciodwuletni Joeljest technikiem laboratoryjnym, ma żonę i dwoje dorosłych dzieci. Jest powszechnie
lubiany i cieszy się opinią człowieka, który ciężko pracuje. W zeszłym miesiącu, bez widocznych przyczyn,
zaczęło się to zmieniać. Zawsze miał wielu przyjaciół i znajomych, ale od kilku tygodni czuł się źle w ich
towarzystwie. Powiedział żonie, że chce ograniczyć życie towarzyskie. („Nie wiem dlaczego, ale nie mam ochoty
na dalsze kontakty"). W pracy też stał się cichy i zamyślony. Kilka osób pytało go, czy nie jest chory.
„Rzeczywiście, coś się ze mną dzieje" - odpowiadał.
Jego organizm zaczął funkcjonować inaczej niż zwykle. Joel zauważył, że jedzenie ma inny smak i stracił
apetyt. W ciągu trzech tygodni schudł ponad półtora kilograma. Od miesiąca budzi się codziennie o czwartej rano
i nie może zasnąć. Dotąd sypiał dobrze.
W końcu Joel wybrał się do lekarza. Powiedział: „Nie poznaję siebie. Jestem smutny, ale nie wiem dlaczego.
Nie mam żadnych kłopotów, ale coś jest ze mną nie tak. Ciągle się czuję zmęczony i nie lubię towarzystwa
ludzi".
Wszystko wskazuje na depresję biologiczną. Objawy pojawiły się nagle i bez konkretnego powodu. W życiu
Joela nie wydarzyło się nic takiego, co mogłoby spowodować stres, a jednak oprócz przygnęnienia wystąpiły
nasilające się objawy somatyczne.
Depresja psychologiczna z objawami biologicznymi (mieszana). Bardzo wiele osób choruje na tę odmianę
depresji. W tych przypadkach objawy pojawiają się w związku z reakcją psychologiczną na jakieś wydarzenia,
ale obok symptomów emocjonalnych występują też fizjologiczne.
Objawy depresji mieszanej
trudności z koncentracją uwagi i zaburzenia pamięci
krótkotrwałej
hipochondria (przesadna troska o swoje zdrowie)
nadużywanie środków psychotropowych lub alkoholu
nadwrażliwość emocjonalna (gniew, rozdrażnienie)
wyraźne wahania nastroju
niepokój
Rycina 2.3
Eve ma trzydzieści dwa lata. Dwa miesiące temu dowiedziała się, że jej trzydziestoczteroletni mąż ma raka i od
tej chwili ogarniają czasami głęboki smutek. Eve płacze, często myśli o chorobie męża i boi się, że jeśli on
umrze, ona zostanie całkiem sama. Dręczy j ą również poczucie winy, że przez kilka ostatnich lat nie cieszyła się
mężem tak, jak powinna. Straciła ochotę na seks i bardzo źle sypia (budzi się kilkanaście razy w ciągu nocy). Jej
choroba nosi wszelkie cechy depresji mieszanej. Pojawiła się jako reakcja na bolesne wydarzenie, ale niektóre
objawy są somatyczne.
Rozróżnienie między tymi trzema rodzajami depresji jest ważne ze względu na leczenie. Istnieją
przekonujące dowody na to, że osoby, które cierpią na depresję biologiczną i mieszaną, zwykle dobrze reagują
na leki przeciwdepresyjne (70-80% pacjentów, którym postawiono trafną diagnozę).
Jeśli masz depresję biologiczną, prawdopodobnie pomogą ci leki przeciwdepresyjne i pomoc bliskich. W
wypadku depresji mieszanej
najbardziej skuteczne może się okazać leczenie farmakologiczne połączone z innymi rodzicami terapii opisanymi
w tej książce (psychoterapia i terapie do samodzielnego zastosowania). W depresji psychologicznej raczej nie
stosuje się leczenia farmakologicznego (chociaż zdarzają się wyjątki od tej reguły). Takim pacjentom najbardziej
pomaga psychoterapia w połączeniu z opisanymi w tej książce technikami do samodzielnego wykorzystania.
Jednorazowy epizod czy depresja nawracająca?
Niektórzy ludzie przechodzą jedynie jednorazowy atak depresji, wracają do zdrowia i nigdy więcej nie
doświadczają ostrych objawów tej choroby. Niestety, takie przypadki należą do rzadkości. U dwóch trzecich
pacjentów depresja powraca. Niektórzy między nawrotami choroby mogą normalnie funkcjonować, ale wiele
osób wciąż ma gorszy nastrój, a inne objawy słabną, jednak nie mijają.
Czytając o procesie diagnostycznym i o leczeniu depresji, należy pamiętać o dwóch rzeczach. Po pierwsze
należy zrobić wszystko, żeby zwalczyć obecny atak depresji; po drugie trzeba zadbać o to, żeby nie nastąpił
nawrót.
Strategie opisane w kilku następnych rozdziałach wielokrotnie okazywały się skuteczne i mogą pomóc w
osiągnięciu obu celów. W rozdziałach jedenastym, dwunastym i trzynastym omówiłem techniki przeznaczone do
samodzielnego zastosowania, w rozdziale czternastym - techniki psychoterapeutyczne, a w piętnastym napisałem
o lekach przeciwdepresyjnych.
Część pacjentów, u których ataki były częste, stale przyjmuje leki przeciwdepresyjne, żeby uniknąć
nawrotów, jednak zazwyczaj po remisji choroby odstawia się lekarstwa i uczy się pacjenta rozpoznawania
wczesnych jej objawów. Kiedy wystąpią, znów podaje się środki przeciwdepresyjne, żeby nie dopuścić do
rozwinięcia się symptomów.
Skąd zwykły człowiek ma wiedzieć, czy to, czego doświadcza, jest depresją, a jeśli tak - to jakiego rodzaju?
A przede wszystkim, skąd wiedzieć, co należy zrobić? W następnym rozdziale odpowiem na te pytania.
Rozdział 3
Objawy depresji
W poprzednim rozdziale wymieniliśmy objawy depresji psychologicznej, biologicznej i mieszanej. Teraz
przyjrzymy się im z bliska. Ten rozdział powinien pomóc Czytelnikowi zrozumieć samego siebie i objawy
choroby. Osoba, która rozumie naturę problemu, jest lepiej przygotowana do podjęcia decyzji w sprawie
leczenia.
Psychologiczne objawy depresji
• Smutek i rozpacz. Często właśnie te objawy są najbardziej bolesne i wyraźne. Oprócz smutku i rozpaczy
chory może odczuwać wewnętrzną pustkę, rozczarowanie; bywa ponury, załamany lub przygnębiony.
Około 40% pacjentów w ciężkiej depresji nie doświadcza smutku, tylko irytacji i frustracji. W takich
przypadkach nawet drobny problem lub rozczarowanie może chorego załamać albo doprowadzić do
wybuchu gniewu.
• Niska samoocena. Człowiek w depresji czuje się bezwartościowy, brakuje mu pewności siebie, uważa, że
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin