Poradnik Kobiece Dni bez bolu.pdf

i spis tr

e ÊÊ Êccici

spis tre

spis treÊ ci

1. Wst´p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2

2. Czy wiesz, ˝e… – wyniki badania opinii spo∏ecznej

na temat bólów menstruacyjnych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

3. Wszystko o menstruacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

n Troch´ historii

n Co to jest menstruacja i kiedy powinna

si´ pojawiç po raz pierwszy?

n Kiedy masz powód do zmartwienia? – normy

wyst´powania miesiàczki

n Cykl menstruacyjny

4. Co to sà bóle menstruacyjne? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

n Rodzaje i przyczyny bólów

n Mechanizm powstawania bólów menstruacyjnych

n Metody zwalczania bólów

n Leki przeciwbólowe

n Profilaktyka

n Terapia uzupe∏niajàca

n Kiedy nale˝y pójÊç do lekarza?

n Czy bóle menstruacyjne zmniejszajà si´ wraz z wiekiem?

n Czego unikaç podczas miesiàczki?

5. Psycholog radzi – psychologiczny aspekt bólów menstruacyjnych . . . . . . . . . . . 16

n Czym jest ból?

n Stereotypy

n Cierpieç w milczeniu czy mówiç o bólu?

n Kilka rad psychologa

n Pomó˝ sobie pozbyç si´ bólu i bàdê aktywna

n Zmiana uwagi

n Ruch

n Ból, stres i niepokój

n Nastrój

n Test. Sprawdê, czy potrafisz skutecznie radziç sobie z bólem

Profilaktyka – jak dzia∏ajà NLPZ (Niesterydowe Leki

Przeciwzapalne) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

wst´ wst´p

ce Dni z Ibupromem” wspó∏pracuje lekarz ginekolog dr Marek Marcyniak oraz doktor psycho-

log Ewa Kostarczyk.

Wkraczajàc w doros∏e ˝ycie, m∏ode kobiety odczuwajà naturalne dla ich wieku dolegli-

woÊci. Niestety, cz´sto zdarza si´, ˝e nie wiedzàc, jak sobie poradziç z bólami menstruacyj-

ól to problem znany ka˝dej kobiecie. A˝ 75% dziewczàt w wieku 14-18 lat cierpi z po-

nymi, dziewczyny tracà ch´ç do ˝ycia, nie mogà si´ skoncentrowaç na codziennych czynno-

wodu dolegliwoÊci menstruacyjnych, a dolegliwoÊç ta z wiekiem staje si´ coraz bardziej

Êciach i nie czerpià radoÊci z ˝ycia.

dokuczliwa. Tylko 30% dziewczàt deklaruje, ˝e zawsze wie, jak sobie poradziç, a wi´kszoÊç

przyznaje, ˝e przynajmniej czasem czuje si´ bezradna. Brak wiedzy na temat bólów menstru-

W ramach akcji odb´dà si´ Dni Otwarte w wybranych gabinetach ginekologicznych,

acyjnych i sposobów radzenia sobie z tà dolegliwoÊcià u m∏odych kobiet sprawia, ˝e pokutuje

w których b´dzie mo˝na wykonaç bezp∏atne badanie ginekologiczne, a tak˝e porozmawiaç

przekonanie, ˝e w czasie bolesnej miesiàczki powinno si´ zaprzestaç wszelkiej aktywnoÊci.

z lekarzem specjalistà na temat sposobów radzenia sobie z bólem menstruacyjnym – szcze-

Podobnie cz´stym zjawiskiem jest ukrywanie bólów menstruacyjnych przed ca∏ym Êwiatem

gó∏owe informacje na temat badaƒ mo˝na znaleêç na stronie www.kobiecedni.pl

oraz cierpi´tnicze podejÊcie do bólu. A przecie˝ we wspó∏czesnym Êwiecie mamy do dyspozy-

JeÊli masz problem lub chcesz uzyskaç wi´cej informacji, zapraszamy do serwisu

cji du˝à wiedz´ i ca∏y wachlarz rozwiàzaƒ, dzi´ki którym mo˝na pozbyç si´ bólu i cieszyç si´

internetowego. Nasi eksperci ch´tnie Ci doradzà i udzielà odpowiedzi na wszystkie pytania.

m∏odoÊcià.

Do dyspozycji wszystkich m∏odych dziewczyn

Ogólnopolska Kampania Edukacyjna „Kobiece Dni z Ibupromem”, której organizatorem

chcàcych zdobyç wiedz´ na temat bólów menstruacyj-

jest producent leku Ibuprom, zosta∏a zainicjowana specjalnie po to, aby pomóc ka˝dej m∏o-

nych, ich fizjologicznych przyczyn, nast´pstw oraz mo˝-

dej kobiecie zdobyç wiedz´ potrzebnà do tego, aby skutecznie pokonaç ból menstruacyjny

liwoÊci radzenia sobie z nimi oddajemy bezp∏atny po-

i prze˝yç aktywnie ka˝dy dzieƒ.

radnik „Kobiece Dni bez bólu” opracowany przez eks-

pertów. Mamy nadziej´, ˝e w akcji prowadzonej pod

Celem Ogólnopolskiej Kampanii Edukacyjnej „Kobie-

patronatem producenta leku Ibuprom wiele m∏odych

ce Dni z Ibupromem” jest edukacja na temat skutecz-

kobiet odnajdzie rzetelnego doradc´ i specjalist´ w ra-

nych i sprawdzonych sposobów zwalczania bólów

C z´s tym zj aw iski em

je st u kr ywa nie b óló w

m en stru ac yjny ch

p rze d c a∏y m Ê wia te m

o raz cie rp i´tn icz e

p ode jÊc ie do ból u

dzeniu sobie z bólami menstruacyjnymi.

menstruacyjnych. W ramach akcji m∏odym kobietom

zostanie przekazana szeroka wiedza na temat bólów

odczuwanych w trakcie kobiecych dni. Program edu-

kacyjny wspierajà swoim autorytetem, wiedzà i do-

Êwiadczeniem lekarze specjaliÊci. Z kampanià „Kobie-

wst´p

czy wiesz, ˝e...

wiesz, ˝e...

w równym stopniu dla m∏odszych, jak i starszych dziewczàt. Przyjació∏ki sà wprawdzie opar-

ciem, ale ju˝ g∏ównie psychicznym. Kole˝ance mo˝na si´ wy˝aliç, ale nie jest ona tak dobrym

i wiarygodnym êród∏em informacji jak matka. Cenionym i stosunkowo cz´sto wykorzystywa-

nym êród∏em informacji sà ∏atwe ksià˝ki. Do prasy dziewczyny zaglàdajà równie cz´sto, ale

adania wykonane w 2005 roku na zlecenie producenta leku Ibuprom, a przeprowadzo-

majà do niej ograniczone zaufanie. Informacji szukajà równie˝ w Internecie.

ne przez niezale˝ny instytut badawczy SMG/KRC MillwardBrown wykaza∏y, ˝e podczas

menstruacji a˝ 75% dziewczàt w wieku 14-18 lat cierpi z powodu bólu menstruacyjnego.

Wizyta u ginekologa zdarza si´ stosunkowo rzadko przed ukoƒczeniem

WÊród dziewczàt majàcych takie dolegliwoÊci po∏owa odczuwa ból przy ka˝dej miesiàczce,

szesnastego roku ˝ycia. Tylko oko∏o 10% dziewczyn w wieku 14-15 lat ma ju˝ za sobà takie

1/3 przy co drugiej.

doÊwiadczenie, zwykle inicjowane przez mam´ lub wymuszone skierowaniem od innego

lekarza.

Ból menstruacyjny negatywnie wp∏ywa nie tylko na fizyczne, ale równie˝ na psychiczne

Ch∏opcy zauwa˝ajà odmienne zachowanie dziewczyn w trakcie miesiàczki. Niemal 90%

samopoczucie dziewczyny. Najcz´Êciej powoduje on rozdra˝nienie, zniech´cenie i poczucie

ograniczonej aktywnoÊci (oko∏o 70% przypadków). 14% dziewczyn zdarzy∏y si´ omdlenia

zgadza si´ ze stwierdzeniem, ˝e dziewczyny sà wtedy rozdra˝nione, dla 70% sà marudne,

w trakcie miesiàczki.

56% zwróci∏o uwag´, ˝e sà mniej towarzyskie.

Najcz´Êciej stosowanym sposobem walki z bólem sà

przeciwbólowe leki kupowane bez recepty – stosuje je 80%

dziewczàt majàcych bóle miesiàczkowe. Najbardziej popu-

Na jba rd ziej po pu larn ym

lek iem je st Ibu pro m,

sto su je g o 2 8% dz iew cz yn

ma jà cyc h b óle

m ens tru acy jne

larnym lekiem jest Ibuprom, stosuje go 28% dziewczyn ma-

jàcych bóle menstruacyjne. Lek ten postrzegany jest jako

skuteczny Êrodek w walce z bólem. Kolejnymi cz´sto wy-

mienianymi przez dziewcz´ta pozafarmakologicznymi

sposobami walki z bólem sà odpoczynek (65%), masa˝

brzucha (38%) i kàpiel (25%).

W czasie bolesnego miesiàczkowania skutecznym êród∏em wsparcia dla m∏odych

dziewczyn jest mama. Zdecydowana wi´kszoÊç twierdzi, ˝e z mamà mo˝na porozmawiaç

o problemie i poprosiç jà o rad´. Pozostaje ona najbardziej wiarygodnym êród∏em informacji,

wszystko

wszystk menstruacji

o menstruacji

menstruacji

zystko

menstruacji

menst

zystko

ruacj j

Âredni wiek wyst´powania pierwszej miesiàczki (menarche) to 12,7 lat, zaÊ Êredni wiek

T roch´ historii

ostatniej (menopauza) to 51,4 lata. Przeci´tnie w ciàgu pierw-

szych 2 lat po pierwszej miesiàczce i w ciàgu 3 lat przed meno-

Krwawienie miesiàczkowe kobiet nazywane by∏o „chorobà ksi´˝ycowà” lub „chorobà

pauzà wyst´puje najwi´ksza zmiennoÊç cykli miesiàczkowych

miesi´cznà” (w j´zyku staropolskim „miesiàc” znaczy∏ „ksi´˝yc”). Ju˝ od prawieków ludzie do-

w odniesieniu do czasu ich trwania (d∏ugoÊci) i obfitoÊci (nasile-

strzegali zwiàzek czasowy mi´dzy cyklem kolejnych faz ksi´˝yca a cyklem miesiàczkowym ko-

nia). Wtedy te˝ cykle sà przewa˝nie jednofazowe, bezowulacyj-

biet. Stàd ksi´˝yc sta∏ si´ „Panià Kobiet”, przydano mu ˝eƒski, zmienny charakter. W wi´kszo-

ne, czyli jeszcze (lub ju˝) bez jajeczkowania.

Êci mitologii Êwiatem ksi´˝yca zawiadywa∏y bóstwa kobiece. Z∏ote rogi podtrzymujàce ksi´˝yc

zdobi∏y g∏owy babiloƒskiej Isztar (Astrate), egipskich Izis (Izylda) i Hathor. Boginiami ksi´˝yca

We wspó∏czesnym spo∏eczeƒstwie zaznacza si´ tendencja

by∏y greckie Selene i Artemida, rzymskie Luna i Diana, chiƒska

do obni˝ania wiekowej granicy pokwitania. Prawid∏owy czas

T’ai-jin (Wielkie Jin). Grecka bogini ciemnoÊci Hekate mia∏a trzy

trwania cyklu waha si´ mi´dzy 21 a 35 dniami, Êrednio wyno-

twarze odpowiadajàce fazom ksi´˝yca (pierwsza kwadra, pe∏-

szàc 28 dni. Jedynie oko∏o 15% kobiet ma 28-dniowe cykle

nia, nów) oraz okresom ˝ycia kobiety (dziewica, matka, starusz-

menstruacyjne. Odchylenia czasowe w granicach 7 dni (tj. wahania mi´dzy 21-35 dni) uzna-

ka). Artystyczne wyobra˝enia ksi´˝yca przej´li od staro˝ytnych

wane sà za ca∏kowicie fizjologiczne i niewymagajàce terapii. NieregularnoÊç cyklu miesiàczko-

twórcy z kr´gu kultury chrzeÊcijaƒskiej. Sta∏y sposób zmian po-

wego mo˝e spowodowaç np. stresujàcy tryb ˝ycia wynikajàcy z galopujàcego post´pu cywili-

staci ksi´˝yca odpowiada dok∏adnie cyklom, w jakim funkcjo-

zacji.

nujà organizmy kobiet. Dlatego czas krwawienia miesi´czne-

go mo˝na okreÊlaç mianem „choroby ksi´˝ycowej”.

K iedy masz powód do zmartwienia?

– normy wyst´powania miesiàczki

Co to jest menstruacja

i kiedy powinna si´ pojawiç po raz pierwszy?

Miesiàczka zaczyna wyst´powaç u dziewczàt w wieku od 11 do 14 lat. Poczàtkowo za-

zwyczaj jest nieregularna. Zbyt wczesne miesiàczkowanie, poni˝ej 10. roku ˝ycia, czy te˝

Miesiàczka (menstruacja, okres) to krwawienie z dróg rodnych spowodowane z∏uszczaniem

niepojawiajàce si´ w 15. roku ˝ycia powinno wzbudziç niepokój, a w konsekwencji prowa-

si´ i wydalaniem przez pochw´ fragmentów b∏ony Êluzowej jamy trzonu macicy, w której nie za-

dziç do zasi´gni´cia opinii specjalisty – lekarza ginekologa. Taka konsultacja musi si´ odbywaç

gnieêdzi∏o si´ zap∏odnione jajo p∏odowe. Cykle miesiàczkowe stanowià nieroz∏àczny atrybut bio-

w obecnoÊci opiekuna prawnego – najcz´Êciej niepe∏noletnie dziewczyny udajà si´ na takà

logicznej m∏odoÊci kobiet. Sà dowodem na to, ˝e dziewczyna staje si´ kobietà i jest zdolna do

wizyt´ w towarzystwie matki. Jest to o tyle istotne, ˝e opiekun, czyli np. mama, wyra˝a zgo-

urodzenia potomstwa. Dlatego prawid∏owe cykle menstruacyjne sà tak wa˝ne dla psychiki kobiet.

d´ na badanie i ewentualne podj´cie dalszej diagnostyki bàdê leczenia.

wszystko

wszystko o m

menst

zystko

www o menst

zystko

wszystko o m

ruacj

C ykl menstruacyjny

miesiàczki. Prostaglandyny to grupa substancji (zwiàzków) syntetyzowanych w ró˝nych tkan-

kach i narzàdach. Sà wykorzystywane na bie˝àco, ich okres „˝ywotnoÊci” w organizmie jest

Cykl menstruacyjny rozpoczyna si´ w pierwszym dniu krwawienia i utrzymuje przeci´tnie

bardzo krótki. Odgrywajà niezwykle istotne role, biorà udzia∏ w utrzymaniu w∏aÊciwego sta-

4 dni. W tym czasie dochodzi do wydalania przez pochw´ z∏uszczajàcej si´ b∏ony Êluzowej

nu b∏ony Êluzowej ˝o∏àdka, regulacji ciÊnienia t´tniczego, przep∏ywu krwi przez nerki, wyda-

jamy.

lania wody, sodu i potasu, wp∏ywajà na p∏ytki krwi i uk∏ad rozrodczy. Sà wa˝ne w regulacji

temperatury cia∏a i podtrzymywaniu stanu zapalnego. Podwzgórze, przysadka mózgowa

W pierwszej fazie cyklu miesiàczkowego, okreÊlanej mianem folikularnej, która trwa

i jajniki sà ze sobà ÊciÊle powiàzane czynnoÊciowo na zasadzie sprz´˝enia zwrotnego. To zna-

zazwyczaj 9 dni, nast´puje odnowa b∏ony Êluzowej macicy. W jajnikach dojrzewajà jeden, nie-

czy, ˝e podwy˝szajàce si´ poziomy hormonów hamujà wydzielanie substancji pobudzajàcych

kiedy dwa p´cherzyki, osiàgajàc Êrednic´ 10 milimetrów. W bardzo regularnych, 28-dniowych

ich produkcj´.

cyklach, zwykle 14. dnia dojrza∏y p´cherzyk p´ka, uwalniajàc komórk´ jajowà (owulacja).

Zostaje ona wychwycona przez strz´pki otaczajàce ujÊcie brzuszne jajowodu i niezap∏odniona

pozostaje w jego Êwietle oko∏o 4 dni. Nast´pnie zostaje wydalona

do jamy macicy, gdzie ulega rozpadowi (cytoliza) i wch∏oni´ciu.

Owulacja rozpoczyna faz´ lutealnà, której czas trwania wy-

nosi 14 dni. Charakteryzuje si´ ona maksymalnà – wynoszàcà

ok. 6 milimetrów – gruboÊcià b∏ony Êluzowej macicy. Narzàd

przygotowany jest do przyj´cia i zagnie˝d˝enia si´ w jego ja-

mie zap∏odnionej komórki jajowej. Ca∏y ten skomplikowany

proces dokonuje si´ cyklicznie pod wp∏ywem elementów

uk∏adu, który stanowià podwzgórze, przysadka mózgowa

i jajniki. Nadrz´dnym oÊrodkiem sterujàcym jest struktura

mózgu zwana podwzgórzem. Tam w∏aÊnie wytwarzany jest i pulsacyjnie uwalniany

neurohormon gonadoliberyna (GnRH). Pobudza on przedni p∏at przysadki mózgowej do syn-

tezy hormonów gonadotropowych: Lutropiny (LH) i Folitropiny (FSH), które kontrolujà czyn-

noÊç jajników w aspekcie owulacji i syntetyzowania ˝eƒskich hormonów p∏ciowych: estroge-

nów, progesteronu i oksytocyny. W macicy pod wp∏ywem wysokiego st´˝enia progesteronu

tworzà si´ prostaglandyny, tak istotne w mechanizmie dolegliwoÊci odczuwanych podczas

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: